Ο μοναχικός θρήνος – το ζεϊμπέκικο

zemp


Το ζεϊμπέκικο δύσκολα χορεύεται. Δεν έχει βήματα· είναι ιερατικός χορός με εσωτερική ένταση και νόημα που ο χορευτής οφείλει να το γνωρίζει και να το σέβεται.

Είναι η σωματική έκφραση της ήττας. Η απελπισία της ζωής. Το ανεκπλήρωτο όνειρο. Είναι το «δεν τα βγάζω πέρα». Το κακό που βλέπεις να έρχεται. Το παράπονο των ψυχών που δεν προσαρμόστηκαν στην τάξη των άλλων.

Το ζεϊμπέκικο δεν χορεύεται ποτέ στην ψύχρα ει μη μόνον ως κούφια επίδειξη. Ο χορευτής πρέπει πρώτα «να γίνει», να φτιάξει κεφάλι με ποτά και όργανα, για να ανέβουν στην επιφάνεια αυτά που τον τρώνε. Η περιγραφή της προετοιμασίας είναι σαφής:

Παίξε, Χρήστο, το μπουζούκι,

ρίξε μια γλυκιά πενιά,

σαν γεμίσω το κεφάλι,

γύρνα το στη ζεϊμπεκιά.

(Τσέτσης) 

ZEIMPEKIKO

Ο αληθινός άντρας δεν ντρέπεται να φανερώσει τον πόνο ή την αδυναμία του· αγνοεί τις κοινωνικές συμβάσεις και τον ρηχό καθωσπρεπισμό. Συμπάσχει με τον στίχο ο οποίος εκφράζει σε κάποιον βαθμό την προσωπική του περίπτωση, γι’ αυτό επιλέγει το τραγούδι που θα χορέψει και αυτοσχεδιάζει σε πολύ μικρό χώρο ταπεινά και με αξιοπρέπεια. Δεν σαλτάρει ασύστολα δεξιά κι αριστερά· βρίσκεται σε κατάνυξη. Η πιο κατάλληλη στιγμή για να φέρει μια μαύρη βόλτα είναι η στιγμή της μουσικής γέφυρας, εκεί που και ο τραγουδιστής ανασαίνει.

Ο σωστός χορεύει άπαξ· δεν μονοπωλεί την πίστα. Το ζεϊμπέκικο είναι σαν το «Πάτερ Ημών». Τα είπες όλα με τη μία.

Τα μεγάλα ζεϊμπέκικα είναι βαριά, θανατερά:

Ίσως αύριο χτυπήσει πικραμένα

του θανάτου η καμπάνα και για μένα.

(Τσιτσάνης)

 *****

Τι πάθος ατελείωτο που είναι το δικό μου,

όλοι να θέλουν τη ζωή κι εγώ το θάνατό μου.

(Βαμβακάρης) 

Το ζεϊμπέκικο δεν σε κάνει μάγκα*· πρέπει να είσαι για να το χορέψεις. Οι τσιχλίμαγκες με το τζελ που πατάνε ομαδικά σταφύλια στην πίστα εκφράζουν ακριβώς το χάος που διευθετεί η εσωτερική αυστηρότητα και το μέτρο του ζεϊμπέκικου.


Το ζεϊμπέκικο δεν χορεύεται σε οικογενειακές εξόδους ή γιορτές στο σπίτι· απάδει προς το πνεύμα. Πόσο μάλλον όταν υπάρχουν κουτσούβελα που κυκλοφορούν τριγύρω παντελώς αναίσθητα.

Είναι χορός μοναχικός. Όταν το μνήμα χάσκει στα πόδια σου, ο τόπος δεν σηκώνει άλλον. Είναι προσβολή να ενοχλήσει μια ξένη κι απρόσκλητη παρουσία. Γι’ αυτό κάποιοι ανίδεοι αριστεροί διανοούμενοι ερμήνευσαν την επιβεβλημένη ερημία του χορού με τα δικά τους φοβικά σύνδρομα· αποκάλεσαν το ζεϊμπέκικο «εξουσιαστικό χορό», που περιέχει, δήθεν, μια «αόρατη απειλή». Είδαν, φαίνεται, κάποιον σκυλόμαγκα να χορεύει και τρόμαξαν. Όμως, και έναν κυριούλη αν ενοχλήσεις στο βαλσάκι του, κι αυτός θα αντιδράσει.

55_Rebetiko.TIF

Το ζεϊμπέκικο δεν είναι γυναικείος χορός. Απαγορεύεται αυστηρώς σε γυναίκα να εκδηλώσει καημούς ενώπιον τρίτων· είναι προσβολή γι’ αυτόν που τη συνοδεύει. Αν δεν είναι σε θέση να ανακουφίσει τον πόνο της, αυτό τον μειώνει ως άντρα και δεν μπορεί να το δεχτεί. Και στο μάτι δεν κολλάει.

Μια γυναίκα δεν είναι μάγκας· είναι θηλυκό ή τίποτα. Κι ένας άντρας, πρώτα αρσενικό και μετά όλα τ’ άλλα. Αυτό είναι το αρχέτυπο. Κι αν το εποικοδόμημα γέρνει καμιά φορά χαρωπά, η βάση μένει ακλόνητη. Εξαιρούνται οι γυναίκες μεγάλης ηλικίας που μπορεί να έχουν προσωπικά βάσανα: χηρεία ή πένθος για παιδιά. (Κι όμως είδα σπουδαίο ζεϊμπέκικο από δύο γυναίκες· τη Λιλή Ζωγράφου, που αυτοσχεδίαζε έχοντας αγκαλιάσει τον εαυτό της από τους ώμους με τα χέρια χιαστί σαν αρχαία τραγωδός· και μια νεαρή πουτάνα σε ένα καταγώγιο των Τρικάλων, πιο αυτεξούσια απ’ όλους τους αρσενικούς εκεί μέσα.)

Η μεγάλη ταραχή είναι οι χωρικοί. Σε πλατείες χωριών, με την ευκαιρία του τοπικού πανηγυριού ή άλλης γιορτής, κάτι καραμπουζουκλήδες ετεροδημότες χορεύουνε ζεϊμπέκικο στο χώμα· προφανώς για να δείξουνε στους συγχωριανούς τους πόσο μάγκες γίνανε στην πόλη. Οι άνθρωποι της υπαίθρου δεν έχουν μπει στο νόημα κι ούτε μπορούν να εννοήσουν. Τα δικά τους ζόρια είναι κυκλικά· έρχονται, περνάνε και ξαναέρχονται σαν τις εποχές του χρόνου. Δεν είναι όλη η ζωή ρημάδι. Γι’ αυτό χορεύουν εξώστρεφα, κάνουν φούρλες, σηκώνουν το γόνατο ή όλο το πόδι, κοιτάνε τους γύρω αν τους προσέχουν, χαμογελάνε χορεύοντας. Μιλάνε με τον Θεό των βροχών και του ήλιου, όχι τον σκοτεινό Θεό του χαμόσπιτου και των καταγωγίων.

Δεν γίνεται καν λόγος για το τσίρκο που χορεύει επιδεικτικά, σηκώνει τραπέζια με τα δόντια και ισορροπεί ποτήρια στο κεφάλι του. Ή τη φρικώδη καρικατούρα ζεϊμπέκικου που παρουσιάζουν οι χορευτές στις παλιές ελληνικές ταινίες και προσφάτως στα τηλεοπτικά σόου.

Το ζεϊμπέκικο είναι κλειστός χορός, με οδύνη και εσωτερικότητα. Δεν απευθύνεται στους άλλους. Ο χορευτής δεν επικοινωνεί με το περιβάλλον. Περιστρέφεται γύρω από τον εαυτό του, τον οποίο τοποθετεί στο κέντρο του κόσμου. Για πάρτη του καίγεται, για πάρτη του πονάει και δεν επιζητεί οίκτο από τους γύρω. Τα ψαλίδια, τα τινάγματα, οι ισορροπίες στο ένα πόδι είναι για τα πανηγύρια. Το πολύ να χτυπήσει το δάπεδο με το χέρι «ν’ ανοίξει η γη να μπει». Και, όσο χορεύει, τόσο μαυρίζει. Πότε μ’ ανοιχτά τα μπράτσα μεταρσιώνεται σε αϊτό που επιπίπτει κατά παντός υπεύθυνου για τα πάθη του και πότε σκύβει τσακισμένος σε ικεσία προς τη μοίρα και το θείο.

Τα παλαμάκια που χτυπάνε οι φίλοι ή οι γκόμενες καλύτερα να λείπουν. Ο πόνος του άλλου δεν αποθεώνεται. Το πιο σωστό είναι να περιμένουν τον χορευτή να τελειώσει και να τον κεράσουν. Να πιούνε στην υγειά του· δηλαδή να του γιάνει ο καημός που τον έκανε να χορέψει.

1150

Ειπώθηκε πως το ζεϊμπέκικο σβήνει. Ο αρχαϊκός χορός της Θράκης που τον μετέφεραν οι ζεϊμπέκηδες στη Μικρά Ασία και τον επανέφεραν στην Ελλάδα οι πρόσφυγες του 1922 έχει ολοκληρώσει τον ιστορικό του κύκλο· δεν έχει θέση σε μια νέα κοινωνία με άλλα αιτήματα και άλλες προτεραιότητες. Μπορεί και να γίνει έτσι. Αν χαθούν η αδικία, ο έρωτας και ο πόνος· αν βρεθεί ένας άλλος τρόπος που οι άντρες θα μπορούν να εκφράζουν τα αισθήματά τους με τόση ομορφιά και ευγένεια, μπορεί να χαθεί και το ζεϊμπέκικο.

Όμως βλέπεις μερικές φορές κάτι παλικάρια να γεμίζουν την πίστα με ήθος και λεβεντιά που σε κάνουν να ελπίζεις όχι απλώς για τον συγκεκριμένο χορό, αλλά για τον κόσμο ολόκληρο.

———

* Ο μάγκας είναι άντρας σεμνός, καλοντυμένος και μοναχικός. Δεν είναι επιδεικτικό κουτσαβάκι και αλανιάρης. Όπως αναφέρεται και στο Μείζον Ελληνικό Λεξικό, «μάγκας: έξυπνος και με συμπεριφορά που ταιριάζει σε άντρα».

 Άρθρο του Διονύση Χαριτόπουλου στην εφημερίδα Τα Νέα, 14/9/2002. 

Αντικλείδι , https://antikleidi.com

 Συναφές: 

Εγχειρίδιο Βλακείας

Μοντέρνες δουλειές , αλλοτρίωση της εργασίας.

Η ιστορία του ρεμπέτικου

Σχετικά Άρθρα

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -


- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -

50 CommentsΣχολιάστε

  • Συμφωνώ με τα γραφόμενα. Στο Ζειμπέκικο ο χορευτής παίρνει την δύναμη της γής, την δείχνει στο σώμα του και την φθάνει στου ουρανό

  • Συγχαρητήρια για το άρθρο σας. Επειδή έχω ασχοληθεί χορεύοντας χρόνια σε μιά σχολή χορού, θα ήθελα να σας διορθώσω πως το ζειμπέκικο έχει βήματα.
    Επίσης ένα περίεργο που μου έχει συμβεί σε μαγαζί μετά από βάπτιση , με παρακαλούσαν όλοι να σηκωθώ να χορέψω ένα ζειμπέκικο , και όταν επιτέλους σηκώθηκα , δεν μου έδωσαν καμία σημασία , ο κόσμος συζητούσαν μεταξύ τους και εγώ χόρευα μόνος μου.

    • ΔΕΝ έχει βήματα.- Βήματα έχει το ζειμπέκικο της σχολής όπως λες και συ, που σε καμία περίπτωση δεν συγκρίνεται με το ΖΕΙΜΠΕΚΙΚΟ. Όσο για τις γυναίκες, είναι το τσιφτετέλι.-

      • Έχουμε, εδώ παρανόηση στο εξής πολύ σημαντικό σημείο: Ο χορός απαιτεί συμφωνία του χορευτή με τον ΡΥΘΜΟ (– — – , — — –, δηλαδή 5ρια και 6ρια). Αυτό ακριβώς, το να πατάς το βήμα σου πάνω στο ρυθμό που σου δίνει το μπιτ της ορχήστρας, αυτό είναι τα περιβόητα “βήματα” του ζεϊμπέκικου. Θα συμφωνήσω ότι ο χορός δεν έχει αποκλειστικά δικά του “βήματα” αν και σεις συμφωνήσετε ότι ο χορός απαιτεί σεβασμό στο ρυθμό του. Αν όχι, τότε δεν μιλούμε για ζεϊμπέκικο…

    • Μη συγχίζουμε τον ρυθμό με τα βήματα. Έχει, βεβαίως, ρυθμό. ΘΑ ΤΟΝ ΧΟΡΕΨΕΙΣ ΜΕ ΒΗΜΑΤΑ. Όταν λέμε δεν έχει βήματα, εννοούμε ότι δεν έχει ΚΟΙΝΑ ΒΗΜΑΤΑ, δηλ. προσχεδιασμένα για όλους. Άλλο θέμα αν εγώ κάτσω και χαράξω (για μένα!) τα βήματα που θα κάνω στο χορό, ή αν θα αυτοσχεδιάσω κλπ. Το ουσιώδες είναι να βρίσκεσαι στο ΡΥΘΜΟ του χορού, όλα τα άλλα μπαλλώνονται αν είσαι και αρχάριος… γεια..!

    • μην απογοητεύεσαι…όταν το χορεψεις στο Κνορ το βουλγαρικο……50 βουλγαρες θα σηκωθουν να σου χτυπάνε παλαμακια και να σε τραβανε με τα κινητα τους….Αχαρνων και Στουρναρη…..εχω βαρεθεί να πηγαινω ….γεμιζει τωρα και με αλμπανια……3 ευρω το μισο κιλο……από τις 11το πρωι μεχρι πρωιας την άλλη μερα….Ταβερνα την βαφτησανε……καλη ΔΙΑΣΚΕΔΑΣΗ φιλε Παπαζαφειροπουλε Χρηστο !!!

    • Με όλο το θάρρος και την συγνώμην μου στο να σάς διορθώσω ή μάλλον να εκφρασθώ κι εγώ την γνώμη μου, το ζεϊμπέκικο δεν έχει δικά του βήματα όπως οι παραδοσιακοί χοροί, αλλά χορεεύεται ανάλογα με τον ρυθμό της μουσικής και την φαντασία του χορευτού. Συνολικά βήματα υπάρχουν σε ένα χορογραφιμένο ζεϊμπέκικο ναί.Και πλαί με συγχωρείτε. Ημουν για πάρα πολλά χρόνια χοροδιδάσκαλος και μελέτησα τους χορούς.
      Ευχαριστώ.

    • Αυτό μάλλον έγινε επειδή χορευες ζειμπεικικο με βήματα παπαγαλια. Ο χορός αυτός δεν ξεκίνησε με βηματα. Εμείς τα βάλαμε για να μπορούν να χορεύουν ολοι. Κακώς κατά τη γνώμη μου. Το ζειμπεκικο είναι χορός για τους λόγους και τους ανθρώπους που ανέφερε το παλικάρι στο αρθρο.

    • Δεν εχει βηματα ομως εχει ρυθμο,δεν μπορείς να χορεύεις αλλο απο αυτο΄που παιζει η μουσικη.΄Στις σχολές τούς μαθαινουν να το χορευουν αδερφιστικα απο τις ταινίες του δαλιανιδη ,και εξ αυτου τα σημερινα παιδια δεν χορευουν αλλα χοροπηδουν αναρχα.Το χειρότερο θέαμα ειναι να βλέπεις τις μοδέλες με τα δωδεκάποντα να παριστάνουν οτι χορεύουν ζειμπέκικο σε τηλεοπτικές εκπομπές κατι που κάποτε απαγορευόταν για τις γυναίκες.Σήμερα ελάχιστοι μεγάλης ηλικίας χορεύουν αυθεντικά!

  • Αυτό είναι ένα ωραίο ζεϊμπέκικο:
    http://www.youtube.com/watch?v=CDJff-R4KGo

    Ο μπάρμπας είναι φάτσα, έχει γίνει και σηκώνεται. Μπορεί κανείς να διαφωνήσει με ένα-δυο κόλπα του, όμως το σύνολο είναι αυθεντικό και αντρίκιο.

  • Ο Διονύσης Χαριτόπουλος είναι ένας από τους λίγους ανθρώπους που έχουν πιάσει το σφυγμό της μαγκιάς και κατ΄επέκταση και του ζεϊμπέκικου. Και αυτό δεν είναι τυχαίο! Αν κάποια στιγμή δεν έγινε το μέσον και ο τρόπος να βγάλεις τον καημό σου, δεν ..χορεύεις ζεϊμπέκικο!! Δυο συμπληρώσεις-διορθώσεις τώρα. Πρώτα για τα βήματα. Το ζεϊμπέκικο δεν έχει βήματα, εσύ έχεις τα δικά σου βήματα και προσπαθείς να τα εντάξεις στα 9/8!! Αν μάθεις τσάμικο, μπορείς να χορέψεις και με έναν κάτοικο άλλης πόλης. Αν μάθεις ζεϊμπέκικο -ποτέ δεν το μαθαίνεις γιατί, κάθε φορά το χορεύεις διαφορετικό!- δεν θα βρεις όμοιό σου σε όλη τη γη!!!! Για το ζεϊμπέκικο το γυναικών. Μέχρι σχεδόν κοντά στο τέλος της δεκαετίας του ’60 απαγορευόταν δημοσίως ο ζεϊμπέκικος χορός από μια γυναίκα. Ήταν άγραφος νόμος και το κρατούσε όλη η μαγκιά της νύχτας και, θέλοντας και μη, το ακολουθούσαν και όποιοι νεωτερίζοντες. Η μόνη γυναίκα που είχε το ελεύθερο να χορέψει, ήταν η πουτάνα. Όχι η όποια πουτάνα, αλλά η επίσημη, η ”δηλωμένη” που λέμε. Αν παρ’ελπίδα ήταν νεοφερμένη στο χώρο, στο μαγαζί που θα ζητούσε να χορέψει έπρεπε να έχει τέσσερις-πέντε να μαρτυρήσουν υπέρ της ή και το αφεντικό. Θα μου πείτε, που να μαρτυρήσουν, απλά, στη συντεχνία της μαγκιάς που παρόλο που είχε βαθιές διαφορές, κατά παρέα και κατ’ άτομο, σε κάτι ζητήματα σαν αυτό, ήταν ..μονολιθική!!!

  • Παιδια πολλες φόρμες και πολλά πρέπει διαβάζω στο άρθρο (α! και τον ορισμό του μάγκα!!!)…αν το ζεϊμπέκικο ειναι αυθεντική έκφραση αφήστε την να είναι πηγαία οπως βγαίνει απο τον καθενα.
    Και οσον αφορα οτι δε το χορευουν οι γυναικες εκτος απο το οτι εχει καταριφθει στην πραξη ειναι και φαλοκρατικο…δλδ οταν χορευει ο αντρας δεν προσβαλλει την γυναικα κ γινεται μονο το αναποδο ?
    Ωστοσο σε πολλα σημεια συμφωνω με το αρθρο…οτι το χρησιμοποιουν για επιδειξη μονο ας πουμε κατι με το οποιο διαφωνω και εγω.

    “Αν χαθούν η αδικία, ο έρωτας και ο πόνος· αν βρεθεί ένας άλλος τρόπος που οι άντρες θα μπορούν να εκφράζουν τα αισθήματά τους με τόση ομορφιά και ευγένεια, μπορεί να χαθεί και το ζεϊμπέκικο.”->υπαρχει κ αλλος τροπος το Τανγκο, ετσι για να μην ξεχνιομαστε…

    • Συμφωνώ απόλυτα με τα σχόλια σας! Κυρίως δε στην αναφορά σας για το αν χορεύεται ή όχι από γυναίκες! Ειδικά στις μέρες μας οι περισσότερες γυναίκες που γνωρίζω είναι το ίδιο αυτεξούσιες κι αυτόνομες οικονομικά και κοινωνικά με τους άνδρες έχουν σαν φύλο βιώσει εμπειρίες πόνου, απογοήτευσης ερωτικής ή επαγγελματικής, προδοσίας ερωτικής ή επαγγελματικής και γενικότερα εκτίθενται σε προκλήσεις ίδιες πια με τους άντρες! Πράγμα που σημαίνει αν μη τι άλλο πως οι ίδιοι λόγοι που ωθούν έναν άντρα να εκφραστεί μέσω του συγκεκριμένου χορού ισχύουν και για τις γυναίκες!!! Κι όσο για την θυληκότητά τους… προσωπικά πιστεύω πως ενισχύεται όταν δηλώνουν με ζειμπέκικο τον εσωτερικό καϋμό τους. Και μάλιστα το κάνουν με ένα πολύ γυναικείο πολύ θηλυκό τρόπο!!!

      • Ωραία τοποθέτηση, είναι ενδιαφέρον να έχουμε και τη γυναικεία άποψη πάνω σε αυτό:)

      • Και εγω συμφωνω μαζι σου Γιωργο.Δεν μπορω να δεχτω τον ισχυρισμο πως μονο οι αντρες εχουν δικαωμα να εξωτερικευσουν και να βιωσουν τον καημο τους,και οι γυναικες πρεπει να πνιγοντε μη τυχον και προσβαλουν τον αντρα που τις συνοδευει.Αν μη τι αλλο εχουν δικαωμα να ζησουν τον πονο τους και αλλες γυναικες που απλα βιωνουν τη μοναξια τους, εναν επωδινο χωρισμο, μια προδοσια φιλιας, καθως και νεες κοπελες (οχι μονο μεγαλης ηλικιας οπως αναφερθηκε)που βιωνουν ενα πενθος.Για μενα δεν εχει σχεση το φυλο του ανθρωπου που χορευεο ζεμπεκικο αλλα τα συναισθηματα που βγαζει εκεινη την στιγμη, την ωρα της αυτοσυγκεντροσυνης σε αυτο που τον/την βασανιζει.Δεν μου αρεσει να βλεπω ανθρωπους που σκοτωνουν με τις αεροπλανικες φιγουρες αυτον τον μαγικο χορο.για να ακουσουν μονο μπραβο ή χειροκροτημα.Το ωραιοτερο ζεμπεκικο που ειδα το χορεψε ενας αθλητης πανω σε αναπηρικο αμαξιδιο.Ηταν η πρωτη φορα που εκλαψα απο συγκινηση για αυτον τον λεβεντη..Το ωραιοτερο ζεμπεκικο γυναικας το χορεψε για μενα η Μαρια Σταφυλοπατη στην εκπομπη ΄΄στην υγεια μας”.

        • Το ωραιότερο ζεμπέκικο????? Δεν ήταν ούτε στο ρυθμό και μου θύμισε μπαλέτο…..

    • Υπάρχει και το τανγκό που συμμετέχει και η γυναίκα.<οπως ειπώθηκε ποιο πάνω για την γυναίκα είναι το τσιφτετέλι.Μέσα από αυτό τον χορό γυρεύει την αποδοχή ….

      • Θυμίζω πάντως ότι το τσιφτετέλι στην αρχή χορευόταν μόνο από άντρες όπως και το μπαλέτο.
        Άρα ας ξεκολλήσουμε από την εποχή μας, το χωριό μας και το μικρόκοσμο μας, να ανοίξει λίγο το μυαλό.
        Να προσθέσω επίσης ότι καθώς αλλάζουν οι κοινωνίες οι παραδόσεις αλλάζουν μαζί τους!

  • ”Τα παλαμάκια που χτυπάνε οι φίλοι ή οι γκόμενες καλύτερα να λείπουν”.Αν εισαι απο τις ”μαγκες” που θεωρουν τις γυναικες γκομενες αστο φιλε μου…….

    • Δε γνωρίζω τον Χαριτόπουλο προσωπικά οπότε δεν μπορώ να εκφέρω άποψη για τον άνθρωπο Χαριτόπουλο.Έχοντας όμως διαβάσει κάποια βιβλία του με πιο πρόσφατο το ”Εκ Πειραιώς” μπορώ να εκφέρω άποψη για τον συγγραφέα Χαριτόπουλο.Σε διαβεβαιώνω πως στο βιβλίο αυτό αποθεώνει τη γυναίκα δείχνοντας απέραντο σεβασμό και αγάπη στο πρόσωπο της.
      Επίσης δεν ξέρω αν ο Χαριτόπουλος είναι ο ίδιος μάγκας και αν οι θέσεις του και η βαθιά γνώση του γύρω από τη μαγκιά που είναι αποτέλεσμα βιωμάτων-παραστάσεων καθώς και του του τόπου και χρόνου όπου μεγάλωσε συμπίπτουν με τον τρόπο ζωής του όμως σίγουρα στη φράση που σε ενόχλησε δε χαρακτηρίζει συλλήβδην όλες τις γυναίκες ως γκόμενες.
      Απλώς ξέρει να διακρίνει τα θηλυκά σε γυναίκες και γκόμενες όπως ξέρει να ξεχωρίζει τις πόρνες σε πουτάνες φανερές και δηλωμένες και άρα τίμιες και σε κρυφοπουτάνες που πλασσάρονται ως καθωσπρέπει ”κυρίες” στην κοινωνία,στο χώρο εργασίας τους,στο φιλικό τους κύκλο κλπ.
      Δεν είναι όλες οι γυναίκες ίδιες όπως δεν είναι και όλοι οι άντρες ίδιοι.
      Όταν λοιπόν γράφει για γκόμενες εννοεί τις γκόμενες και ό,τι καταλαβαίνεις από ‘κει και πέρα.

    • Προς αποφυγη παρεξηγησης….η λεξη γκομενα στη μαγκικη γλωσσα σημαινει γυναικα…και δεν εχει υποτιμητικη σημασια…!!

  • Το ζειμπεκικο ειναι αντρικος χορος βρε χιαβανια.Το τσιφτετελι ειναι γυναικειος..απλα λογω των πολλων πουστηδων και των αμετρητων πουτανων της κοινωνιας μας εχουν χαθει οι αρχες και σε αυτο το θεμα του χορου.!

    • Σωπα ρε τσιχλιμαγκα…αραξε λιγο….δηλαδη εγω που εχασα μανα και πατερα και ειναι ο πονος μου στα Ταρταρα απαγορευεται να χορεψω?Ρε θα χορεψω και θα χτυπησω και το χερι μου στη γη να ανοιξει να μπω μεσα γιατι ποναω οσο δεν παει…το καταλαβες?Και μια γυναικα που ποναει δεν την λες πουτανα…τζαμπα μαγκας εισαι αν σκεφτεσαι ετσι και τραβα να χορεψεις κανενα τσιφτετελι.Και προσωπικα εννοειται πως δεν εχω τιποτα με τις πουτανες που ειναι στο επαγγελμα πουτανες…με τις πουτανες και τους πουστηδες της ψυχης τραβαω ζορι.

      • Ηρεμα…Πεθαμένα πράματα τώρα πιά…και κρίμα δηλαδή..Αλλά…Ετσι.

  • συγχαρητηρια για το αρθρο σας,απο τα καλυτερα που εχω διαβασει

  • Ζεϊμπέκικος -O Πανάρχαιος Ιερός Xορός των ΠανΕλλήνων.

    “Η σχέσις του ζεϊμπέκικου με την αρχαιότητα έγκειται εις το ότι είναι ένας πολεμικός χορός προπαρασκευαστικός της ψυχής για την τόνωσιν του ηθικού εκ των έσω, ως ένα είδος προσευχής, προτού μπούνε στη μάχη ή προτού μπούνε στον αγώνα της ζωής, στις σημερινές ημέρες, στις ταβέρνες κλπ.

    Διότι αυτός που σηκώνεται να χορέψει κάνει ένα είδος προσευχής, εκ του εαυτού του προς τον εαυτόν του, χωρίς να έχει ανάγκην επικροτήσεως ή επιδοκιμασίας από κανέναν. Απομονώνεται, σαν να λέμε, και προβάλλει τον εαυτόν του σε μια έξαρση, σε μια μετουσίωση, σε μια μεταρσίωση, εις τον μεταξύ χρόνου και διαστήματος χώρον.

    Κουνάει τις ωμοπλάτες του σαν να είναι φτερούγες και αιωρείται. Κάποτε-κάποτε χτυπάει τα πόδια του για να βεβαιωθεί ότι δεν ονειρεύεται, ότι δεν είναι φάσμα (αν και ωθεί τον εαυτόν του να γίνει ένα φασματικόν υποκείμενον, ένα φασματικό ον) και πότε-πότε παίρνει τις ανάλιες (όπως έγραψε και ο Μυριβήλης στον Βασίλη τον Αρβανίτη, το βιβλίο του), δηλαδή γονατίζει και χτυπάει την γην με τα χέρια του ή την αγγίζει για να παίρνει τις ανάλιες, δηλαδή το άλας, την δύναμιν, από την μητέρα του την χθόνα γην, για να συνεχίσει αυτήν την δοκιμασίαν, εις την οποίαν εκουσίως προσέρχεται προς χαλάρωσιν.

    ΄Ετσι, στο τέλος πηγαίνει και κάθεται στο κάθισμά του, έχοντας πλέον απαλλαγεί από τις κοινωνικές καταθλίψεις από τις οποίες κατατρύχεται. Αυτός ο χορός είναι ένας κινησιολογικός υπερβατικός διαλογισμός, με λίγα λόγια μια προσευχή.

    Τώρα ας έρθω και εις την λέξιν ζεϊμπέκος. Η λέξις μπέκος ή βέκκος αναφέρεται εις το λεξικόν του Βυζαντίου ως λέξις φρυγική και σημαίνει το ψωμί, τον άρτον. Την βρίσκουμε εις τα αρβανίτικα μπουκ, στη δική μας μπουκιά, στο αγγλικό baker και στο γερμανικό baken, που όλα έχουν να κάνουν με τους μυλωθρούς και με το ψωμί. Το ζεϊ είναι μια άλλη μορφή με διαλυτικά της λέξεως Ζεύς, που σημαίνει το Πνεύμα. Αυτό μας δείχνει ότι είναι ένας συνδυασμός του πνεύματος και του σώματος, μια μετάληψις, όπως την εννοεί και η εκκλησία μας. Το πνεύμα και η ύλη μαζί. Ο άνθρωπος είναι πνεύμα και ύλη μαζί.”

    Θάνος Βελούδιος, συνεργάτης τού Άγγελου Σικελιανού στις Δελφικές Γιορτές του 1927 και 1930.

    το παραπάνω κείμενο το πήρα από εδώ

  • Το ζεϊμπέκικο (ή ζεϊμπέκικος) είναι λαϊκός χορός. Το όνομά του οφείλεται στον εξισλαμισμένο ελληνικό πληθυσμό των Ζεϊμπέκων Αναφέρεται ότι διαδόθηκε στα ελλαδικά αστικά κέντρα στα τέλη του 19ου αιώνα. Ωστόσο, η εμφάνισή του ανάγεται στα τέλη του 17ου αιώνα σε αστικά κέντρα όπως η Κωνσταντινούπολη και η Σμύρνη. Ο Εβλιγιά Τσελεμπή αναφέρει ότι χορευόταν στη Μαγνησία και το Αϊδίνιο σε τοπικές γιορτές. Όντας αρχικά αντικριστός χορός δύο ατόμων που έφεραν οπλισμό, εξελίχθηκε σε «μονήρη αυτοσχεδιαστικό ανδρικό χορό».
    Καταγωγή
    Ο χορός αντλεί την καταγωγή του από εξισλαμισμένους Ζεϊμπέκους με Θρακοφρυγική καταγωγή Οι Ζεϊμπέκοι ως ιδιαίτερη μειονότητα του πληθυσμού της Προύσας, του Αϊδινίου και της Ερυθραίας Μικράς Ασίας, επονομαζόμενοι και «ιππότες των ορέων», ήσαν υπό διωγμό εξαιτίας της παραβατικής συμπεριφοράς τους. Η φρυγική καταγωγή του χορού οδήγησε στην άποψη πως πιθανώς η ονομασία Ζεϊμπέκος σχετίζεται με την αρχαία φρυγική παραλλαγή του Ζεύς, και του βεκός που σημαίνει ψωμί στα φρυγικά, κατά τον Ηρόδοτο, Θεωρείται ότι συμβολίζει κατά κάποιο τρόπο μια αναζήτηση για την ένωση του πνεύματος με το σώμα, του θεού με τον άνθρωπο και χορευόταν στην απώτερη αρχαιότητα προς τιμήν της Κυβέλης της μητέρας θεάς.
    Σύμφωνα με άλλες θεωρίες ο χορός πρόκειται για κατεξοχήν αρχαίο ελληνικό – Θρακικό που τον μετέφεραν και τον διέδωσαν στην Ασία οι αρχαίοι Αργείοι-Θράκες, όταν ίδρυσαν αποικία στις Τράλλεις της Μικράς Ασίας (σημερινό Αϊδίνιο). Ο Σίμων Καράς υποστήριζε πως ο χορός είχε κληρονομιά αρχαιοελληνική (ρυθμική – χορευτική) αφού το ρυθμικό τους σχήμα των 9 χρόνων διαφαίνεται στις ωδές της Λεσβίας Σαπφούς..
    Ύφος και εκτέλεση
    Ο ζεϊμπέκικος ως παλιός χορός είναι αυστηρά αντρικός γι αυτό και ορισμένες φορές αποκαλείται εξαιτίας των χορευτικών του κινήσεων από άνδρες, ως “χορός του αετού”. Ο ρυθμός ακολουθεί το βυζαντινό μέτρο που είναι στα 9/8, ενώ η συνηθισμένη ρυθμική του διάταξη είναι: 2/4+2/4+2/4+3/4 ή 4/4+2/4+3/4. Εκτελείται σε χώρο που δεν – ή λίγο – ξεπερνά το τετραγωνικό μέτρο και κυριαρχείται από αυτοσχεδιαστικές κινήσειςΩς ιδιόρρυθμος εννεάσημος χορός έχει διαφορετικές μουσικές οργανώσεις και ποικίλλει ανάλογα με το θεματικό περιεχόμενο, τον χώρο προέλευσης και τη χρονική περίοδο που δημιουργήθηκε
    Μετασχηματισμοί
    Ο ζεϊμπέκικος ορίζεται ως ρεμπέτικος χορός, τουλάχιστον για την περίοδο 1850-1953 σε ό,τι αφορά στην κοινωνική του διάσταση. Από το 1953 έως το 1980 οι μετεξελίξεις και οι μετασχηματισμοί της ελληνικής κοινωνίας φέρνουν στο προσκήνιο το ζεϊμπέκικο ως λαϊκό χορό. Από το 1980 και εντεύθεν ορίζεται ως πανελλήνιος χορός που εξελίσσεται σύμφωνα με την ελληνική αστικολαϊκή μουσική παράδοση

  • Αν μπορεις ως ανθρωπος να νιωσεις τα αισθηματα που κουβαλας μεσ’το σωμα σου και συγχρονως να τα δεχθεις χωρις κριση, χωρις να απαρνηθεις τιποτε, τοτε, μπορεις να χορεψεις το ζεϊμπεκικο. Δεν εχει σημασια αν εισαι ανδρας ή γυναικα. Εχει να κανει μονο με το ποσο ειλικρινεις εισαι με τον εαυτο σου. Απο ‘κει πηγαζει και η πραγματικη μαγκια…

  • Η δικιά μου εμπειρία ηταν οταν έχασα τον πατερα μου πριν απο τρια χρόνια. Χωρίς να έχω ιδιαίτερα ρεμπέτικα ακουσματα χωρις να έχω ιδέα για αυτό το αρθρο, μου βγήκε να βαλω να ακούσω ενα ¨βαρυ” του αθάνατου Βαμβακάρη και ναι το χορεψα οπως μου βγήκε ετσι οπως γουσταρα εκείνη την στιγμη και το χαρηκα οσο τίποτα αλλο στον κοσμο ηταν το αντιο, μου η εξιλεωση μου. Αυτό που κατάλαβα εγω, ειναι οτι αμα δεν εχεις πονεσει, αν δεν εχεις χάσει δεν τον καταλαβαινεις τον χορο αυτο. Αυτος ο χορος ειναι ελευθερος χωρις βηματα χωρις συγκεκριμενες φιγουρες για αυτον ακριβως τον λογο, γιατι σε απελευθερωνει.

  • …Σέβομαι όλους όσοι προσπαθούν να χορέψουν τον θρυλικό χορό, θέλω όμως να ‘πώ δυο-τρία λόγια από τα βάθη της καρδιάς μου. Το 1969 εργαζόμουν ως μπάρμαν στο Eden Beach Hotel -καλή του ώρα, πρώτες μέρες λειτουργίας του – στην Ανάβυσσο, προς το Σούνιο. Έξι λεβέντες θεσσαλονικείς – θρακιώτες (βορειοελλαδίτες σίγουρα) είχαν έρθει στο ξενοδοχείο για να συμμετάσχουν στν “ελληνική βραδιά”, ήταν σύνηθες να το γιορτάζουμε ελληνικά, έλληνες που βρεθήκαμε… Όταν το βράδυ στην ανοικτή πίστα, προς τη θάλασσα, οι χορευτές έπιασαν ένας ένας να κάνει το χορό του, κόντεψα να χάσω τη δουλειά μου γιατί στάθηκα και χάζευα τους χορευτές και δεν έπαιρνα παραγγελίες για το μπάρ (!). Έπεσα στα πόδια τους τα μεσάνυχτα … ρε παιδιά πόσα θέλετε να μου μάθετε το χορό, τίποτα δεν ήθελαν, μου τον έμαθαν με το “ν” και με το “σ” που λέμε. Χρειάστηκαν 10 μέρες για να εμπεδώσω τόσο το βαθύτερο νόημα του χορού όσο και, προ παντός, τον ρυθμό του χορού. Όλοι, αρμόδιοι και οι αναρμόδιοι βεβαίως, λένε ότι ο χορός δεν έχει δικά του προκαθορισμένα βήματα. Σύμφωνοι, αλλά ο χορός έχει πολλά (πάρα πολλά!) άλλα πράγματα δικά του. Έχει πάνω από όλα το λεβέντικο αφ’ υψηλού βλέμμα του περήφανου χορευτή, έχει και (…να μη λησμονηθεί!) ΤΟΝ ΑΥΣΤΗΡΟ ΡΥΘΜΟ ΤΟΥ, τις κινήσεις (οχτώ με δέκα!) των χεριών ανάλογα με τη θέση του σώματος στην κίνηση εντος της πίστας. Έχει απαραίτητη την περιστροφή του χορευτή (προσοχή στα χέρια, πάντα παράλληλα προς τη γη), όχι όμως άψυχα χέρια, βοηθούν πάρα πολύ στη στήριξη του χορευτή στις απαραίτητες στροφές. Τα χέρια θα αγγίξουν και τη γη κτυπητά μεν, “μάγκικα” δε! Τέλος πάντων, δεν κάνει να τα λέμε γραπτώς αυτά τα πράγματα, πρέπει να το κυ- ηγήσουμε το μεράκι… Τελειώνοντας, θέλω ακόμη να ‘πώ ότι σπανιότατα βλέπω υποφερτό ζεϊμπέκικο. Συνήθως ο χορευτής σκύβει μέχρι… γης το κεφάλι του (ανεπίτρεπτο βεβαίως), δεν ξέρει τι να τα κάνει τα χέρια του (τα γυρνάει πίσω στη ράχη του (!), και από ρυθμό του χορού, άστα να πάνε ή πού σου νέφκω πού πάεις; (το τελευταίο είναι της Κυπριακής καθαρεύουσας!). Αυτά και επιφυλάσσομαι… γειά!

  • ναι συγχαρητηρια που ζειτε στο 1900 ακομη… ακου κει οι γυναικες δεν μπορουν να χορεψουν ζειμπεκικο… προφανως τα τσοκαρα που προτιματε δεν μπορουν … οι αληθινες γυναικες μπορουν…

  • Στό ζεϊμπέκικο δέν εκφραζεις μόνο τά βάσανα αλλά καί την χαρά

  • Ζεμπέκικο! Ο χορός του Ελληνα!

    Ενας μοναδικός χορός που ο λαός τον έκανε αυθόρμητα Πανελλήνιο.
    Το Ζεϊμπέκικο ή Ζεμπέκικο παραμένει βαθιά ριζωμένο στην κουλτούρα μας. Και είναι ακόμα πιο ενδιαφέρον ότι το Ζεϊμπέκικο είναι εξαιρετικά δημοφιλές στη Νέα Γενιά. Το αυθεντικό ζεϊμπέκικο δεν χάθηκε αλλά βρίσκει καταφύγιο σε βραδινές εξόδους, ρεμπετάδικα, κουτούκια, ταβέρνες, μουσικά σχολεία, γάμους, γιορτές, φιλικές και οικογενειακές συγκεντρώσεις όπου οι άνθρωποι αισθάνονται οικεία και αφήνουν τον εσωτερικό τους κόσμο να εξωτερικευθεί.
    Kαι λίγο πιο έξω, εκεί που περισσεύει η νοσταλγία, η ομοψυχία και η αλληλεγγύη, στα στέκια που συχνάζουν οι φαντάροι, στο KΨM ή στην καφετέρια του χωριού, υπό την επήρεια της πανταχού παρούσας γυναίκας -μάνας, αδερφής, φίλης, αρραβωνιάρας- μπορείς ακόμα να δεις ζεϊμπεκιές -σαν ζωγραφιές του Tσαρούχη- που θα σε συγκινήσουν.
    Όπως είπε και ο Μανώλης Μητσιάς το Ζεμπέκικο θέλει «μαγκιά».
    O Tσιτσάνης «γούσταρε» να βλέπει γυναίκες να χορεύουν μπροστά του. Όποιος έχει “μαγκιά”, ανεξαρτήτως φύλλου, δικαιούται να χορέψει, έλεγε χαμογελώντας..
    Το Ζεμπέκικο αποτελεί μια από τις ζωντανές αξίες του λαϊκού μας Πολιτισμού. Ενας αυθεντικός, μοναχικός χορός, βαθιά ριζωμένος στη συλλογική μνήμη!
    Το Ζεμπέκικο πρέπει να αγγίζει όλους τους Ελληνες… γιατί ο ζωντανός μας Πολιτισμός δεν βρίσκεται στα μουσεία, αλλά στο παρόν και στο μέλλον!

  • Τι να πω εγώ τα ειπατε όλα είναι Ο χορός των χορών και χρειάζεται να υπάρχει γνώση και
    σεβάσμιος
    για αυτούς που σηκώνονται να τον χορεψουν.

  • Ζεύς>Ζηνός=ο πατερας τωνΘεων της Ελλαδος
    βέκος=άρτος(στα Ομηρικα κ οχι φρυγικα, που κι αυτοι βεβαιως Μακεδονικο φυλο ηταν)
    Ζέι+μπέκος=αρτοζήν… ο μυητικος-πολεμικος χορος των Ελληνων… της ψυχης και του σωματος… της υλης και του πνευματος…προπαρασκευη και ευχαριστια!!!

  • Ωραιο αρθρο, να συπεπαιρνει τους μισογυνηδες και “μαγκες”. Τι κριμα που το ζεϊμπέκικο ήταν ο χορός των Τούρκων ζειμπέκ τσετών που κυνήγησαν τους Έλληνες απο τη μικρά Ασία…

    https://en.m.wikipedia.org/wiki/Zeibeks

    “Zeybeks had a special dance in which performers simulated hawks”

    Δυστυχως για τον αρθρογραφο, την σημερινη εποχη του η πληροφορια δεν κρυβεται ευκολα, ανυποστηρικτες φαντασιωσεις ξεσκεπαζονται.

  • Χορευε σαν να μη σε βλέπει κανένας,και τραγουδά σαν να μην σε ακούει κανένας.
    Ζεις με τον Θεο.

    • Η ΚΑΤΑΘΕΣΗ ΨΥΧΗΣ ΚΑΤΑΤΙΘΕΤΑΙ ΣΕ ΑΥΤΟΝ ΤΟΝ ΧΟΡΟ !!! ΚΑΙ Ο ΠΟΝΟΣ ΦΕΡΝΕΙ ΤΗΝ ΚΙΝΗΣΗ …

  • Διαβασα πολλα, ως γυναικα εχω να πω αυτα. Το ζειμπεκικο ειναι ο χορος που με εκφραζει ,περισσοτερο απ οποιονδηποτε αλλο χορο. Το χορευω οπως εγραψε καποιος, για μενα , χωρις να εχω πιει απαραιτητα. Αλλα με διαπερνα ενα ριγος, ακουγοντας τα λογια, σαν να λεγονται μονο για μενα.

  • νταξει ομορφες μου γυναικες, δεν σας θιξαμε την περηφανεια…. τα εθιμα μας ως λαος προερχονται απο τους προγονους μας, οι οποιοι καλως ή κακως, ηταν φαλλοκρατες και κλειστομυαλοι.
    Ας μην ξεχναμε οτι η εκκλησια δεν αφηνει ακομα τις γυναικες να μπαινουν στο “ιερο” ή στο Αγιο Ορος, εκει δεν σας ειδα βεβαια να μιλατε για φαλλοκρατες.
    Το θεμα ειναι οτι καποια πραγματα καλο θα ηταν να “τιμουνται” ως εχουν, τα παλια ζειμπεκικα μιλουσαν για αντρικο πονο, αν κοιταξετε τους στιχους θα καταλαβετε (μιλαω για μουσικη 60’ς και πισω), ηταν κατι που δημιουργηθηκε απο αντρες για αντρες, δεν εγινε για να μειωσει τις γυναικες (προς θεου). Τα φουστανια και οι γοβες φτιαχτηκαν για να τα φορανε γυναικες, δεν απαγορευσε κανεις στον αντρα να τα φορεσει, αλλα καταλαβαινετε ποσο αντιαισθητικο ειναι. Οπως αντιαισθητικο ειναι να χορευει κουνωντας τους γοφους του ενας αντρας τσιφτετελι. Δεν θιγω σεξουαλικο προσανατολισμο και στερεοτυπα, θιγω την αισθητικη, κατι που λειπει απο την πλειοψηφια της κοινωνιας.
    Σιγουρα καποιες απο εσας θα εξακολουθειτε να νιωθετε θιγμενες, ας ειναι…
    Οι πορνες και οι χηρες ηταν οι γυναικες που μπορουσαν να “εισβαλουν” ασυνοδευτες στον τεκε, στα καταγωγια και στις “αλητειες” της εποχης, μην γελιεστε οτι τα ρεμπεταδικα του τοτε εχουν καμια σχεση με τα ρεμπεταδικα του τωρα.
    Απλα σε μια εποχη που ολα εχουν ξεφτυλιστει και η δηθεν ισοτητα εχει γινει καραμελα στα χειλη καθε εγωιστη και κακομαθημενου ανθρωπου, ειναι πραγματικα ανουσιο να ασχολουμαστε με το ποιος χορευει ζειμπεκικο.
    Αν συμφωνουσαμε τουλαχιστον οτι ειναι “ασχημο” να βλεπεις υπερχαρουμενα και επιδειξιομανη νεαρα ατομα να χορευουν ενα νηφαλιο και πληρως “αναισθητο” ζειμπεκικο χωρις ιχνος πονου, θρηνου ή ντερτιου εν μεσω φιλων που βαρανε παλαμακια σα τα πιθηκια, σε καποια τρεντοπιστα στου ψυρρη…

  • Προς Κο Χαριτόπουλο,

    είμαι 57 χρονών. Χορεύω από φιλοσοφία και ανάγκη, ΜΟΝΟ ζειμπέκικο και ΜΟΝΟ ένα τραγούδι.
    Νοιώθω ευτυχής που επι τέλους διάβασα κάτι που λέξη προς λέξη αποτελεί αυτό που πιστεύω και κυρίως αυτό που αισθάνομαι όταν χορεύω. Ο γιός μου το γνωρίζει, γι αυτό και του το έστειλα.
    Κάθε φορά που το διαβάζω με πιάνει συγκίνηση.
    ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ.

  • Τι λες ρε παιδι μου κοιτα που το ζεμπεκικο χρειαζεται φιλοσοφους για να δουμε τι χορος ειναι .
    ΤΟ ΖΕΜΠΕΚΙΚΟ ΕΙΝΑΙ ΓΙΑ ΑΝΤΡΕΣ ΜΕ ΣΕΚΛΕΤΙΑ ΚΑΙ ΚΑΗΜΟΥΣ ΚΑΙ ΑΜΑ ΓΟΥΣΤΑΡΕΙΣ ΝΑ ΤΟ ΧΟΡΕΨΕΙΣ ΚΑΙ ΤΟ ΛΕΕΙ Η ΨΥΧΟΥΛΑ ΣΟΥ ΤΟ ΧΟΡΕΥΕΙΣ ΑΛΛΟΙΩΣ ΠΑΛΟΥΚΩΝΕΣΑΙ ,ΕΣΕΙΣ ΦΙΛΟΣΟΦΕΙΣΤΕ.