24/10/11
Σε γενικές γραμμές, το μεγαλύτερο πλήγμα έχουν δεχθεί οι χρηματοοικονομικές επιχειρήσεις, οι κλάδοι οι οποίοι επηρεάζονται περισσότερο από το «πάγωμα» των δημόσιων επενδύσεων (π.χ. στα έργα υποδομής), αλλά και της εγχώριας οικοδομικής δραστηριότητας, ενώ μεγάλες πιέσεις δέχονται τομείς με ελαστική ζήτηση, δηλαδή τα προϊόντα εκείνων των εταιρειών που «κόβονται» πρώτα από την πλειονότητα των καταναλωτών σε περιόδους ύφεσης.
Παράλληλα, πέραν του τραπεζικού τομέα -ο οποίος έχει υποστεί τη μεγαλύτερη συρρίκνωση μεγεθών από το φθινόπωρο του 2009, οπότε και ξεκίνησαν οι υποβαθμίσεις της πιστοληπτικής ικανότητας της Ελλάδας- καθίζηση έχει υποστεί η ζήτηση στις Κατασκευές, στο Λιανεμπόριο και στις Υπηρεσίες, με τα «λουκέτα» στους κλάδους αυτούς να έχουν πάρει τη μορφή…. «χιονοστιβάδας».
Από την εικόνα που έχουμε από τις εισηγμένες στο πρώτο μισό του 2011, διαπιστώνουμε ότι οι περισσότεροι κλάδοι είναι ζημιογόνοι, μεταξύ των οποίων αναφέρουμε αυτούς της Επιβατηγού Ναυτιλίας και των Μεταφορών (με ζημίες 122 εκατ. ευρώ), των Υπηρεσιών Υγείας (100 εκατ. ευρώ), των ΜΜΕ (74 εκατ. ευρώ), των Κατασκευών (97 εκατ. ευρώ), του Χονδρικού Εμπορίου (περίπου 30 εκατ. ευρώ), των Βασικών Μετάλλων (18 εκατ. ευρώ), της Κλωστοϋφαντουργίας (17 εκατ. ευρώ), των Φαρμάκων (166 εκατ. ευρώ), των Τροφίμων (9,8 εκατ. ευρώ), της βιομηχανίας Ξύλου (18 εκατ. ευρώ) και Επίπλου (7 εκατ. ευρώ) και άλλων μικρότερων υποτομέων της μεταποίησης και του εμπορίου. Την ίδια περίοδο, τεράστια μείωση της λειτουργικής κερδοφορίας παρουσίασαν οι κλάδοι των υπηρεσιών υγείας (-66%), εμπορίου, συντήρησης και επισκευής οχημάτων (-62%) και της κατασκευής οχημάτων (-48%).
Πτώση άνω του 30% εμφάνισαν ακόμη τα λειτουργικά κέρδη στους κλάδους των Κατασκευών, των Τροφίμων και των Μη Μεταλλικών Ορυκτών. Οι εταιρείες, εκτός από την ύφεση και το εχθρικό φορολογικό περιβάλλον, έχουν να αντιμετωπίσουν και την απροθυμία των τραπεζών να χορηγούν δάνεια. Δεν είναι λίγες εκείνες οι εταιρείες οι οποίες αντιμετωπίζουν το πρόβλημα που αυτή την περίοδο αντιμετωπίζει η Ελλάδα ως οικονομική οντότητα: αδυνατούν να αξιοποιήσουν κάποια πλεονεκτήματά τους ή την περιούσια τους επειδή αντιμετωπίζονται ως εν δυνάμει παράγοντες επισφαλειών για δυνητικούς πελάτες ή προμηθευτές.
Τράπεζες – Ασφάλειες
Ο ευρύτερος χρηματοοικονομικός κλάδος πλήττεται λόγω των… ομολόγων, των μεγάλων εκροών στις καταθέσεις, αλλά και της πτώσης της… πίστης (στεγαστικών και καταναλωτικών δανείων δηλαδή), κάτι το οποίο αποτυπώθηκε και από τις ζημίες-ρεκόρ της τάξης των 6 δισ. ευρώ στο α’ εξάμηνο, ενώ στο ίδιο διάστημα μειωμένος κατά 9,5% εμφανίζεται ο τζίρος στον εγχώριο ασφαλιστικό κλάδο, με την παραγωγή 56 ασφαλιστικών εταιρειών (95,2% του συνόλου) να ανέρχεται σε 2,38 δισ. ευρώ. Έως ότου ξεκαθαρίσει το τοπίο γύρω από τη διαδικασία ανταλλαγής ομολόγων αλλά και τους ελέγχους της BlackRock (με ό,τι συνεπάγονται αυτά στις συνολικές απομειώσεις στους ισολογισμούς), η επιφυλακτικότητα θα εξακολουθεί να είναι το βασικό χαρακτηριστικό των όποιων επενδυτικών κινήσεων από τους ξένους.
Παράλληλα, με τα σημερινά δεδομένα, η περαιτέρω συγκέντρωση στον κλάδο μοιάζει… επιτακτική, εάν κάποιες τράπεζες επιθυμούν να αποφύγουν την… κρατικοποίηση ή διαφορετικά την κατάρρευση.
Εν μέσω της κρίσης, πάντως, οι μεγάλοι όμιλοι (Εθνική, Eurobank, Alpha Bank, Πειραιώς) συνεχίζουν τις προσπάθειες ενίσχυσης της ρευστότητάς τους (μέσω αύξησης μετοχικού κεφαλαίου και πώλησης θυγατρικών στο εξωτερικό), αλλά και μείωσης του λειτουργικού τους κόστους.
Βιομηχανία
Στη Βιομηχανία ξεχωρίζει ο κλάδος της διύλισης (Ελληνικά Πετρέλαια, Motor Oil) χάρη στην ανοδική πορεία του «μαύρου χρυσού», την ενίσχυση της παραγωγικής τους δυναμικότητας, τη βελτίωση του περιθωρίου διύλισης, αλλά και τις ευνοϊκές διαφορές από τις συναλλαγματικές ισοτιμίες.
Στους θετικούς πρωταγωνιστές περιλαμβάνονται ακόμη ελληνικές βιομηχανίες οι οποίες φρόντισαν να μειώσουν ακόμη περισσότερο την έκθεσή τους στην Ελλάδα, ενισχύοντας τον εξωστρεφή τους χαρακτήρα.
Σε αυτές περιλαμβάνονται, μεταξύ άλλων, η Μέτκα (χάρη στα νέα έργα που έκλεισε σε Συρία, Τουρκία, Ιράκ και άλλες χώρες), ορισμένες εταιρείες του ομίλου Βιοχάλκο (όπως π.χ. η Ελβάλ, η Χαλκόρ κ.ά.), η Frigoglass (λόγω της περαιτέρω επέκτασής της στο εξωτερικό και τις εξαιρετικές επιδόσεις των κλάδων Επαγγελματικής Ψύξης και Υαλουργίας), η S&B (χάρη στην ανοδική ζήτηση στις χώρες όπου δραστηριοποιείται) και οι βιομηχανίες των κλάδων Μαρμάρου (Κυριακίδης και Ικτίνος χάρη στις ισχυρές εμπορικές σχέσεις που έχει «χτίσει» τα τελευταία χρόνια με την Κίνα) και Πλαστικών (Πλατικά Κρήτης και Πλαστικά Θράκης).
Στον αντίποδα, άσχημη δείχνει η οικονομική κατάσταση βιομηχανιών όπως είναι η Intracom (η οποία, πάντως, εμφανίζει βελτιωμένα EBITDA), η ΑΓΕΤ Ηρακλής (η οποία πληρώνει την καθίζηση της οικοδομής, αλλά και των έργων υποδομής), η Nutriart (η οποία βρίσκεται σε συνεχείς διαπραγματεύσεις με τους πιστωτές της), η Νίκας, ο όμιλος Χατζηιωάννου, η Ελληνική Υφαντουργία, η Alumil (παρά τη μικρή βελτίωση στον τζίρο) κ.ά.
Σε ό,τι αφορά κάποιες βιομηχανίες-ηγέτες στους κλάδους όπου δραστηριοποιούνται, όπως π.χ. η Coca Cola 3E και η Τιτάν, η κρίση δεν τις έχει αφήσει ανεπηρέαστες.
Η πρώτη «πληρώνει» την κάμψη της κατανάλωσης σε αρκετές χώρες (και πλην της Ελλάδας) αλλά και τη σημαντική αύξηση του κόστους στις πρώτες ύλες, ενώ η δεύτερη επηρεάζεται αρνητικά από την κατακόρυφη πτώση της οικοδομής στην Ελλάδα και στην καθίζηση της κατασκευαστικής δραστηριότητας στις ΗΠΑ σε χαμηλά επίπεδα. Σε πτωτική τροχιά βρίσκεται η βιομηχανία τροφίμων.
Σύμφωνα με έρευνα της Direction Business Reports, η σημερινή πραγματικότητα, της μείωσης του διαθέσιμου εισοδήματος, της αύξησης της ανεργίας και της έντασης των φορολογικών επιβαρύνσεων, έχει πλήξει σε μεγάλο βαθμό και την κατανάλωση τροφίμων.
Όπως προκύπτει από τους ισολογισμούς των 160 μεγαλύτερων βιομηχανικών-παραγωγικών επιχειρήσεων τροφίμων (με τζίρο πάνω από 15 εκατ. ευρώ), η περσινή χρονιά έκλεισε με ζημίες 240 εκατ. ευρώ από κέρδη 172 εκατ. ευρώ το 2009. Στους θετικούς πρωταγωνιστές περιλαμβάνονται κυρίως μη εισηγμένες εταιρείες, όπως π.χ. η Nestle Hellas, η Παπαδόπουλος, η Σόγια Ελλάς, η Ολυμπος, η Tasty Foods, η Barilla Hellas, η Υφαντής, η Πέττας κ.α.
Εμπόριο
Οι τομείς των ηλεκτρικών – ηλεκτρονικών συσκευών, της ένδυσης – υπόδησης και του επίπλου είναι αυτοί που έχουν πληγεί περισσότερο από την κρίση, με αρκετές γνωστές εταιρείες να έχουν ήδη ακολουθήσει το δρόμο του? άρθρου 99. Η Glou, η Ridenco, η Expert, η Κου-Κου, η Microland, η Elite, η LAK (του Λάκη Γαβαλά), η E-Shop είναι μερικές μόνο από τις επιχειρήσεις οι οποίες ζήτησαν? προστασία από τους πιστωτές τους (μέσω του πτωχευτικού κώδικα), ενώ η αλυσίδα σούπερ μάρκετ Ατλάντικ αποτελεί εδώ και λίγο καιρό οριστικό? παρελθόν. Παράλληλα, άλλες γνωστές λιανεμπορικές αλυσίδες, όπως είναι π.χ. η Ηλεκτρονική, η Media Markt/ Saturn, η Εικόνα-Ήχος, η Ράδιο Κορασίδη, η Sprider Stores, η Vardas, έχουν κλείσει πολλά καταστήματα -προχωρώντας, παράλληλα, αρκετές εξ αυτών και σε μεγάλες περικοπές του εργασιακού κόστους ενώ γνώστες του χώρου εκτιμούν ότι τα προβλήματα θα? κορυφωθούν εντός των ερχόμενων μηνών.
Πρόσφατη μελέτη της Εθνικής Συνομοσπονδίας Ελληνικού Εμπορίου (ΕΣΕΕ) προβλέπει το κλείσιμο 53.000 εμπορικών επιχειρήσεων μέσα στο επόμενο? δεκάμηνο.
Σε επίπεδο εισηγμένων, σημαντικά είναι τα προβλήματα ρευστότητας τα οποία αντιμετωπίζει η Ηλεκτρονική, η οποία στη δωδεκάμηνη χρήση που έκλεισε στις 30 Ιουνίου του 2011 εμφάνισε ζημίες ύψους 11,4 εκατ. ευρώ, με πτώση του τζίρου κατά περίπου 25%.
Η διοίκηση του ομίλου εκτιμά ότι τα κεφάλαια επαρκούν για να αντιμετωπίσει ο όμιλος τις οικονομικές δυσκολίες, ωστόσο η ένταση της ύφεσης αλλάζει το σκηνικό. Σημειώνεται ότι τον περασμένο Μάιο η εταιρεία υπέγραψε προσύμφωνο με τρεις τράπεζες για την αναχρηματοδότηση του βραχυπρόθεσμου τραπεζικού δανεισμού, ενώ παράλληλα συμφωνήθηκε κεφαλαιακή ενίσχυση κατά 13,5 εκατ. ευρώ μέσα από διαδικασία sale and lease back και κατά 6,5 εκατ. ευρώ μέσα από αύξηση μετοχικού κεφαλαίου (εκ των οποίων, όμως, τα 5,5 εκατ. καταβλήθηκαν από το βασικό μέτοχο κ. Ιωάννη Στρούτση).
Ένας άλλος από τους κλάδους που αντιμετωπίζει σοβαρά προβλήματα ρευστότητας είναι αυτός της Ένδυσης-Υπόδησης. H Ridenco, η οποία έχει μπει στο άρθρο 99, έχει ζητήσει παράταση μέχρι τις 23 Νοεμβρίου να παρουσιάσει ένα νέο σχέδιο αναδιάρθρωσης με τους πιστωτές της, αν και η καθυστέρηση στην επίτευξη της συμφωνίας για την αναδιάρθρωση των οφειλών οδήγησε τον όμιλο σε απώλεια των συμβολαίων αντιπροσώπευσης που είχε σε γνωστές διεθνείς φίρμες (Timberland, Nautica και La Martina). Αναφορικά με την αναδιάρθρωση του δικτύου καταστημάτων, αναφέρουμε ότι ήδη έχουν κλείσει οι θυγατρικές σε Εσθονία, Τσεχία, Ρουμανία και Ιταλία, ενώ άγνωστη παραμένει η τύχη των καταστημάτων σε Ουγγαρία, Τουρκία, Κύπρο, Ισπανία, αλλά και στην Ελλάδα. Από τους υπόλοιπους εισηγμένους ομίλους του κλάδου, σε σημαντικές περικοπές κόστους (μέσω κλεισίματος καταστημάτων αλλά και μειώσεις στο εργασιακό κόστος) έχουν προχωρήσει και οι όμιλοι Sprider Stores και Vardas.
Η κρίση έχει «χτυπήσει» τα μεγέθη ακόμη και κορυφαίων λιανεμπορικών ομίλων, όπως είναι π.χ. η Fourlis, η διοίκηση, πάντως, της οποίας συνεχίζει το επενδυτικό της πρόγραμμα ύψους 70-75 εκατ. ευρώ προκειμένου να ενισχύσει την παρουσία του ομίλου στο εξωτερικό, με στόχο για την επόμενη χρονιά το 25% του EBITDA να προέρχεται από το εξωτερικό και ειδικότερα από την Κύπρο, τη Ρουμανία, τη Βουλγαρία και την Τουρκία, χώρα όπου προσφάτως η επιχείρηση επεκτάθηκε αναλαμβάνοντας την ανάπτυξη της Intersport.
Ημερησία