Tag - ετικέτα Επίκουρος
Ο Επίκουρος (341 π.Χ. – 270 π.Χ.) ήταν Έλληνας φιλόσοφος. Ίδρυσε δική του φιλοσοφική σχολή, με το όνομα Κήπος του Επίκουρου, η οποία θεωρείται από τις πιο γνωστές σχολές της ελληνικής φιλοσοφίας.
Ένα ωραίο πρωινό του 1995 στο Πίτσμπουργκ των ΗΠΑ, ο McArthur Wheeler, ένας 44άχρονος άνδρας, αποφάσισε να ληστέψει μια τράπεζα. Περισσότερα
Είναι γεγονός ότι είμαστε μαθηματικά και στατιστικά αν όχι αναλφάβητοι, θα έλεγα πολύ κακοί, σίγουρα πολύ περισσότερο απ ότι απαιτεί η εποχή μας, με όλα αυτά τα δεδομένα γύρω μας και την ανάγκη να παίρνουμε σωστές αποφάσεις. Φοβάμαι ότι ένα μεγάλο ποσοστό ενήλικων σήμερα δεν θα ήταν ικανό να περάσει μια απλή εξέταση πάνω στα ποσοστά, τους δεκαδικούς, τα κλάσματα και τις μετατροπές από το ένα στο άλλο.
Θα αναπτύξω το θέμα μέσα από τρία κεφάλαια: 1) Η Αιτιότητα & η Αναιτιότητα στη φιλοσοφία και στην κλασσική φυσική, 2) Η Κβαντομηχανική και η στατιστική πιθανολογία, 3) Επίκουρος: Φυσική θεωρία – Παρέγκλιση και Τυχαιότητα
Μετά τον θάνατο του Σωκράτη, πολλοί μαθητές του Αθηναίου φιλοσόφου, συμπεριλαμβανομένου του Πλάτωνα, ακολούθησαν τον Ευκλείδη στη σχολή του στα Μέγαρα φοβούμενοι για τη ζωή τους (Διογένης Λαέρτιος, Βίοι 2.106). Ο Στίλπων, ο οποίος τον 4ο π.Χ. αιώνα, ανέλαβε τη διεύθυνση της Μεγαρικής σχολής δεν άργησε να αποκτήσει τη φήμη ενός «εξαίρετου φιλοσόφου».
Γράφει ο Αριστοτέλης Κερασοβίτης
Από την εποχή που έζησε ο Επίκουρος έχουν περάσει σχεδόν 2.350 χρόνια. Οι επικούρειοι εκείνης της περιόδου ζούσαν κατά ομάδες σε κοινότητες οι οποίες λειτουργούσαν ως εκπαιδευτικές σχολές που έφεραν το όνομα “Κήπος“.
«Έλαβα την επιστολή σου όπου με παρακάλεσες να σου δείξω ποια άσκηση ή ποιες θεωρίες ή γνώμες (τίς ἄσκησις ἢ λόγοι τίνες ἢ δόγματα) με προετοίμασαν για να μην λυπάμαι ποτέ.»
Γαληνός, Περί αλυπίας, εισαγωγή (1)
Τίποτα δεν εμποδίσει να σκεφθούμε την ηδονή και ακριβώς αυτό προτείνει ο Aurélien Robert διευθυντής ερευνών στο Γαλλικό Ίδρυμα Ερευνών και ειδικός στην μεσαιωνική φιλοσοφία (γεν. 1977) σε ολόκληρο το βιβλίο του “Ο ΕΠΙΚΟΥΡΟΣ στην Κόλαση, αίρεση, αθεΐα και ηδονισμός τον Μεσαίωνα”. Ο ερευνητής μας προσκαλεί σε ένα μακρύ φιλοσοφικό ταξίδι επειδή δεν πρόκειται μόνο να περιγράψει ένα φιλοσοφικό σύστημα που ανάγεται στην Αρχαιότητα αλλά επίσης να καταλάβει την επανάληψη του, από την εμφάνιση του μέχρι την Αναγέννηση.
«Η ισότητα μεταξύ των ανθρώπων και η ατομική ευδαιμονία αναγνωρίζονται τώρα ως οι μόνοι νόμιμοι αντικειμενικοί σκοποί μίας κυβερνήσεως».
Ταξιδεύοντας ανάμεσα σε κόσμους πλασμένους από τη φαντασία, η φανταστική αστρονομία των προγόνων μας, χαραγμένη από αποκρυφιστικές αστραπές, κατάφερε να συλλάβει μια επαναστατική ιδέα, αυτή της πολλαπλότητας των κόσμων. Υπήρχαν ήδη στους αρχαίους υποστηρικτές της θεωρίας των ατόμων: ο Δημόκριτος, ο Λεύκιππος, ο Επίκουρος, και ο Λουκρήτιος.
«Πλαστικά συντρίμμια” είναι ο τίτλος της παρακάτω φωτογραφίας κι αναφέρεται στους κινδύνους του διαστήματος. Περισσότερα
Η θεωρία του κοινωνικού συμβολαίου περιέχεται σαφώς διατυπωμένη στην κοινωνιολογία των Επικούρειων. Για τους Επικούρειους «Το φυσικό δίκαιο αποτελεί συμφωνία που έχει να κάνει με το συμφέρον των ανθρώπων, ώστε να μη βλάπτει ο ένας τον άλλο».
Αν πιστέψουμε τον ίδιο, ο Ρωμαίος Λουκρήτιος, ο οποίος έζησε τον 1ο αιώνα π.Χ., δεν είχε άλλο σκοπό, γράφοντας το De natura rerum, παρά να αποδώσει σε στίχους την κάπως στεγνή ελληνική σοφία του Έλληνα Επίκουρου: το ποιητικό μέλι θα εξευγένιζε το πικρό φιλοσοφικό ποτήρι.
Χιλιάδες χρόνια πριν από την εφεύρεση των σύγχρονων μικροσκοπίων, μια μοναδική “κάστα” φιλοσόφων ανακάλυψε τις βασικές αρχές της ύλης μ΄ένα τρόπο που μας είναι σχεδόν αδύνατο να πιστέψουμε. Ήταν οι “Ατομιστές.” ‘Ένα όνομα που οφείλεται στην ριζοσπαστική τους θεωρία που ήθελε όλο τον υλικό κόσμο να αποτελείται από μικρές, αδιαίρετες μονάδες: τα “άτομα” (“α” + “τομή”).
Η τελευταία έξαρση ανάλογης πανδημίας που ταλαιπώρησε την ανθρωπότητα ήταν η Ισπανική γρίπη το 1918, η οποία σκότωσε 50 εκατομμύρια ανθρώπους. Πριν από αυτήν, η βουβωνική πανώλη (γνωστή και ως Μαύρος Θάνατος) – που, όπως εικάζεται και για τον σημερινό κοροναϊό, προήλθε από την Ασία – εξολόθρευσε 75 έως 200 εκατομμύρια ανθρώπους στην Ευρώπη και την Ασία στα μέσα του 14ου αιώνα. Πάλι στην Ιταλία, που είναι ένα από τα επίκεντρα και της τρέχουσας πανδημίας, μέσω των λιμανιών της, έμποροι με τα πλοία τους πιστεύεται ότι έφεραν τον Μαύρο Θάνατο στην Ευρώπη. Τουλάχιστον το 1/3 του ευρωπαϊκού πληθυσμού εκτιμάται ότι χάθηκε.
Στο Πολιτιστικό Κέντρο του Γέρακα διοργανώθηκε (8 – 9 Φεβρουαρίου) το 10ο Πανελλήνιο Συμπόσιο Επικούρειας Φιλοσοφίας, και αυτό καθόλου τυχαία. Γιατί ο περίφημος αυτός πρόγονός μας καταγόταν όντως από τον αρχαίο Γαργηττό, τον σημερινό δηλαδή Γέρακα, ενώ σύμφωνα με τον Διογένη Λαέρτιο γεννήθηκε «μηνός Γαμηλιώνος εβδόμη», που ταυτίζεται με τον σημερινό μήνα Φεβρουάριο.
Oι επικούρειοι συγγραφείς ήταν μοιραίο να εξαφανιστούν καθώς υπήρξαν αντικείμενο περιφρόνησης από τις άλλες φιλοσοφικές σχολές και αντικείμενο μανιώδους πολεμικής από τους χριστιανούς. Στους τελευταίους, που έπαιξαν αποφασιστικό ρόλο για τον καθορισμό της σωτηρίας ή της καταδίκης της «βέβηλης» λογοτεχνίας, οι επικούρειοι ήταν ιδιαίτερα δυσάρεστοι: ίσως όχι τόσο για τη «σκανδαλώδη» θεωρία τους περί ηδονής, όσο για τη θεολογία τους.
Για να δημιουργήσουμε αυτό τον τόσο ωραίο κήπο με τις περιποιημένες αλέες και τους καλοκλαδεμένους θάμνους, πρέπει να σκαλίσουμε πολύ, να κλαδέψουμε, να κόψουμε. Η προβολή του ενός ή του άλλου συγγραφέα, μιας σκέψης περισσότερο από μια άλλη, η ανάδειξη ενός ρεύματος, η αξιοποίηση όλου του χρήσιμου εξοπλισμού για το θρίαμβο μιας θέσης, μας υποχρεώνουν να θάψουμε ονόματα, διατριβές, βιβλία, έννοιες στα υπόγεια…