Φιλοσοφία
[..] είμαστε όλοι, ως ένα βαθμό, συνυπεύθυνοι για την κυβέρνηση, αν και δεν συγκυβερνούμε. Αλλά η συνυπευθυνότητά μας απαιτεί ελευθερία· πολλές ελευθερίες: ελευθερία λόγου, ελευθερία πρόσβασης στην πληροφόρηση, ελευθερία παροχής στην πληροφόρηση, ελευθερία των ιδεών και πολλές άλλες. Μια «υπερβολή» του κράτους οδηγεί σε ανελευθερία. Αλλά υπάρχει επίσης και μια «υπερβολή» της ελευθερίας.
«Εμπρός λοιπόν, με τη συζήτησή μας, ας δημιουργήσουμε μια πόλη από την αρχή. Όπως φαίνεται, θα δημιουργηθεί από τις ανάγκες μας.» Πλάτωνας, Πολιτεία 369c
Μπορεί να έμοιαζε με μία συνηθισμένη μέρα, όμως εκείνη τη μέρα, έστω και με στοχαστική διάθεση, η Αλίκη είχε βρεθεί στη χώρα των θαυμάτων.
“Σε εκείνους τους ανθρώπους που με ενδιαφέρουν εύχομαι βάσανα, ερήμωση, αρρώστιες, κακομεταχείριση, ταπεινώσεις… Δεν τους λυπάμαι, γιατί τους εύχομαι το μόνο πράγμα που μπορεί να αποδείξει σήμερα αν αξίζει κανείς κάτι ή όχι -να αντέξει”.
Στην αρχαία ελληνική γραμματεία, κορυφαία θέση –ως απόλυτα έργα τέχνης σε ό,τι αφορά την περιγραφή τους- κατέχουν οι πράξεις εκδίκησης.
Θυμάμαι σαν να ΄ναι χτες, την προσπάθειά του καθηγητή μας στο Πανεπιστήμιο, στο μάθημα Φιλοσοφία της Επιστήμης, να εξηγήσει τις διαφορές στη σκέψη του Πλάτωνα και του Αριστοτέλη, μέσω του παραδείγματος του βέλους που πετά, και για το ποια δύναμη το τροφοδοτεί για να το κινεί.
Η Πολιτεία του Πλάτωνα υπήρξε έργο αναφοράς ήδη από την αρχαιότητα. Η αυστηρή κοινωνική διαστρωμάτωση, η κοινοκτημοσύνη των γυναικών και των παιδιών, ο εξοστρακισμός των ποιητών ήταν μερικά μόνο από τα σημεία που δεν θα μπορούσαν να περάσουν ασχολίαστα. Επομένως, δεν προκαλεί εντύπωση το γεγονός πως ο Αριστοτέλης στα Πολιτικά του (όταν φτάνει η ώρα να μιλήσει για τα πολιτεύματα στο Β΄ βιβλίο) ασκεί δριμεία κριτική στη θεωρητική κατασκευή ενός τέτοιου πολιτικού συστήματος, καθώς για τον ίδιο σκοπός της πόλεως είναι κατ’ αρχάς η αυτάρκεια και, κατά συνέπεια, το ευ ζην (1252b27-30).
Δεν θα ήταν υπερβολή να ειπωθεί ότι ο πρώτος οδηγός αυτοβελτίωσης είναι τα Ηθικά Νικομάχεια. Ο Αριστοτέλης ήδη στο πρώτο βιβλίο (από τα δέκα) τονίζει την πρακτική πλευρά της θεωρίας του: «Σκοπός δεν είναι να μάθουμε τι είναι ευδαιμονία, αλλά να γίνουμε ευδαίμονες», αποφαίνεται. Η ευδαιμονία είναι ενέργεια της ψυχής σύμφωνη με την αρετή. Επομένως, είμαστε ευδαίμονες, όταν ενεργούμε με συγκεκριμένο τρόπο. Ο Αριστοτέλης εξηγεί:
Θα μπορούσαν, άραγε, οι αρχαίοι στοχαστές να βοηθήσουν στην καριέρα σας; Ο Πάτρικ Κιντ, επικεφαλής μεγάλης σχολής επιχειρήσεων στη Μαδρίτη, απαντά θετικά και προσφέρει έναν οδηγό για αρχάριους τον οποίο δημοσιεύουν οι Times του Λονδίνου. Ο Κιντ προτρέπει τους… επίδοξους μεγιστάνες να μελετήσουν την κλασική φιλοσοφία και να αφήσουν κατά μέρος τα σύγχρονα βιβλία διαχείρισης προσωπικού.
Ορθολογικές εξηγήσεις για τον «Δούρειο Ίππο»
Επειδή πίσω από τους μύθους, ή θρύλους αναζητείται ένας πυρήνας (ιστορικής) αληθείας, το ίδιο επιχειρήθηκε και για τον μύθο του «δούρειου ίππου». Περισσότερα
Το έδαφος πάνω στο οποίο υποτίθεται ότι βασίζονται οι προοπτικές του βίου μας είναι σίγουρα ασταθές. Παρόμοια ασταθείς είναι οι εργασίες μας και οι εταιρείες που τις παρέχουν, οι σύντροφοι και το δίκτυο φίλων, το κύρος που απολαμβάνουμε στην ευρύτερη κοινωνία και η αυτοεκτίμηση και αυτοπεποίθηση που έρχονται με αυτό.
Το μέλλον της ανθρώπινης κοινωνίας είναι συνδεδεμένο με την τεχνητή νοημοσύνη. Παρότι κάθε νέα τεχνολογική εφαρμογή προκαλεί αμηχανία και επιφυλάξεις, πόσο μάλλον η τεχνητή νοημοσύνη με τις απεριόριστες δυνατότητές της, δεν χρειάζεται να είμαστε φοβικοί απέναντί της.
«Στο δρόμο για τη δουλειά, περνάς μπροστά από μια μικρή λίμνη. Τις ζεστές μέρες, κάποιες φορές μικρά παιδιά παίζουν στη λίμνη, το βάθος της οποίας δεν ξεπερνάει το γόνατο. Ωστόσο, σήμερα ο καιρός είναι δροσερός και είναι νωρίς, οπότε εκπλήσσεσαι που βλέπεις ένα μικρό παιδί να πλατσουρίζει στα νερά της. Καθώς πλησιάζεις, παρατηρείς ότι υπάρχει ένα πολύ μικρό παιδάκι, ένα νήπιο, που παραπατάει στην προσπάθειά του να περπατήσει, ανίκανο να κρατήσει την ισορροπία του ή να βγει από τη λίμνη. Περισσότερα
«Η μοναξιά (ἐρημία) είναι η κατάσταση του αβοήθητου. Όπως δεν είναι μόνος αυτός που είναι έρημος (ἔρημος) ούτε αυτός που βρίσκεται ανάμεσα σε πολλούς είναι έρημος. Όταν λοιπόν χάσουμε ή αδελφό ή γιο ή φίλο με τον οποίο περνούσαμε τον χρόνο μας, λέμε ότι μείναμε έρημοι, αν και πολλές φορές είμαστε στη Ρώμη, έχοντας συναντήσει μεγάλο πλήθος και κατοικώντας ανάμεσα σε πολλούς ανθρώπους και μερικές φορές έχοντας πλήθος δούλων. Γιατί έρημος, σύμφωνα με την έννοια, θεωρείται αυτός που είναι αβοήθητος και εκτεθειμένος σε εκείνους που θέλουν να τον βλάψουν. Γι’ αυτό όταν ταξιδεύουμε, τότε κυρίως αυτοαποκαλούμαστε έρημοι, όταν πέσουμε πάνω σε ληστές. Επειδή, δεν είναι η όψη ενός ανθρώπου που αφαιρεί την ερημιά, αλλά ενός πιστού, κόσμιου και ωφέλιμου ανθρώπου.»
Επίκτητος, Διατριβαί 3.13.1-4
O Γάλλος φιλόσοφος Αύγουστος Κοντ (August Comte, 1798-1857) είναι γνωστός ως ιδρυτής της κοινωνιολογίας και του θετικισμού. Πρότεινε δε τον όρο «κοινωνιολογία» (sociologie) για τη νέα επιστήμη. Ο Κοντ πίστευε ότι αυτός ο νέος κλάδος θα μπορούσε να μας βοηθήσει στην κατανόηση της κοινωνίας, η οποία θα βασίζεται σε αυστηρές επιστημονικές αποδείξεις. Γι’ αυτό προσπάθησε να θεμελιώσει τη νέα επιστήμη χρησιμοποιώντας τις μεθόδους και τους τρόπους παρατήρησης και ανάλυσης της φυσικής, καθώς πίστευε ότι με αυτό τον τρόπο η κοινωνιολογία θα μπορούσε να εξηγήσει με αυστηρό και αντικειμενικό τρόπο τα κοινωνικά φαινόμενα, την κοινωνική οργάνωση και τις κοινωνικές μεταβολές.
Δοξάζουμε τους νικητές αδιαφορώντας για τα μέσα που τους έδωσαν την νίκη
Προκόπιος, Γοτθικοί Πόλεμοι ΙΙΙ
Έχετε ξεκινήσει να διαβάζετε αυτό το κείμενο. Είναι δική σας απόφαση το αν θα το τελειώσετε, ή όχι; Καταρχήν, είναι γραμμένο στα ελληνικά, σε μία γλώσσα που γνωρίζετε. Έπειτα το θέμα σας κινεί το ενδιαφέρον. Ας ξαναγυρίσουμε όμως πίσω. Στις αρχικές συνθήκες, τη στιγμή που ξεκινήσατε να διαβάζετε το κείμενο. Δεδομένων των ίδιων και απαράλλακτων συνθηκών, θα το προσπερνούσατε ως κείμενο ή θα ξεκινούσατε να το διαβάζετε όπως τώρα; Με λίγα λόγια, επιλέξατε να το διαβάσετε;
Ο θάνατος είναι βεβαίως κορυφαίο ζήτημα της ανθρώπινης ζωής. Αυτό διαφαίνεται με διάφορους τρόπους και από διάφορα πράγματα. Περισσότερα
