Για τη γενεαλογία της ηθικής – Ιστορία του σχεδίου
ΕΡΩΤΗΣΗ : Ο πρώτος τόμος της Ιστορίας της σεξουαλικότητας εκδόθηκε το 1976. Εξακολουθείτε να πιστεύετε ότι η κατανόηση της σεξουαλικότητας είναι βασική για να καταλάβουμε ποιοι είμαστε; Περισσότερα
Κατηγορία -Φιλοσοφία
Φιλοσοφία
Καθώς η κοινωνία εξελίσσεται, τα πλαίσια έρχονται και παρέρχονται. Αναλογιστείτε τα εργασιακά πλαίσια. Θεωρούμε δεδομένη την εργάσιμη μέρα με τη σημερινή της μορφή: το οκτάωρο στο γραφείο ή στο εργοστάσιο είναι μια καθιερωμένη σύμβαση. Υπάρχουν κάποιες ελάσσονες παραλλαγές – ας πούμε το ελαστικό ωράριο, η εβδομάδα των τεσσάρων ημερών, η δουλειά που γίνεται στο σπίτι μέσω ηλεκτρονικού υπολογιστή – αλλά όλα αυτά δεν αποτελούν παρά παρεκκλίσεις από ένα απαράβατο, καθιερωμένο πρότυπο. Αυτό το πρότυπο είναι από μόνο του ένα κοινωνικό χάλκευμα, ένα υποπροϊόν της Βιομηχανικής Επανάστασης. Περισσότερα
Στον Ζίγκμουντ Φρόιντ
Αγαπητέ καθηγητή Φρόιντ,
Είναι αξιοθαύμαστος ο τρόπος με τον οποίο η προσπάθεια να συλλάβετε την αλήθεια έχει ξεπεράσει κάθε άλλη επιθυμία σας. Περισσότερα
Του Κορνηλίου Καστοριάδη
Σας έλεγα την προηγούμενη φορά ότι ο Πλάτων έπαιξε εξαιρετικά σημαντικό ρόλο σε αυτό που μπορούμε να ονομάσουμε καταστροφή του ελληνικού κόσμου: η καταστροφή των Αθηνών που δυνάμει εμπεριεχόταν στα πράγματα μετατράπηκε και πέρασε στην ιστορία ως νομοτελειακή καταστροφή. Περισσότερα
Κριτική. Μια λέξη τόσο απλή, αλλά και τόσο δύσκολη στην κατανόηση. Πόσες συζητήσεις και αναζητήσεις, για το τι σημαίνει κριτική και τι διάκριση. Πώς μπορεί κανείς να καταλάβει τη διαφορά, κι ακόμα πώς μπορεί κανείς να εφαρμόσει το ένα ή το άλλο, συνειδητά? Περισσότερα
H συνέντευξη που ακολουθεί δόθηκε από τον Kορνήλιο Kαστοριάδη στο δημοσιογράφο κ. Γιώργο Xατζηβασίλη της ελληνόφωνης εφημερίδας του Σίδνεϋ, “O Kόσμος”, κατά την επίσκεψη του φιλοσόφου στην Aυστραλία, και δημοσιεύτηκε στο φύλλο της 23ης Aυγούστου 1991. Περισσότερα
Ποιο είναι το νόημα της ανθρώπινης ζωής ή της οργανικής ζωής συνολικά; Η απάντηση σε αυτή την ερώτηση συνεπάγεται μια ολόκληρη θρησκεία. Έχει συνεπώς κάποιο νόημα – αναρωτιέσαι – να τη θέτουμε; Απαντώ πως ο άνθρωπος που αντιμετωπίζει την ίδια τη ζωή του και αυτή των συνανθρώπων του σαν κάτι χωρίς νόημα δεν είναι απλά δυστυχής αλλά και σχεδόν ανάξιος να ζει. Περισσότερα
Το «ελληνόμετρο» της φαντασίας μας και οι ελληνικές αρετές – Μια αυτοεξέταση με οδηγό τον Αριστοτέλη
Στις καλές εποχές, τότε που το δανεικό χρήμα είχε πλάσει έναν φανταστικό κόσμο, που τον πήραμε για δικό μας δημιούργημα, οι λέξεις “πατρίδα”, “έθνος”, “ελληνικότητα”, είχαν εξαφανιστεί στη διαδρομή Αράχωβα – Μύκονος. Τώρα, που η ονειροφαντασία μας χάθηκε και πάει, ψάχνουμε απεγνωσμένα να εντοπίσουμε τα χνάρια της πραγματικότητας. Στα τυφλά ψάχνουμε και, όταν δεν βρίσκουμε σημείο σταθερό να γαντζωθούμε, καταφεύγουμε στο «ελληνόμετρο». Περισσότερα
Ο λόγος που διατηρούμε με τόση αγάπη τις συναισθηματικές αναμνήσεις της παιδικής ηλικίας είναι πως, για μια φευγαλέα στιγμή μας ξαναδίνουν ένα απεριόριστο μέλλον. Ένας πετεινός λαλεί στο χωριό με τις επικλινείς στέγες, που φαίνεται πέρα μακριά. Περισσότερα
”Το ταξίδι της ανακάλυψης δεν σημαίνει να ψάχνεις καινούργια μέρη αλλά να έχεις καινούργια μάτια.”
Γεννήθηκε στα τέλη του 19ου αιώνα και έζησε στις αρχές του 20ου. Στη περίοδο που συνηθίζουμε ιστορικά να ορίζουμε και να αποκαλούμε ως ‘’ BelleEpoque’’. Όμορφη εποχή γιατί ο κόσμος αγνοούσε τις καταστροφές που θα έφερνε λίγα χρόνια μετά ένας ολέθριος παγκοσμίων διαστάσεων πόλεμος, Περισσότερα
VIII. Ας περάσουμε τώρα στο θέμα των πατρικών περιουσιών , που αποτελεί την πηγή για τις μεγαλύτερες ανθρώπινες στενοχώριες γιατί , αν συγκρίνεις όλα τα άλλα που μας δίνουν άγχος -θανάτους, αρρώστιες , φόβους, επιθυμίες , αντοχή στον πόνο και στο μόχθο- με τα δεινά που μας προσφέρουν τα χρήματά μας , η τελευταία αυτή πηγή στενοχώριας ξεπερνά κατά πολύ όλες τις άλλες. Περισσότερα
Αυτός λοιπόν είναι ο παράλογος νόμος της φύσης που ορίζει να ‘σαι νεκρός και όταν ζεις, να ζεις και όταν έχεις πεθάνει. Και αυτός οργανώνει την βαθύτερη δομή της πραγματικότητας,
Ο αληθινός ποιητής δεν ημπορεί παρά να βιώνει την αντίφαση αυτής της σύστασης των πραγμάτων με όλη την τραγική της ακολουθία. Περισσότερα
Ο Ησίοδος είναι ο ποιητής που, σύμφωνα με μία αφήγηση που ήταν αρχαία και για τους αρχαίους ακόμα, ανταγωνίστηκε και νίκησε τον Όμηρο σε έναν διαγωνισμό ποίησης στην Χαλκίδα. Ο Παυσανίας περιγράφει τον τρίποδα που κέρδισε ο ποιητής στον αγώνα αυτό και που στην εποχή (2ος αι. μ.Χ) του βρισκόταν ακόμα στο ιερό άλσος των Μουσών στον Ελικώνα, όπου ο Ησίοδος συνέθεσε το έργο του. Περισσότερα
Ο Kορνήλιος Kαστοριάδης έφυγε αλλά το έργο και ο λόγος του µένουν και συνεχίζουν τη δική τους ζωή, εµπνέοντας τις συνειδήσεις που µπορούν να διδαχθούν από τη δύναµη και τον πλούτο τους. Ο Kαστοριάδης υπήρξε ένας από τους πρώτους και από τους λίγους που κατήγγειλαν τα ψεύδη και τον ολοκληρωτισµό του «υπαρκτού σοσιαλισµού». Aλλά ριζική και ανελέητη είναι και η κριτική που άσκησε στη δυτική καπιταλιστική κοινωνία. Περισσότερα
Η αμάθεια υποβιβάζει τον άνθρωπο μόνο όταν συνοδεύεται από υλικά πλούτη. Η ένδεια και η ανέχεια καθυποτάσσουν τους φτωχούς. Η εργασία υποκαθιστά στη ζωή τους τη μάθηση και απασχολεί τη σκέψη τους. Αντίθετα, όσοι πλούσιοι είναι αμαθείς, ζουν μόνο για τις απολαύσεις και δεν διαφέρουν από τα μοσχάρια. Ακόμη πιο αξιόμεμπτο είναι ότι δεν χρησιμοποιούν τα πλούτη και τον ελεύθερο χρόνο τους για να τους προσδώσουν ύψιστη αξία […] Περισσότερα
Ο John Rawls (1921- 2002) ήταν αμερικανός πολιτικός φιλόσοφος, υποστηρικτής της φιλελεύθερης παράδοσης. Η θεωρία του περί δικαιοσύνης ως ακριβοδικίας αποσκοπεί σε μια κοινωνία ελεύθερων πολιτών με ίσα βασικά δικαιώματα, οι οποίοι συνεργάζονται στο πλαίσιο ενός εξισωτικού οικονομικού συστήματος. Περισσότερα
Ξεκινώντας την Διάλεξή Περί Ηθικής (που δόθηκε ανάμεσα στα τέλη του 1929) ο Wittgenstein λέει ότι «στην αρχή σκέφτηκα, μια και μου δόθηκε η ευκαιρία να σας μιλήσω, καλό θα ήταν να σας μιλήσω για κάτι που επείγομαι να ανακοινώσω…»… Παρ’ ότι στη συνέχεια λέει ότι «τελικά αποφάσισα να σας μιλήσω για ένα θέμα που μου φαίνεται πως είναι σημαντικό για τον καθένα…», η αρχική του πρόθεση δεν είναι σίγουρο ότι παραμερίστηκε. Τι ήταν αυτό που επείγονταν να ανακοινώσει; Περισσότερα
Προκαταβολικά πρέπει να ειπωθεί ότι εκείνος πού δεν έχει καμία σχέση με το μηδενισμό είναι ό Νίτσε. Εάν o ευρωπαϊκός μηδενισμός σημαίνει την άρνηση και την παρακμή, τον εκφυλισμό, τη σήψη, τη φθορά, και την απαισιοδοξία, το πνεύμα του Νίτσε είναι σε όλα αυτά το ακριβώς αντίθετο. Η ομολογία είναι ρητή και γίνεται με το στόμα του ίδιου του Νίτσε: Περισσότερα