Μεταδημοκρατία και lemon socialism .
Η οικονομική κρίση συμπορεύτηκε με έναν ευφάνταστο δημόσιο λόγο, γεμάτο ανυπόστατες υποθέσεις και μυθοπλασίες όπως η εικασία ότι σήμανε το τέλος του νεοφιλελευθερισμού ως κυρίαρχης ιδεολογίας.
Η συγκεκριμένη θέση δεν στερείται πραγματολογικής βάσης , όντας ενταγμένη σε μια διαφοροποιημένη λογική που δεν είναι γενικευμένη, αφοριστική και αποκλειστικά ιδεολογική. Η διαφοροποίηση έγκειται στο γεγονός ότι ο νεοφιλελευθερισμός δεν απέτυχε πολιτικά αλλά οικονομικά με την έννοια ότι δεν απέφερε τα αναμενόμενα αριθμητικά αποτελέσματα. Πολιτικά εντούτοις ο νεοφιλελευθερισμός κυριάρχησε και συνεχίζει να μονοπωλεί τις πολιτικές αφηγήσεις σχεδόν όλων των πολιτικών χώρων, συμπεριλαμβανομένης της σοσιαλδημοκρατίας. Κοντολογίς , η νεοφιλελεύθερη ιδεολογία συμπαρέσυρε τις προοδευτικές αφηγήσεις και ειδικότερα την σοσιαλδημοκρατική σε μια κοινή πορεία παρακμής..
Η σοσιαλδημοκρατική πρόταση εξουσίας αφομοιώθηκε λιγότερο ή περισσότερο από πολιτικά συστήματα που κυριαρχούνται από οικονομικά λόμπι ένα φαινόμενο που εύστοχα προσδιορίστηκε από τον Colin Crouch ως μεταδημοκρατία. Επιπλέον η οικονομία απέκτησε δεσπόζουσα θέση έναντι της πολιτικής και καθόρισε αμείωτα τις εξελίξεις καθ’ όλη τη διάρκεια της κρίσης. Συνεπεία τούτου , βιώσαμε το φαινόμενο του “Lemon Socialism ” στην πιο καθαρή του μορφή. Η σοσιαλδημοκρατία όχι μόνο συμμετείχε σε αυτή την λογική αλλά πρωτοστάτησε o όρος Lemon Socialism ( ψευτοσοσιαλισμός) είναι ένας υποτιμητικός όρος για κυβερνήσεις που στηρίζουν τον ιδιωτικό τομέα και εκείνες τις εταιρείες που απειλούνται από μια επικείμενη κατάρρευση επειδή θεωρούν ότι απειλείται η ευρύτερη οικονομική σταθερότητα. Οι πιο συχνές παρεμβάσεις των κυβερνήσεων περιλαμβάνουν ενισχύσεις κεφαλαίου και διασώσεις ( bailouts) και ορισμένο κυβερνητικό έλεγχο επί των εταιρειών , την κυβερνητική συμμετοχή στην λήψης αποφάσεων των εταιρειών , μέχρι και την κρατικοποίηση τους. . Η συγκεκριμένη στρατηγική στην πράξη μεταφράστηκε με την κοινωνικοποίηση των ζημιών που παρήγαγαν διάφορες επιχειρήσεις ή τράπεζες μετά από δεκαετίες ιδιωτικοποίησης των κερδών τους.
Από τα παραπάνω καθίσταται σαφές ότι η παγκοσμιοποίηση απέτυχε μεν πρόδηλα στην νεοφιλελεύθερη εκδοχή της, εντούτοις η διεθνοποίηση των παγκόσμιων οικονομικών συναλλαγών και των πολιτικών διαδικασιών είναι πλέον τόσο προηγμένη που σε κάθε περίπτωση καθιστά απίθανη μια επιστροφή στις ” παλιές καλές μέρες ” του κεϋνσιανού φορντισμού της δεκαετίας του 1970. Εξ ου η κρίση δεν διευκολύνει ιδιαίτερα την σοσιαλδημοκρατία στην ιδεολογική και οργανωτική ανανέωση της. Στο παρόν άρθρο θα προτείνουμε την στροφή της σοσιαλδημοκρατίας προς έναν νέο ριζοσπαστικό μεταρρυθμιστικό πρόγραμμα..
Βασικά χαρακτηριστικά των μεταρρυθμιστικών προσεγγίσεων
Ο «Δημοκρατικός Σοσιαλισμός» , με ρίζες στην χριστιανική ηθική στην Ευρώπη, τον ανθρωπισμό και την κλασική φιλοσοφία δεν επιχειρεί να διακηρύξει απόλυτες αλήθειες . [ … ] Ο σοσιαλισμός είναι ένα συνεχές καθήκον κατάκτησης των αξιών της ελευθερίας και της κοινωνικής δικαιοσύνης , ένας αγώνας για την διατήρησή τους ως αξιών και για επιβεβαίωση του ατόμου μέσα από αυτές τις αξίες. Αυτές οι δύο προτάσεις σχετικά με τις « θεμελιακές αξίες του σοσιαλισμού» προέρχονται από το Πρόγραμμα του Godesberg του Γερμανικού Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος SPD από το έτος 1959 και συνοψίζουν τα βασικά δομικά στοιχεία των μεταρρυθμιστικών προσεγγίσεων. Μέσα από την εστίαση σε θεμελιακές αξίες οι οποίες αποφεύγουν να ανακοινώσουν τελεολογικές η εσχατολογικές καταστάσεις και λύσεις, τα πολιτικά ζητήματα γίνονται αντιληπτά εξίσου κανονιστικά, όπως και εμπειρικά. Ακριβώς επειδή τα κεντρικά προβλήματα της κοινωνίας – της ελευθερίας , της ισότητας , της δικαιοσύνης – δεν επιλύονται οριστικά μια για πάντα , η μεταρρυθμιστική ατζέντα είναι πάντα μια άπειρη προσπάθεια επαλήθευσης και απόδειξης. Ένα εκλεκτικιστικό πρόγραμμα . Από την μεταρρυθμιστική οπτική δεν υπάρχει “πριν ” και “μετά ” την επανάσταση. Στο επίκεντρο όλων των προσπαθειών βρίσκεται πάντα η βελτίωση των συνθηκών στο «εδώ και τώρα» ειδικότερα για εκείνες τις κοινωνικές ομάδες που είναι αδύναμες και βρίσκονται σε μειονεκτική θέση «εδώ και τώρα» με σεβασμό ωστόσο απέναντι στις μελλοντικές γενιές. Οι στόχοι αυτοί επιδιώκονται στο πλαίσιο δημοκρατικών συστημάτων, κυρίως μέσα από την μεταρρύθμιση των υπαρκτών θεσμών και γιατί όχι και μέσα από τον πειραματισμό.Μια κοινωνική δημοκρατία είναι εξίσου το μέσο όσο και ο στόχος της μεταρρυθμιστικής πολιτικής.
Ιστορικά προβλήματα της μεταρρύθμισης
Η συντριπτική πλειοψηφία των κοινωνικών και δημοκρατικών επιτευγμάτων της πολιτικής στον 20ο αιώνα ανάγεται σε μεταρρυθμιστικές πολιτικές σοσιαλδημοκρατικής προέλευσης. Σε θέματα όπως η μείωση του χρόνου εργασίας ή της παροχής κοινωνικών υπηρεσιών, βρέθηκαν συγκεκριμένες κοινωνικές αδικίες και συγκεκριμένες βελτιώσεις στο επίκεντρο των μεταρρυθμιστικών πολιτικών. Οι ριζοσπαστικές επαναστατικές προσεγγίσεις εντός και εκτός της Σοσιαλδημοκρατίας αποτέλεσαν σε διαφορετικές εποχές και χώρες άλλοτε εμπόδιο για αυτά τα κοινωνικά επιτεύγματα όπως για παράδειγμα η δογματική πολιτική του Γερμανικού Κομμουνιστικού Κόμματος πριν το 1933 και άλλοτε προήγαγαν τις κοινωνικές κατακτήσεις όπως την περίοδο του ανταγωνισμού των συστημάτων κατά την μεταπολεμική περίοδο. Σίγουρο είναι πάντως ότι πριν από την τελική αποτυχία του λεγόμενου « υπαρκτού σοσιαλισμού », δηλαδή στον απόηχο της κρίσης του κεϋνσιανού φορντισμού στη δεκαετία του 1970 , οι μεταρρυθμιστικές πολιτικές εισήλθαν σε έναν κύκλο κρίσεων συνεπεία των οποίων αφομοίωσαν ένα μεγάλο μέρος των νεοφιλελεύθερων ιδεών.
Αποκύημα της νεοφιλελεύθερης ιδεολογικής εισβολής στο σοσιαλδημοκρατικό προγραμματικό ρεπερτόριο είναι να αναδεικνύονται διάφορα δημοσιονομικά εγχειρήματα λιτότητας ως «μεταρρύθμιση» ενώ στην ουσία αντιπροσωπεύουν το ακριβώς αντίθετο. Την αντιμεταρρύθμιση του κοινωνικού κράτους και του δημοκρατικού συμβολαίου εν είδει ποικίλων προγραμμάτων δημοσιονομικής εξυγίανσης που εκπόνησαν διάφοροι υπερεθνικοί θεσμοί όπως το ΔΝΤ.
Πέρα από την κατάρρευση του υπαρκτού σοσιαλισμού που στέρησε στον σοσιαλισμός σε όλες του τις εκδοχές κάθε άλλοθι ιδεολογικής αναφοράς, ένας επιπλέον βασικός λόγος για την ευπάθεια των είναι το γεγονός ότι η θεωρητική ανεκτικότητα και ανοχή των προοδευτικών μεταρρυθμιστικών προσεγγίσεων δεν προστατεύει μόνο απέναντι στον δογματισμό , αλλά αφήνει επίσης πολλά περιθώρια για λάθη και υποχωρήσεις. Η ανεκτικότητα αυτή αναμφίβολα ενίσχυσε τις νεοφιλελεύθερες τάσεις εντός της σοσιαλδημοκρατίας. Ιστορικά βέβαια συναντάμε στον ” υπαρκτό ρεφορμισμό ” μια σειρά από αδυναμίες που δεν σχετίζονται με τη διείσδυση των νεοφιλελεύθερων θεωριών . Από τουλάχιστον τέσσερις απόψεις ο ρεφορμισμός υπήρξε πολύ δυσκίνητος και με πολλές εμμονές σε βραχυπρόθεσμα επιτυχής εντούτοις τελικά ξεπερασμένες στρατηγικές :
Οι εμμονές αυτές είναι:
1. Η εμμονή στον φονρντιστικό κευνσιανισμό .
Η στενή της διασύνδεση με τον κυρίαρχο κεϋνσιανισμό της δεκαετίας του 1950 , η ρεφορμιστική σοσιαλδημοκρατία υιοθέτησε και τις αδυναμίες του όπως η παντελή έλλειψη μιας θεωρίας της καινοτομίας, ένα ιδιαίτερα μηχανιστικό μεθοδολογικό ρεπερτόριο που συγγενεύει κατά κάποιο τρόπο με τις νεοκλασσικές προσεγγίσεις καθώς και η υποτίμηση του ρόλου των κοινωνικών σχέσεων εξουσίας για την οικονομία και την πολιτική. Επιπλέον, η έμφαση που σχετίζεται με την εμμονή του Φορντισμού στην μαζική παραγωγή και στην παραδοσιακή εικόνα της οικογένειας.
2.Η εμμονή στο κράτος :
Σε αντίθεση με την περίοδο του μεσοπολέμου, όπου δίδονταν ιδιαίτερη έμφαση στην δημιουργία ανεξάρτητων από το κράτος οικονομικών δομών, η σοσιαλδημοκρατία της μεταπολεμικής περιόδου περιορίστηκε στη μεταρρύθμιση του κράτους και παρέλειψε την άμεση ενασχόληση με τον πληθυσμό και τις δυνάμεις αυτενέργειας του.
Προέκυψε έτσι μια εμμονή στο έθνος -κράτος , η οποία αποδείχτηκε λόγω της παγκοσμιοποίησης και της ιδιωτικοποίησης ως αχίλλειο πτέρνα.
Πέραν τούτου, η εμμονή αυτή παρήγαγε μια προβληματική σχέση της σοσιαλδημοκρατίας με τη σημασία των ατομικών ελευθεριών και δικαιωμάτων, τα οποίο μπορούν ανά πάσα στιγμή να απειληθούν τόσο από την οικονομία όσο και από το ίδιο το κράτος
3. Η εμμονή στην εργασία :
Στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες τα κοινωνικά επιτεύγματα και ιδίως οι κοινωνικές υπηρεσίες συνδέθηκαν με την εργασία , σε συνδυασμό με τον κεντρικό στόχο της πλήρους απασχόλησης. Συνέπεια αυτής της εμμονής στην εργασία ήταν ότι κάθε κρίση της καπιταλιστικής δυναμικής οδηγούσε αυτόματα και σε μια κρίση νομιμοποίησης της σοσιαλδημοκρατίας διότι από την μια αυξανόταν η διαπραγματευτική δύναμη των εργοδοτών και από την άλλη μειωνόταν η χρηματοδοτική ικανότητα σοσιαλδημοκρατικών πολιτικών.
4 Εμμονή στην πράξη:
Με την ανάληψη κυβερνητικών ευθυνών οι σοσιαλδημοκρατικές στρατηγικές υλοποίησης πολιτικών χαρακτηρίστηκαν συνήθως από έναν υπερβολικό πρακτικισμό ενώ παραμελήθηκαν πλήρως οι θεωρητικές επεξεργασίες και η εκπόνηση πολιτικού λόγου. Μια απλή σύγκριση των σοσιαλδημοκρατικών προγραμμάτων και της διαδικασίας εκπόνησης τους της δεκαετίας του 1990 με προηγούμενα έτη αναδεικνύει αυτή την πορεία πνευματικής παρακμής. Συνεπεία αυτού του θεωρητικού και εννοιολογικού κενού, εξέλειψαν οι δημιουργικές και οραματικές προτάσεις σχεδιασμού του μέλλοντος στην βάση του σοσιαλδημοκρατικού αξιακού οπλοστασίου. Αποτέλεσμα της απώλειας μιας πολιτικής πυξίδα ήταν αφενός ο απόλυτος αποπροσανατολισμός στην αντιμετώπιση των νέων προβλημάτων και αφετέρου η απόλυτη νεοφιλελεύθερη κυριαρχία σε όλα τα πεδία του κοινωνικού διαλόγου. Η σοσιαλδημοκρατία κινδυνεύει επομένως σήμερα να αναλάβει τον ρόλο μιας ατονικής παγκόσμιας πολιτικής θρησκείας η οποία παραπέμπει απλά σε μια αφηρημένη και υπερβατική αταξική ουτοπία .
Κατά συνέπεια θα πρέπει να αγωνιστεί για πολλά περισσότερα από την υλοποίηση η υπέρβαση δημοσιονομικών μνημονίων και δανειακών συμβάσεων, η την κατάκτηση ασήμαντων κοινωνικών επιδομάτων. Η απλή στροφή σε έναν νέο πραγματισμό, σε έναν ρεαλισμό χωρίς ηθικό και δυναμικό ιδεολογικό περιεχόμενο δεν προσδίδει καμία υπόσταση στην σοσιαλδημοκρατία. Επειδή η οικονομική κρίση δεν επιτρέπει σε κανέναν πολιτικό χώρο να υποσχεθεί έναν παράδεισο επί της γης , αυτό δεν σημαίνει ότι το προοδευτικό μεταρρυθμιστικό σχέδιο μπορεί να επιβιώσει χωρίς θετικές εικόνες και προβολές του μέλλοντος. Η σοσιαλδημοκρατία πρέπει να ανατρέξει στα επιτυχημένα μεταρρυθμιστικά της εγχειρήματα , να τα ενημερώσει και να μετασχηματίσει τις μεταρρυθμιστικές πολιτικές της στην βάση ενός ευρύτατου ταξικού μετώπου το οποίο συμπεριλαμβάνει τόσο τους εργαζόμενους, τους κοινωνικά αδύναμους και αποκλεισμένους, τους νεόπτωχους και τους μετανάστες, την νέα γενιά που είναι το κυρίαρχο θύμα της κρίσης όσο και την μεσαία τάξη η οποία συνεπεία της εφαρμογής του νεοφιλελεύθερου εγχειρήματος οδεύει προς τον αφανισμό.
Τι είναι η νέα « μεταρρυθμιστική » πολιτική σήμερα;
Μια νέα μεταρρυθμιστική πολιτική σήμερα μπορεί να εργαστεί στο πλαίσιο των υφιστάμενων συστημάτων ώστε να γίνουν σε συστηματική βάση πιο δημοκρατικά , πιο κοινωνικά δίκαια και πιο διαφανή. Με βάση αυτή την λογική έπεται για παράδειγμα η κριτική συγκατάβαση απέναντι στην ΕΕ και η μάχη για μια Μεταρρυθμιστική Συνθήκη της ΕΕ η οποία ασφαλώς δεν ξεπερνά τις νεοφιλελεύθερες συγκροτησιακές αρχές της ΕΕ , αλλά τις μειώνει. Με βάση αυτή την λογική προκύπτει , επίσης, το αίτημα για μεταρρύθμιση των διεθνών οργανισμών , όπως το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο ( ΔΝΤ ) , τον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου ( ΠΟΕ ) και τα Ηνωμένα Έθνη ( ΟΗΕ).
Σε έναν παγκοσμιοποιημένο κόσμο , μια νέα μεταρρυθμιστική πολιτική σημαίνει δικτύωση, μετεξέλιξη και ανθρωποκεντρική μετάλλαξη των υπαρκτών θεσμών. Δεν αρκεί η αμυντική «αριστερή» λογική η οποία κρύβεται πίσω από την ελπίδα συστημικής συντριβής του έθνους-κράτους. Η νέα μεταρρυθμιστική οπτική πρέπει να διαθέτει συγκεκριμένους και μετρήσιμους στόχους , όπως η δίκαιη κατανομή του εισοδήματος και του πλούτου – σε εθνική όσο και σε παγκόσμια κλίμακα . Εισοδηματική ισότητα μεταξύ ανδρών και γυναικών , η μείωση της σχετικής και απόλυτης φτώχειας και εν τέλει η καταστολή της οικονομικής ισχύος στην επιρροή που ασκεί πάνω στην λήψη πολιτικών αποφάσεων .
Τα μεθοδολογικά εργαλεία για την μετουσίωση της νέας μεταρρυθμιστικής οπτικής έχουν ήδη τεθεί στην δημόσια ατζέντα και εκφράζονται μέσα από τολμηρές συγκεκριμένες προτάσεις μέτρων όπως η εισαγωγή ευρωομολόγων , η εισαγωγή ενός φόρου Tobin , η εισαγωγή ενός φόρου της ΕΕ και συμπερίληψη των εσόδων από επενδύσεις στα συστήματα κοινωνικής ασφάλισης . Ο νέος ρεφορμισμός σε κάθε περίπτωση πρέπει να ξεφύγει από τα πολλαπλά ιστορικά στερεότυπα και να διαπεραστεί από νέους προσανατολισμούς:
1 Προσανατολισμός στα κοινωνικά ανθρώπινα δικαιώματα
Ο θεμελιακός αξιακός προσανατολισμός της προοδευτικής μεταρρυθμιστικής οπτικής στηρίζεται στα ανθρώπινα δικαιώματα Σύμφωνα με αυτά οι άνθρωποι έχουν έννομο δικαίωμα στην ελευθερία από διακρίσεις στην ασφάλεια στα γηρατειά , στην κοινωνική ασφάλιση υπό την έννοια μιας καθολικής ασφάλισης των πολιτών καθώς επίσης στο δικαίωμα να μπορούν να καλύψουν τις βασικές τους ανάγκες . Η αναγνώριση των κοινωνικών δικαιωμάτων του ανθρώπου οδηγεί όχι μόνο στην ανάγκη σοβαρής ενασχόλησης με τα βασικά μοντέλα ελάχιστου βασικού εισοδήματος αλλά διανοίγει επίσης δυνατότητες προστασίας και αποσύνδεσης του ανθρώπου ως ατόμου από μηχανισμούς οικονομικού ελέγχου και κρατικής αυθαιρεσίας. Οι πολίτες καθολικευμένων κοινωνικών κρατών πρόνοιας έχουν από τη γέννησή τους το δικαίωμα σε κοινωνικές παροχές και δεν είναι ικέτες στο κράτος ούτε βέβαια αποτελούν ελεύθερο θήραμα της αγοράς.
2 Διεθνής προσανατολισμός
Η διεθνής αλληλεγγύη είναι μια μεγάλη ανεκπλήρωτη υπόσχεση της μεταρρυθμιστικής σοσιαλδημοκρατίας. Συγκεκριμένα αυτό σημαίνει για την σοσιαλδημοκρατία την ετοιμότητα παράδοσης της εθνικής αυτονομίας, για να αυξηθεί το πεδίο δράσης της ΕΕ. Ο στόχος πρέπει να είναι να τεθεί εκ νέου το κοινωνικό ζήτημα ηπειρωτικά και διεθνώς σε νέες βάσεις ώστε σε όλα τα πεδία πολιτικής να τεθούν θέματα κοινωνικής συνοχής, οικολογίας , δημοκρατίας και του χάσματος Βορά –Νότου. Μόνο έτσι η παγκοσμιοποίηση δεν θα έχει νόημα μόνο για τους ισχυρούς αλλά για όλες τις πλευρές .
3. Προσανατολισμός με βάση μια ευρύτερη κατανόηση της πολιτικής :
Η νέα μεταρρυθμιστική πολιτική ατζέντα έχει νόημα σε όλα τα πεδία στα οποία ασκείται και λαμβάνει χώρα η πολιτική. Αυτό αφορά το έθνος – κράτος, τους διεθνείς οργανισμούς , αφορά όμως επίσης και τα λεγόμενα « ιδιωτικά καθεστώτα διακυβέρνησης «private governance regimes» δηλαδή τον τομέα ιδιωτικών ρυθμίσεων και κατ επέκταση τον τομέα μη κυβερνητικών οργανώσεων και κοινοτήτων. Προσεγγίσεις όπως το δίκαιο εμπόριο (Fairtrade) ή των δημιουργικών κοινών αγαθών (Creative Commons) δεν είναι βεβαίως «η λύση » στα προβλήματα του διεθνούς εμπορίου αλλά αποτελούν ένα βήμα προς τα εμπρός, ιδιαίτερα σε υπερεθνικές περιοχές όπου δεν υπάρχουν καθόλου η ελάχιστες δυνατότητες κρατικών ρυθμίσεων.
4. Θεωρητικά συγκροτημένος προσανατολισμός
Ο κλασσικός ρεφορμισμός έχει τακτικά παρερμηνευθεί ως θεωρητικά απόμακρος πραγματισμός . Εντούτοις ειδικότερα οι μεταρρυθμιστικές πολιτικές βασίζονται σε πειράματα σκέψης και στην θεωρητική πολυφωνία, τόσο όσον αφορά εν γένει την μεταρρυθμιστική οπτική ως πολιτική προσέγγιση, όσο και συγκεκριμένα σχέδια και μέτρα μεταρρυθμιστικής πολιτικής. Στο πλαίσιο αυτό η κριτική αναφορά στη νεο- μαρξιστική ανάλυση μπορεί να βοηθήσει στο να φωτιστούν πολλά τυφλά σημεία ιδίως όσον αφορά τις σχέσεις εξουσίας η την εξέλιξη και αντιμετώπιση της οικονομικής κρίσης. Σε άλλους τομείς, όπως την σχέση μεταξύ της γραφειοκρατίας και του ατόμου ασφαλώς είναι χρήσιμες οι κλασικά φιλελεύθερες προσεγγίσεις.
Τι να κάνουμε ;
1 Ανάπτυξη οραματικών εικόνων του μέλλοντος.
Μετά από μια ανθρώπινη γενιά υπό το στίγμα του νεοφιλελευθερισμού τα σημάδια των καιρών στέφονται προς μια εποχή της αλληλεγγύης . Τι οράματα θα μπορούσε να προσφέρει άραγε μια μεταρρυθμιστική σοσιαλδημοκρατία σήμερα; Στον κόσμο του 19 ου αιώνα που βρισκόταν υπό την κυριαρχία της αριστοκρατίας και του κληρονομημένου πλούτου το όραμα της ισότητας των ευκαιριών και της απόδοσης ήταν εξίσου δίκαιο και ελκυστικό. Στην σημερινή παγκόσμια οικονομική πραγματικότητα του έντονου ανταγωνισμού ωστόσο, η οποία κυριαρχείται από φετίχ και μύθους της απόδοσης απαιτείται διόρθωση του αιτήματος της ισότητας με τη μορφή της οικονομίας της αλληλεγγύης και των παγκόσμιων κοινωνικών δικαιωμάτων ανεξαρτήτως αποδόσεως. Συγκεκριμένα, στο επίκεντρο της νέας σοσιαλδημοκρατικής αφήγησης πρέπει να τεθεί η Ενοποίηση της Ευρώπης ως κοινωνικής ένωσης.
2 Εκδημοκρατισμός , πολιτικοποίηση και άνοιγμα των κομματικών σχηματισμών.
Ο αξιόπιστος εκδημοκρατισμός και ανοικτός διάλογος περιεχομένων ξεκινάει με την μεταρρύθμιση των κομματικών δομών. Η συμμετοχή σε μια προοδευτική οργάνωση πρέπει να συνδέεται με σοβαρά δικαιώματα συμμετοχής και συνδιαχείρισης. Για το σκοπό αυτό χρειάζεται μια επαναπολιτικοποίηση των μελών μέσα από τον προσανατολισμό σε πολιτικά περιεχόμενα και την σχετικοποίηση του οργανωτικού –εκλογικού μέρους της πολιτικής δράσης.
3 Ανάδειξη νέων θεματικών πεδίων
Η σοσιαλδημοκρατία δεν θα έπρεπε να είναι το σύμβολο της γραφειοκρατίας , αλλά η avantgarde της σύγχρονης πολιτικής συζήτησης . Πρώτο βήμα και σε αυτό χρειάζεται ένας ολικός επαναπροσανατολισμός των κορυφαίων στελεχών και αξιωματούχων είναι η προώθηση σε μόνιμη βάση μιας πραγματικής πολυφωνίας θεωριών , απόψεων και ανθρώπων. Δυστυχώς σήμερα δεν υπάρχουν σοσιαλδημοκρατικοί τόποι κριτικών και ανοικτών αντιπαραθέσεων. Αντίθετα υπάρχει μια μεγάλη ποικιλία από διάφορα Φόρα, think tanks , και εκδηλώσεις στην αντίπερα όχθη της συντηρητικής παράταξης. Η σοσιαλδημοκρατία εντούτοις πρέπει να προσπαθήσει σε όλη την Ευρώπη να φέρει σε επαφή την επιστήμη και την πολιτική . Ο ανοικτός και κριτικός διάλογο και όχι οι δημοσκοπήσεις πρέπει να επαναποτελέσουν την βάση της σοσιαλδημοκρατικής πολιτικής. Προϋπόθεση γι ‘αυτό είναι φυσικά , η ελευθερία του λόγου. Η έννοια της πειθαρχίας δεν έχει καμία θέση στον ανοικτό διάλογο.
4 Διερεύνηση νέων πεδίων δράσης:
Τέλος , μια νέα μεταρρυθμιστική σοσιαλδημοκρατία πρέπει να τολμήσει πάλι να εισάγει αυτενεργά νέα πολιτικά εγχειρήματα έξω από τους μηχανισμούς του κράτους σε ήδη υπάρχουσες προσπάθειες χειραφέτησης. Τίθεται για παράδειγμα το ερώτημα γιατί η σοσιαλδημοκρατία δεν εκμεταλλεύεται δυναμικά τις δυνατότητες των νέων ψηφιακών μέσων με έναν τρόπο που θα προωθούσε την συμμετοχή και τον ουσιαστικό διάλογο καθώς και την ελεύθερη μορφή έκφρασης και το ελεύθερο λογισμικό ; Γιατί η σοσιαλδημοκρατία , για παράδειγμα δεν βάζει θέματα σε υφιστάμενες πρωτοβουλίες, όπως η Διεθνής Αμνηστία (Amnesty International) η ATTAC και το Δίκαιο Εμπόριο (Fairtrade) , χωρίς να επιχειρήσει να τις καπελώσει ; Σε όλους αυτούς τους τομείς τα χρήματα που σήμερα διατίθενται σε φανταχτερές διαφημίσεις , θα έπιαναν περισσότερο τόπο.
Επίλογος
Είναι προφανές ότι το πεδίο της κοινοβουλευτικής πολιτικής παρά τις όποιες απαιτούμενες και απαραίτητες καινοτομίες επικεντρώνεται σε κάποιες απαραίτητες βασικές λειτουργίες. Σε όλη την Ευρώπη η σοσιαλδημοκρατία εδώ και καιρό δεν διαθέτει πλέον το απόλυτο πλεονέκτημα στα κατώτερα εισοδηματικά στρώματα.. Η σοσιαλδημοκρατία οφείλει όμως αλάνθαστα να ενεργεί ως πληρεξούσιος των εργαζομένων και των κοινωνικά αποκλεισμένων. Η ανακατανομή εισοδήματος ,η παροχή ευκαιριών επαγγελματικής σταδιοδρομίας και εκπαίδευσης, η δωρεάν υγεία αποτελούν σε αυτό το πλαίσιο παλιές συνταγές. Παραμένουν ωστόσο ζωτικές όσο ποτέ άλλοτε.
Μαυροζαχαράκης Μανόλης
Πολιτικός Επιστήμονας – Κοινωνιολόγος
by Αντικλείδι , https://antikleidi.com
Συναφές:
Εγώ δεν πιστεύω ότι το 33% των Eλλήνων νομίζει ότι μας ψεκάζουν …
Κράτος και οικονομία πριν και μετά την κρίση
Οι πολιτικές μας πεποιθήσεις μειώνουν ακόμα και την ικανότητα μας στα μαθηματικά
Burgernomics. Ένα άλλο νόημα της ευημερίας
Το πρόβλημα της Ελλάδας σε τρία απλά παραδείγματα
Τα λεφτά κατευθείαν στους Έλληνες. Μια διαφορετική πρόταση αλληλεγγύης
Ιδιωτικός πλούτος και ευρωπαϊκή αλληλεγγύη
Μήπως έφτασε το τέλος της Δύσης;
Συγκλονιστικά στοιχεία για την οικονομική ανισότητα στην Αμερική
