Φιλοσοφία
Αν κανείς ανατρέξει στο λεξικό κι αναζητήσει το λήμμα «ευθύνη», θα διαπιστώσει πως αυτό έχει τρεις έννοιες, διακριτές μεν αλλά συνήθως εκλαμβάνονται ως μια ενιαία από το σύγχρονο πολίτη. Είναι η υποχρέωση σε ένα καθήκον και μια εντολή, είναι η υπαιτιότητα για ένα γεγονός ή ένα συμβάν και τέλος είναι η αρμοδιότητα που έχει αποδοθεί εκ του νόμου ή εθιμικά σε κάποιο πρόσωπο, φυσικό ή νομικό.
H γυναίκα στην αρχαιοελληνική σκέψη
ΜΕΛΕΤΩΝΤΑΣ Kανείς τα πρόσωπα – πρότυπα που εκφράζουν την ιδέα του θηλυκού στον ελληνικό μύθο, φτάνει σε κάποιες γενικές όσο και απροσδόκητα διαπιστώσει που επιβεβαιώνονται όμως από το σύνολο των μαρτυριών.
Στην αγορά της Αθήνας οι συζητήσεις ήταν το συνηθισμένο και καθημερινό φαινόμενο. Ο καθένας μπορούσε να πει το κοντό του και το μακρύ του, χωρίς τους περιορισμούς και τους κανονισμούς που ίσχυαν στην Εκκλησία του Δήμου. Πολύ συχνά οι συζητήσεις κατέληγαν σε λογομαχίες και καμιά φορά σε χειροδικίες. Δεν ήταν σπάνιες και οι συζητήσεις με θέματα θεωρητικά και υπερβατικά, όπως για παράδειγμα αν υπάρχουν ή όχι θεοί. Έναν τέτοιο διάλογο μεταξύ δύο φιλοσόφων αναφέρει ο Λουκιανός στο έργο του Ζευς τραγωδός.
O Γάλλος φιλόσοφος, πολιτικός επιστήμονας και ιστορικός των ιδεών Πιερ-Αντρέ Ταγκιέφ έχει ασχοληθεί συστηματικά με την έρευνα της συνωμοσιολογικής σκέψης και των θεωριών συνωμοσίας. Η ακόλουθη συνέντευξή του δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Le Point.
Περισσότερα
Θεώρησε ότι η εμπειρία είναι αρκετή για να τον διαφωτίσει: μπορεί κάποιος να διδάξει αυτό που αγνοεί εάν ο μαθητής χειραφετηθεί, δηλαδή εάν αναγκαστεί να χρησιμοποιήσει τη νοημοσύνη του. Δάσκαλος είναι εκείνος που κλείνει τη νοημοσύνη μέσα σε έναν αυθαίρετο κύκλο απ’ όπου θα βγει μόνο εάν η ίδια κρίνει ότι είναι αναγκαίο.
Η Ελευθερία «τούτο το τρομερό όνομα γραμμένο πάνω στο άρμα της θύελλας» βρίσκεται στην αρχή όλων των επαναστάσεων. Χωρίς αυτή οι στασιαστές δεν μπορούν να φανταστούν τη δικαιοσύνη.
Μερικά από τα πιο διεισδυτικά, περιεκτικά και εντυπωσιακά λόγια που είπαν για την Ελλάδα, διάσημοι διανοητές διαμέσου της Ιστορίας. Προσωπικότητες προερχόμενες από κάθε χώρο και κάθε εποχή αποκαλύπτουν απόψεις και αλήθειες που διαφάνηκαν σε στιγμές αισιοδοξίας, απόγνωσης, κυνισμού, βεβαιότητας, σκωπτικής ή χιουμοριστικής διάθεσης, δίνοντας το απόσταγμα της ψυχής τους συμπυκνωμένο σε λίγες λέξεις.
Η ανατροπή όλων των αξιών ως κατάφαση στη ζωή
Η Γενεαλογία της ηθικής θεωρείται ως το πιο συστηματικό και συγκροτημένο έργο του Νίτσε. Γράφτηκε μέσα σε λίγες εβδομάδες (1887) και πραγματεύεται, με έναν «πολεμικό τρόπο», το αξιακό σύστημα της Δύσης –θρησκευτικό, ηθικό και φιλοσοφικό– ως ένα σύστημα που αιχμαλώτισε την ελευθερία του ανθρώπου, έφθειρε την αυθυπόστασή του και υπονόμευσε τη γνώση.
Ένας σπουδαίος φιλόσοφος, μαθηματικός, θρησκευτικός και πολιτικός Δάσκαλος μας κληροδότησε λόγια από χρυσάφι. Τα «Χρυσά Έπη».
Οι Αυλικοί του Δαρείου ειχόν ποτέ μεταξύ των μεγάλην φιλονεικίαν περί του ποιον το ισχυρότερον πράγμα του κόσμου. Περισσότερα
Το «Για τη βεβαιότητα» είναι το κύκνειο άσμα του Ludwig Wittgenstein, που έμεινε μισοτελειωμένο. Τις τελευταίες γραμμές αυτού τού κειμένου τις έγραψε στις 27 Απριλίου 1951, δύο μέρες πριν πεθάνει.
Η γλώσσα είναι ένα ιδίωμα του ανθρώπου που τον ξεχωρίζει από τα άλλα βασίλεια. Εννοούμε εδώ τη γλώσσα ως έκφραση εσωτερικών αιτίων και ως γραπτό και προφορικό σύμβολο των εσωτερικών νοημάτων που διευκολύνει την επικοινωνία. Βέβαια, ένα είδος γλώσσας υπό ευρεία έννοια, όπως έχουμε μάθει ως τώρα, διαθέτουν τα βασίλεια φυτικό και ζωικό ως κώδικα επικοινωνίας μεταξύ των μελών τους, όμως δεν υπάρχει ο Λόγος, εκείνη η νοητική επεξεργασία για την οποία είναι ικανός ο άνθρωπος.
Ο καλλιτέχνης που στοχάζεται τα εκφραστικά του μέσα είναι υπόχρεος στον σοφιστή, συγγενεύει οργανικά μ΄ αυτόν. Και ο μεν και ο δε συνεχίζουν, προς διαφορετικές κατευθύνσεις, το ίδιο και το αυτό είδος δραστηριότητας. Έχοντας πάψει να είναι «φύση», ζουν σε συνάρτηση με τη λέξη. Τίποτα το πρωτογενές σ΄ αυτούς: κανένας δεσμός δεν τους συνδέει με τις πηγές της εμπειρίας, καμιά αφέλεια, κανένα «συναίσθημα» […].
Ήδη από την εποχή του Malte ο ποιητής επιχειρεί να αναπετάσει τη διάσταση του αυθεντικού έρωτα επάνω στο επίπονο Πουθενά. Στην περίπτωση της Σαπφούς βλέπει την γυναίκα, που βυθίζεται στα σκοτάδια της αγκαλιάς και των θωπειών και αναζητεί σκάβοντας όχι την κατηρέμηση, αλλά τη λαχτάρα. Η αιολική ποιήτρια εφεύρε νέα μονάδα μέτρησης του ίμερου, την οποία δίνει η οργανική σύγκραση του πόθου και του πόνου. Ολόκληρη η ποίηση της Σαπφούς είναι αυτό το αρχιμήδειο «εύρηκα» της ερωτικής Φυσικής.
Αποκάλυψη
Από τα πιο σκληρά και αχώνευτα πράγματα της μοίρας των ανθρώπων, είναι το ότι υπάρχουμε χωρίς να ξέρουμε από πού ερχόμαστε, για πού τραβάμε και για ποιο λόγο: Περισσότερα
(1) Ευκοσμία είναι για την πόλη οι γεροί άντρες, για το σώμα η ομορφιά, για την ψυχή η σοφία, για την πράξη η αρετή, για το λόγο η αλήθεια· τα αντίθετά τους ακοσμία. Τον άντρα και τη γυναίκα, το λόγο και την πράξη, την πόλη και το πράγμα που αξίζουν τον έπαινο πρέπει με επαίνους να τα τιμάμε, ενώ τα ανάξια να τα κατακρίνουμε· γιατί είναι εξ ίσου σφάλμα όσο και αμάθεια να κατακρίνει κανείς τα αξιέπαινα και να επαινεί τα αξιοκατάκριτα.
«Τίποτα δεν είναι περισσότερο αντίθετο προς αυτό το ιδεώδες [ενός πολιτισμού, στον οποίον οι άνθρωποι θα ορίζουν οι ίδιοι τη μοίρα τους μέσα από σχέσεις αλληλεγγύης και συνεργασίας] όσο η μορφή που έχει πάρει σήμερα, στο τέλος μιας πορείας πολλών αιώνων, ο σύγχρονος πολιτισμός. Ποτέ το άτομο δεν ήταν τόσο ολοκληρωτικά παραδομένο στην τυφλή συλλογικότητα και ποτέ οι άνθρωποι δεν ήταν περισσότερο ανίκανοι, όχι μόνο να υποτάξουν τις πράξεις τους στις σκέψεις τους, αλλά ακόμα και να σκεφτούν. (…)
