Ψυχική διαταραχή

mental1
ΠΕΡΙΛΗΨΗ


Σκοπός αυτής της εργασίας είναι να γνωρίσουμε πραγματικά τι είναι οι ψυχικές διαταραχές. Ποιοι είναι ορισμένοι από τους πιο δημοφιλής μύθους που υπάρχουν για αυτή. Ποια είναι η παραδοσιακά τυπολογία για της ψυχικές διαταραχές και ποια η ταξινόμηση τους σύμφωνα με το DSM-IV, το διαγνωστικό και στατικό εγχειρίδιο των ψυχικών διαταραχών.

Επιπλέον η εργασία έχει ως στόχο να πει ποιοι είναι οι κοινωνικοί παράγοντες που επηρεάζουν την διαταραχή. Να μας ενημερώσει για τα αίτια, τις επιπτώσεις αλλά και πως μπορούν να αντιμετωπιστούν οι ψυχικές διαταραχές και μέχρι ποιο βαθμό. Να δείξει τον τρόπο που αντιδρά η κοινωνία απέναντι στους ανθρώπους που πάσχουν από τέτοιου είδους διαταραχές. Καθώς και τις διαφορές που παρουσιάζει η ψυχική ασθένεια στις διάφορες κοινωνίες. Καταλήγοντας θα μιλήσουμε για το ποιες είναι οι προσεγγίσεις που υπάρχουν σήμερα για αυτή την ασθένεια που ταλαντεύει πολλούς ανθρώπους στη σημερινή κοινωνία.

mental_illnessΨΥΧΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ

Γενικά η διαταραχή από μόνη της είναι η κατάσταση κατά την οποία η κανονική λειτουργία και η τάξη έχουν απορρυθμιστεί.(Γ. Παπαδόπουλος,2005) Ειδικότερα οι ψυχικές διαταραχές είναι ένας όρος που χρησιμοποιείται για να εκφράσει ένα ευρύ φάσμα συμπτωμάτων και εμπειριών που προκαλούν προβλήματα στη σκέψη στη συμπεριφορά του ανθρώπου αλλά και στην επικοινωνία του με τους άλλους. Στις ψυχικές διαταραχές τα συναισθήματα που βιώνει το άτομο είναι ανάρμοστα ή υπερβολικά.

Η ψυχική διαταραχή μπορεί να προσβάλει άτομα κάθε ηλικίας, παιδιά εφήβους ενήλικους και ηλικιωμένους και μπορεί να παρουσιαστεί σε κάθε οικογένεια, μικρή ή μεγάλη, πλούσια ή φτωχή. Μπορεί να αναφέρεται σε καταστάσεις πολύ διαφορετικές μεταξύ τους από την κατάθλιψη και τις αγχώδεις διαταραχές ή τις φοβίες μέχρι και τις πιο σοβαρές διαταραχές όπως τη σχιζοφρένεια. Δυστυχώς, παρόλη την επιστημονική πρόοδο και εξέλιξη στις μεθόδους αντιμετώπισης και θεραπείας, ακόμη και σήμερα η ψυχική διαταραχή εξακολουθεί να είναι συνώνυμη με τη τρέλα, το ανεξήγητο, το μυστηριώδες, το τρομακτικό και να συνδέονται από πολλές λανθασμένες απόψεις, προκαταλήψεις, δοξασίες και φόβους που της προσδίδουν το χαρακτήρα του μύθου και το στοιχείο του στίγματος. (Veresies Clinic, 2011)

Μια ψυχική διαταραχή μπορεί να είναι αποτέλεσμα σωματικής ασθένειας ή να εκδηλώνεται με σωματική συμπτωματολογία. Οι διάφορες ψυχικές διαταραχές εκδηλώνονται με μια ποικιλία συμπτωμάτων όπως είναι η ψυχική ένταση, η συναισθηματική αστάθεια, η διαταραγμένη συμπεριφορά, η έκπτωση της μνήμης, η μειωμένη επίγνωση της πραγματικότητας, οι ψευδαισθήσεις ή οι παραληρητικές ιδέες. Τα συμπτώματα αυτά εμφανίζονται ξαφνικά ή γίνονται έντονα μετά από μια περίοδο φυσιολογικής ζωής. Πολλές φορές υπάρχουν κάποια συμπτώματα στο παρελθόν που αν τους είχε δώσει κανείς σημασία, θα μπορούσε να προλάβει την εξέλιξή τους.

Είναι πραγματικότητα ότι όλοι μας έχουμε αρρωστήσει ψυχικά κάποια στιγμή, όπως όλοι μας έχουμε αρρωστήσει σωματικά. Βέβαια είναι ξεκάθαρο ότι οι περισσότερες ψυχικές ασθένειές μας δεν είναι καθόλου σοβαρές, όπως δεν είναι καθόλου σοβαρές και οι σωματικές ασθένειες μας. Αλλά, όπως όλοι μας κάποια στιγμή αρρωσταίνουμε από κάποια ασήμαντη ασθένεια, όπως η κοινή γρίπη, όλοι μας κάποια στιγμή αρρωσταίνουμε από κάποια ήπιας μορφής ψυχική ασθένεια, όπως για παράδειγμα είναι η ήπια κατάθλιψή.(Cherry & Cherry,1973)

Αυτό που κινεί το ενδιαφέρον να παρατηρήσουμε είναι ότι αν αρρωστήσουμε από κάποια γρίπη θα ειδοποιήσουμε τον εργοδότη μας ότι λόγω ασθένειας δε θα πάμε στη δουλειά. Αλλά αν αισθανόμαστε πολύ μελαγχολικοί για να πάμε στη δουλειά μας, η οικογένεια μας θα φοβάται να πει στον εργοδότη μας ότι είμαστε ψυχικά άρρωστοι.(Alex Thio,2008)

Η κοινή γνώμη ταυτίζει τη ψυχική ασθένεια μόνο με τις βαριές μορφές της ψυχικής διαταραχής. Οι περισσότερες ψυχικές διαταραχές που προσβάλουν το άτομο κάθε ημέρα δεν ανήκουν σε αυτή τη κατηγορία. Πιο ουσιαστικά αποτελούν προβλήματα της καθημερινής βάσης όπου το άτομο να αισθάνεται άγχος, θλίψη, εκνευρισμό, να είναι αντικοινωνικό ή εξαρτημένο από ουσίες ή ακόμη και να έχει κακή επίδοση ως μαθητής. Όλα αυτά ορίζονται ως ψυχικές ασθένειες, αλλά όχι κι εμείς να συνδέουμε τη ψυχική ασθένεια μόνο με τις σοβαρές τις μορφές.(Alex Thio,2008)

Οι περισσότεροι άνθρωποι έχουν λανθασμένες απόψεις για τους ψυχικά άρρωστους. Κάποιοι πιστεύουν ότι είναι σοβαρά διαταραγμένοι και αλλόκοτοι. Στη πραγματικότητα όμως ψυχικά ασθενείς απέχουν πολύ από το να είναι σοβαρά διαταραγμένοι. Ακόμη και μεταξύ τον σχιζοφρενών οι οποίοι είναι πιο σοβαρά ψυχικά  ασθενείς. Στην πραγματικότητα οι περισσότεροι ασθενείς είναι σαν κι εμάς, περισσότερο απλοί άνθρωποι παρά κάτι διαφορετικό. (Zimmerman,2003· Boffey,1986)

Επιπλέον λανθασμένη λαϊκή πεποίθηση είναι ότι η ψυχική ασθένεια θεωρείται κάτι το ανίατο· κι ότι οι περισσότερο ψυχικά ασθενείς δε θεραπεύονται ποτέ. Στην πραγματικότητα όμως οι περισσότεροι ασθενείς μπορούν να αναρρώσουν και να ζήσουν μια σχετικά φυσιολογική ζωή εάν η θεραπεία τους είναι επαρκής και έγκαιρη. Αυτό μπορεί να συμβεί ακόμη και στους σχιζοφρενείς, των οποίων η ασθένεια είναι πιο εξουθενωτική και καταστρεπτική.(Alex Thio,2008)

Μια ακόμη λανθασμένη λαϊκή πεποίθηση είναι η έντονη διάκριση ανάμεσα στους ψυχικά ασθενείς και στους ψυχικά υγιείς. Στην πραγματικότητα όμως οι ψυχίατροι δυσκολεύονται να διακρίνουν τους περισσότερους ψυχικά υγιείς από τους ψυχικά ασθενείς. Συνεπώς, η διαχωριστική γραμμή ανάμεσα στην ψυχική υγεία και στην ψυχική ασθένεια είναι κατά βάση αυθαίρετη. (Brody,1997· APA,1994)

Συμπληρωματικά μια ακόμη λαϊκή πεποίθηση είναι ότι οι περισσότεροι ψυχικά ασθενείς είναι βίαιοι ή αλλόφρονες και κατά βάση επικίνδυνοι. Η πραγματικότητα όμως είναι τελείως διαφορετική. Οι περισσότεροι ψυχικά ασθενείς δε ρέπουν προς την εγκληματικότητα και τη βία. Είναι πιο πιθανό η συμπεριφορά τους να είναι επιβλαβείς για τους ίδιους παρά για τους άλλους. (Cuvelier,2002· Monahan,1992)

Οι απόψεις ότι οι ψυχικές διαταραχές οφείλονται σε αδυναμία χαρακτήρα. Ότι είναι αποτέλεσμα κακής διαπαιδαγώγησης. Καθώς ότι προκαλούνται από πνεύματα, λόγω έλλειψης θρησκευτικής πίστης, κατάρες και τιμωρία του θεού για παραπτώματα. Επίσης ότι μπορεί να αντιμετωπιστεί από το ίδιο το άτομο κι ότι η επίσκεψη σε επαγγελματίες είναι δείγμα ψυχικής αδυναμίας και προσωπικής αποτυχίας. Ότι το άτομο δε πάσχει μόνο ψυχικά αλλά έχει και νοητική καθυστέρηση ή ότι η ψυχική ασθένεια είναι μεταδοτική. Είναι κάτι το λανθασμένο και δεν ισχύει. Αντίθετα κάθε ψυχική διαταραχή δε πρέπει να αγνοείται, ούτε να αντιμετωπίζεται με αναμονή και υπομονή στο χρόνο. Για την αντιμετώπιση της απαιτείται τις περισσότερες φορές ένας συνδυασμός θεραπευτικών παρεμβάσεων, όπως φαρμακοθεραπεία, ψυχοθεραπεία, συμβουλευτική και ψυχοκοινωνική εκπαίδευση.(Μαρία Κυριακίδου, 2011)

RussellCrowe-ABeautifulMindΗ ψυχική ασθένεια χωρίζεται σε δύο ευρείες κατηγορίες, στις οργανικές και στις λειτουργικές διαταραχές· και οι δύο κατηγορίες μπορούν να έχουν τα ίδια συμπτώματα, όπως είναι οι ψευδαισθήσεις, οι παραληρητικές ιδέες, η ασθενής κρίση και άλλες συμπεριφοριστικές διαταραχές, αλλά διαφέρουν ως προς τη θεμελιώδη αιτία τους. Η οργανική διαταραχή προκαλείται από βλάβες τους εγκεφάλου, οι οποίες μπορεί να οφείλονται σε κάποιον όγκο, στον εκφυλισμό που προκαλεί το γήρας, στην κατάχρηση ναρκωτικών ή σε κάποια άλλη οξεία σωματική βλάβη. Η λειτουργική διαταραχή, από τη μεριά της, θεωρείται ότι απορρέει από ψυχολογικούς και κοινωνικούς παράγοντες, όπως είναι οι δυσάρεστες εμπειρίες του ατόμου κατά τη παιδική ηλικία, οι διαπροσωπικές συγκρούσεις και το κοινωνικό άγχος. Η λειτουργική διαταραχή αποτελεί μια πιο ευρέος διαδεδομένη κατηγορία από ότι η οργανική διαταραχή. Ασχολούνται με αυτή ψυχίατροι, ψυχολόγοι και κοινωνιολόγοι. (Alex Thio,2008)

Η λειτουργική διαταραχή μπορεί να χωριστεί σε τρείς μεγάλες κατηγορίες. Στην ψύχωση, που γενικά χαρακτηρίζεται από απώλεια επαφής του ατόμου με τη πραγματικότητα, δεν αναγνωρίζουν ότι είναι ψυχικά ασθενείς και κατά συνέπεια δεν επιθυμούν να αναζητήσουν θεραπεία. Στην νεύρωση που χαρακτηρίζεται από την ανικανότητα του ατόμου να αντιμετωπίσει την πραγματικότητα, γνωρίζουν τι γίνεται αισθάνονται έντονα το πόνο τους, θέλουν να γίνουν καλά. Αλλά τους περιβάλει μια παράλογη ανησυχία, ένας φόβος και μια εμμονή. Στην διαταραχή της προσωπικότητας το άτομο που πάσχει από αυτό ως κυριότερο χαρακτηριστικό της είναι η κραυγαλέα περιφρόνηση των κοινωνικών κανόνων. Το άτομο είναι απορροφημένο στον εαυτό του, μοναχικό ή αντικοινωνικό. Στα άτομα με διαταραχή της προσωπικότητας συγκαταλέγονται εγκληματίες, απατεώνες, διακινητές ναρκωτικών. Αυτά τα άτομα δείχνουν ότι είναι εγωκεντρικοί κι όχι ότι πάσχουν από μια σοβαρή διαταραχή. (Alex Thio, 2008)

Το 1994 εκδόθηκε από την Αμερικανική Ψυχιατρική εταιρία το διαγνωστικό και στατιστικό εγχειρίδιο των ψυχικών διαταραχών(DSM-IV). Περιλαμβάνεται ένας πολύ μεγάλος αριθμός ψυχικών διαταραχών· και κάθε μια από τις ψυχικές διαταραχές ορίζεται ως μια διαταραχή που εμφανίζει κάποια συγκεκριμένα συμπτώματα. Εξετάζοντας έναν ασθενή με βάση έναν τέτοιο κατάλογο, οι ψυχίατροι μπορούν να προσδιορίσουν την ψυχική διαταραχή από την οποία πάσχει ο ασθενής. Με αυτό τον τρόπο μπορούν να απαλλαγούν από την χρονοβόρα μέθοδο της ψυχανάλυσης. (Kutchins & kirk, 1997). Ταυτόχρονα, πολλοί ασθενείς βρίσκουν ανακούφιση από τα συμπτώματά τους, διότι οι γιατροί τους χορηγούν τα κατάλληλα φάρμακα. Το πρόβλημα του DSM-IV είναι ότι το διαγνωστικό αυτό εγχειρίδιο είναι απλά περιγραφικό, αναφέρει την κάθε ψυχική διαταραχή παρουσιάζοντας τα συμπτώματα της χωρίς όμως να εξηγεί με ποιο τρόπο οι διαταραχές διαφέρουν η μια από την άλλη με βάση της αιτίες τους. (Davison & Neale, 1996). Ακόμη η εμφάνιση που δίνεται στα συμπτώματα μπορεί να οδηγήσει σε μια λανθασμένη διάγνωση και μια φυσιολογική συμπεριφορά να χαρακτηριστεί ως ψυχική διαταραχή. Για παράδειγμα όπως η μελαγχολία και η απώλεια της όρεξης μπορούν να εμφανιστούν φυσιολογικά στη ζωή ενός ατόμου μετά από κάποιο στρεσογόνο γεγονός, όπως η απώλεια της εργασίας ή ο θάνατος ενός αγαπημένου προσώπου. (Horwitz & Wakefield,2006)

Κοινωνικοί παράγοντες που πιστεύεται ότι σχετίζονται με τη ψυχική διαταραχή είναι η κοινωνική τάξη. Πιο συγκεκριμένα τα άτομα που ανήκουν στην κατώτερη κοινωνική τάξη είναι πιο πιθανό από εκείνα που ανήκουν στις άλλες τάξεις να εμφανίσουν κάποια ψυχική διαταραχή. Κι αυτό οφείλεται στο ότι τα μέλη της κατώτερης κοινωνικής τάξης είναι πιο επιρρεπή στη ψυχική διαταραχή διότι είναι περισσότερο πιθανόν να βιώνουν κοινωνικό στρες, να υποφέρουν από ψυχική αδυναμία, μολυσματικές ασθένειες, και νευρολογικές παθήσεις· και να μην έχουν ιατρική θεραπεία, ικανότητα αντιμετωπίσεις των προβλημάτων και κοινωνική υποστήριξη.

Τα συμπεράσματα για το αν οι γυναίκες ή οι άνδρες  είναι πιο πιθανό να εμφανίσουν ψυχική ασθένεια είναι αντικρουόμενα. Οι άνδρες φαίνεται διεθνώς να νοσηλεύονται σε μεγαλύτερους αριθμούς από τις γυναίκες στα ψυχιατρεία, όμως στο γενικό πληθυσμό οι γυναίκες φαίνεται ότι εμφανίζουν διπλάσια ή και περισσότερα ποσοστά ψυχικής ασθένειας, όπως συμπτώματα άγχους ή συμπτώματα αποθάρρυνσης. Υπάρχουν κι άλλοι όμως μελετητές που δεν έχουν βρει καμιά σημαντική διαφορά ανάμεσα στα δύο φύλα. (Schwartz,1997· Dohrenwend &  Dohrenwend 1976).  Αυτά τα αντικρουόμενα συμπεράσματα αφορούν στη ψυχική ασθένεια γενικά. Μελέτες για συγκεκριμένες μορφές της ψυχικής διαταραχής δείχνουν ότι πραγματικά υπάρχει διαφορά ανάμεσα στα δύο φύλα. Συνήθως οι γυναίκες είναι πιο πιθανό να εμφανίσουν κατάθλιψη, άγχος ενώ οι άνδρες είναι πιο πιθανοί στο να έχουν αντικοινωνική προσωπικότητα, παράνοια, διαταραχές που οφείλονται στη κατάχρηση αλκοόλ ή ναρκωτικών (Norris 2002· Yonkers & Gurguis,1995)

Τα άτομα σε νεαρή ηλικία εμφανίζουν το υψηλότερο ποσοστό ψυχικής ασθένειας. (Kessler 1994) . Συνήθως η ψυχική ασθένεια που εμφανίζουν είναι η κατάθλιψη. Αυτή η ολοένα και μεγαλύτερη αύξηση της κατάθλιψης μέσα στους νέους μπορεί να αποδοθεί στις αλλαγές που συντελούνται στη σύγχρονη κοινωνία, πιο συγκεκριμένα στην αύξηση του κοινωνικού άγχους λόγο οικογενειακών προβλημάτων, όπως διαζύγιο ή παιδική κακοποίηση ή ακόμη και αδιαφορία των γονέων για την ανάγκη των παιδιών τους για αγάπη και στοργή.

Όπως ακριβώς στην περίπτωση του φύλου, έτσι και στη περίπτωση της εθνικότητας οι έρευνες δεν έχουν δείξει με συνέπεια το τι γίνεται. Πολλές μελέτες δείχνουν ότι οι μαύροι της Αμερικής παρουσιάζουν περισσότερα ποσοστά διαταραχής από ότι οι λευκοί κι αυτό οφείλεται στο ότι οι μειονότητες βιώνουν μεγαλύτερο κοινωνικό στρες λόγω τον διακρίσεων που υφίστανται, λόγο της φτώχιας και της πολιτισμικής σύγκρουσης. (Kessler & Neighbors,1986· Yamamoto,1983). Από την άλλη μεριά υπάρχουν μελέτες που δείχνουν ότι δεν υπάρχει σημαντική διαφορά όσον αφορά τα ψυχιατρικά προβλήματα ανάμεσα στις μειονότητες και στους λευκούς

Πολλές μελέτες έχουν δείξει ότι το αστικό περιβάλλον είναι ένας σημαντικός παράγοντας που οδηγεί στην εμφάνιση ψυχικών διαταραχών. Μια κοινοτική έρευνα, για παράδειγμα, δείχνει ότι υπάρχει υψηλό ποσοστό ψυχικής ασθένειας στις αστικές περιοχές, ιδίως στο κέντρο των πόλεων, από ότι στις αγροτικές περιοχές συμπεριλαμβανομένων των προαστίων και των μικρών πόλεων. (Robins 1984). Το αστικό περιβάλλον προκαλεί πολλά προβλήματα λόγο του θορύβου, των πολλών σωματικών και κοινωνικών εντάσεων, της πυκνότητας του πληθυσμού, της μοναξιάς και της έντονης κοινωνικής υποστήριξης. Γενικά οι κάτοικοι των αστικών περιοχών εκδηλώνουν υψηλοτέρα ποσοστά νευρωτικών διαταραχών και διαταραχών της προσωπικότητας. Η κατάθλιψη είναι πιο διαδεδομένη ανάμεσα στους κατοίκους των αγροτικών περιοχών και των μικρών πόλεων, διότι οι κάτοικοι αυτών των περιοχών είναι πιο περιορισμένοι, βυθίζονται πιο εύκολα στον εαυτό τους.

Πιο γενικά υπάρχουν πολλών ειδών ψυχικές διαταραχές  όπως είναι οι αγχώδεις διαταραχές, όπως η διαταραχή πανικού, η φοβία, η ψυχαναγκαστική διαταραχή. Επιπλέον υπάρχουν οι  συναισθηματικές διαταραχές, όπως η κατάθλιψη, η δυσθυμία, η διπολική διαταραχή γνωστή και ως μανιοκατάθλιψη, η σχιζοφρένια. Ακόμη οι οργανικές διαταραχές όπως η ανία, οι διαταραχές από την κατάχρηση αλκοόλ και διάφορων τοξικών ουσιών. Υπάρχουν διαταραχές της προσωπικότητας, οι αναπτυξιακές διαταραχές όπως ο αυτισμός, Οι διαταραχές πρόσληψης τροφής, όπως η ανορεξία και η βουλιμία. Οι ψυχοσωματικές διαταραχές και οι διαταραχές του ύπνου καθώς επιπλέον και οι σεξουαλικές διαταραχές.

Ας τονίσουμε ότι τα αιτία των ψυχικών διαταραχών διαφέρουν ανάλογα με τη πάθηση, όμως μια σειρά από κοινούς παράγοντες επιβαρύνει τους ασθενείς και καθυστερεί ή και αναστέλλει την ανάρρωση τους. Τέτοιες αιτίες είναι όπως η έλλειψη πληροφόρησης και εκπαίδευσης  για τις διαταραχές και τις επιπτώσεις μη διάγνωσης και μη κατάλληλης θεραπείας. Προκαταλήψεις και στιγματισμός σαν αποτέλεσμα άγνοιας και φόβου γι αυτούς που πάσχουν. Έλλειψη πολιτικής κατανόησης και βούλησης που θα βοηθήσει στην αποτελεσματική αντιμετώπιση των διαταραχών. Επιπλέον οι ψυχικές νόσοι επηρεάζουν αλλά και επηρεάζονται αρνητικά από τις χρόνιες νόσους, όπως ο καρκίνος, οι καρδιακές νόσοι, ο διαβήτης και το AIDS.

Όλα αυτά που αναφέρθηκαν έχουν ως αποτέλεσμα η ψυχική υγεία να επηρεάζει σημαντικά την καθημερινότητα στην οικογένεια, στο σχολείο, στους χώρους εργασίας και αναψυχής. Με τον τρόπο αυτό με τη σειρά της η καλή ψυχική υγεία συμβάλλει στην κοινωνική και οικονομική ανάπτυξη καθώς και στην ευημερία του ανθρώπου. Η κακή ψυχική υγεία μπορεί να υποβαθμίσει σε μεγάλο βαθμό την ποιότητα της ζωής των ασθενών και των οικογενειών τους.

Παλαιότερα τα άτομα με ψυχικές διαταραχές παρέμεναν έγκλειστα σε ψυχιατρικά ιδρύματα επειδή δεν υπήρχαν οι σύγχρονοι τρόποι θεραπείας. Σήμερα οι ψυχικές διαταραχές αντιμετωπίζονται, επιτρέποντας στους πάσχοντες να λειτουργούν με επάρκεια στην κοινωνία. Υπάρχουν πλέον, αποτελεσματικοί τρόποι θεραπείας για πολλές ψυχικές διαταραχές, συμπεριλαμβανομένων της κατάθλιψης, της σχιζοφρένειας και των διαταραχών που σχετίζονται με το αλκοόλ και την χρήση ουσιών.

Πρέπει να έχουμε στο μυαλό μας ότι οι ψυχικές διαταραχές είναι γενικά αντιμετωπίσιμες, εφόσον γίνεται σωστή χρήση των διαθέσιμων θεραπειών. Παρόλο που αυτές είναι σύνθετες, ανάλογα με το τύπο διαταραχής και τις ανάγκες του συγκεκριμένου ατόμου. Ωστόσο, η αντιμετώπιση καθίσταται δύσκολη στις περιπτώσεις κατά τις οποίες είτε δεν γίνεται σωστή διάγνωση της σοβαρότητας της διαταραχής, είτε δεν κατανοούνται σωστά τα οφέλη που προκύπτουν από τις υπηρεσίες θεραπείας των ψυχικών ασθενειών. Βέβαια η ενεργητική συμμετοχή της οικογένειας και του κοινωνικού δικτύου παίζουν σημαντικό ρόλο στην αντιμετώπιση των ψυχικών διαταραχών.

Mind_TrapΓια να κατανοήσουμε τη ψυχική διαταραχή δεν αρκεί απλώς να εστιάσουμε τη προσοχή μας στο ίδιο το πρόβλημα, όπως έχουμε κάνει μέχρι τώρα. Είναι σημαντικό να στρέψουμε τη προσοχή μας στον τρόπο που αντιδρούν τα διάφορα μέλη της κοινωνίας μας επειδή οι αντιδράσεις έχουν μια τεράστια επίδραση στη ζωή ή στην ασθένεια του ατόμου.(Cashan, 1972)

Είναι σημαντικό να κάνουμε μια γρήγορη αναφορά εξετάζοντας τον τρόπο που οι άνθρωποι αντιμετώπιζαν στο παρελθόν τους ψυχικά αρρώστους. Για εκατοντάδες χρόνια στην αρχαία Ελλάδα, η ψυχική ασθένεια αντιμετωπίζονταν με δέος. Παρόλα αυτά στο μεγαλύτερο μέρος της ανθρώπινης ιστορίας η αντιμετώπιση του ψυχικά ασθενή ήταν πολύ άσχημη. Κατά τη λίθινη εποχή η ψυχική ασθένεια αποδιδόταν ως κακό πνεύμα. Με το ξεκίνημα του εβραϊκού και του πρώιμου πολιτισμού το κακό πνεύμα συνέχισε να θεωρείται ως η αιτία της ψυχικής ασθένειας. Οι ψυχικά ασθενείς αντιμετωπίζονταν με σκληρότητα, άλλοι κλίνονταν στις φυλακές και άλλοι στα πτωχοκομεία. Το ίδιο γινότανε και στη Γαλλία η αντιμετώπιση τον ψυχικά ασθενών ήταν χειρότερη κι από την αντιμετώπιση που υπήρχε κι ως προς τα ζώα. Βέβαια όσο περνούσαν τα χρόνια άρχισαν να γίνονται αλλαγές και οι φυλακές και τα πτωχοκομεία έγιναν άσυλα. Βέβαια γρήγορα τα άσυλα μετατράπηκαν σε αποθήκες  και οι συνθήκες τόσο ζοφερές όσο και πριν. Αργότερα άρχισαν να εμφανίζονται νέες λύσεις τα ψυχιατρεία με τη δημιουργία κλινικών στα γενικά νοσοκομεία. Αλλά ακόμη και σήμερα ο αντικειμενικός θεραπευτικός στόχος απέχει πολύ από τη πραγματικότητα για πολλούς ψυχικά ασθενείς. (Alex Thio,2008)

 Ένα από τα κύρια εμπόδια τόσο στην αναζήτηση και παροχή ουσιαστικής φροντίδας για τους ψυχικά ασθενείς όσο και στην βελτίωση της ποιότητας ζωής τους είναι το κοινωνικό στίγμα. Γιατί σε όλα τα μέρη του κόσμου τα άτομα με ψυχικές διαταραχές στιγματίζονται και αντιμετωπίζουν διακρίσεις. Οι περισσότεροι άνθρωποι είτε είναι νέοι είτε είναι μεγάλης ηλικίας, είτε μορφωμένοι είτε αμόρφωτοι  αντιμετωπίζονται ως βίαιοι, απρόβλεπτοι ή ανάξιοι. (Markowitz,2005· Link & Phelan,1999· Trad,1991) . Η αρνητική στάση απέναντι στους ψυχικά ασθενείς φαίνεται ακόμη κι από τα δημοφιλή στερεότυπα αστεία για αυτούς.

Από τη στιγμή εκείνη που οι πολίτες δε θέλουν να έχουν τους ψυχικά ασθενείς γύρο τους επεμβαίνει το δικαστήριο, χρησιμοποιώντας διαδικασίες ακούσιου εγκλεισμού· το δικαστήριο μπορεί να διατάξει τη νοσήλια τον ψυχικά ασθενών έναντι στη θέληση τους, για απεριόριστη χρονική περίοδο. Τα ίδια άτομα μπορούν να φύγουν μόνο αν πείσουν τους ψυχιάτρους ότι είναι εντελώς καλά. Τα άτομα μπορούν να εγκλειστούν χωρίς τη θέληση τους, χωρίς να χρειάζεται να έχουν διαπράξει κάποιο έγκλημα, αρκεί να έχουν  κριθεί από ένα ψυχίατρο ψυχικά άρρωστοι. Το δικαστήριο είναι ακόμη σε θέση να στερήσει το δικαίωμα του ατόμου για δίκη. Είναι θεμελιώδες δικαίωμα να περάσουμε από δίκη αν κατηγορούμαστε για ένα έγκλημα, αλλά μπορούν να στερήσουν αυτό το δικαίωμα από τους ψυχικά άρρωστους. Το δικαστήριο είναι ακόμη σε θέση να μην εγκλείσει έναν ψυχικά ασθενή εγκληματία, επιτρέποντας του ως μέθοδο υπεράσπισης την επίκληση της παραφροσύνης.  (Alex Thio,2008)

Το ψυχιατρείο από τη μεριά του αντιμετωπίζει τους ασθενείς ως αντικείμενα που δεν βλέπουν ούτε αισθάνονται. Το προσωπικό των ψυχιατρείων συνήθως τους αντιμετωπίζουν δίχως σεβασμό. Μπορεί να ελέγχουν τα υπάρχοντα τους οπουδήποτε στιγμή, καθώς μερικές φορές παρακολουθούν ακόμη και την καθημερινή τους υγιεινή ακόμη και την αφόδευσή τους. Η ατμόσφαιρα σε αυτά τα ιδρύματα είναι αποπνικτική, σε μερικά ιδρύματα γίνετε εσκεμμένη κακοποίηση. Επίσης η σεξουαλική κακοποίηση των γυναικών ασθενών είναι σύνηθες φαινόμενο.(Weicker,1985) .

Βέβαια θα ήταν παράλογο κάποιος επειδή έχει άγχος να κλειστεί σε ένα ψυχιατρείο, γι αυτό το λόγο και πολλούς άλλους δημιουργήθηκε το Κοινωνικό Κέντρο της Ψυχικής Υγείας, ο αντικειμενικός τους στόχος είναι να προσφέρουν επαγγελματική και παραεπαγγελματική βοήθεια στα συναισθηματικά διαταραγμένα άτομα. Οι ασθενείς μπορούν να λάβουν θεραπεία είτε ως εσωτερικοί είτε ως εξωτερικοί ασθενείς. Τέτοια κέντρα σήμερα υπάρχουν σε όλη τη χωρά.

Για να προσεγγίσει κανείς της ψυχική διαταραχή υπάρχουν τρείς διαφορετικοί τρόποι που αντιπροσωπεύονται από το (βιο)-ιατρικό και το (βιο)-ψυχοκοινωνικό μοντέλο και το μοντέλο της ετικετοποίησης. (Δ. Παπαδάτου & Φ. Αναγνωστόπουλος, 2010). Στο ιατρικό μοντέλο η ψυχική ασθένεια χαρακτηρίζεται παρόμοια με μία σωματική ασθένεια, επειδή οι αιτίες τις είναι βιολογικές , θα πρέπει λοιπόν να αντιμετωπίζεται με τον ίδιο τρόπο που αντιμετωπίζεται και μια ψυχική ασθένεια. (Gottesman,1995). Το βιοψυχοκοινωνικό μοντέλο με λίγα λόγια ορίζεται ως μια ολότητα όπου η σωματική, η διανοητική και η συναισθηματική υπόσταση του ατόμου λειτουργούν συνολικά, αλληλεπιδρούν μεταξύ τους και παράλληλα βρίσκονται σε δυναμική ισορροπία με το φυσικό και κοινωνικό περιβάλλον. (Δ. Παπαδάτου & Φ. Αναγνωστόπουλος, 2010). Τέλος το μοντέλο της ετικετοποίησης χρησιμοποιείται για να εξετάσουν την ψυχική διαταραχή όχι ως μια ασθένεια, αλλά ως μια ετικέτα που χαρακτηρίζεται σε κάποια συγκεκριμένη συμπεριφορά. (Alex Thio,2008)

Καταλήγοντας οι ψυχικές διαταραχές είναι συχνές ανάμεσα στον πληθυσμό. Είναι γεγονός ότι σχεδόν κάθε προσωπικότητα έχει στοιχεία που μπορούν να χαρακτηριστούν υστερικά ή μανιακά. Αυτό όμως δε σημαίνει ότι όλοι οι άνθρωποι είναι ψυχικά διαταραγμένοι. (Ν. Γ. Παπαδόπουλος, 2005). Ωστόσο πρέπει να είμαστε ιδιαίτερα προσεκτικοί όταν δώσουμε σε ένα άτομο την ταμπέλα του ψυχικά ασθενή γιατί η ψυχική διαταραχή είναι κάτι το ιδιαίτερο από οποιεσδήποτε άλλης φύσης ασθένεια.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

ΕΛΛΗΝΙΚΗ

Alex Thio (2008). Παρεκκλίνουσα Συμπεριφορά, επιμέλεια Χρήστος Τσουραμάνης, Εκδόσεις: ΙΟΝ  

Δ. Παπαδάτου & Φ. Αναγνωστόπουλος (2010). Η Ψυχολογία στο χώρο της Υγείας, Εκδόσεις: Ελληνικά Γράμματα.

Μ. Γ. Μαδιανός (2002). Εισαγωγή στη κοινωνική Ψυχιατρική, Εκδόσεις Καστανιώτη.

Ν. Γ. Παπαδόπουλος (2005). Λεξικό της Ψυχολογίας, Εκδόσεις: Σύγχρονή Εκδοτική.

ΑΓΓΛΙΚΗ

 APA ( American Psychiatric Association). (1994). Diagnostic And Statistical Manual of Mental Disorders, 4th ed. Washington, D.C.: APA

Brody, Jane E. (1997). Quirks, oddities may be illnesses. New York Times, February 4, pp. B9, B1 1.

Cherry, Rona and Laurence Cherry. (1973). Depression: The common cold of mental ailments. New York Times Magazine, November 25

Davison, Gerald C., and John M. Neale. (1996) Abnormal Psychology, 6th ed. New York: Wiley

Dohrenwend, Bruce P., and Barbara Snell Dohrenwend . (1974) . Psychiatrics disorders in urban setting. American Handbook of Psychiatry. New York: Basic Book.

Horwitz, Allan V., and Gerome C. Wakefield. (2006). The epidemic in mental illness: Clinical fact or survey artifact. Context Vol. 5

Kessler, Ronald C., Harold W. Neighbors. (1986). A New perspective on the relationships among race, social class, and psychological distress. Journal of health and social behavior,27

Kessler, Ronald., et al (1994). «Lifetime and 12-month prevalence of DSM-III-psychiatric disorders in the Unite States», Archives of General Psychiatry

Kutchins, Herb and Stuart A. Kirk. (1997) Making Us Crazy. New York: Free Press

Markowitz, Fred E. (2005) «Sociological models of mental illness stigma: progress and prospects» . On the Stigma of Mental illness. American Psychological Association.

Norris Frank H., et al. (2002). The epidemiology of sex differences in PTSD across developmental, societal, and research contexts. In Rachel Kimerling, Paige Ouimette and Jessica Wolfe. Gender and PTSD. New York: Guilford

Robins, Lee N, (1984). «Lifetime prevalence of specific psychiatric disorders in three sites». Archives of General Psychiatry, 41

Schwartz, Sharon. (1991) «Women and depression: A Durkeimian perspective». Social Science and Medicine 

Trad, Paul V.(1991). «The ultimate stigma of mental illness». American journal of psychotherapy

Zimmerman, Jacqueline Noll. ( 2003) people Like Ourselves: Portrayals of mental illness in the movies. Lenham,, Md,: Scarecrow Press.      

Internet   : veresies ,  worldhealthdaysmariakyriakidou

Paper Title: ΨΥΧΙΚΗ ΔΙΑΤΑΡΑΧΗ

Author: ΜΠΑΚΟΛΑ ΧΡΙΣΤΙΝΑ

Date: 7/11/2015

 


- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -


- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -


- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -