H ιστορία της ασχήμιας

Σε κάθε αιώνα, φιλόσοφοι και καλλιτέχνες έδωσαν διάφορους ορισμούς της ομορφιάς· χάρις στις μαρτυρίες τους είναι δυνατό να ανασυνθέσουμε μια ιστορία των αισθητικών ιδεών μέσα στο πέρασμα των χρόνων. Δεν συνέβη όμως το ίδιο με την ασχήμια.

Tις περισσότερες φορές το άσχημο ορίστηκε ωε το αντίστροφο του όμορφου αλλά σε αυτό συνήθως δεν αφιερώθηκαν εκτεταμένες πραγματείες παρά παρενθετικές και μάλλον περιθωριακές αναφορές. Συνεπώς, αν μια ιστορία της ομορφιάς μπορεί να κάνει χρήση μιας ευρύτατης σειράς θεωρητικών μαρτυριών (από τις οποίες μπορεί κανείς να συμπεράνει το γούστο μιας εποχής), μια ιστορία της ασχήμιας είναι αναγκασμένη να αναζητήσει τις μαρτυρίες της σε οπτικές ή γραπτές απεικονίσεις πραγμάτων ή προσώπων που κατά κάποιον τρόπο θεωρούνταν «άσχημα».

Παρ’ όλα αυτά, μια ιστορία της ασχήμιας έχει κάποιους κοινούς χαρακτήρες με μια ιστορία της ομορφιάς. Κατ’ αρχάς, εμείς μπορούμε μονάχα να υποθέσουμε ότι τα γούστα των κοινών ανθρώπων αντιστοιχούσαν κατά κάποιον τρόπο στα γούστα των καλλιτεχνών της εποχής τους.

Αν ένας εξωγήινος επισκέπτης έμπαινε σε μια σύγχρονη πινακοθήκη, έβλεπε τα γυναικεία πρόσωπα που ζωγράφισε ο Πικάσο και άκουγε τους επισκέπτες να τα θεωρούν «όμορφα», θα αποκτούσε τη λαθεμένη ιδέα ότι στην καθημερινή πραγματικότητα οι άνθρωποι του καιρού μας θεωρούν όμορφες και ποθητές τις γυναίκες που έχουν πρόσωπα όμοια με αυτά που απεικονίζει ο ζωγράφος. Παρ’ όλα αυτά, ο εξωγήινος επισκέπτης θα μπορούσε να αλλάξει γνώμη αν επισκεπτόταν μια επίδειξη μόδας ή έναν διαγωνισμό για την ανάδειξη της Μις Κόσμος, στα οποία θα έβλεπε να αναδεικνύονται άλλα πρότυπα ομορφιάς.

Σε εμάς, αλίμονο, αυτό δεν είναι δυνατό· όταν επισκεπτόμαστε πολύ μακρινές πλέον εποχές, δεν μπορούμε να προχωρήσουμε σε επαληθεύσεις ούτε σε σχέση με το ωραίο ούτε σε σχέση με το άσχημο, γιατί από τις εποχές εκείνες μας έμειναν μονάχα καλλιτεχνικές μαρτυρίες

   ~ Εισαγωγή από το βιβλίο “Η ιστορία της ασχήμιας” του Ουμπέρτο Έκο

by Αντικλείδι , https://antikleidi.com

Συναφές: 

Η ομορφιά δεν είναι το παν