Κατηγορία -Βιβλία

Edgar Adrian – Πώς «συνομιλούν» οι νευρώνες;


Μια μέρα σαν σήμερα, στις 30 Νοεμβρίου 1889, γεννήθηκε ο Άγγλος ηλεκτροφυσιολόγος Edgar Adrian, ο οποίοος βραβεύθηκε με το Βραβείο Νόμπελ Φυσιολογίας και Ιατρικής του 1932 από κοινού με τον σερ Τσαρλς Σκοτ Σέρινγκτον για τις έρευνές τους σχετικώς με τη λειτουργία των νευρώνων. Ο Έιντριαν απέδειξε πειραματικώς τον νόμο «είτε μηδενικής, είτε μέγιστης αποκρίσεως» των νεύρων.

Περισσότερα

Fake news και επιβεβαίωση πηγής στην αρχαία Ελλάδα.


Οι αρχαίοι είχαν εντοπίσει το πρόβλημα των ψευδών ειδήσεων, επειδή αυτές συνήθως έφταναν από ανεπίσημες πηγές, πράγμα που καθιστούσε πολύ δύσκολη την αξιολόγησή τους. Για παράδειγμα: Περισσότερα

Το τείχος που χωρίζει Ισραηλινούς και Παλαιστίνιους


Το τείχος που υψώνεται στα σύνορα ανάμεσα στο Ισραήλ και στη Δυτική Όχθη είναι από τα πιο αποτρεπτικά και εχθρικά στον κόσμο. Από κοντά, απ’ όποια πλευρά κι αν στέκεσαι, το βλέπεις να ορθώνεται στα ύψη, προξενώντας δέος και φόβο. Μπροστά στη δυσθεώρητη κατασκευή από ατσάλι και τσιμέντο, αισθάνεσαι μικρός όχι μόνο από το μέγεθός του αλλά και απέναντι σε αυτό που συμβολίζει. Εσύ βρίσκεσαι από τη μια πλευρά· «αυτοί» είναι από την άλλη.

Περισσότερα

Γ. Παξινός – Η τραγωδία των κοινών (αγαθών)

Μια μικρή ιστορία για το πρόβλημα που προκύπτει όταν το ιδιωτικό συμφέρον έρχεται αντιμέτωπο με το κοινό (συλλογικό) καλό στην κατανάλωση ή εκμετάλλευση περιορισμένων (κοινών) πόρων.
Περισσότερα


Το σπανάκι είναι πλούσιο σε σίδηρο. Αλήθεια ή παραμύθια;


Ο ΠΟΠΑΫ είναι ένας απατεώνας, ένας πολυλογάς, ένας τσαρλατάνος. Ο πιο διάσημος Αμερικανός ναύτης είχε σιδερένια υγεία, ατσάλινο ηθικό και ένα μπρούντζινο χέρι, όμως αντίθετα με αυτό που πιστεύαμε τόσο καιρό, δεν αντλούσε την ασυνήθιστη αυτή δύναμη από το σπανάκι. Κι αυτός που θα τολμήσει να τον μιμηθεί θα ήταν καλύτερα να φάει το τενεκεδένιο κονσερβοκούτι παρά τα φύλλα από το σπανάκι που θα έβρισκε μέσα.

Περισσότερα

Ουμπέρτο Έκο – Βρωμόστομά μου, σώπασε…


Νομίζω ότι έχουν περάσει πια δεκαπέντε χρόνια από τότε που έγραφα ότι η Ευρώπη μέσα σε μια δεκαετία θα γινόταν έγχρωμη ήπειρος, αλλά η όλη διαδικασία θα κόστιζε δάκρυα και αίμα. Δεν ήμουν προφήτης, απλώς ένας άνθρωπος με κοινή λογική που στρέφεται συχνά στην Ιστορία, βέβαιος ότι μαθαίνοντας όσα συνέβησαν, συχνά καταλαβαίνει κανείς αυτά που θα μπορούσαν να συμβούν.

Περισσότερα

Ο Οπενχάιμερ και η πρώτη σύγχρονη περιγραφή μιας μαύρης τρύπας


Συναρπαστικό ήταν επίσης το τελικό συμπέρασμα αυτής της πρωτοποριακής εργασίας. Ο Βολκόφ και ο Οππενχάιμερ ανακάλυψαν ότι υπήρχε ένα τελικό όριο για τον αστέρα νετρονίων- πέρα από μια συγκεκριμένη μάζα, ο πυρήνας του άστρου θα εξακολουθούσε να συστέλλεται — και μάλιστα ατέρμονα. Όπως ο Τσαντρασεκάρ βρήκε ένα άνω όριο για τις μάζες των λευκών νάνων, έτσι και οι Βολκόφ και Οππενχάιμερ αποκάλυψαν έναν παρόμοιο περιορισμό για τους αστέρες νετρονίων. Τι συμβαίνει στο αρχικό άστρο αν η μάζα του υπερβαίνει το όριο;

Περισσότερα

Οι μάζες αρνούνται να αναγνωρίσουν το τυχαίο που διέπει την πραγματικότητα.


Η άρνηση του τυχαίου στη ζωή μας, το μίσος για την αβεβαιότητα, ανοίγουν διάπλατα το δρόμο στη μυθοπλασία, την προπαγάνδα, τις ιδεοληψίες τον λαικισμό, την παραμυθία, τη συνωμοσιολογία ακόμη και τον ολοκληρωτισμό.

Περισσότερα

Καρλ Πόπερ – Η Ελευθερία και τα όρια της ελευθερίας: το κράτος


[..] είμαστε όλοι, ως ένα βαθμό, συνυπεύθυνοι για την κυβέρνηση, αν και δεν συγκυβερνούμε. Αλλά η συνυπευθυνότητά μας απαιτεί ελευθερία· πολλές ελευθερίες: ελευθερία λόγου, ελευθερία πρόσβασης στην πληροφόρηση, ελευθερία παροχής στην πληροφόρηση, ελευθερία των ιδεών και πολλές άλλες. Μια «υπερβολή» του κράτους οδηγεί σε ανελευθερία. Αλλά υπάρχει επίσης και μια «υπερβολή» της ελευθερίας.

Περισσότερα

Rebecca Rolland – Η συζήτηση που αγχώνει τα παιδιά


Παρότι τα παιδιά μας περιτριγυρίζονται από ομιλίες, δεν περνούν πάντα αρκετό χρόνο σε ουσιαστική επικοινωνία. Δεν έχουν πάντα την κατάλληλη υποστήριξη ώστε να εκφράσουν βαθύτερες σκέψεις και συναισθήματα ή να ακούσουν τις δικές μας σκέψεις. Παρά τις διαδικτυακές επαφές τους, είναι ολοένα και πιο απομονωμένα, ευαίσθητα, τελειο­μανή και συχνά αγχωμένα, φοβισμένα ή στεναχωρημένα.

Περισσότερα

Umwelt


Φανταστείτε ότι σ ένα πολύ μεγάλο δωμάτιο, κάτι σαν γυμναστήριο ας πούμε, βρίσκεται μέσα ένας ελέφαντας. Τώρα φανταστείτε ότι μπαίνουν επίσης: ένα ποντίκι, ένας κοκκινολαίμης, μια κουκουβάγια, ένας κροταλίας, μια αράχνη που έχει φτιάξει έναν ιστό σε μια γωνία, ένα κουνούπι που βουίζει στον αέρα και μια μέλισσα που κάθεται πάνω σε έναν ηλίανθο που βρίσκεται σε μια γλάστρα. Τέλος, στη μέση αυτού του ολοένα και πιο γεμάτου υποθετικού χώρου, προσθέστε κι έναν άνθρωπο. Ας την πούμε Ρεβέκκα.

Περισσότερα

John Wheeler – Η πιο συναρπαστική εποχή να γίνω φυσικός


Ο Χουήλερ πέρασε σαν άνεμος απ’ το κολλέγιο, μη σταματώντας καν για πτυχίο ή μεταπτυχιακό. «Ήταν μια πτήση δίχως ενδιάμεσο σταθμό», του άρεσε να λέει. Από πρωτοετής έφτασε στο διδακτορικό μέσα σε έξι χρόνια, ολοκληρώνοντας τη διατριβή του το 1933, σε ηλικία είκοσι ενός ετών — είχε θέμα την απορρόφηση και τη σκέδαση του φωτός από άτομα ήλιου.

Περισσότερα

Η ελευθερία ήρθε το Μάη


Στις 5 του Μάη, λίγο πριν απ’ το μεσημέρι, ένα θεόρατο αμερικάνικο τανκ, καπνισμένο και σημαδεμένο απ’ τον πόλεμο, γκρέμισε την πύλη του Μαουτχάουζεν και μπήκε στον περίβολο. Οι πολεμιστές μάς κοίταζαν σαστισμένοι, περήφανοι, περίλυποι…

Περισσότερα

Zygmunt Bauman – Ο ρευστός σύγχρονος βίος και οι φόβοι του.


Το έδαφος πάνω στο οποίο υποτίθεται ότι βασίζονται οι προοπτικές του βίου μας είναι σίγουρα ασταθές. Παρόμοια ασταθείς είναι οι εργασίες μας και οι εταιρείες που τις παρέ­χουν, οι σύντροφοι και το δίκτυο φίλων, το κύρος που απο­λαμβάνουμε στην ευρύτερη κοινωνία και η αυτοεκτίμηση και αυτοπεποίθηση που έρχονται με αυτό.

Περισσότερα

Ουμπέρτο Έκο – Μια ωραία Εταιρεία


Κάθε φορά που σ’ αυτή την Βustina επιστρέφω στο θέμα του συνδρόμου της συνωμοσίας, παίρνω γράμματα από εξοργισμένους ανθρώπους που μου υπενθυμίζουν ότι οι συνωμοσίες υπάρχουν στ’ αλήθεια. Μα και βέβαια υπάρχουν.

Περισσότερα

Jean-Francois Bouvet – X και Υ


Χ+Χ = Θηλυκό, Χ+Υ = Αρσενικό

Όχι, δεν πρόκειται για έναν κωδικό των μυστικών υπηρεσιών που αντιστοιχεί σε κάποιο ζευγάρι κατασκόπων, ούτε βέβαια είναι κάποιος απόκρυφος τύπος από ακαταλαβίστικα ρητά αλχημείας. Είναι μια εξίσωση με δυο αγνώστους: τη γυναίκα και τον άνδρα. Αυτή η εξίσωση διχάζει το ζωικό βασίλειο, διότι εξαιρεί μερικούς από τους υπηκόους του: τους κόκορες, τους κοριούς και τους σκόρους! Φτάνουν πια οι διακρίσεις σε βάρος των μειονοτήτων και τα απλουστευτικά σλόγκαν!

Περισσότερα