Η έκφραση «θεωρία συνωμοσίας» ορίζει τη συνωμοσιολογική σκέψη και τον τρόπο λειτουργίας της. Τα θέματά της, που συνδέονται με την ιστορική συγκυρία, είναι ποικίλα — όμως οι τρόποι δόμησής της ή οι αρχές συγκρότησής της είναι μάλλον περιορισμένα σε αριθμό. Μπορούμε να τις αντιληφθούμε ως βασικούς κανόνες των συνωμοσιολογικών επιχειρημάτων. Οι συνωμοσιολογικές αφηγήσεις καταγγελτικου τύπου δομούνται σύμφωνα με τέσσερις αρχές:
