Φιλοσοφία
H ζωή είναι θάλασσα σπαρμένη από σκοπέλους και ρουφήχτρες, κι απ ολ αυτά ο άνθρωπος μόνο με τη μεγαλύτερη προφύλαξη και με πολλά βάσανα μπορεί να γλυτώσει, μολονότι δεν αγνοεί πως, κι όταν ακόμα οι επιδέξιες προσπάθειες του τον αξιώσουν να ξεφύγει απ τον άμεσο κίνδυνο, δε θα μπορέσει ποτέ να ξεφύγει όσο προχωρεί απ’ το τρομερό, αναπόφευκτο, και τελειωτικό ναυάγιο —το θάνατο, που φαίνεται να πλέει διαρκώς μπροστά απ’ την’ πλώρη του.
Το συναίσθημα του παραλόγου δεν είναι το ίδιο με την έννοια του παραλόγου. Το συναίσθημα θεμελιώνει την έννοια, αυτό είναι όλο. Δεν περικλείνεται μέσα της, είναι η κρίσιμη στιγμή όπου αυτό το συναίσθημα κρίνει πως το σύμπαν είναι παράλογο. Μετά δε μένει παρά να προχωρήσει μακρύτερα. Είναι ζωντανό, δηλαδή πρέπει είτε να πεθάνει είτε να συνεχίσει να υπάρχει.
Μετά τον πρώτο νικηφόρο πόλεμο κατά των γερμανικών φύλων (Μαρκομάνων και Κουάδων) και των Σαρματών, ο Μάρκος ανακάλυψε ότι το θησαυροφυλάκιο του κράτους είχε αδειάσει. Ο ίδιος «δεν θέλησε ούτε να το σκεφτεί να επιβαρύνει με έκτακτο φόρο τις επαρχίες».
Ο Μπέρτραντ Ράσελ είχε κάνει μια πρόβλεψη τον προηγούμενο αιώνα, για τις τρεις πιθανότητες που έχει το μέλλον της ανθρωπότητας, η οποία μέχρι στιγμής μπορεί να μην επαληθεύτηκε, αλλά ίσως εξακολουθεί να ισχύει
D.B. Πρέπει άραγε να προσπαθούμε απλώς για ισότητα στις ευκαιρίες η για ισότητα στο αποτέλεσμα, δηλαδή στο να καταλήγουν όλοι οι πολίτες λίγο-πολύ στην ίδια οικονομική κατάσταση;
Σ’ αυτούς τους σκοτεινούς καιρούς που ζούμε, είναι προφανές ότι από τις ιστορίες που λέμε για τον εαυτό μας μπορούν να πηγάσουν οι περισσότερες διακρίσεις που γίνονται μεταξύ των ανθρώπων. Η ευπιστία βρίσκεται σε απόσταση αναπνοής από την εχθρότητα.
Γιατί εγώ γνωρίζω μερικά περισσότερα πράγματα; Γιατί κατ’ αρχήν να είμαι τόσο έξυπνος; Ποτέ μου δε με απασχόλησαν ερωτήματα που ουσιαστικά δεν είναι καν τέτοια – δεν ξοδεύτηκα σε τέτοια πράγματα.
Και η πόλη θα υψώσει μνημεία… για να τους τιμήσει. Και θα προσφέρονται θυσίες σ’ αυτούς σαν σε ημιθέους,… σαν σε ανθρώπους ευλογημένους από τη θεία χάρη και όμοιους με θεούς… (Πλάτων)
Το ύφος του ήταν πιο συγκρατημένο αλλά η συμπεριφορά του πιο εξεζητημένη. Πολυεκατομμυριούχος με ψυχή καλλιτέχνη, ο Ηρώδης Αττικός χρησιμοποίησε τουλάχιστον σωστά τα πλούτη του. Αφού αναφέρει ότι ήταν γόνος ιστορικής ελληνικής οικογένειας, ο Φιλόστρατος συνεχίζει απαριθμώντας τις δωρεές του στο δημόσιο:
Το ελεύθερο πνεύμα
Ω sancta simplicitasl [Ω άγια απλότητα!] Μέσα σε ποια παράξενη απλούστευση και παραποίηση ζει ο άνθρωπος! Δεν μπορεί κανείς να σταματήσει να εκπλήσσεται, από τη στιγμή που αποκτά μάτια για αυτό το θαύμα!
“Οι ξυπνητοί έχουν ένα και τον ίδιο κόσμο, οι κοιμισμένοι ο καθένας τον δικό του”. Ηράκλειτος Περισσότερα
Η βία έπαιξε σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη των κοινωνιών και την εξέλιξη… του πολιτισμού. Το να καταδικάζει κανείς τη βία γενικά και άκριτα γιατί είναι όντως απεχθής σημαίνει πως έχει μια μάλλον συναισθηματική αντίληψη τόσο για την ιστορία όσο και για τον ανθρωπισμό.
Δεν συμβαίνει το ίδιο όταν κινούμαστε σπρωγμένοι από ένα χτύπημα, από κάποια δυνατή πίεση, κάποιον εξαναγκασμό. Στην περίπτωση αυτή, η ύλη ολόκληρου του σώματός μας κινείται παρά τη θέλησή μας, ώσπου η θέλησή μας καταφέρνει να το αναχαιτίσει. Δεν βλέπεις πως, ακόμα κι αν κάποιες εξωτερικές δυνάμεις μπορούν να μας κινούν και να μας σέρνουνε, και συχνά προχωρούμε με το ζόρι, μες στο στήθος μας, πάντα κάτι απομένει που ’χει τη δύναμη να αντιμάχεται και να αντιστέκεται; Αυτό είναι που ελέγχει την ύλη των σωμάτων μας…
«Εκείνος που βλέπει λίγο, βλέπει πάντα πολύ λίγο. Εκείνος που ακούει άσχημα, ακούει πάντα, κάτι παραπάνω.»
Στωικοί κι επικούρειοι ανάγουν κάθε παραστασιακό περιεχόμενο σε αισθητηριακές εντυπώσεις, αλλά τελικά, μόνο οι επικούρειοι προχωρούν με συνέπεια ως το συμπέρασμα ότι το διακριτικό γνώρισμα της αλήθειας είναι απλώς το συναίσθημα της αναγκαιότητας, με τα όποιο επιβάλλεται η αισθητηριακή αντίληψη στη συνείδηση.
Η κατανόηση της ανθρώπινης ιστορίας κατά τις χιλιετίες που ακολούθησαν την Αγροτική Επανάσταση καταλήγει σε ένα και μοναδικό ερώτημα: πώς μπόρεσαν οι άνθρωποι να οργανωθούν σε μαζικά δίκτυα συνεργασίας, αφού δεν διέθεταν τα απαραίτητα βιολογικά ένστικτα για τη συντήρηση τέτοιων δικτύων;
Η αποδοχή του εαυτού μας, τόσο από εμάς τους ίδιους, όσο κι από τους άλλους, είναι ένα ζήτημα που σαν επίμονο ζιζάνιο ενοχλεί διαρκώς τη καρδιά της ανθρώπινης ύπαρξης.
Η ζωή του
Ο Γιόχαν Γκότλιμπ Φίχτε (Johann Gottlieb Fichte) γεννήθηκε στο Ράμεναου της Σαξονίας. Γόνος φτωχής οικογένειας, είχε την τύχη να τον αναλάβει ο Βαρόνος του Μίλτιτς, γεγονός που του επέτρεψε να κάνει εξαιρετικές σπουδές στα πανεπιστήμια της Ιένας, της Βυρτεμβέργης και της Λειψίας, όπου και ανακάλυψε την κλίση του στη φιλοσοφία.
