Τα οικονομικά των παιδιών μας

223972_2370096987105_1250849793_n


Οι οικονομολόγοι δεν είχαν επιτυχίες στις πρόσφατες κρίσεις. Μπορεί η Βασίλισσα Ελισάβετ να περίμενε υπερβολικά πολλά, όταν ρώτησε γιατί οι οικονομολόγοι απέτυχαν να προβλέψουν την καταστροφή, υπάρχει όμως η αίσθηση ότι μεγάλο μέρος της έρευνάς τους απεδείχθη άκαιρο.

Ακόμη χειρότερα, πολλές από τις συμβουλές, που δόθηκαν από οικονομολόγους αποδείχθηκαν εν πολλοίς άχρηστες στους πολιτικούς, που προσπαθούσαν να περιορίσουν τις επιπτώσεις της οικονομικής και χρηματοπιστωτικής κρίσης.

Θα τα καταφέρουν άραγε καλύτερα οι επόμενες γενιές; Μία από τις ενδιαφέρουσες ασκήσεις, στις οποίες συμμετείχα στο πρόσφατο Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ στο Νταβός ήταν μία συλλογική προσπάθεια να φανταστούμε τα περιεχόμενα ενός εγχειριδίου Αρχών της Οικονομικής Επιστήμης το 2033. Δεν είναι λίγες οι ιδέες και τα θέματα, υποστήριξαν οι συμμετέχοντες, που τα σημερινά βιβλία αγνοούν και στα οποία θα πρέπει να δοθεί περισσότερη προσοχή σε δύο δεκαετίες από τώρα.

Οικονομολόγοι, που εργάζονται στα «σύνορα» οικονομικών και ψυχολογίας, για παράδειγμα, υποστήριξαν ότι θα πρέπει να δοθεί μεγαλύτερη έμφαση στη Συμπεριφορική Χρηματοοικονομική, στην οποία οι ανθρώπινες αδυναμίες χρησιμοποιούνται για να εξηγηθεί η αποτυχία της λεγόμενης «υπόθεσης της αποτελεσματικής αγοράς». Οι ιστορικοί της οικονομίας, την ίδια ώρα, υποστήριξαν ότι τα μελλοντικά εγχειρίδια θα πρέπει να περιλαμβάνουν αναλύσεις της πρόσφατης εμπειρίας. Μεταξύ άλλων, αυτό θα έδινε τη δυνατότητα στους εκπαιδευόμενους οικονομολόγους να λάβουν πιο σοβαρά υπόψη την εξέλιξη των οικονομικών θεσμών.

Οι οικονομολόγοι που ειδικεύονται σε ζητήματα ανάπτυξης, από την πλευρά τους, τόνισαν ότι θα πρέπει να δοθεί περισσότερη προσοχή σε τυχαιοποιημένες κλινικές μελέτες και πειράματα πεδίου. Οι ειδικοί της εφαρμοσμένης οικονομετρίας υπογράμμισαν την αυξανόμενη σπουδαιότητα των μεγάλων βάσεων δεδομένων και την πιθανότητα ότι αυτές θα έχουν αισθητά ενισχύσει την κατανόηση της λήψης αποφάσεων στο οικονομικό πεδίο έως το 2033.

Συνολικά, όμως, διαμορφώθηκε μία εικόνα, στην οποία τα οικονομικά του 2033 δεν διαφέρουν παρά ελάχιστα από τα οικονομικά του σήμερα. Ένα εγχειρίδιο σε δύο δεκαετίες από τώρα μπορεί να είναι πιο ενημερωμένο από την εφετινή έκδοση, ενσωματώνοντας πλήρως τα όσα σήμερα αποτελούν τα σύνορα της οικονομικής έρευνας. Δεν θα διαφέρει, όμως, ουσιαστικά σε δομή και προσέγγιση από τα οικονομικά του σήμερα.


538013_515218865187708_2145210883_n

Το συμπέρασμα, με άλλα λόγια, φαινόταν να είναι πως μέσα στα επόμενα είκοσι χρόνια δεν θα υπάρξει τίποτα τόσο το ανατρεπτικό όσο το ιστορικό έργο του ’λφρεντ Μάρσαλ το 1890, στο οποίο στηρίχθηκε η νεοκλασική σύνθεση, ή η επανάσταση, που έφερε ο Τζον Μέιναρντ Κέινς τη δεκαετία του 1930. Σε αντίθεση με τα οικονομικά εκείνων των χρόνων, υποστηρίζουν πολλοί, τα οικονομικά του σήμερα βασίζονται σε μία ώριμη, καθιερωμένη πειθαρχία και επομένως προοδεύουν σταδιακά και όχι με επαναστατικά βήματα.

Η υπόθεση αυτή, όμως, είναι σχεδόν σίγουρα εσφαλμένη. Αντανακλά το ίδιο λάθος, που κάνουν όσοι φοιτητές της τεχνολογίας υποστηρίζουν ότι όλες οι μεγάλες τεχνολογικές επαναστάσεις έχουν ήδη συμβεί. Όπως συχνά ακούμε να λένε στα επόμενα είκοσι χρόνια δεν θα υπάρξει καμία ανακάλυψη τόσο επαναστατική όσο η ατμομηχανή ή το τρανσίστορ. Η τεχνολογική πρόοδος θα είναι μάλλον σταδιακή και όχι επαναστατική. Πράγματι, μέχρι στιγμής, καθώς τα βήματα είναι μικρά, το αποτέλεσμα είναι πιθανόν να έχουμε βραδύτερη ανάπτυξη της παραγωγικότητας και μία «Μεγάλη Στασιμότητα».

Στην πραγματικότητα, η ιστορία της τεχνολογίας έχει επανειλημμένα διαψεύσει την απαισιόδοξη αυτή άποψη. Δεν μπορούμε να πούμε ποια θα είναι η επόμενη ριζική καινοτομία, αλλά αιώνες εμπειρίας μας αποκαλύπτουν ότι θα υπάρξει τουλάχιστον μία. Ομοίως δεν μπορούμε να πούμε ποια θα είναι η επόμενη επανάσταση στην οικονομική ανάλυση, αλλά περισσότερος από ένας αιώνας σύγχρονης οικονομικής σκέψης καταδεικνύει ότι θα υπάρξει κάποια. Όλα αυτά σημαίνουν ότι το οικονομικό εγχειρίδιο του 2033 θα είναι πολύ διαφορετικό από το σημερινό. Απλώς δεν μπορούμε να πούμε ποιές θα είναι διαφορές;

Πράγματι μπορεί κανείς να αμφισβητήσει ακόμη και την ιδέα ότι σε δύο δεκαετίες από τώρα, θα υπάρχουν εγχειρίδια, όπως τα γνωρίζουμε. Σήμερα, η εισαγωγή στην οικονομική επιστήμη διδάσκεται μέσω εγχειριδίων, στα οποία διακεκριμένοι καθηγητές βασισμένοι στο κύρος τους επιβάλλουν την κοινή λογική (συνήθως τη δική τους) στους φοιτητές. Η γνώση, όπως αποδίδεται στο εγχειρίδιο και ερμηνεύεται από τον καθηγητή, μεταδίδεται από την κορυφή προς τα κάτω.

Κάπως έτσι συνήθως μεταδίδουν τις ειδήσεις και οι εφημερίδες. Οι συντάκτες και οι εκδότες συγκεντρώνουν και ταξινομούν τις ειδήσεις και η εφημερίδα στη συνέχεια φτάνει στην πόρτα του συνδρομητή. Την τελευταία δεκαετία, ωστόσο, έχει υπάρξει μία επανάσταση στη βιομηχανία των ειδήσεων. Οι ειδήσεις συγκεντρώνονται πλέον μέσω ιστοσελίδων και σχολίων σε blogs. Τα νέα με άλλα λόγια, αρχίζουν ολοένα και περισσότερο να μεταδίδονται από κάτω προς τα επάνω. Αντί να βασίζεται στους συντάκτες, καθένας γίνεται ο ίδιος επιμελητής ειδήσεων.

Κάτι παρόμοιο μπορεί να συμβεί και στα εγχειρίδια, ιδιαίτερα στον κλάδο των οικονομικών, όπου όλοι έχουν κάποια άποψη και εμπειρία από πρώτο χέρι. hand experience with the subject. Τα εγχειρίδια θα είναι σαν τα wikis (ιστοσελίδες, που επιτρέπουν στους χρήστες να συνδιαμορφώνουν το περιεχόμενο) με τους σπουδαστές να τροποποιούν κείμενα και να συμβάλλουν στη διαμόρφωση του περιεχομένου. Μπορεί ακόμη να υπάρχει κάποιος ρόλος για το συγγραφέα ως θεματοφύλακα, αλλά το εγχειρίδιο δεν θα είναι πλέον η πηγή της σοφίας και ο συγγραφέας του δεν έχει πλέον τον έλεγχο του πίνακα περιεχομένων.

Το αποτέλεσμα θα είναι πιθανώς χαοτικό. Αλλά το επάγγελμα των οικονομολόγων θα έχει μεγαλύτερη διαφοροποίηση και δυναμική, με αποτέλεσμα τα οικονομικά των παιδιών μας να είναι πιο «υγιή».

_____

  BARRY EICHENGREEN, καθηγητής Οικονομικής και Πολιτικής Επιστήμης στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια.

   Πηγή: Εφημερίδα Ναυτεμπορική  13/2/2013 από Project Syndicate

Αντικλείδι , https://antikleidi.com

Συναφές: 

Χρήμα και Ηθική

Απληστία, κρίση και σύγκρουση γενεών

Ιδιωτικός πλούτος και ευρωπαϊκή αλληλεγγύη  

Θα πρέπει να συνηθίσουμε τη λιτότητα

Σχετικά Άρθρα

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -


- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -