Ο Αντί-προφήτης
Μέσα σε κάθε άνθρωπο υπνώττει ένας προφήτης, και όταν αφυπνίζεται το κακό στον κόσμο είναι λίγο περισσότερο…
Κατηγορία -Φιλοσοφία
Φιλοσοφία
Όσοι ανατρέφουν, εκπαιδεύουν ή διοικούν ανθρώπους ας διαβάσουν με προσοχή αυτήν εδώ την εξομολόγηση που κάνει ο Πιετσόριν μέσα στο περίφημο μυθιστόρημα του Ρώσου συγγραφέα Μιχαήλ Λέρμοντοβ «Ένας ήρωας του καιρού μας» (1840):
Η φιγούρα που ο Ξενοφών έχει στο μυαλό του είναι εκείνη του πεπαιδευμένου ανθρώπου, του «καλλιεργημένου» -όπως θα λέγαμε σήμερα- ανθρώπου.
Αν διαθέτουμε ελεύθερη βούληση, σε ποιο σημείο του εξελικτικού δέντρου εμφανίστηκε;
Διαθέτουν τα κυανοφύκη ή τα βακτήρια ελεύθερη βούληση, ή μήπως η συμπεριφορά τους είναι αυτόματη και εντός της επικράτειας των φυσικών νόμων;
Περιορίζεται η ελεύθερη βούληση σε όλους τους πολυκύτταρους οργανισμούς ή μόνο στα θηλαστικά;
Πιστεύουμε ότι ζούμε στην εποχή που, εντοπίζοντας τις απαρχές της, ο Αϊζάια Μπερλίν αποκάλεσε The Age of Reason. Αφού τελείωσαν πια τα σκοτάδια του Μεσαίωνα, αφού ξεκίνησαν η κριτική σκέψη της Αναγέννησή και η ίδια η επιστημονική σκέψη, θεωρούμε ότι ζούμε σήμερα σε μια εποχή που κυριαρχείται από την επιστήμη.
Ο άνθρωποι μάχεται χρησιμοποιώντας τους νόμους και τη δύναμη – προνόμιο του ζωικού βασιλείου. Αυτό προϋποθέτει ότι ο πολιτικός παραδίδεται με τη σειρά του στη ζωώδη φύση του, μιμούμενος τις αντιδράσεις των ζώων. Πιο συγκεκριμένα, ο πολιτικός θα πρέπει να μπορεί να εναλλάσσει και να χρησιμοποιεί με φειδώ άλλοτε τη δύναμη του λιονταριού και άλλοτε την οξύνοια της αλεπούς.
Ο Διάλογος περί οικειοθελούς υποτέλειας του Ετιέν ντε Λα Μποετί εκδόθηκε στη Γαλλία το 1576, ενώ μαίνονταν οι θρησκευτικοί πόλεμοι μετά τη σφαγή των Ουγενότων τη νύχτα του Αγίου Βαρθολομαίου και έχει ταξινομηθεί ως ένα από τα πολλά φυλλάδια κατά της μοναρχίας και υπέρ του δικαιώματος της εξέγερσης κατά του τυράννου. Στην πραγματικότητα, το έργο του Γάλλου διανοούμενου αποτελεί μια ολοκληρωμένη σκέψη επικεντρωμένη σε ένα θέμα που του φαίνεται παράδοξο: την παθητική αποδοχή της κυριαρχίας από την πλευρά των ανθρώπων, δηλαδή την «οικειοθελή υποτέλεια».
Στο ερώτημα αν η εξελικτική πορεία του ανθρώπινου είδους θα μπορούσε να ήταν διαφορετική, η απάντηση είναι κατηγορηματικά αρνητική. O άνθρωπος έχει εξελιχθεί διαμέσου της φυσικής επιλογής, γεγονός που καθιστά την πορεία του συγκεκριμένη.
Η σύγχρονη εποχή της παγκοσμιοποίησης χαρακτηρίζεται από πολλή ρητορική φλυαρία, πάμπολλες προσωπικές απόψεις, θεατρικές κινήσεις εντυπωσιασμού, επιθετικότητα θρησκευτική και πολιτική, αλλά και από πολύ σκεπτικισμό. Αυτά ακριβώς ίσχυαν και στην Ελληνιστική εποχή που έζησε ο Επίκουρος.
«Αχ όλα έπρεπε να ‘ρθούνε καθώς ήρθαν… για πάντα να χαθούνε τόσοι φίλοι, να φύγουν, να χαθούνε» (Καρυωτάκης)
Θα δώσω μόνο ένα παράδειγμα του ευγενούς τρόμου που μπορεί να εμπνεύσει η εικόνα της απόλυτης μοναξιάς παραθέτοντας μερικά αποσπάσματα από το ονειροπόλημα του Carazan*
Ιδού το ερώτημα που θέτει ο Αριστοτέλης: Ποιο είναι το πλήρες σύνολο των αγαθών που όλοι οι άνθρωποι έχουν ανάγκη;
Όλες οι ελληνιστικές σχολές, ως γνωστό, θεωρούσαν ότι τα συναισθήματα, οι συγκινήσεις (τα πάθη) οι επιθυμίες, οφείλονται στις πεποιθήσεις. Ότι τα ψυχολογικά προβλήματα (όχι οι ασθένειες όπως η μανιοκατάθλιψη ή η σχιζοφρένεια ή οι ψυχώσεις, δηλαδή βλάβες που τις θεωρούσαν σωματικές – αλλά ό,τι παράγει και αναπαράγει την καθημερινή ανθρώπινη μιζέρια, ό,τι στέκεται εμπόδιο στην ευδαιμονία, αυτά δηλαδή από τα οποία πάσχει η πλειονότητα των ανθρώπων) οφείλονται σε πεποιθήσεις ή τουλάχιστον δεν είναι ανεξάρτητα από τις πεποιθήσεις.
Ο Άγγλος φιλόσοφος Τόμας Χομπς (Thomas Hobbes, 5 Απριλίου 1588 – 4 Δεκεμβρίου 1679) ήταν ένας από τους πρώτους διανοητές-θεμελιωτές του σύγχρονου κράτους και ιδρυτής της πολιτικής φιλοσοφίας.
Ο Αριστοτέλης είναι ένας από τους πιο σπουδαίους Αρχαίους Έλληνες φιλοσόφους, που μας δίδαξε πολλά σημαντικά μαθήματα σε θέματα όπως η επιστήμη, η λογική, η ηθική, η ποίηση, το θέατρο, η μεταφυσική, και η ζωή γενικότερα. Έζησε με σκοπό να μοιράζεται τις γνώσεις του και είχε πολλούς μαθητές κατά τη διάρκεια της ζωής του.
Περισσότερα
Εκτός από τους Έλληνες σκεπτικιστές και τους Ρωμαίους αυτοκράτορες της παρακμής, όλα τα πνεύματα φαίνονται υποδουλωμένα σε έναν κοινωνικό προορισμό. Μόνο αυτοί χειραφετήθηκαν, οι μεν με την αμφιβολία, οι άλλοι με την παραφροσύνη, από την ανούσια ιδεοληψία να είναι χρήσιμοι.