Η απουσία ενός προσώπου είναι συχνά μία κατάσταση βαθιά δημιουργική ενώ η παρουσία του μπορεί να αποδειχθεί καταστροφική. Οι άνθρωποι αγνοώντας τη σημασία της απουσίας, διαχειριζόμαστε με λάθος τρόπο την παρουσία. Τη δική μας και του Άλλου. Ο τρόπος αυτός με τα χρόνια διαμορφώνεται, πλάθεται καθώς γινόμαστε επιλεκτικοί για τους παρόντες και τους απόντες της ζωής μας. Εξάλλου, κάτω από ορισμένες συνθήκες η απουσία μοιάζει με το πάθος και παρόλο που είναι ένα συναίσθημα που πιθανόν να απομακρύνει έναν άνθρωπο, στο τέλος μας φέρνει κοντά με αυτό που είναι σημαντικό. Γι’αυτό και καμιά φορά την ξεχνάμε. Όχι γιατί είναι ασήμαντη αλλά ακριβώς επειδή είναι σημαντική. Η απουσία είναι διακριτική. Δε φωνάζει. Τίποτα που γνωρίζει πόσο σημαντικό είναι δε φωνάζει.
Η απουσία είναι μια σκοτεινή κατάσταση. Εκπέμπει μυστήριο, λειτουργεί με υπόγεια ρεύματα, συντηρεί το Άγνωστο, μεταμορφώνεται σε σύμβολα, σε υπαινιγμούς και αθόρυβα μεταμορφώνει τα πάντα γύρω της.. Αποκαλύπτει κρυμμένες αλήθειες που ποτέ καμία παρουσία δεν έπεισε για αυτές. Φανερώνει αυτό που βρίσκεται κάτω από την επιφάνεια σε εκείνον που διακρίνει, παρατηρεί και κατανοεί προσεκτικά τη ζωή. Είναι το καταφύγιο που φτιάχνουμε για να προστατεύουμε το όνειρό μας από την πραγματικότητα των άλλων. Εκεί μέσα κρυβόμαστε και αθωώνουμε ακόμη και την ίδια τη λέξη, τη βαφτίζουμε ανάλογα με τη διάθεση και την ανάγκη μας. Tην αφήνουμε να κυκλοφορεί στη ζωή μας, στο παρόν μας. Επιστρέφει μαζί μας στο σπίτι.. Σέρνεται πάνω στον καναπέ και στο κρεβάτι μας.. Κοιμάται στο δίπλα μαξιλάρι.. Κατακλύζει τον χώρο.. Γίνεται ένα με το σκηνικό της καθημερινότητας μας.
Αντίθετα, υπάρχουν εκείνοι που ζουν μία κατάσταση ακραίας καταπόνησης του ψυχικού τους κόσμου εξ αιτίας μιας παρουσίας. Η καθημερινή επανάληψη της ίδιας εικόνας τους απασχολεί διαρκώς. Σε κάθε τέτοια ιστορία υπάρχει ένα χρονικό σημείο όπου ο ένας εκ των δύο συνήθως, υποψιάζεται πρώτος το τέλος της ιστορίας -ο Άλλος εξακολουθεί να αγνοεί ή επιθυμεί να αγνοεί- και στην προσπάθεια να καταλάβει πως αντέχει να ζει για χρόνια με έναν άνθρωπο που δε γνωρίζει ούτε τη γλώσσα που μιλά, διαπιστώνει πως πέρασε καιρός από τότε που ο ένας δεν ανέχεται τον άλλον, πως δεν ονειρεύονται μαζί ή ούτε και χώρια πια, πως το άγγιγμα -όταν υπάρχει- δε προκαλεί παρά εκνευρισμό, θλίψη, πλήξη, σύγκρουση ή απλά δυσφορία. Παραδέχεται, αν και καμία αλλαγή δε συνέβη, πως δεν είναι πια διατεθειμένος να ζει με μια παρουσία που στέκεται μπροστά του κρύβοντας το φως.. Αρνείται να συντηρεί πια το πλαίσιο ενός συμβιβασμού και μιας συνήθειας. Και τότε μαθαίνεις πως μια παρουσία δε καταργεί τη μοναξιά σου..
Και αν η ίδια η ζωή έχει αποδείξει πως είναι σύνηθες δύο άνθρωποι να ζουν μαζί για ολόκληρα χρόνια στο ίδιο σπίτι, αλλά ο κεντρικός πυρήνας του καθενός να παραμένει άγνωστος στον άλλον.. Και αν η ανυπομονησία να μετατρέπουμε την απουσία σε παρουσία μας κάνει υπερβολικά επίμονους στη διεκδίκηση του Άλλου και οδηγεί την καθημερινότητα μας σε μαρασμό και υστερικές ευαισθησίες -αυτό είναι και κάτι που τρομάζει. Έχουν κάτι φοβικό, απειλητικό, παρανοϊκό αυτές οι συμπεριφορές..- Και αν υπάρχουν καταστάσεις που απαιτούν από εμάς τη φυσική και ψυχική μας παρουσία εκεί και για πάντα, φυλακίζοντας ακόμη και τις ενοχές μας, είναι γιατί φοβόμαστε την απουσία. Την απόφαση της οριστικής αποχώρησης. Την απογύμνωση της αλήθειας. Τον αποχαιρετισμό σε στιγμές κούφιες που μπουκώνουν και αλλοιώνουν την πολυτιμότητα μιας υγιούς σχέσης. Tο αντίο που πονά αλλά τελικά λυτρώνει. Την απ-αλλαγή που αφήνει κενό αλλά και ανοίγει χώρο να έλθουν άλλα που έχουν νόημα και αξία στη ζωή..
Ας θυμόμαστε.. Η απουσία είναι δρόμος που βαδίζεται από ανθρώπους –δεν είναι μια λειασμένη ευθεία, αλλά ένας δρόμος μετ’ εμποδίων. Και ο δρόμος ενέχει πάντα την αλήθεια και το ψεύδος, την ανακάλυψη και την ψευδαίσθηση, την αλήθευση και την εξαπάτηση σε κάθε στροφή και σε κάθε στιγμή της πορείας. Είναι μια συνεχής διαδρομή με αιφνιδιασμούς, λοξοδρομήματα, ασφυκτικές πιέσεις, ανακουφίσεις. Διαδρομή που δεν οδηγεί σε καταστροφή αλλά σε αναβάθμιση των σχέσεων, σε εμπλουτισμό των συναισθημάτων, σε διεύρυνση της σκέψης, σε αντοχή απέναντι στη ψυχική φόρτιση που προκαλεί μια σωστή απουσία ή μια λάθος παρουσία. Διαδρομή που δημιουργεί εσωτερικές συγκρούσεις, όμως ταυτόχρονα προκαλεί και τις απαραίτητες ζυμώσεις που θα φέρουν τη νέα Αρχή όταν προετοιμαστούν οι συνθήκες. Και αν προσπαθείς να ρίξεις προβολείς πάνω της, σκοτώνεις τη μαγεία.. Γιατί υπάρχει και αυτό που η ανθρώπινη λογική δε συλλαμβάνει και δεν είναι σε θέση να διακρίνει. Το Αόρατο. Την κρυμμένη Ουσία.. Την Έμπνευση. Και οι αληθινές ανθρώπινες σχέσεις είναι από έμπνευση. Έμπνευση αγάπης, ερωτισμού, εκτίμησης, κοινής χαράς. Έμπνευση για το μαζί.
Αλεξία Κατσαβού
Αντικλείδι , https://antikleidi.com
Συναφές:
Η διαχείριση των επιθυμιών μας
Ένα από τα μεγαλύτερα παράδοξα της σύγχρονης επιστήμης είναι ότι ενώ συνθέτει μια ηγεμονική κουλτούρα,…
Από όλες τις προφητικές γνώσεις που μπορεί να βρει κανείς στο κλασικό μυθιστόρημα του Όργουελ,…
Το 1784, σε ένα δοκίμιό του με τίτλο αυτή την ερώτηση: "Was ist Aufidarung?", ο…
Υπάρχουν δύο απαραίτητα στοιχεία για τη γνώση: το υποκείμενο της γνώσης (ο γνωρίζων, ή ο…
Ένα μικρό αφιέρωμα στον συγγραφέα και ψυχολόγο Daniel Kahneman που διακρίθηκε για το έργο του…
Για κάποιους είναι τόσο εύκολο να ερωτευτούν με μια ιδέα όσο και έναν άνθρωπο. Οι…