Το μυστήριο της ρητίνης (ρετσίνι )

Κανείς δεν γνωρίζει με απόλυτη σιγουριά γιατί κάποια δέντρα εκκρίνουν ρητίνη.

Η ρητίνη είναι ένα παχύρρευστο, άχρωμο υγρό που εκκρίνεται από ορισμένα είδη κωνοφόρων δέντρων (κυρίως πεύκων) όταν πληγωθούν.

Από χημική άποψη, η ρητίνη είναι μίγμα ρητινικών οξέων (κολοφωνίου και πτητικού ελαίου (τερεβινθελαίου). Η ροή της ρητίνης γίνεται από ρητινοφόρους αγωγούς, Σε μια τομή ξύλου, οι αγωγοί αυτοί φαίνονται με γυμνό μάτι ή με φακό, αλλά η δομή τους διακρίνεται μόνο με μικροσκόπιο.

Οι ρητινοφόροι αγωγοί δεν είναι κύτταρα, αλλά κενοί χώροι ανάμεσα στα κύτταρα του ξύλου και έχουν εσωτερική επένδυση από ειδικευμένα κύτταρα (παρεγχυματικά, επιθηλιακά). Τα κύτταρα αυτά είναι πηγή της Ρητίνης. Είναι αξιοσημείωτο, ότι ρητίνη εκκρίνεται μόνο από ρητινοφόρους αγωγούς που βρίσκονται στο σομφό ξύλο. Στο εγκάρδιο ξύλο, οι αγωγοί είναι κλειστοί (αποφραγμένοι).

Εκτός από τους κανονικούς, υπάρχουν και τραυματικοί ρητινοφόροι αγωγοί που δημιουργούνται ύστερα από πλήγωση. Αυτοί συνήθως είναι μόνο αξονικοί, και μπορεί να βρίσκονται σε είδη που δεν έχουν κανονικούς αγωγούς, π.χ. στην ελάτη.

Ρητινοφόροι αγωγοί υπάρχουν στα πεύκα, την ερυθρελάτη και στα ξενικά είδη ψευδοτσούγκα και λάρικα, αλλά ρητίνη σε σημαντικές ποσότητες παράγεται μόνο από ορισμένα είδη πεύκων, κυρίως θερμών περιοχών. Στην Ελλάδα, η ρητίνη παράγεται μόνο από τη χαλέπιο πεύκη (pinus halepensis).

Ρητίνη παράγεται από ζωντανά δέντρα — με συστηματική πλήγωση τους. Πηγή ρητίνης είναι όμως και φυσικά ή τεχνητά δαδοποιημένο (εμποτισμένο με ρητίνη) ξύλο, από το οποίο παραλαμβάνονται τα συνθετικά της ρητίνης, κολοφώνιο και τερεβινθέλαιο, με απόσταξη ή πολτοποίηση.