«Χρησιμοποιεί τη στατιστική όπως ένας μεθυσμένος που αγκαλιάζει τον φανοστάτη για να στηριχτεί, παρά για να δει το μέρος που πέφτει το φως». —Άντριου Λανγκ
Κατηγορία -Βιβλία
Δέσμιοι της απλοποίησης και της πολυπλοκοποίησης
Η θεωρία του χάους μας λέει ότι ακριβώς την εποχή που η ζωή μοιάζει ιδιαίτερα πολύπλοκη, από τη στροφή ετοιμάζεται να κάνει την εμφάνισή της η απλή τάξη. Κι όταν τα πράγματα μοιάζουν απλά, πρέπει να είμαστε έτοιμοι να υποδεχτούμε τις κρυμμένες λεπτές διαφορές και την περιπλοκότητα.
Απόσπασμα από την ομιλία «Κοιτάζοντας στην άβυσσο του μέλλοντος», που πραγματοποιήθηκε υπέρ του Κέντρου Ειρήνης και Δικαιοσύνης της Χερσονήσου [του Σαν Φρανσίσκο], στο Rickey’s Hyatt House, στο Πάλο Άλτο της Καλιφόρνια, στις 22 Μαρτίου 2002.
Ήταν μια φορά ένας στρατιώτης. Αυτός ήταν τόσο γενναίος κι αντρειωμένος, που τον αγαπούσε κι ο βασιλιάς αλλά κι όλοι οι υποτακτικοί του. Ο στρατιώτης είχε ένα σκύλο που τον είχε εκπαιδεύσει από κουτάβι κι έκανε ότι του έλεγε, λες και ήταν άνθρωπος με μυαλό. Γι’ αυτό και τον ανάτρεφε με πολλή αγάπη.
Γιατί είναι τόσο δύσκολο να περιγράφει κανείς την πραγματική, την αντικειμενική, την αληθινή κατάσταση ενός μικρού παιδιού;
Σε όλα όσα αφορούν στην ευτυχία καί την δυστυχία μας, πρέπει να χαλιναγωγούμε την φαντασία μας πρωτίστως δηλαδή, να μην κατασκευάζουμε φανταστικά παλάτια, διότι τούτο είναι ιδιαίτερα πολυέξοδο, αφού λίγο αργότερα θα πρέπει και πάλι να τα κατεδαφίσουμε.
ΤΟΝ ΜΠΑΡΜΠΑ-ΚΑΛΗΩΡΑ τον υποναύκληρο συχνά θέλουν να τον πειράζουν οι σύντροφοί του. Και για να τον πειράξουν, δε χρειάζονται παρά να του ειπούν το συνηθισμένο λόγο τους:
«Έλα, πες μας, μπαρμπα-Καληώρα, πόσες φορές ναυάγησες;»
Ως κυριότερη και πιο θεμελιώδη αρετή, λοιπόν, ο Επικούρειος ορίζει τη Φρόνηση (που αποδίδεται επίσης και ως «σοφία» ή «σωφροσύνη»). Το να ζεις σοφά, κατά τα επικούρεια πρότυπα, σημαίνει να προσγειώνεις πάνω στο δύσκολο έδαφος της καθημερινής σου ύπαρξης την πλατειά γνώση της πραγματικότητας (γνώση, για την κατάκτηση της οποίας, προϋπόθεση είναι η χρήση των κριτηρίων της αλήθειας ή, αλλιώς, του επικούρειου Κανόνα.
Μια απ’ τις διαρκέστερες πλάνες των ανθρώπων είναι ότι μερικά τμήματα του ανθρώπινου γένους είναι ηθικά καλύτερα ή χειρότερα απ’ τα άλλα. Η πεποίθηση αυτή παρουσιάζεται με διάφορες μορφές, απ’ τις οποίες καμιά δεν έχει λογική βάση.
Plus au fond, tout au fond, dans la Maison de l’ Ame,
Ou vont et viennent et s’ asseoient autour d’ un feu,
Les Passions avec leurs visages de femme. Περισσότερα
Πάντα υπάρχει ένα ταίρι για όποιον νιώθει αρκετά καλά για τον εαυτό του. Αν έχεις ενδιαφέροντα, κάποιος θα ενδιαφερθεί για σένα. Αλλά αν νιώθεις ανία, θα προξενείς ανία και στους άλλους.
…για τις σημασιολογικές μεταβολές των λέξεων. Λέγαμε ότι η κάθε λέξη, ενώ μπαίνει στη ζωή της γλώσσας με μια σημασία, σιγά σιγά με τη χρήση και με την πάροδο του χρόνου αποκτά και άλλες σημασίες συναφείς/συγγενικές συνήθως προς την αρχική. Τα κοινωνικά περιστατικά, τις συνθήκες επικοινωνίας που αλλάζουν τις σημασίες των λέξεων, λέγαμε, άλλοτε τα γνωρίζουμε ή τα βρίσκουμε με σχετική ευκολία και άλλοτε όχι.
Αφέντη βασιλιά, άκουσε τώρα και την ιστορία με το γέρο. Ήταν κάποτε ένας έμπορος. Αυτός αγόρασε ξύλα αρωματικά για να τα μεταπουλήσει. Άκουσε, λοιπόν, για μια πόλη, ότι εκεί σπάνια έβρισκαν τέτοια ξύλα, κι αμέσως τα φόρτωσε και κίνησε να την επισκεφτεί.
Ο Νορντάου σπούδασε ιατρική και εγκαταστάθηκε στο Παρίσι το 1880, όπου άσκησε το επάγγελμά του, αφού είχε για λίγο εργαστεί ως ανταποκριτής εφημερίδας στη Βιέννη. Αργότερα ονομάστηκε επίτιμος διδάκτορας του Πανεπιστημίου Αθηνών. Έγινε παγκοσμίως γνωστός ως αμφιλεγόμενος κοινωνικός κριτικός.
Ανεβαίνει στον ορίζοντα, ω Ατόν, χορηγέ της ζωής! Όταν ανεβείς ολοστρόγγυλος στον ορίζοντα, γιομώνεις τη γης με την ωραιότητά σου! Είσαι ωραίος και μέγας, λαμπρός κι υψηλά πάνου απ’ όλη τη γης. Οι αχτίδες σου αγκαλιάζουν τον κόσμο κι όλα τα πλάσματά σου. Είσαι μακριά, μα οι αχτίδες σου αγγίζουν τη γης.
Η ικανότητά μας να απλοποιούμε κάνοντας γενικεύσεις μας επιτρέπει να εφαρμόζουμε ένα μέτρο πρόβλεψης στις επαφές μας με τα άτομα και το περιβάλλον. Όταν, όμως, οι απλοποιήσεις αυτές μας οδηγούν στην εξιδανίκευση κάποιων ανθρώπων και στον υποβιβασμό κάποιων άλλων, κινδυνεύουμε να χάσουμε την επαφή με την πραγματικότητα των αληθινών σχέσεων.
Η εκ γενετής τυφλότητα ενός ανθρώπου είναι, στις περισσότερες περιπτώσεις, ένα μη αναστρέψιμο γεγονός. Η συναισθηματική τυφλότητα, ωστόσο, την οποία θα περιγράψω, δεν είναι έμφυτη. Είναι η επίπτωση μιας απώθησης συναισθημάτων και αναμνήσεων που καθιστά τον άνθρωπο τυφλό απέναντι σε συγκεκριμένους συσχετισμούς στη μετέπειτα ζωή του.
Είχε ακούσει πολλά για την αγάπη. Ήξερε καλά να την περιγράφει, από τα διαβάσματα. Γνώριζε την εικόνα της. Αλλά δεν είχε ιδέα για τη μυρωδιά της.
Έψαχνε πάντα να τη βρει. Αλλά δεν ήξερε πού συχνάζει.