Οι περισσότεροι από εμάς έχουμε επίγνωση της άμεσης επίδρασής μας στους φίλους και στην οικογένειά μας- οι πράξεις μας μπορούν να τους κάνουν ευτυχισμένους ή δυστυχισμένους, υγιείς ή άρρωστους, ακόμη και πλούσιους ή φτωχούς. Σπάνια όμως αναλογιζόμαστε ότι ο αντίκτυπος όσων σκεφτόμαστε, αισθανόμαστε, κάνουμε ή λέμε μπορεί να επεκτείνεται πολύ πέρα από τους ανθρώπους που γνωρίζουμε.
Όλοι ξέρουμε πως ένας νέος αναγνώστης γεννιέται σε ένα σπίτι που αγαπά το διάβασμα και σέβεται τα βιβλία, και ότι το μέλλον της σχέσης αυτού του νέου αναγνώστη, αυτού του παιδιού, με τα βιβλία καθορίζεται (αναπτύσσεται, δυναμώνει, αμβλύνεται, ή και χάνεται) στο σχολείο. Αναφορικά με το τελευταίο, δεν θέλουμε να πούμε ότι χάνεται εξαιτίας, ακριβώς, του σχολείου. Αλλά ότι σε εκείνες τις ηλικίες —όταν το παιδί μας είναι πια ένας ανεξάρτητος αναγνώστης, ένας αναγνώστης δηλαδή που επιλέγει μόνος τα βιβλία που θα διαβάσει και τους ρυθμούς με τους οποίους θα τα διαβάσει— είναι πολύ δύσκολο (καλύτερα: πολύ δύσκολο πια) για έναν γονιό, ή για οποιονδήποτε κοντινό τρίτο, να «επέμβει» πυροσβεστικά.
Περισσότερα
Ο μόνος δρόμος
Εκείνο που μπορώ να υποστηρίξω το υποστηρίζω: ότι ο μόνος δρόμος, ο οποίος δεν μας οδηγεί σε κανένα λάκκο, σε καμιά λακκούβα, σε κανένα κακό συναπάντημα, είναι ο δρόμος της αγάπης, είναι ο δρόμος της τρυφερότητας, είναι ο δρόμος της κατανόησης, είναι ο δρόμος της υπεράσπισης της διαφορετικότητας του άλλου! Αυτός είναι ο μόνος δρόμος. Αν τον ακολουθήσουμε αυτόν τον δρόμο δεν κινδυνεύουμε. Ούτε εμείς ούτε οι συνάνθρωποί μας.
Τον Απρίλη του 1914, μετά τους Βαλκανικούς πολέμους, ο Γάλλος πρέσβης στην Κωνσταντινούπολη είχε ήδη λάβει το μήνυμα. Οι μειονότητες ήταν πηγή προστριβών, έλεγε στην ενημέρωσή του προς το Παρίσι, και εφόσον δεν μπορούσαν να συμβιώσουν ειρηνικά, έπρεπε να ξεριζωθούν και να μετακομιστούν στην αρχική της εστία η καθεμιά:
Το χαμένο έργο “Περί αλυπίας” του Γαληνού ανακαλύφθηκε τυχαία το 2005 στη Θεσσαλονίκη. Το χειρόγραφο βρέθηκε στη Μονή Βλατάδων από τον νεαρό Γάλλο ερευνητή Antoine Pietrobelli, που έτυχε να εργάζεται εκεί.
Το θέμα του Γαληνού είναι η αποφυγή της θλίψης με τη βοήθεια της φιλοσοφίας.
Η φιλελεύθερη πεποίθηση στα συναισθήματα και τις ελεύθερες επιλογές των ατόμων δεν είναι ούτε φυσική ούτε και ιδιαίτερα παλιά. Για χιλιάδες χρόνια οι άνθρωποι πίστευαν ότι η αυθεντία προέρχεται από θεϊκούς νόμους και όχι από την ανθρώπινη καρδιά και ότι, συνεπώς, πρέπει να θεωρούμε ιερό το λόγο του Θεού και όχι την ανθρώπινη ελευθερία. Μόνο κατά τους τελευταίους αιώνες η πηγή της αυθεντίας μεταφέρθηκε από τις ουράνιες θεότητες στους ανθρώπους με σάρκα και οστά.
Κατά τη διάρκεια της σχολικής ζωής οι μαθητές, αλλά και οι καθηγητές είναι συνεχώς σε επαφή με κείμενα. Τα κείμενα αυτά εκτός από συνεχή, μπορεί να είναι και ασυνεχή (π.χ. ένα διάγραμμα). Tο γεγονός είναι ότι ζητάμε συνεχώς από τους μαθητές να απαντούν σε ερωτήσεις που στηρίζονται σε πληροφορίες που θα αντλήσουν από κείμενα, αλλά πότε τους μάθαμε πώς να διαβάζουν αποτελεσματικά ένα κείμενο; Πότε διδάξαμε, με άλλα λόγια, τεχνικές ανάγνωσης ενός κειμένου;
Περισσότερα
Ο όχλος, παραπλανημένος από απατηλά οφέλη, επιζητεί, συχνά, την καταστροφή του και συγκινείται, εύκολα, από λαμπρές ελπίδες και απερίσκεπτες υποσχέσεις
Ο Stanley Milgram επινόησε άλλο ένα, πολύ πιο διάσημο πείραμα, με το οποίο έδειξε ότι όλοι οι άνθρωποι συνδέονται μεταξύ τους απέχοντας κατά μέσον όρο «έξι βαθμούς διαχωρισμού» (ο φίλος σας απέχει έναν βαθμό από εσάς, ο φίλος του φίλου σας δύο βαθμούς κ.ο.κ).
Σαν σήμερα, 7 Οκτωβρίου 1885, γεννήθηκε ο σπουδαίος Δανός φυσικός Νιλς Μπορ. με θεμελιώδη συμβολή στην ανακάλυψη και ερμηνεία των κβαντικών νόμων που κυβερνούν τον ατομικό μικρόκοσμο. Ο Μπορ είναι ο πρώτος που είδε το πρόβλημα της ατομικής σταθερότητας ως το κεντρικό μυστήριο του μικρόκοσμου και συνειδητοποίησε ότι η μόνη παραδοχή που θα μπορούσε να το εξηγήσει ήταν η παραδοχή της κβάντωσης. Ότι δηλαδή τα ατομικά ηλεκτρόνια μπορούν να υπάρχουν μόνο σ’ ένα διάκριτο σύνολο ενεργειακών καταστάσεων και ότι η μετάβαση από τη μία στην άλλη είναι δυνατή μόνο με κβαντικά άλματα.
Είναι το σύμπαν υπολογιστής; Ποιο είναι το τίμημα της δόξας; Και ποιες είναι οι τρεις απλές συμβουλές που μπορεί να δώσει ένας νομπελίστας φυσικής στον καθένα από εμάς;
Περισσότερα
Ο κουρδιστής πιάνων Μούρκιν ξερακιανός, με κιτρινιάρικο δέρμα, με τα ρουθούνια πατικωμένα ταμπάκο και τα αυτιά στουμπωμένα μπαμπάκια ξετρύπωσε από την κάμαρα και έσκουξε με τη στριγκιά φωνή του:
Ανάμεσα στις λαϊκές φόρμες διαμέσου των οποίων η γνώση μεταδίδεται από την αρχαιότητα στα επόμενα χρόνια, απαντούμε τις εγκυκλοπαίδειες ή παρόμοια πονήματα. Μια εγκυκλοπαίδεια δεν έχει σκοπό να παρέχει μια σειρά επιστημονικών ορισμών του τύπου «σκύλος είναι ένα θηλαστικό της τάξης των σαρκοφάγων, που ανήκει στην υποκατηγορία των οπληφόρων, της οικογένειας των κυνοειδών, του γένους corn’s και του είδους corns familiarls», όπως θα λέγαμε σήμερα.
Όταν έκανα την έρευνά μου για το βιβλίο μου “Ο μοναχός που πούλησε τη Ferrari του”, βρήκα την ιστορία ενός Ινδού μαχαραγιά που είχε υιοθετήσει μια αλλόκοτη πρωινή λειτουργία: κάθε μέρα, αμέσως μόλις ξυπνούσε, επαναλάμβανε την τελετή της κηδείας του με κάθε λεπτομέρεια, ακόμα και με την αρμόζουσα μουσική και τα απαραίτητα λουλούδια.
Περισσότερα
Όλες οι δυστυχίες του ανθρώπου απορρέουν απ’ την ανικανότητά του να καθίσει σ’ ένα δωμάτιο μόνος και σιωπηλός.~ ΠΑΣΚΑΛ
Η διασπορά της εβραϊκής συνειδήσεως απανταχού της Ευρώπης αποτελεί ένα από τα συνταρακτικά κεφάλαια της ιστορίας των Εβραίων που, τελικά, όσοι επέζησαν, κατέληξαν στις ΗΠΑ, όπου βρήκαν μια χώρα-πατρίδα με απόλυτη κατάφαση στο εβραϊκό στοιχείο.
Ας πάρουμε τα τρία περίφημα καντιανά ερωτήματα σχετικά με τα ανθρώπινα ενδιαφέροντα: «Τι μπορώ να γνωρίσω; Τι πρέπει να κάνω; Τι μου επιτρέπεται να ελπίζω;».
Περισσότερα
