Επιστήμη
Από τις STEM δεξιότητες στον κλάδο της εκπαίδευσης μέχρι την τεχνολογία 5G και από την τεχνητή νοημοσύνη μέχρι τους «ψηφιακούς μετανάστες» και «ψηφιακούς ιθαγενείς» της σημερινής εποχής, ο Μιχάλης Μπλέτσας*, εκ των κορυφαίων επιστημονικών στελεχών του ΜΙΤ, έχει να πει πολλά:
Η δεκαετία 2010-19 που σβήνει σε λίγες μέρες, γνώρισε σημαντικές επιστημονικές και τεχνολογικές εξελίξεις, από το πεδίο της γενετικής τροποποίησης και την αστροφυσική έως την κβαντική υπολογιστική. Η επόμενη που ξεκινά το 2020, ίσως ανήκει πρωτίστως στην κλιματική αλλαγή και στην τεχνητή νοημοσύνη. Οι επιστημονικές και τεχνολογικές καινοτομίες ανέκαθεν ήσαν η «ατμομηχανή» της κοινωνικής και οικονομικής μεταμόρφωσης του κόσμου.
Περισσότερα
Η έπαρση των ανθρώπινων όντων, η βαθιά ριζωμένη πεποίθηση ότι ο άνθρωπος είναι μοναδικός και ριζικά διαφορετικός από τα ζώα, είναι κατανοητή. Όλα τα είδη είναι μοναδικά. Αν δεν ήσαν, δεν θα αποτελούσαν διακεκριμένα και ανεξάρτητα είδη. Κάθε ζώο, για να εκτελέσει το βιολογικό του έργο, να συντηρήσει τον εαυτό του και τα γονίδιά του, είναι υποχρεωμένο να ενεργεί σαν να υπάρχει ο κόσμος μόνο για το καλό το δικό του και της οικογένειάς του. Αυτή τη θεμελιώδη βιολογική επιταγή της αυτοσυντήρησης ο άνθρωπος τη μετέτρεψε σε ανθρωποκεντρική θεώρηση του σύμπαντος.
Πιθανότατα, το 2019 δεν θα μείνει στην ιστορία ως η σημαντικότερη χρονιά στα τεχνολογικά χρονικά. Τέτοια άλλωστε θα μπορούσαν να θεωρηθούν μόνο τα έτη που ανακαλύφθηκε ο ηλεκτρισμός και αναπτύχθηκε το ίντερνετ. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι δεν υπήρξαν σημαντικές καινοτομίες, αρκετές από τις οποίες θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν επαναστατικές. Ακολουθούν οι 10 πιο ξεχωριστές από αυτές.
Περισσότερα
Η φιλελεύθερη πεποίθηση στα συναισθήματα και τις ελεύθερες επιλογές των ατόμων δεν είναι ούτε φυσική ούτε και ιδιαίτερα παλιά. Για χιλιάδες χρόνια οι άνθρωποι πίστευαν ότι η αυθεντία προέρχεται από θεϊκούς νόμους και όχι από την ανθρώπινη καρδιά και ότι, συνεπώς, πρέπει να θεωρούμε ιερό το λόγο του Θεού και όχι την ανθρώπινη ελευθερία. Μόνο κατά τους τελευταίους αιώνες η πηγή της αυθεντίας μεταφέρθηκε από τις ουράνιες θεότητες στους ανθρώπους με σάρκα και οστά.
Στις παρέες και τα οικογενειακά τραπέζια, τα τελευταία χρόνια, η κλιματική αλλαγή και η προστασία του περιβάλλοντος συζητούνται όλο και πιο έντονα – ίσως και λόγω της δημοσιότητας που έχει πάρει η δράση της 16χρονης Σουηδής ακτιβίστριας για το κλίμα Γκρέτα Τούνμπεργκ.
Περισσότερα
Σαν σήμερα, 7 Οκτωβρίου 1885, γεννήθηκε ο σπουδαίος Δανός φυσικός Νιλς Μπορ. με θεμελιώδη συμβολή στην ανακάλυψη και ερμηνεία των κβαντικών νόμων που κυβερνούν τον ατομικό μικρόκοσμο. Ο Μπορ είναι ο πρώτος που είδε το πρόβλημα της ατομικής σταθερότητας ως το κεντρικό μυστήριο του μικρόκοσμου και συνειδητοποίησε ότι η μόνη παραδοχή που θα μπορούσε να το εξηγήσει ήταν η παραδοχή της κβάντωσης. Ότι δηλαδή τα ατομικά ηλεκτρόνια μπορούν να υπάρχουν μόνο σ’ ένα διάκριτο σύνολο ενεργειακών καταστάσεων και ότι η μετάβαση από τη μία στην άλλη είναι δυνατή μόνο με κβαντικά άλματα.
Η ανακάλυψη για πρώτη φορά υδρατμών στην ατμόσφαιρα ενός πλανήτη με σχετικά ευνοϊκές για υποστήριξη ζωής θερμοκρασιακές συνθήκες προκάλεσε εύλογα μεγάλο ενθουσιασμό, καθώς η αναζήτηση για το εάν υπάρχει ή μπορεί να υπάρξει ζωή «εκεί έξω» τροφοδοτεί όχι μόνο τη φαντασία (επιστημονική ή όχι) αλλά και την επιστημονική έρευνα.
Περισσότερα
[…] επι της ουσίας κανείς έως σήμερα δεν προσπάθησε να εξηγήσει με απλή κατανοητή γλώσσα τι είναι στην πραγματικότητα ο καρκίνος και γιατί δεν έχει ακόμη βρεθεί η θεραπεία του. Με αφορμή αυτό, μαζέψαμε 20 απλά και καθημερινά ερωτήματα που απασχολούν όλους μας σε σχέση με τον καρκίνο, και ζητήσαμε από τον Δρ. Καραγιάννη να μας δώσει τις δικές τους απαντήσεις.
Νευροεπιστήμη και ψυχολογία. Τους πέντε πιο συνήθεις μύθους για τη συνείδηση παρουσιάζει ο διακεκριμένος νευροεπιστήμονας Κρίστοφ Κοχ επικεφαλής επιστήμονας και πρόεδρος του αμερικανικού Ινστιτούτου Άλεν για την Επιστήμη του Εγκεφάλου. Περισσότερα
Διαβάζει τα πάντα γύρω σου. Πού τελειώνει ο δρόμος, πού βρίσκονται οι λωρίδες, το πεζοδρόμιο, οι πεζοί, τα υπόλοιπα οχήματα. Αντιλαμβάνεται πότε πλησιάζει επικίνδυνα το πίσω αυτοκίνητο και βγάζει ένα μήνυμα που αναβοσβήνει για να το δει ο οδηγός του άλλου αυτοκινήτου: “Πήγαινε πιο σιγά!”. Υπολογίζει αν ο μπροστινός σου λοξοδρομεί επικίνδυνα και κόβει ταχύτητα, για να προλάβει ένα ατύχημα (υπάρχει βίντεο!). Ερμηνεύει ακόμη και τη διάθεσή σου. Με βάση τις εκφράσεις σου (ναι, είναι γεμάτο κάμερες), τον τόνο της φωνής σου και τη θερμοκρασία, καταλαβαίνει αν έχεις στρες και αν ήρθε η ώρα να μπει η οδήγηση στον αυτόματο.
Περισσότερα
Τρία χρόνια και περισσότερα από 1300 αστέρια μετά, η μεγαλύτερη διαστημική έρευνα προς αναζήτηση εξωγήινης νοημοσύνης έφτασε στο τέλος της – και πρόσθεσε έναν ακόμη λόγο να αισθανόμαστε μοναξιά. Περισσότερα
Πώς ήταν το πρώτο ψυγείο, η πρώτη ηλεκτρική σκούπα, ο πρώτος φούρνος μικροκυμάτων και πολλά άλλα από αυτά που απαρτίζουν την καθημερινότητά μας σήμερα.
Περισσότερα
Υπάρχουν δύο θεμελιώδη χαρακτηριστικά των κοινωνικών δικτύων, είτε αυτά είναι τόσο απλά, όσο μια ομάδα πυρόσβεσης, είτε τόσο σύνθετα, όσο μια μεγάλη οικογένεια πολλών γενεών, μια φοιτητική εστία, μια ολόκληρη κοινότητα ή το παγκόσμιο δίκτυο που μας συνδέει όλους.
Οσο και αν πιστεύουμε πως στις ερωτικές σχέσεις κάθε νέος σύντροφος δεν έχει καμία σχέση με τον προηγούμενο, μελέτη δείχνει ότι επιλέγουμε συντρόφους με πολλές ομοιότητες. Περισσότερα
Έχει δομικές διαφορές ο εγκέφαλος του Τσίπρα από τον εγκέφαλο της Μέρκελ; Γιατί οι Αυστραλοί βάζουν για προστασία στο αυτοκίνητο ζώνες ασφαλείας και οι Έλληνες εικόνες αγίων; Οι απαντήσεις από τον δημιουργό του πρώτου άτλαντα ανθρώπινου εγκεφάλου, τον Γιώργο Παξινό
[…] πρέπει να αναζητήσουμε εξελικτικά σταθερές στρατηγικές. Γι’ αυτό το σκοπό θα χρησιμοποιήσουμε τη μέθοδο που εφάρμοσε ο Maynard Smith στη μελέτη της επιθετικότητας.
