[..] Το θέμα «Τι είναι επιστήμη;» δεν είναι δική μου επιλογή. Ήταν επιλογή του κ. DeRose. Αλλά θα ήθελα να πω ότι πιστεύω πώς το ερώτημα «Τι είναι επιστήμη;» δεν ισοδυναμεί με κανέναν τρόπο με το ερώτημα «Πώς να διδάσκουμε την επιστήμη;» και πρέπει να επιστήσω την προσοχή σας σε αυτή τη διαφορά για δύο λόγους.
Στον Μεσαίωνα κυκλοφορούσαν όλων των ειδών οι ανόητες ιδέες —για παράδειγμα, ότι ένα κομμάτι από κέρατο ρινόκερου αυξάνει την αντρική σεξουαλική ικανότητα. (Μια άλλη ανοησία της ίδιας εποχής ήταν τα καπέλα που φοράμε σήμερα —και τούτο εδώ μού πέφτει λίγο μεγάλο.)
Oι επιστήμονες είναι συνηθισμένοι να αντιμετωπίζουν την αμφιβολία και την αβεβαιότητα. Αβέβαιη είναι όλη η επιστημονική γνώση. Και αυτή η εμπειρία της αμφιβολίας και της αβεβαιότητας αποδεικνύεται πολύτιμη. Πιστεύω πως έχει τεράστια αξία, και βέβαια εκτείνεται και πέρα από την επιστήμη.
Τι είναι, λοιπόν, επιστήμη; Έτσι όπως χρησιμοποιείται η λέξη μπορεί να σημαίνει τρία διαφορετικά πράγματα, ή ένα μείγμα των τριών. Δεν νομίζω ότι χρειάζεται να είμαστε ακριβείς —δεν αποτελεί καλή ιδέα να είσαι πάντοτε ιδιαίτερα ακριβής. Επιστήμη σημαίνει, μερικές φορές, την ειδική μέθοδο που χρησιμοποιούμε για να ανακαλύπτουμε πώς έχουν τα πράγματα. Μερικές φορές σημαίνει το σώμα της γνώσης που έχει προκόψει από τα πράγματα για τα οποία έχουμε εξιχνιάσει πώς έχουν. Μπορεί επίσης να σημαίνει τα νέα πράγματα που μπορούμε να κάνουμε όταν έχουμε βρει κάτι, ή την ίδια τη διαδικασία τού να τα κάνουμε.
Ο Richard Feynman γεννήθηκε σε ένα προάστιο της Νέας Υόρκης στις 11 Μαΐου του 1918. Μεγάλωσε στο Μανχάταν. Οικονομικά η οικογένειά του δεν ήταν ούτε πλούσια ούτε φτωχή. Υπήρχε άνεση, αλλά δεν ήταν πλούσιοι. Με την βοήθεια του πατέρα του -που δεν είχε ιδιαίτερη μόρφωση, αλλά ήταν φιλοπερίεργος και ζωντανός άνθρωπος- συνειδητοποίησε πως η επιστήμη δεν είναι απομνημόνευση, αλλά αναζήτηση βασικών αρχών.
Κάποια φορά, στη διάρκεια της δεκαετίας του ’50, καθώς επέστρεφα με πλοίο απάτη Βραζιλία, μείναμε για μια μέρα στο Τρινιντάντ κι εγώ αποφάσισα να ρίξω μια ματιά στη σημαντικότερη πόλη, το Πορτ οφ Σπαίην.
