Η πίστη στην ικανότητα του ανθρώπινου λογικού. Ο καρτεσιανός δυϊσμός. Η ταύτιση Θεού και Φύσης. Το ατομικό και το καθολικό
Αρθογράφος : Αντικλείδι
H εκδοχή της ιστορίας της Νιόβης που παρατίθεται στην Ιλιάδα περιλαμβάνει μια σημαντική λεπτομέρεια. Μολονότι βρίσκεται σε πλήρη απόγνωση, εκείνη που δεν δέχεται καμιά παρηγοριά νιώθει ξαφνικά να τη ζώνει μια ανάγκη: «Διότι μέχρι και η Νιόβη με τα όμορφα μαλλιά θυμήθηκε να φάει».
Η διάσπαση της προσοχής είναι η κατάρα της σύγχρονης εποχής. Η προσοχή μας διασπάται συνεχώς από τα κινητά τηλεφώνα και την οθόνη του υπολογιστή μας, τα παιδιά, τους συναδέλφους. Είναι πραγματικά δύσκολο να επικεντρωθεί κάποιος σε μια δουλειά – ή σε ένα άτομο – για μεγάλο χρονικό διάστημα.
Περισσότερα
Ο Μακ Κάλλοχ μπορούσε, όμως, να γίνει και πιο ευμενής και -μάλιστα ποιητικός, περιγράφοντας τα μέρη όπου κυριαρχούσε η ελονοσία:
Τα πιο όμορφα μέρη είναι θύματα αυτού του αόρατου εχθρού οι ευωδιαστές αύρες είναι δηλητήριο, η δροσιά τα καλοκαιριάτικα απομεσήμερα είναι θάνατος. Οι όχθες των δροσερών ρυακιών, τα πλούσια ολάνθιστα λιβάδια, οι κρυστάλλινες λίμνες και εύφορες πεδιάδες οι κατάφυτες από καλλιέργειες, η ρεματιά όπου τα αρωματικά βότανα στολίζουν το τοπίο και αρωματίζουν τον αέρα, αυτά είναι τα μέρη που διαλέγει αυτή η μάστιγα, εδώ είναι θρονιασμένη η ελονοσία.
Δεν ξέρω αν φταίει το ότι μείναμε πολύ κλεισμένοι με τον εαυτό μας ή αν φταίει το ότι πουρέψαμε, η παρέα μου κι εγώ πάντως αισθανόμαστε κάπως σαραβαλέξ τελευταία
Ταξίδευαν τρεις γυναίκες και ξαφνικά είδαν στο δρόμο ένα μεγάλο λάκκο και ανακαλύπτουν πως μέσα βρισκόταν παγιδευμένη η Ευτυχία.
Περισσότερα
Ισως να μην υπάρχει κάτι που να μπορεί να γράψει κανείς το οποίο δεν έχει ήδη ειπωθεί για τον Νόαμ Τσόμσκι (Noam Chomsky, γενν. το 1928). Θεωρείται ο ιδρυτής της σύγχρονης γλωσσολογίας, είναι ομότιμος καθηγητής του Τεχνολογικού Ινστιτούτου της Μασαχουσέτης (MIT) και καθηγητής του Πανεπιστημίου της Αριζόνας.
Αν πιστέψουμε τον ίδιο, ο Ρωμαίος Λουκρήτιος, ο οποίος έζησε τον 1ο αιώνα π.Χ., δεν είχε άλλο σκοπό, γράφοντας το De natura rerum, παρά να αποδώσει σε στίχους την κάπως στεγνή ελληνική σοφία του Έλληνα Επίκουρου: το ποιητικό μέλι θα εξευγένιζε το πικρό φιλοσοφικό ποτήρι.
Mερικές φορές μου περνάει η υποψία ότι πολλά από τα προβλήματα που μας ταλαιπωρούν -εννοώ την κρίση των αξιών, την παράδοση στην αποπλάνηση της διαφήμισης, την ανάγκη να εμφανιστούμε στην ΤV, την απώλεια της ιστορικής μνήμης, εν πάση περιπτώσει, όλ’ αυτά για τα οποία συχνά παραπονιόμαστε σε στήλες σαν ετούτη— οφείλονται στην ατυχή διατύπωση της Διακήρυξης της Αμερικανικής Ανεξαρτησίας της 4ης Ιουλίου 17 76, όπου με μασονική πεποίθηση στις «μεγαλειώδεις και προοδευτικές τύχες», οι συντάκτες όρισαν ότι «αναγνωρίζεται σε όλους τους ανθρώπους το δικαίωμα στη ζωή, στην ελευθερία και στην επιδίωξη της ευτυχίας».
Κατά βάθος το ξέρουμε, το αναγνωρίζουμε τις σπάνιες εκείνες μέρες που δεν έχουμε απολύτως τίποτα να κάνουμε. Που απλά ξαπλώνουμε στα βότσαλα και τα χαϊδεύουμε με τα δάχτυλά μας ή που στεκόμαστε πίσω από το παγωμένο τζάμι, πίνοντας ένα ζεστό τσάι και κοιτάζοντας τα φωτάκια στο απέναντι μπαλκόνι. Το νιώθουμε, τότε, πραγματικά, πως το πραγματικό μυστικό της ευτυχίας, βρίσκεται στο γνήσιο ενδιαφέρον που δείχνουμε στις λεπτομέρειες της καθημερινότητας.
Περισσότερα
Eχουμε όλοι τεράστια ευθύνη στο να σταθούμε θαρραλέα απέναντι στο φαινόμενο του «επιστημονικού λαϊκισμού», ιδιαίτερα σε εποχές μεγάλων κρίσεων, όπως η σημερινή! Περισσότερα
Ο Ιταλός φιλόσοφος Evandro Agazzi, στους περισσότερους άγνωστος στην Ελλάδα, θεωρείται ένας από τους μεγαλύτερους, εν ζωή, φιλοσόφους της επιστήμης. Ο 85χρονος αποτελεί φωτεινό παράδειγμα του τεράστιου έργου που μπορεί και συνεχίζει να παράγει ένας ανήσυχος, πολύπλευρος και μεθοδικός νους.
Ο ορθολογισμός ή ρασιοναλισμός είναι μια κατεύθυνση της φιλοσοφίας που αποδέχεται ως γνώμονα και αφετηρία της γνώσεως τη λογική σκέψη. Από την περίοδο του διαφωτισμού ο ορθολογισμός συνδέεται συνήθως με την εισαγωγή των μαθηματικών μεθόδων στη φιλοσοφία, αρχικά με το έργο των Ντεκάρτ, Λάιμπνιτς και Σπινόζα.
Όταν ανατέμνω τις ιδεολογικές ψευδαισθήσεις των «δεξιών» πλείστοι όσοι με θεωρούν «αριστερό»· όταν υποβάλλω σε βάσανο τις αντίστοιχες αυταπάτες των «αριστερών», πλείστοι όσοι με χαρακτηρίζουν «δεξιό».
Ένα φυσικό σύστημα μέσα στον εγκέφαλο που σηματοδοτεί κίνητρο και ανταμοιβή ανατρέπεται από τα ναρκωτικά: αυτό είναι το συμπέρασμα μιας ερευνάς που άρχισε εδώ και σαράντα χρόνια και μοιάζει με αστυνομική ιστορία. Αλλά πώς μπορούν ουσίες που εξάγονται από φυτά να ασκούν τόση εξουσία στους νευρώνες του ανθρώπινου εγκεφάλου; Η απάντηση σε αυτό το ερώτημα, που είναι το επόμενο επεισόδιο στην ιστορία μας, άρχισε να διαμορφώνεται με τον Πόλεμο του Βιετνάμ.
Ζει πενήντα χρόνια στις ΗΠΑ, έχει διδάξει στα πλέον θρυλικά πανεπιστήμια, είναι ο κορυφαίος θεωρητικός σε θέματα computer science και «πατέρας» της αλγοριθμικής θεωρίας των παιγνίων. Με διαυγή τρόπο ο Χρίστος Παπαδημητρίου εξηγεί πώς τα μονοπώλια του διαδικτύου ενισχύονται από τον κορωνοϊό και μπαίνουμε σε απόλυτη επιτήρηση, ακτινογραφεί τη στάση του Τραμπ για κορωνοϊό και δικαστικό σύστημα, μιλά για τη σχέση του με τον Μπιλ Γκέιτς και για την «Ελλάδα 2021».
Πόσο καιρό είστε σε καραντίνα;
«Τα τελευταία τέσσερα χρόνια γράφω ένα ιστορικό μυθιστόρημα αναφορικά με την τρίτη, όπως είναι γνωστή, πανδημία πανούκλας, μιας βουβωνικής πανώλης που σκότωσε το 1901 εκατομμύρια ανθρώπων στην Ασία, αλλά όχι πάρα πολλούς στην Ευρώπη. Το τελευταίο δίμηνο, φίλοι, συγγενείς, εκδότες και δημοσιογράφοι, που γνωρίζουν το αντικείμενο αυτού του μυθιστορήματος με τίτλο “Nights of Plague”, μου θέτουν ένα μπαράζ ερωτήσεων για τις πανδημίες.