Επιστήμη
Το 2008 οι Times του Λονδίνου δημοσίευσαν έναν κατάλογο με τα εκατό πιο πολυσυζητημένα βιβλία της μεταπολεμικής περιόδου. Ανάμεσά τους περιλαμβάνεται κι ένα βιβλιαράκι που με είχε ιδιαίτερα ελκύσει τα φοιτητικά μου χρόνια. Τίτλος του βιβλίου, The two cultures: οι δύο πολιτισμοί, οι δύο κουλτούρες. Συγγραφέας του ο Βρετανός φυσικός και μυθιστοριογράφος Τσαρλς Πέρσυ Σνόου.
Πολλές πρώτες εντυπώσεις που δημιουργούνται για μας προέρχονται από πράγματα που δεν μπορούμε να ελέγξουμε καθόλου – το φυσικό μας άρωμα, το πόσο παιδικό είναι το πρόσωπό μας, αν πρέπει ή όχι να φοράμε γυαλιά.
Περισσότερα
Τα χρονιά πριν από το 1576 ένας παράξενα ντυμένος γέροντας περιπλανιόταν με βήμα ιδιόρρυθμο και ακανόνιστο στους δρόμους της Ρώμης, φωνάζοντας κατά καιρούς χωρίς να απευθύνεται σε κανέναν και χωρίς κανένας να του δίνει την παραμικρή σημασία. Κάποτε ήταν διάσημος σε ολόκληρη την Ευρώπη- ήταν φημισμένος αστρολόγος, γιατρός των ευγενών της αυλής και καθηγητής ιατρικής στο Πανεπιστήμιο της Παβίας.
Η πρόσφατη κατάρρευση της γέφυρας στη Γένοβα εγείρει πλήθος ερωτημάτων για την ασφάλεια των υπολοίπων. Απαντήσεις από τον πλέον αρμόδιο: ο επιφανής αμερικανός «γεφυροποιός» Χένρι Πετρόσκι δεν μασά τα λόγια του!
Περισσότερα
Κανείς δε μπορεί να ξέρει τι του επιφυλάσσει το μέλλον, όμως μπορεί να κάνει προβλέψεις σχετικά με τις διαθέσιμες επιλογές. Για αυτό το λόγο υπάρχει το τεστ “Berlin Numeracy Test” δηλαδή «Το αριθμητικό τεστ του Βερολίνου».
Περισσότερα
Στη διάρκεια των καλοκαιρινών μας διακοπών το μεγάλο «Καλοκαιρινό Τρίγωνο» αποτελεί την απαραίτητη συντροφιά μας, αφού τα τρία λαμπερά άστρα που το σχηματίζουν είναι τόσο εύκολα αναγνωρίσιμα όσο και η Μεγάλη Άρκτος στον βόρειο ουρανό κι ο Ωρίωνας τον χειμώνα. Είναι άλλωστε πάρα πολύ δύσκολο για οποιονδήποτε που στρέφει το βλέμμα του στον καλοκαιρινό ουρανό να μην εντοπίσει αμέσως τα τρία λαμπερά άστρα που ανήκουν σε διαφορετικούς αστερισμούς και καλύπτουν την κεντρική περιοχή της έναστρης νύχτας.
Το 1936 στο On Computable Numbers, with an Application to the Entscheidungsproblem, ο Άγγλος μαθηματικός Άλαν Μάθισον Τούρινγκ επεμβαίνει στη διαμάχη γύρω από το πρόβλημα της απόφασης: έστω μία οποιαδήποτε μαθηματική πρόταση- υπάρχει ένας αλγόριθμος που, αν εφαρμοστεί σε αυτή την πρόταση, μπορεί με σιγουριά να ορίσει ότι η πρόταση μπορεί να αποδειχθεί;
Η ανθρωπότητα απαρτίζεται από ξεχωριστά άτομα. Κάθε άνθρωπος διαφέρει από κάθε άλλον. Οι κοινωνίες που αντιμετωπίζουν τους πολίτες τους σαν πανομοιότυπα πιόνια σύντομα βυθίζονται σε αξεπέραστα αδιέξοδα.
Μπορεί το διάβασμα του καφέ, οι αστρολογικές προβλέψεις ή το ρίξιμο των χαρτιών να γοητεύουν και να κάνουν τη φαντασία ορισμένων να ταξιδεύει. Μπορεί οι “προφητείες” να απασχολούν κατά καιρούς πολλούς. Μπορεί οι περισσότεροι να έχουμε σκεφτεί έστω μία φορά στη ζωή μας ότι θα ήταν υπέροχο να μπορούσαμε να ταξιδέψουμε στον χρόνο και να δούμε το μέλλον. Αν, όμως, ήμασταν σίγουροι ότι υπάρχει τρόπος να μάθουμε πέρα από κάθε αμφισβήτηση και αμφιβολία τι μας περιμένει, θα θέλαμε να το ξέρουμε;
Περισσότερα
Τι είναι, γιατί είναι απαραίτητη και πώς εξασφαλίζεται η δαρβινική εξέλιξη: Μια εξαιρετικά σύντομη εισαγωγή
To απόσπασμα από τη Λογική της επιστημονικής ανακάλυψης (πρώτη έκδοση στα γερμανικά το 1934) που ακολουθεί, παρουσιάζει το επονομαζόμενο «πρόβλημα της επαγωγής» για τις εμπειρικές επιστήμες και εισάγει την έννοια της διάψευσης ως «κριτήριο διάκρισης» ανάμεσα στην εμπειρική επιστήμη και τις μη εμπειρικές θεωρίες.
Προσπαθήστε να φανταστείτε μια μέρα χωρίς αριθμούς. Δεν χρειάζεται καν ολόκληρη μέρα· απλώς προσπαθήστε να επιβιώσετε την πρώτη ώρα της μέρας χωρίς αριθμούς — δίχως ξυπνητήρι, δίχως ρολόι, δίχως ημερολόγιο, δίχως τηλεόραση και ραδιόφωνο, δίχως νέα απ’ το χρηματιστήριο, δίχως αποτελέσματα στα αθλητικά των εφημερίδων, δίχως τραπεζικό λογαριασμό για τις δουλειές σας.
Παρατηρώντας τους ζωντανούς οργανισμούς, τις δομές και τις λειτουργίες τους, τόσο εναρμονισμένες με τις ανάγκες και το περιβάλλον τους, μπαίνουμε εύκολα στον πειρασμό να αποδώσουμε προϊόν σε έναν ευφυή σχεδιασμό.
Όταν ο Μπέρτραντ Ράσελ μίλησε στο Πανεπιστήμιο Κολούμπια το 1914, ήταν όπως και το θέμα του, η επιστημολογία: αδύνατος, χλωμός και ετοιμόρροπος. Περίμενε κανείς ότι από στιγμή σε στιγμή θα σβήσει. Μόλις είχε ξεσπάσει ο Μεγάλος Πόλεμος, και ο ευαίσθητος και φιλειρηνιστής φιλόσοφος είχε συγκλονιστεί βλέποντας την πιο πολιτισμένη ήπειρο να βυθίζεται στη βαρβαρότητα.
Τον Σεπτέμβρη του 1930, η Γερμανία έκανε τις πρώτες εθνικές εκλογές μετά το μεγάλο κραχ του 1929 και το Εθνικοσοσιαλιστικό Κόμμα κέρδισε με 6.400.000 ψήφους. Ήταν 10 φορές περισσότερες από αυτές που πήρε στις προηγούμενες εκλογές δυο χρόνια πριν. Συνολικά έλαβε 107 έδρες. Πλέον ήταν το δεύτερο μεγαλύτερο κόμμα στο Ράιχσταγκ.
Πώς μπορούμε να είμαστε βέβαιοι ότι ζώα όπως τα γουρούνια έχουν έναν υποκειμενικό κόσμο αναγκών, αισθήσεων και συναισθημάτων; Δεν διαπράττουμε το σφάλμα της ανθρωποποίησης των ζώων, δηλαδή της απόδοσης ανθρώπινων χαρακτηριστικών σε μη ανθρώπινα πλάσματα, σαν παιδιά που πιστεύουν ότι οι κούκλες τους νιώθουν αγάπη και θυμό;
Κάποια φορά, στη διάρκεια της δεκαετίας του ’50, καθώς επέστρεφα με πλοίο απάτη Βραζιλία, μείναμε για μια μέρα στο Τρινιντάντ κι εγώ αποφάσισα να ρίξω μια ματιά στη σημαντικότερη πόλη, το Πορτ οφ Σπαίην.
Ποιες είναι εκείνες οι θεμελιώδεις φυσικές προϋποθέσεις που πρέπει να πληρούνται σε ένα σύμπαν ώστε να μην αποκλείεται εκ των προτέρων η δυνατότητα εμφάνισης ζωής σ᾽ αυτό.
Τι μας αποκαλύπτουν οι αρχέγονοι μονοκύτταροι οργανισμοί για την εμφάνιση της ζωής στη Γη
Το βιολογικό σύστημα που ελέγχει τις επιθυμίες του ανθρώπου βρίσκεται σε υποφλοιώδεις περιοχές στον υποθάλαμο, που αντιστοιχεί στον «εγκέφαλο των ερπετών».
“Για να γνωρίσω το μυστήριο της ζωής
κούπας τα χείλη άγγιξα, πήλινης, φτωχιάς.
Χείλος στο χείλος μου ψιθύρισε: ‘Όσο ζεις πίνε!
Τι σαν πεθάνεις, δεν ξαναγυρνάς.”
Ομάρ Καγιάμ Περισσότερα
Τo δεύτερο κεφάλαιο της Πειραματικής επιστήμης έχει το έργο να περιγράψει τα χαρακτηριστικά αυτής της επιστήμης, από τη στιγμή που αυτή, υποστηρίζει ο Βάκων, σχεδόν αγνοείται από τους διανοούμενους. Ο καλύτερος τρόπος · για να το κάνει θα είναι, επομένως, να την παρουσιάσει εμπράκτως μέσα από μία συγκεκριμένη περίσταση, όπως αυτή της μελέτης του ουράνιου τόξου.
Η έκλειψη Ηλίου της 28ης Μαΐου 585 π.Χ. είναι φημισμένο αστρονομικό γεγονός που ίσως να επηρέασε την παγκόσμια ιστορία. Είναι επίσης η πρώτη έκλειψη Ηλίου, που γνωρίζουμε ότι προβλέφτηκε με ακρίβεια ως προς το χρόνο και τον τόπο που θα γινόταν.
Η εξέλιξη της παρουσίας της υψηλής τεχνολογίας στην καθημερινότητα μας όσο περνά ο καιρός θα γίνεται ολοένα και πιο αντιληπτή. Σήμερα βιώνουμε ακόμα τη μεταβατική περίοδο όπου η φαντασία και η πραγματικότητα δεν έχουν βρει τη συμβίωση τους. Σταδιακά, όμως, αυτό που σήμερα είναι φαντασία θα γίνει ρουτίνα.
Περισσότερα
Τα άτομα με υπερθυμησία ανακαλούν μνήμες από τότε που ήταν… μερικών μόλις ημερών. Οσοι έχουν το σύνδρομο θυμούνται τα πάντα, κυριολεκτικά, αλλά αυτό δεν είναι κάθε φορά ευχάριστο. Οι εμπειρίες τους δείχνουν ότι επαναλαμβάνονται και τα συναισθήματα των αναμνήσεων, καλά ή άσχημα… Περισσότερα
H Αγνοδίκη έζησε στην Αθήνα τον 4ο π.Χ. αιώνα. Ήθελε να σπουδάσει Ιατρική, αλλά αυτό ήταν αδύνατο στην εποχή της, αφού αν το τολμούσε ως γυναίκα θα ερχόταν αντιμέτωπη ακόμα και με θανατική ποινή.
Καθώς ο Αριστοτέλης περιπλανιόταν στον μεγάλο ζωολογικό του κήπο, πείστηκε ότι η άπειρη ποικιλομορφία της ζωής μπορεί να ενταχθεί σε μια συνεχή σειρά στην οποία κάθε κρίκος δεν θα διαφέρει παρά ελάχιστα από τον διπλανό του.
Για να αποφύγουμε τις παρεξηγήσεις, ας ορίσουμε τι εννοούμε παγκόσμια μαζική εξαφάνιση. Έχουμε ήδη μάθει ότι τα είδη εμφανίζονται, παραμένουν για ένα μικρότερο ή μεγαλύτερο χρονικό διάστημα και μετά εξαφανίζονται. Έρχονται, βλέπουν και απέρχονται.
… η ανάγκη των ανθρώπων για μυθοπλασία (confabulation). Ο νους μας αποτελείται από αφηγήσεις ιστοριών. Σε κάθε στιγμή του παρόντος, μια πλημμύρα από πληροφορίες για τον πραγματικό κόσμο γεμίζει τις αισθήσεις μας.
«Αυτός δεν κάνει για σένα»: Είναι μια φράση που πολλές από εμάς έχουμε ακούσει από τους γονείς μας, κι ενδέχεται να την πούμε και οι ίδιες στις κόρες μας, όταν έρθει εκείνη η ώρα! Ομολογουμένως, πρόκειται για το πιο συνηθισμένο σενάριο που διαδραματίζεται στις περισσότερες οικογένειες, η κόρη να θεωρεί υπέροχο το σύντροφό της, αλλά οι γονείς της να αρνούνται να τον εγκρίνουν.
Περισσότερα
Πριν από περίπου 13,5 δισεκατομμύρια χρόνια, σε ένα γεγονός που είναι γνωστό ως η Μεγάλη Έκρηξη, γεννήθηκαν η ύλη, η ενέργεια, ο χρόνος και ο χώρος. Η ιστορία αυτών των θεμελιωδών χαρακτηριστικών του σύμπαντος ονομάζεται Φυσική.
Σίγουρα, όλοι έχουμε να διηγηθούμε μια ιστορία από τα παιδικά μας χρόνια, τότε που πηγαίναμε δημοτικό και καθόμασταν στο ίδιο θρανίο με τη Χριστιάνα ή τον Ηλία. Σε όλο το δημοτικό ήμασταν φίλοι, συμμαθητές και συνοδοιπόροι. Τι έγινε μετά και η φιλία χάθηκε;
Περισσότερα
