Προφανώς αναρωτιέστε γιατί ένας κάτοχος Βραβείου Νόμπελ, με παγκόσμια φήμη και νοημοσύνη ιδιοφυίας, να σκύψει τόσο χαμηλά ώστε να σπαταλάει το χρόνο του δουλεύοντας σε τόσο πεζά σχήματα, όπως τα ψυγεία.
Αν θέλετε να μάθετε, ο ίδιος ο Αϊνστάιν τη θεωρούσε πολύ σημαντική δουλειά. Σύμφωνα με τις περισσότερες πηγές, μια μέρα στη Γερμανία στις αρχές της δεκαετίας του 1920 ο Αϊνστάιν διάβασε τυχαία ένα άρθρο στην εφημερίδα, το οποίο περιέγραφε το θάνατο μιας ολόκληρης οικογένειας — μητέρας, πατέρα και παιδιών. Πέθαναν στον ύπνο τους από ένα δηλητηριώδες ψυκτικό, που είχε διαρρεύσει από το ψυγείο τους.
Μην ξεχνάτε πως εκείνη την εποχή ο περισσότερος κόσμος διέθετε ψυγεία πάγου. Τα καινοφανή μηχανικά ψυγεία είχαν μόλις αρχίσει να γίνονται δημοφιλή, όμως, όπως επιβεβαιώνει το παραπάνω σύντομο ρεπορτάζ, μπορούσαν να γίνουν πολύ επικίνδυνα. Όλα τα ψυκτικά που ήταν διαθέσιμα την πρώιμη εποχή των ηλεκτρικών ψυγείων (αμμωνία, διοξείδιο του θείου, μεθυλικό χλώριο) ήταν πολύ τοξικά και μπορούσαν να προκαλέσουν και θάνατο σε περίπτωση διαρροής στο σπίτι.
Ο Αϊνστάιν πίστευε πως έπρεπε να υπάρχει καλύτερη μέθοδος. (Στο σημείο αυτό τον φαντάζομαι να φοράει στα γρήγορα τη στολή της Σούπερ Ιδιοφυίας και να πετάει για να σώσει τον κόσμο, όπως ο Σούπερμαν).
Τα δύο σπουδαία επιστημονικά μυαλά συναντήθηκαν και συμπέραναν ότι το πρόβλημα με την τεχνητή ψύξη δεν περιοριζόταν στο δηλητηριώδες ψυκτικό. Ο πραγματικός ένοχος ήταν η μηχανική φύση των ψυγείων. Όποιος ξέρει πέντε πράγματα από μηχανές, γνωρίζει ότι τα κινητά μέρη προκαλούν φθορές και ρήγματα σε οποιοδήποτε σύστημα. Αφαιρέστε τα κινητά μέρη και το σύστημα πιθανότατα δε θα παρουσιάσει ποτέ διαρροή.
Ως μεγάλοι φυσικοί, οι δύο άνδρες αντιλήφθηκαν ότι μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν τις γνώσεις τους επάνω στη θερμοδυναμική για να φτιάξουν ένα σύστημα ψύξης, το οποίο δε θα χρειαζόταν κανενός είδους μηχανική κίνηση.
Στις αρχές του 1926 ο Σίλαρντ κατέθεσε την πρώτη από τις πολλές κοινές ευρεσιτεχνίες, που έμελλε να μοιραστούν οι δύο άνδρες. Καθώς ο Αϊνστάιν στα νιάτα του είχε δουλέψει αρκετά χρόνια στο Ελβετικό Γραφείο Ευρεσιτεχνιών, ετοίμασαν τις σχετικές αιτήσεις χωρίς να καταξοδευτούν σε δικηγόρους.
Ωραίες βέβαια οι ευρεσιτεχνίες, όμως τα φράγκα είναι ακόμη καλύτερα. Εκείνη ακριβώς τη χρονιά ο Σίλαρντ διαπραγματεύτηκε ένα συμβόλαιο με τη γερμανική εταιρία Μπάμαγκ-Μένγκουιν. Δυστυχώς, η συμφωνία ναυάγησε σε λιγότερο από ένα χρόνο, καθώς η εταιρία αντιμετώπισε οικονομικές δυσκολίες και αναγκάστηκε να βάλει στην άκρη πολλά αμφιλεγόμενα ερευνητικά προγράμματα.
Αν σε λένε Αϊνστάιν, μπορεί να υποθέσει κάποιος ότι δε θα δυσκολευόσουν να βρεις άλλον εργοστασιάρχη για να υλοποιήσει το σχέδιό σου. Πριν περάσουν μερικοί μήνες, οι δύο επιστήμονες υπέγραψαν σύμβολαιο με τη σουηδική εταιρία ΑΒ Ελεκτρολούξ και τη γερμανική AEG (ουσιαστικά με την Τζένεραλ Ελέκτρικ της Γερμανίας). Η ΑΒ Ελεκτρολούξ πλήρωσε στον Αϊνστάιν και τον Σίλαρντ περίπου 750 δολάρια για τις ευρεσιτεχνίες τους (γύρω στα 10.000 δολάρια σε σημερινές τιμές). Ωστόσο, η εταιρία άφησε για πάντα στο συρτάρι τα σχέδια για τα νέα ψυγεία. Με κλασική επιχειρηματική νοοτροπία, η Ελεκτρολούξ αγόρασε τις πατέντες μόνο και μόνο για να εξαλείψει οποιονδήποτε ανταγωνισμό απέναντι στα δικά της σχέδια.
Όμως η AEG (που σημαίνει Allgemeine Elektrizitats Gesellschaft — Γενική Επιχείρηση Ηλεκτρισμού) αποφάσισε να κατασκευάσει αυτό που αργότερα έγινε γνωστό ως ηλεκτρομαγνητική αντλία Αϊνστάιν-Σίλαρντ για χρήση σε ψυγεία.
ΠΡΟΣΟΧΗ! ΑΝΑΓΝΩΣΤΕΣ, ΠΡΟΣΟΧΗ!
ΑΚΟΛΟΥΘΟΥΝ ΔΥΣΚΟΛΟΙ ΤΕΧΝΙΚΟΙ ΟΡΟΙ!
Για να το πούμε απλά, η επαγωγική αντλία δούλευε περίπου ως εξής. Ένα μέταλλο σε υγρή μορφή σφραγιζόταν σε αεροστεγές δοχείο από ανοξείδωτο χάλυβα. Γύρω από τον κύλινδρο τυλιγόταν σπειροειδές σύρμα, το οποίο προκαλούσε μεταβολές στο ηλεκτρομαγνητικό πεδίο που περιέβαλλε το υγρό. Όπως ξέρουν όλοι οι μαθητές γυμνασίου από τα βιβλία της Φυσικής (ή τουλάχιστον όπως θα έπρεπε να ξέρουν!), ένα μέταλλο που τοποθετείται σε μεταβαλλόμενο ηλεκτρομαγνητικό πεδίο, θα μετακινηθεί προς την δεξιά γωνία του πεδίου. Με άλλα λόγια το υγρό μέταλλο αντλείται χωρίς να έρχεται ποτέ σε επαφή με το ρεύμα. Το κινούμενο υγρό μέταλλο λειτουργεί ως έμβολο που συμπιέζει το ψυκτικό. Η θερμότητα απελευθερώνεται από μια δέσμη σπειροειδών πυκνωτών, όπως αυτές που βλέπουμε στο πίσω μέρος των σύγχρονων ψυγείων.
ΛΗΞΗ ΣΥΝΑΓΕΡΜΟΥ!
ΗΤΑΝ ΜΙΑ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΤΟΥ ΔΗΜΟΣΙΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΠΡΟΕΙΔΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ.
Επιστρέφουμε στην ιστορία μας.
Στις 31 Ιουλίου 1931 το ψυγείο Αϊνστάιν-Σίλαρντ τέθηκε σε διαρκή λειτουργία. Δούλευε χάρμα, αν και έκανε πολύ θόρυβο.
Τι απέγινε λοιπόν με αυτή την εφεύρεση;
Η ανάγκη επανασχεδιασμού του ψυγείου έπαψε πλέον να υφίσταται.
Παραδόξως όμως, αυτό δεν ήταν το τέλος του συστήματος Αϊνστάιν-Σίλαρντ. Η αντλία αργότερα ενσωματώθηκε στα συστήματα ψύξης των πυρηνικών αντιδραστήρων.
Τελικά, οι δύο μεγάλοι επιστήμονες κατοχύρωσαν από κοινού περισσότερες από σαράντα πέντε ευρεσιτεχνίες σε έξι χώρες. Η συνεισφορά τους στον τομέα της κατάψυξης έχει σε μεγάλο βαθμό ξεχαστεί, όμως τα άλλα τους επιτεύγματα θα συγκαταλέγονται ανάμεσα στα σημαντικότερα του εικοστού αιώνα.
Απόσπασμα από το βιβλίο “Το ψυγείο του Αϊνστάιν”
by Αντικλείδι , https://antikleidi.com
Συναφές:
Ένα από τα μεγαλύτερα παράδοξα της σύγχρονης επιστήμης είναι ότι ενώ συνθέτει μια ηγεμονική κουλτούρα,…
Από όλες τις προφητικές γνώσεις που μπορεί να βρει κανείς στο κλασικό μυθιστόρημα του Όργουελ,…
Το 1784, σε ένα δοκίμιό του με τίτλο αυτή την ερώτηση: "Was ist Aufidarung?", ο…
Υπάρχουν δύο απαραίτητα στοιχεία για τη γνώση: το υποκείμενο της γνώσης (ο γνωρίζων, ή ο…
Ένα μικρό αφιέρωμα στον συγγραφέα και ψυχολόγο Daniel Kahneman που διακρίθηκε για το έργο του…
Για κάποιους είναι τόσο εύκολο να ερωτευτούν με μια ιδέα όσο και έναν άνθρωπο. Οι…
