Νικόλαος Σαρίπολος, καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών, επισήμανε στην εναρκτήρια διάλεξή του, στις 21 Οκτωβρίου 1848: «και εις τας πεδιάδας της Χαιρωνείας εξεψύχησεν η ελευθερία της Ελλάδος» (Σαρίπολος 1848: 11).
Ένα ερώτημα που επανέρχεται διαρκώς για τη σχέση της Φιλικής Εταιρείας με την Επανάσταση, την οποία πυροδότησε και οργάνωσε είναι το γιατί παρ’ όλα ταύτα όχι μόνο δεν μπόρεσε να την καθοδηγήσει στη συνέχεια αλλά και χάθηκε κυριολεκτικώς στους μαιάνδρους της. Η μοίρα του ανθρώπου που πρώτος συνέλαβε την ιδέα της ίδρυσής της αποτυπώνει μάλλον με ενάργεια, ίσως και να λύνει αυτό το ιστορικό παράδοξο.