Αντικλείδι

Η «τέχνη» του ψεύδους μας κάνει εξυπνότερους

Μόλις μερικές ημέρες εκπαίδευσης αρκούν για να μάθουν τα μικρά παιδιά να λένε ψέματα και αυτό έχει άμεσα γνωστικά οφέλη, σύμφωνα με νέα μελέτη

Μπορεί κάθε σωστό γονιός να μαθαίνει στο παιδί του ότι πρέπει πάντα να λέει την αλήθεια και να μην ψεύδεται, αλλά μια νέα μελέτη που δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό έντυπο Journal of Experimental Child Psychology καταλήγει στο συμπέρασμα ότι το να μαθαίνουμε να λέμε ψέματα μπορεί να έχει γνωστικά οφέλη.

«Μπορεί ως κοινωνία να ανησυχούμε όταν διαπιστώνουμε ότι ένα παιδί λέει ψέματα από μικρή ηλικία, αλλά τελικά διαπιστώνουμε μεγάλες διαφορές μεταξύ όσων λένε ψέματα από νωρίς και όσων μαθαίνουν αυτή την τεχνική εξαπάτησης αργότερα. Τα παιδιά που ψεύδονται από μικρή ηλικία τείνουν να έχουν πολύ καλύτερες γνωστικές ικανότητες»,

λέει ο Κανγκ Λι, καθηγητής στο Ινστιτούτο Μελετών Εκπαίδευσης του Πανεπιστημίου του Τορόντο.

Ο ερευνητής και συνεργάτες του σε Κίνα, Σιγκαπούρη και ΗΠΑ έκαναν ένα πείραμα στο οποίο ζήτησαν από 42 παιδιά προσχολικής ηλικίας από την Κίνα, τα οποία δεν είχαν εμφανή ικανότητα να ψεύδονται, να παίξουν κρυφτό.

Τα παιδιά χωρίστηκαν σε δύο ομάδες με ίσο αριθμό αγοριών και κοριτσιών, ο μέσος όρος ηλικίας των οποίων ήταν οι 40 μήνες. Σε μια περίοδο τεσσάρων ημερών, έπαιζαν ένα παιχνίδι όπου έκρυβαν στο χέρι τους κάποιο φαγώσιμο κέρασμα, όπως ποπ-κορν. Ένας ενήλικας έπρεπε να διαλέξει το χέρι που το παιδί του υποδείκνυε.

Αν το παιδί είχε καταφέρει να εξαπατήσει τον ενήλικα, μπορούσε να κρατήσει το κέρασμα.

Η δεύτερη ομάδα παιδιών κατόπιν σχετικής εκπαίδευσης έμαθε να λέει ψέματα, ώστε να κερδίζει πάντα.

Στη συνέχεια και οι δύο ομάδες υποβλήθηκαν σε εξετάσεις μέτρησης των ανώτερων γνωστικών λειτουργιών τους, περιλαμβανομένου του αυτο-ελέγχου και της ικανότητα να κατανοούν τις προθέσεις και πεποιθήσεις των άλλων ανθρώπων. Τα παιδιά που είχαν διδαχθεί το ψέμα, όπως αναμενόταν είχαν καλύτερες επιδόσεις στα τεστ από την ομάδα ελέγχου.

«Μόλις μερικές ημέρες εκπαίδευσης αρκούν για να μάθουν τα μικρά παιδιά να λένε ψέματα και αυτό έχει άμεσα γνωστικά οφέλη. Αυτό που δείχνει δηλαδή η μελέτη είναι ότι ακόμα και μια αρνητική συμπεριφορά μπορεί να αποφέρει γνωστικό όφελος όταν τέτοιες συμπεριφορές έχουν στόχο την επίτευξη στόχων, την επίλυση προβλημάτων, την πνευματική εξέλιξη και την απόκτηση προοπτικής»,

αναφέρεται σε σχετικό άρθρο του Journal of Experimental Child Psychology.

Πάντως, ο Δρ Λι σπεύδει να διευκρινίσει ότι τα αποτελέσματα της μελέτης δεν πρέπει να παρερμηνευθούν και οι γονείς δεν θα πρέπει να σπεύσουν να διδάξουν στα παιδιά τους το ψέμα.

«Το ψέμα είναι μέρος της φυσιολογικής διαδικασίας της ανάπτυξης του ανθρώπου, συνεπώς το παιδί θα μάθει ούτως ή άλλως να ψεύδεται», υπενθυμίζει ο καθηγητής.