Η τεχνολογία και οι εργασιακές προκλήσεις

b69c44ca69906f8f72ea712906baa26d.portrait (1)


Οι νέες τεχνολογίες των διαφόρων ειδών, σε συνδυασμό με την παγκοσμιοποίηση, επηρεάζουν έντονα το φάσμα των εργασιακών επιλογών για τα άτομα στις ανεπτυγμένες και αναπτυσσόμενες χώρες αλλά τα διάφορα επίπεδα εκπαίδευσης. Οι τεχνολογικές καινοτομίες δεν προκαλούν μόνο μείωση του αριθμού των συνηθισμένων θέσεων εργασίας αλλά και αλλαγές στις παγκόσμιες αλυσίδες εφοδιασμού και στα δίκτυα που έχουν ως αποτέλεσμα τη μετεγκατάσταση των θέσεων εργασίας ρουτίνας – και, όλο και περισσότερο, των ασυνήθιστων εργασιών σε πολλαπλά επίπεδα δεξιοτήτων – στον εμπορεύσιμο τομέα πολλών οικονομιών.

Πώς, τότε, θα πρέπει να αντιμετωπίσουν οι πολιτικοί τις νέες και δύσκολες προκλήσεις για την απασχόληση (και, επομένως, για την κατανομή του εισοδήματος και του πλούτου), ιδίως στις ανεπτυγμένες οικονομίες; Από πρόσφατη έρευνα, έχουμε μάθει πολλά ενδιαφέροντα πράγματα σχετικά με το πώς η εξέλιξη της οικονομικής δομής επηρεάζει την απασχόληση.

Η εμπορεύσιμη πλευρά των προηγμένων οικονομιών δεν έχει δημιουργήσει καμία πραγματικά καθαρή αύξηση της απασχόλησης για τουλάχιστον δύο δεκαετίες, ενώ οι θέσεις εργασίας που δημιούργησε συγκεντρώνονται στα ανώτερα εισοδήματα και στις τάξεις της ανώτερης εκπαίδευσης, με μείωση της απασχόλησης στα εισοδήματα και την εκπαίδευση μέσης και χαμηλότερης κλίμακας. Η αύξηση της απασχόλησης στις εξειδικευμένες υπηρεσίες συνδυάζεται με τη συρρίκνωση των συστατικών υψηλής απασχόλησης στις αλυσίδες παραγωγής εφοδιασμού.

Μέχρι την κρίση του 2008, η αύξηση των θέσεων εργασίας στα μεσαία και χαμηλότερα εισοδήματα πραγματοποιήθηκε εξ ολοκλήρου στον μη εμπορεύσιμο τομέα της οικονομίας, ο οποίος αντιπροσωπεύει περίπου τα δύο τρίτα της παραγωγής και της απασχόλησης στις προηγμένες χώρες. Εδώ, τα εισοδήματα και η προστιθέμενη αξία ανά εργαζόμενο παρέμειναν σε μεγάλο βαθμό επίπεδα. Οι θέσεις εργασίας θα μπορούσαν να εξαλειφθούν με την τεχνολογία, αλλά όχι από τον παγκόσμιο ανταγωνισμό. Και η μη βιώσιμη, ωθούμενη από το χρέος και την εγχώρια ζήτηση ανάπτυξη βοήθησε στο να καθυστερήσουν τα τρέχοντα ελλείμματα απασχόλησης.

A worker checks vehicles at a Ford car plant in Craiova

Ως αποτέλεσμα, οι προηγμένες οικονομίες μειώνουν τις εργασίες ρουτίνας με ταχείς ρυθμούς, ενώ προσθέτουν μη συνηθισμένες εργασίες (για παράδειγμα, εκείνοι που δεν μπορούν ακόμη να αντικατασταθούν από μηχανές και δικτυωμένους υπολογιστές). Αυτό πυροδότησε μια δραματική αύξηση στην απόδοση της εκπαίδευσης και των δεξιοτήτων υψηλού επιπέδου, με το μερίδιο του συνολικού εισοδήματος που εισπράττουν οι ιδιοκτήτες του κεφαλαίου και των εξειδικευμένων εργαζομένων να αυξάνεται στις προηγμένες χώρες, για περισσότερο από δύο δεκαετίες.

Η ανάπτυξη και η απασχόληση, έτσι, είναι αποκλίνουσες στις προηγμένες χώρες. Η βασική κινητήρια δύναμη αυτής της τάσης – η τεχνολογία – παίζει πολλούς ρόλους. Η αντικατάσταση των χειρωνακτικών εργασιών ρουτίνας με μηχανές και ρομπότ είναι μια ισχυρή, συνεχής και ίσως επιταχυνόμενη τάση στον τομέα της μεταποίησης και των logistics, ενώ τα δίκτυα των υπολογιστών αντικαθιστούν τις συνηθισμένες υπαλληλικές θέσεις εργασίας στην επεξεργασία των πληροφοριών.


Μέρος αυτού είναι ο καθαρός αυτοματισμός. Ένα άλλο σημαντικό μέρος είναι η κατάργηση των μεσαζόντων – η κατάργηση των μεσαζόντων στον τραπεζικό τομέα, στις απευθείας πωλήσει λιανικής, καθώς και σε μια σειρά από κυβερνητικές υπηρεσίες, για να αναφέρουμε μόνο μερικούς τομείς που έχουν επηρεαστεί. Αλλά οι επιπτώσεις της τεχνολογίας δεν σταματούν εκεί. Η ίδια κατηγορία των τεχνολογιών  πληροφορίας που αυτοματοποιούν, εξαλείφουν τους μεσάζοντες και μειώνουν το κόστος της απόστασης είναι που επιτρέπουν, επίσης, την κατασκευή όλο και πιο περίπλοκων και γεωγραφικά παγκόσμιων αλυσίδων και δικτύων εφοδιασμού.

Οι παγκόσμιες αλυσίδες εφοδιασμού – συνεχώς σε ροή, λόγω της αύξησης των εισοδημάτων των αναπτυσσόμενων χωρών και της μετατόπισης τους συγκριτικού πλεονεκτήματος – εντοπίζουν τις παραγωγικές δραστηριότητες εκεί όπου οι ανθρώπινοι και άλλοι πόροι κάνουν τις δραστηριότητες αυτές ανταγωνιστικές. Οι σύνδεσμοι σε αυτές τις αλυσίδες δεν περιλαμβάνουν μόνο τα ενδιάμεσα προϊόντα και τη συναρμολόγηση, αλλά και ένα αυξανόμενο φάσμα υπηρεσιών – έρευνα και ανάπτυξη, σχεδιασμό, συντήρηση και υποστήριξη, εξυπηρέτηση πελατών, επιχειρηματικές διαδικασίες, και άλλα – καθώς τα κόστη συναλλαγής, συντονισμού και επικοινωνίας πέφτουν.
Αποτέλεσμα είναι αυτό που μερικές φορές ονομάζεται «διάσπαση» των παγκόσμιων αλυσίδων εφοδιασμού: όλο και πιο λεπτές υποδιαιρέσεις είναι εφικτές, πιο αποτελεσματικές και εντοπίσιμες σχεδόν οπουδήποτε. Η εγγύτητα συνεχίζει να έχει σημασία ακόμα στον τομέα των μεταφορών και του λογιστικού κόστους.  Όμως, με την αναπτυσσόμενη παγκόσμια λογιστική για τις μεγαλύτερες νέες αγορές και για το μεγαλύτερο μέρος της ανάπτυξης στην παγκόσμια ζήτηση, η εξατομίκευση θα πρέπει να γίνει ακόμη πιο επιβλητική.

Η αποτελεσματική συνεχής αποσύνθεση των παγκόσμιων αλυσίδων, δικτύων και υπηρεσιών εφοδιασμού έχει δύο σχετικές συνέπειες. Κατ ‘αρχάς, το εμπορεύσιμο μέρος της παγκόσμιας οικονομίας – όπου ο ανταγωνισμός για την οικονομική δραστηριότητα και την απασχόληση είναι άμεσος – γίνεται ένα μεγάλο μέρος του συνόλου. Το ίδιο ισχύει και για τις επιμέρους οικονομίες. Δεύτερον, τα μέρη των παγκόσμιων αλυσίδων εφοδιασμού που δεν ήταν ανταγωνιστικά δεν προστατεύονται πλέον με το να είναι δίπλα σε μέρη που ήταν. Η γειτνίαση δεν είναι πλέον προϋπόθεση.

Αυτή η δυναμική και οι σχετικές προκλήσεις δεν περιορίζονται σε προηγμένες χώρες. Κατά την επόμενη δεκαετία, για παράδειγμα, η Κίνα θα αντικαταστήσει ένα μεγάλο μέρος του εργατικού δυναμικού υψηλής έντασης εργασίας στον τομέα της συναρμολόγησης με υψηλότερης προστιθέμενης αξίας απασχόληση στον τομέα της μεταποίησης και των υπηρεσιών, όχι μόνο στον τομέα των εμπορεύσιμων αγαθών, αλλά επίσης – ακόμη πιο αισθητά – στον ταχέως αναπτυσσόμενο μη εμπορεύσιμο τομέα της οικονομίας της. Η επέκταση του πεδίου εφαρμογής και τα μειωμένα κόστη της αυτοματοποίησης και της πρόσθετης παραγωγής μπορεί να επηρεάσουν το  υψηλής έντασης εργατικό δυναμικό σε παγκόσμιο επίπεδο, συμπεριλαμβανομένων και των προηγούμενων σταδίων στις αναπτυσσόμενες χώρες.

Ένας βασικός παράγοντας για την προσαρμογή σε αυτές τις δυνάμεις είναι οι επενδύσεις. Για τις επιχειρήσεις, τα άτομα, τα εκπαιδευτικά ιδρύματα και τις κυβερνήσεις των ανεπτυγμένων χωρών, η ευρύτερη και αποτελεσματικότερη επένδυση στην εκπαίδευση και τις δεξιότητες είναι ζωτικής σημασίας. Αν κλείσουν τα μεγάλα κενά πληροφόρησης στην αγορά για τις δεξιότητες, θα αυξηθεί επίσης η αποδοτικότητα των επενδύσεων αυτών.

Η γενική αναβάθμιση του ανθρώπινου κεφαλαίου θα βελτιώσει την κατανομή του εισοδήματος τόσο άμεσα όσο και έμμεσα (μέσω της μείωσης της προσφοράς των εργαζομένων με λιγότερα προσόντα σε σχέση με τη ζήτηση). Επίσης, εν μέρει, θα περιορίσει την συγκέντρωση του πλούτου που προκύπτει από μια εξαιρετικά ασύμμετρη κατανομή του εισοδήματος.

Όσον αφορά την εμπορεύσιμη πλευρά, η ανταγωνιστικότητα δεν εξαρτάται μόνο από το ανθρώπινο δυναμικό, αλλά και από μια σειρά από άλλους παράγοντες: τις υποδομές, τα φορολογικά συστήματα, τη ρυθμιστική λειτουργία, την μείωση της πολιτικής αβεβαιότητας και την ενέργεια και τις δαπάνες της υγειονομικής περίθαλψης. Κανείς δεν εγγυάται ότι η λήψη των σωστών βημάτων σε αυτούς τους τομείς θα ξεπεράσει εντελώς τις προκλήσεις της απασχόλησης που αντιμετωπίζουν τα άτομα και οι χώρες, αν και κάτι τέτοιο θα βοηθήσει. Στην πραγματικότητα, είναι πιθανό ότι μπαίνουμε σε μια περίοδο κατά την οποία σημαντικές προσαρμογές στα μοντέλα απασχόλησης, τις εβδομάδες εργασίας, τις συμβάσεις εργασίας, τους κατώτατους μισθούς, καθώς και την παροχή βασικών δημόσιων υπηρεσιών θα χρειαστούν, προκειμένου να διατηρηθεί η κοινωνική συνοχή και να υποστηριχθούν οι βασικές αξίες των κεφαλαίων και της κινητικότητας μεταξύ των γενεών.

 του νομπελίστα οικονομολόγου Michael Spence

 project-syndicate , antinews.gr

by Αντικλείδι , https://antikleidi.com

Συναφές: 

Οι δέκα καλύτερες επιχειρηματικές ευκαιρίες για το 2013

Μοντέρνες δουλειές , αλλοτρίωση της εργασίας.

Ποιες ειδικότητες επαγγελματιών είναι δυσεύρετες μέσα στην κρίση

Τα επαγγέλματα του μέλλοντος

Επαγγέλματα που χάθηκαν

Σχετικά Άρθρα

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -


- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -