Ο Λευτέρης, οι πρόσφυγες και ο Καμύ

Υπάρχει ένας άνθρωπος που παρότι δεν είναι φίλος μου, τον συναντώ σχεδόν καθημερινά, στην πρωινή διαδρομή που συνήθως ακολουθώ. Λέγεται Λευτέρης. Τον Λευτέρη τον συναντώ κάθε μέρα να κάθεται στο ίδιο παγκάκι. Ο Λευτέρης έχει έναν καταπληκτικό σκύλο. Ο Λευτέρης είναι επίσης και ένας μυθομανής πατριδόπληκτος.

Ο λόγος που δεν έχω πει ακόμα στον Λευτέρη να πάει να γ@…. είναι ο πανέμορφος του σκύλος, που συμπαθώ πολύ. Αυτή η αδυναμία με έχει μετατρέψει σε έναν αμίλητο ακροατή που χαϊδεύοντας το όμορφο τρίχωμα του σκύλου ευτυχεί να ακούει τις επαναλαμβανόμενες θεωρίες του Λευτέρη. Οι θεωρίες του Λευτέρη συμπυκνώνονται στα εξής:

Εκδικητικοί μασόνοι, συνέλαβαν το σχέδιο να στείλουν μιλιούνια Ασιατών και Αφρικανών στην Ελλάδα για να πλήξουν την χριστιανική κουλτούρα μας και το εθνικό μας μεγαλείο. Παρ’ όλα αυτά η έγερση των Ελλήνων πλησιάζει και θα πραγματοποιηθεί μέσα στον χρόνο.

Τώρα τί είναι αυτό που ορίζει την ουσία της ελληνικότητας, τί είναι αυτή η έγερση των Ελλήνων και τί θα ζητά, ποιοι είναι αυτοί οι παντοδύναμοι μασόνοι κλπ., παραμένουν ερωτήματα αναπάντητα.

Όπως καταλαβαίνεις, αγαπητέ αναγνώστη, ο Λευτέρης είναι η ακραία εκδήλωση ενός πολιτισμικού υποστρώματος που, λόγω της εύθραυστης κοινωνικής και πολιτικής συγκυρίας, εξαπλώνεται, επηρεάζει και διαμορφώνει τις συνειδήσεις ενός ανησυχητικά μεγάλου κομματιού της Ελληνικής κοινωνίας – όχι μόνο της Ελληνικής, αλλά και πολλών άλλων, μα στην προκειμένη περίπτωση θα εξετάσουμε τα εν οίκω. Με αφορμή το προσφυγικό πρόβλημα, οι τρόποι με τους οποίους εκδηλώνεται αυτό το υπόστρωμα ποικίλουν και διαφέρουν ως προς τις εντάσεις και τις ποιότητες τους, μα διαπνέονται στο σύνολό τους από έναν μικρότερο ή μεγαλύτερο φόβο για την ακεραιότητα της κουλτούρας μας.

Το υπόστρωμα αυτό έχει την τάση να στρογγυλοποιεί την οπτική, ώστε οι σκέψεις να γίνονται μηχανικά και τα συμπεράσματα να βγαίνουν αβίαστα και ατσαλένια: Οι άνθρωποι ανήκουν σε ομάδες που διαθέτουν ες αεί, απαράλλαχτα χαρακτηριστικά. Όλοι οι Αφγανοί είναι Ταλιμπάν, όλοι οι μουσουλμάνοι τρομοκράτες… Είναι αυτή η ριμάδα η γοητεία της ευκολίας, που ακινητοποιεί τον νου σε απλοποιημένα σχήματα και στερεοτυπικούς συνειρμούς.

Υπάρχει βέβαια και ένας άλλος τρόπος σκέψης, πιο σύνθετος και δύσκολος. Αυτός ο τρόπος αντιμετωπίζει τους ανθρώπους ως αυτόνομες υπάρξεις, όπου βράζουνε ιδέες και όνειρα και προσδοκίες και επιθυμίες. Αυτός ο δεύτερος τρόπος προσφέρει μια προοπτική, που ανατρέπει τις απλότητες και αναγνωρίζει την μοναδικότητα κάθε ανθρώπου. Τις δυο αυτές προοπτικές, τις χωρίζει άβυσσος.

Τo δυστύχημα είναι πως ο κάθε πατριδόπληκτος σπανίως μπορεί να καταλάβει τα επιχειρήματα που αναιρούν τις προκαταλήψεις του. Οι προκαταλήψεις είναι επενδυμένες με τεράστια αποθέματα συναισθηματισμού που η λογική δεν μπορεί να αντιμετωπίσει. Γύρω από αυτές τις προκαταλήψεις συγκροτείται μια ολόκληρη ρουτίνα, μια ερμηνεία του κόσμου αταλάντευτη, μια καθημερινότητα βασισμένη σε σταθερές και ιστορικούς μύθους. Κάθε πλήγμα σε αυτές τις σταθερές είναι πλήγμα στην καθημερινότητα και στην ταυτότητα του φορέα. Το πρόβλημα είναι ότι προσπαθούμε να αντιμετωπίσουμε με λογική και διάλογο κάτι που ανήκει στην ευαίσθητη περιοχή της πίστης. Διότι πρόκειται για την μεταφυσική των προκαταλήψεων και την ψυχολογία του όχλου. Είναι ο νόμος του συναισθήματος που παραλύει μια κριτική στάση που μπορεί να οδηγήσει στην αλλαγή.

Το φεγγάρι της νέας παραλίας που έπεσε επειδή κάποιοι θεώρησαν ότι είναι τούρκικο σύμβολο, οι φωτιές στα Γιαννιτσά, οι πύρινοι λόγοι του Άνθιμου, οι αγρότες που ακινητοποιούν τις εθνικές οδούς, η φωτιά στο Καστελλόριζο, ο Φαήλος και ο Καμένος, είναι οι – διαφορετικών εντάσεων – εκδηλώσεις του ίδιου πολιτισμικού υποστρώματος.

Γράφει ο Καμύ, στα γράμματά του σε έναν Γερμανό φίλο:

“Αν καμία φορά δείχναμε να προτιμούμε τη δικαιοσύνη από τη χώρα μας, ο λόγος ήταν ότι θέλαμε μονάχα να αγαπάμε την χώρα μας μέσα στη δικαιοσύνη, όπως θέλαμε να την αγαπάμε και μέσα στην αλήθεια και την ελπίδα. Εδώ ήταν η διαφορά μας: εμείς ήμασταν απαιτητικοί.”

Τα γράμματα αυτά είναι μια συμπυκνωμένη σοφία που δείχνει πώς το όραμα της Ευρώπης έγινε δυνατό μετά τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο, διότι νίκησε ένα υπόστρωμα φιλοσοφικού ήθους και αξίας που διαπερνούσε τις ευρωπαϊκές κοινωνίες ανεξάρτητα από τις γλωσσικές τους διαφορές. Όπως το λέει ο Καμύ ήταν μια μάχη ανάμεσα σε αυτούς που πολεμούσαν παρ’ ότι περιφρονούσαν τον πόλεμο, και σε αυτούς που πολεμούσαν απερίσκεπτα, τυφλά, πιστά.

Σήμερα και πάλι οι απλοποιήσεις κυριαρχούν. Η απερισκεψία γοητεύει εξ΄ αιτίας της ευκολίας της, τώρα που το επείγον γίνεται σύνηθες και η σκέψη πολυτέλεια. Και άντε να πω εγώ τώρα στον Λευτέρη για τον Καμύ. Όλοι αυτοί οι πατριδόπληκτοι, όλοι αυτοί οι δικαστές του Μουζάλα, όλοι αυτοί που ανησυχούν ότι οι πρόσφυγες θα μας μετατρέψουν σε χώρα τριτοκοσμική, είναι οι ίδιοι που αποδεικνύουν δια της υπάρξεώς τους πως δεν χρειαζόμαστε τους πρόσφυγες για να το καταφέρουμε.

Νίκος Βράντσης

Πηγή: parallaximag

Αντικλείδι , https://antikleidi.com

Συναφές: 

Άθικτοι, περήφανοι Ανθρωποι