Στα Ελληνικά η λέξη ενσυναίσθηση δεν χρησιμοποιείται συχνά. Δεν την ξέρουμε, δεν μας είναι οικεία. Αυτό το βίντεο των τριών λεπτών που θα δούμε μαζί θα μας ξεκαθαρίσει ποια είναι η διαφορά ανάμεσα στο να «νοιώσουμε συμπάθεια» για τους διπλανούς μας, φίλους, συγγενείς, έρωτες, παιδιά, γονείς, γειτόνους ή περαστικές απ’ τη ζωή μας γνωριμίες – και στην δύναμη της ενσυναίσθησης.
Αυτά τα βιντεάκια είναι σαν ένα σφηνάκι εσπρέσο – η «πνευματική καφεΐνη» τους μας βοηθάει να «ξυπνήσουμε» και να καταλάβουμε κάτι καλύτερα, πιο καθαρά, με μεγαλύτερη ενάργεια. Στα Ελληνικά η λέξη «συν-αισθάνομαι» μας οδηγεί πιο γρήγορα στην ουσία της ενσυναίσθησης. Το λέει μόνη της: Αισθάνομαι μαζί σου. Αισθάνομαι αυτό που αισθάνεσαι, αφήνω την στεναχώρια σου ή το πρόβλημα ή τη χαρά σου να μπει μέσα στον εγκέφαλό μου, να γίνει κομμάτι μου, μοιράζομαι δηλαδή αυτό που μου λες και το νοιώθω κι’ εγώ μαζί σου.Πολύτιμό πράγμα. Το να δείξω συμπάθεια είναι άλλο πράγμα –πιο απόμακρο. «Χωρίσαμε με την Μαρία» σου λέει ένας φίλος. «Αχ, μωρέ, πολύ λυπάμαι». Και μετά ένα σχόλιο όπως «δεν τα πηγαίνατε και πολύ καλά τελευταίως» ή «τι κρίμα, ταιριάζατε τόσο πολύ». Λέξεις που δεν εισχωρούν μέσα σου ούτε βγαίνουν από μέσα σου. Ενώ μια απλή κίνηση του κεφαλιού και μια κίνηση, κάτι σαν χάδι, ένα άγγιγμα, ακόμα και με την απόλυτη σιωπή μπορεί να γίνει ενσυναίσθηση, να νοιώσεις αυτό που νοιώθει ο άλλος, να μπεις στη θέση του. Δεν είναι εύκολο πάντως να εξηγηθεί με λόγια αυτή η μεγάλη διαφορά του «συναισθάνομαι» ακόμα και αν δεν λέω τίποτα, της ενσυναίσθησης δηλαδή –από την «συμπάθεια» που όσο ειλικρινής και αν είναι, κρατάει τις πόρτες μισόκλειστες.
Ίσως, για να το πούμε στα Ελληνικά πιο άμεσα, για να «συναισθανθείς» πρέπει να μπορείς να αγαπήσεις τον άλλον. Που δεν είναι καθόλου το ίδιο με την αίσθηση του «τον συμπαθώ»…
———–
————
________________
Πηγή: toportal.gr
by Αντικλείδι , https://antikleidi.com
Συναφές:
ΠΡΟΣΟΧΗ! ΠΡΟΣΟΧΗ! Στο 1:34′ έχει ένα σημαντικό μεταφραστικό (και νοηματικό, εξ ου και σημαντικό) λάθος: Η αφηγήτρια λέει: -Rarely, if ever, does an empathic response begin with ‘at least.’ Που σημαίνει: “Σπανίως, αν συμβαίνει κιόλας, η ανταπόκριση με ενσυναίσθηση ξεκινά με τη φράση ‘τουλάχιστον’. Η μετάφραση στο βίντεο γράφει το ακριβώς ανάποδο: “Σχεδόν πάντοτε η ανταπόκριση ενσυναίσθησης ξεκινά με τη φράση ‘τουλάχιστο’. Αυτό που διάβασα δεν κολλούσε με όσα υποστήριζε πριν και μετά. Οπότε το ξαναείδα, το άκουσα προσεκτικά, και βρέθηκε η άκρη.
Ευχαριστούμε Βασίλη. Ελπίζουμε να δουν το σχόλιό σου όλοι οι αναγνώστες του άρθρου.
Εδώ που τα λέμε όμως, επειδή η γλώσσα μας περικλείει πολλή σοφία, αν το καλοσκεφτούμε, η λέξη “συναίσθηση” σημαίνει ακριβώς αυτό: συν-αισθάνομαι κάποιον, και για να συναισθανθώ πρέπει να συν-πάσχω ή να συν-παθαίνω (συμπάθεια). Όμως η ‘συναίσθηση’ έχει καταλήξει να δείχνει μάλλον ‘συνειδητοποίηση’ (νοητική κατάσταση δηλαδή) παρά συν-αίσθηση (συναίσθημα). Οπότε, τα ‘συμπαθώ’ και ‘συμπάσχω’ διαφοροποιούνται από το ‘συναισθάνομαι’, καθότι αυτό αναφέρεται στο συναίσθημα από κάτι που παθαίνεις, ενώ τα πρώτα δύο στο ίδιο το πάθημα. Οι σύγχρονοι όμως ψυχολόγοι, ανθρωπολόγοι, κ.τ.λ. υποθέτω ότι χρειάστηκαν μια λέξη νέα και αφόρτιστη, ώστε να την συνάψουν απευθείας κι εύκολα με την έννοια της ‘συμπάθειας’, αφού αυτή η λέξη πια στα ελληνικά έχει προσλάβει άλλο σημαινόμενο πιο ανώδυνο και εξωτερικό. Υπάρχει και η λέξη ‘συμπόνοια’, που είναι πολύ δυνατή, συν-πονώ, αλλά για να συμπονώ εξυπακούεται ότι πρέπει να ‘συναισθάνομαι’, αλλά κι αυτή έχει καταλήξει πιο ανάλαφρη, με το υποκείμενο μάλλον αμέτοχο στην πράξη της ‘ενσυναίσθησης’, και τελικά σχεδόν συνώνυμη πια με την ‘συμπάθεια’. Επίσης, είναι εξόχως ενδιαφέρον ότι η λέξη ’empathy’ στα αγγλικά σημαίνει κάτι εντελώς ανάποδο από την ελληνική ρίζα της, ‘εμπάθεια’, κι αυτό δικαιολογεί το γιατί δεν χρησιμοποιήθηκε αυτή αλλά επινοήθηκε η ‘ενσυναίσθηση’, παρότι και σκέτο το ‘συναίσθηση’ αρκούσε. Η γλώσσα είναι σημαντική γιατί με τη γλώσσα σκεφτόμαστε, με τη γλώσσα συνεννούμαστε. Το τί νοηματικό φορτίο και περιεχόμενο έχουν οι λέξεις, είναι θέμα καίριο καθότι μακροπρόθεσμα αλλάζει ή και μεταλλάσσεται η σκέψη μας, ο λόγος μας, η στάση μας.
Συμφωνώ απολύτως με το Βασίλη και νομίζω ότι πραγματικά αρκεί η συμπάθεια και η συν αισθηση. Και αληθινά δεν καταλαβαίνω γιατί μια αγγλική λέξη για την εμπάθεια μεταφράστηκε σε εν συναίσθηση, λέξη ξενη εντελώς προς κάθε ετυμολογία και νοηματικό ορισμό στα ελληνικά. Συμφωνώ ιδιαίτερα με τη θέση του Βασίλη που περιέχεται στην τελευταία πρότασή του.