Όταν ο Επίκουρος ίδρυε τον πρώτο Κήπο ως έδρα της σχολής του πριν από 2.300 χρόνια δεν θα μπορούσε να φανταστεί τη σημερινή συνέχειά του. Παρά το γεγονός ότι τα γραπτά του με έκταση 300 κυλίνδρων εξαφανίστηκαν πολύ νωρίς από το φιλοσοφικό γίγνεσθαι και η φιλοσοφία του παραποιήθηκε όσο καμία άλλη, ο επικουρισμός όχι μόνο διατηρήθηκε ανάμεσα στους κύκλους των οπαδών του, αλλά έμεινε έως σήμερα ζωντανός χάρη στη διαχρονικότητα της θεωρίας του. Το φαινόμενο της σταθερότητας της φιλοσοφίας του επικουρισμού είναι μοναδικό στην Ιστορία των ιδεών και οφείλεται στους αμέτρητους οπαδούς-φίλους του.
Οι σημερινοί Κήποι στην Ελλάδα δεν έχουν μακραίωνη ιστορία. Παρά ταύτα, μέσα στο μικρό χρονικό διάστημα της ύπαρξής τους (ο Κήπος Θεσσαλονίκης ιδρύθηκε το 2007 για να ακολουθήσει ο Κήπος των Αθηνών το 2009 και στη συνέχεια Κήποι σε άλλες πόλεις) οι Επικούρειοι έχουν κατορθώσει να κάνουν πράξη τα διδάγματα του δασκάλου τους. Πρόκειται για ανθρώπους όλων των κοινωνικών τάξεων που δεν μελετούν απλώς την επικούρεια φιλοσοφία αλλά την έχουν εντάξει στην καθημερινότητά τους ως πρακτική που τους οδηγεί στην ευδαιμονία.
Η φιλοσοφία προσφέρει λύσεις σε όλα τα προβλήματα της καθημερινότητας του βίου, αρκεί να τη μελετήσεις. Ο Κήπος υπήρξε από την αρχαιότητα τόπος μελέτης των διδαγμάτων του Επίκουρου, που ακόμη και σήμερα (ειδικά σήμερα) δεν έχουν χάσει την επικαιρότητά τους. Η απαλλαγή από προκαταλήψεις και δεισιδαιμονίες, η ορθή επιλογή των ηδονών που είναι σύμφυτες με την αρετή, η αποφυγή του πόνου, οι αληθινές φιλικές σχέσεις που διέπουν το ετερόκλητο κατά τα άλλα πλήθος των σημερινών μελετητών είναι αυτά που τους οδηγούν στην αταραξία της ψυχής.
Οι φίλοι των Κήπων με εργώδη προσπάθεια κάθε χρόνο διοργανώνουν το Πανελλήνιο Συμπόσιο Επικούρειας Φιλοσοφίας με συμμετοχή όχι μόνο Καθηγητών και Ακαδημαϊκών αλλά και φίλων του Κήπου, που ενέκυψαν στις αρχές του Επίκουρου, ώστε να κοινωνήσουν την ευτυχία του, που απορρέει από την αυτάρκεια, τη γνώση της επιστήμης και την εμπιστοσύνη στις αρχές της, την οικολογική εγρήγορση και σαφώς τη συνεργασία και αλληλεγγύη των μελών με γνώμονα το κοινό καλό.
Το 12ο Συμπόσιο Επικούρειας Φιλοσοφίας διεξάγεται το διήμερο 19-20 Φεβρουαρίου 2022 τιμώντας όπως κάθε χρόνο τη μνήμη του Επίκουρου τον μήνα των γενεθλίων του. Την πρώτη μέρα οι ομιλητές θα αναλύσουν θέματα που αφορούν την επικούρεια φιλοσοφία και τον σύγχρονο κόσμο, ενώ η δεύτερη θα ξεκινήσει με την έρευνα της επικούρειας φιλοσοφίας στη Ρωμαϊκή δημοκρατία και την ύστερη αρχαιότητα (μεταξύ των ομιλητών θα είναι ο εκδότης των εκδόσεων ΘΥΡΑΘΕΝ Γ. Αβραμίδης και ο Καθηγητής της Κλασικής Φιλολογίας του ΑΠΘ και Ακαδημαϊκός Θ. Παπαγγελής) και θα συνεχιστεί με την επικούρεια γνωσιολογία και τις εφαρμογές της στην εποχή μας με διαλέξεις από τους Δ. Λιαρμακόπουλο, Α. Μπιλίση και Γ. Γιώτη (από τον Κήπο Θεσσαλονίκης). Το Συμπόσιο θα λήξει με τις ομιλίες Επικουρείων από τις ΗΠΑ, την Αυστραλία, την Ιταλία αλλά και τη διάλεξη του Καθηγητή Νευρογενετικής του ΕΚΠΑ, Χ. Γιαπιτζάκη (εκ των πρωτεργατών του Κήπου Αθηνών).
Ο Επίκουρος με οικεία γλώσσα, χωρίς μεγαλοστομίες φέρνει τη φιλοσοφία στην καθημερινή ζωή με στόχο την ευτυχία. Όπως γράφει στον Μενοικέα ποτέ δεν είναι ούτε νωρίς ούτε αργά για φιλοσοφία:
«Αυτός που λέει ότι δεν έχει έρθει ακόμη η ώρα για να φιλοσοφήσει ή ότι έχει παρέλθει αυτή η ώρα μοιάζει με κάποιον που λέει ότι δεν έχει έρθει ακόμη η ώρα για την ευδαιμονία ή δεν είναι ώρα γι’ αυτή. […] Πρέπει λοιπόν να μελετάμε αυτά που φέρνουν την ευδαιμονία, γιατί όταν αυτή υπάρχει έχουμε τα πάντα, ενώ όταν απουσιάζει κάνουμε τα πάντα για να την αποκτήσουμε.» Επίκουρος, Επιστολή προς Μενοικέα 122
***
Έλσα Νικολαΐδου
Καθηγήτρια Φιλοσοφίας στο ιδιωτικό αγγλικό σχολείο Med High (Κύπρος)
Συγγραφέας του βιβλίου Φιλοσοφία για όλους: Γιατί να διαβάζουμε τους αρχαίους φιλοσόφους, Μεταίχμιο, 2022
by Αντικλείδι , https://antikleidi.com