Έχει ο ηθικός άνθρωπος δικαίωμα στην οργή; Το να οργίζεται κάποιος ανήκει στις ηθικές του επιλογές ή πρέπει να καταστέλλεται ως αρνητικό συναίσθημα;
Αναζήτηση αποτελεσμάτων για -Σωκράτη
Της Δρος Έλσας Νικολαΐδου
Μία από τις μεγαλύτερες διαμάχες στην ιστορία της Φιλοσοφίας είναι αυτή μεταξύ Στωικισμού και Επικουρισμού. Οι δύο σχολές δημιουργήθηκαν σχεδόν την ίδια χρονική περίοδο, μετά τον θάνατο του Σωκράτη, γνώρισαν άνθιση και παρακμή, απέκτησαν χιλιάδες οπαδούς και αμφότερες επιζούν έως σήμερα, κυρίως, χάρη στην ηθική τους θεωρία. Από την άλλη, οι οπαδοί τους ανέκαθεν θεωρούνταν αντίπαλοι. Δεν είναι λίγες οι φορές που έχουν ανταλλάξει απαξιωτικά σχόλια στον αγώνα για τη διεκδίκηση του τίτλου της καλύτερης φιλοσοφίας του βίου. Το να μιλήσει κάποιος με θετικό τρόπο για την «αντίπαλη» φιλοσοφία είναι σπάνιο. Ως εκ τούτου, ο Σενέκας αποτελεί ιδιάζουσα περίπτωση.
Eχουμε όλοι τεράστια ευθύνη στο να σταθούμε θαρραλέα απέναντι στο φαινόμενο του «επιστημονικού λαϊκισμού», ιδιαίτερα σε εποχές μεγάλων κρίσεων, όπως η σημερινή! Περισσότερα
Σε άρθρο του στους New York Times ο φιλόσοφος Σάιμον Κρίτσλεϊ δίνει συμβουλές για το πώς να αντιμετωπίζουμε τον θάνατο βρίσκοντας το κλειδί της απελευθέρωσης και της επιβίωσης.
Χιλιάδες χρόνια πριν από την εφεύρεση των σύγχρονων μικροσκοπίων, μια μοναδική “κάστα” φιλοσόφων ανακάλυψε τις βασικές αρχές της ύλης μ΄ένα τρόπο που μας είναι σχεδόν αδύνατο να πιστέψουμε. Ήταν οι “Ατομιστές.” ‘Ένα όνομα που οφείλεται στην ριζοσπαστική τους θεωρία που ήθελε όλο τον υλικό κόσμο να αποτελείται από μικρές, αδιαίρετες μονάδες: τα “άτομα” (“α” + “τομή”).
H φιλοσοφία θεωρείται η μητέρα όλων των επιστημών. Ο Αριστοτέλης μας λέει ότι «Από θαυμασμό και απορία, οι άνθρωποι και τώρα και παλιά, άρχισαν να φιλοσοφούν».
Περισσότερα
«Τα υλικά πράγματα είναι αδιάφορα, αλλά η χρήση τους δεν είναι αδιάφορη. Πώς λοιπόν θα διαφυλάξει κάποιος τη σταθερότητα μαζί και την ηρεμία, και συγχρόνως το πνεύμα της προσοχής που είναι μακριά από το αστόχαστο και το νωχελικό; Αν μιμείται αυτούς που παίζουν τα ζάρια. Οι υπολογισμοί είναι αδιάφοροι, τα ζάρια είναι αδιάφορα. Πώς ξέρω τι πρόκειται να πέσει; Δική μου δουλειά είναι να χρησιμοποιώ με προσοχή και τέχνη τη ζαριά που έπεσε.
Ωστόσο, ούτε καν αυτός που διατύπωσε την αρχή δεν θέλησε να περάσει απαρατήρητος, διότι είπε αυτή ακριβώς την πρόταση για να μην περάσει απαρατήρητος, και απέκτησε με άδικο τρόπο δόξα ανθρώπου με σοφία ξεχωριστή, συστήνοντας την έλλειψη δόξας. Περισσότερα
[…] προηγουμένως θα εξετάσουμε την άποψη του Επίκουρου, ο οποίος υποστηρίζει ότι όλοι οι άνθρωποι κατ’ ανάγκην αισθάνονται λύπη, όταν νομίσουν ότι τους βρήκε κάποια συμφορά, είτε την είχαν προβλέψει προηγουμένως και την ανέμεναν, είτε αυτή είναι γνωστή και τους βασανίζει εδώ και χρόνια.
«Ο αληθινά ευτυχισμένος είναι ο ελεύθερος. Μιλώ για εκείνον που μήτε ελπίζει μήτε φοβάται τίποτα.»
Δημώναξ (Δημώνακτος Βίος, Λουκιανός Ζ΄, 20).
Η θεωρία του «δίκαιου πολέμου» παραδοσιακά έχει την αφετηρία της στον Άγιο Αυγουστίνο (354-430) ο οποίος εξαρτά τον πόλεμο από το θεϊκό σχέδιο, αποδίδοντας ακόμη και τη διάρκειά του στη βούληση του Θεού (De civitate Dei contra paganos, V, 22). Ο πόλεμος είναι αποτέλεσμα της θεϊκής κρίσης, απομακρύνει από την αμαρτία και τιμωρεί τους ηττημένους. Ο πόλεμος υπό αυτή την έννοια (όταν διατάσσεται από τον Θεό) μπορεί να είναι δίκαιος.
Ο Νίκος Δήμου επέλεξε να εκφράσει τα συναισθήματά του για τη σοβαρή περιπέτεια υγείας του Πέτρου Τατσόπουλου μέσω ενός συγκινητικού κειμένου, φιλοσοφώντας παράλληλα για το αναπόφευκτο του θανάτου αλλά και τις χαρές της ζωής.
Περισσότερα
Σαν σήμερα, 28 Ιουλίου 1902, γεννήθηκε ένας από τους σημαντικότερους φιλοσόφους της επιστήμης του 20ού αιώνα, ο Αυστριακός φιλόσοφος και καθηγητής Καρλ Πόπερ. Διαβάστε ένα ενδιαφέρον απόσπασμα από το βιβλίο του “Η ανοιχτή κοινωνία και οι εχθροί της”
Μπορεί να είχε δίκιο – σύμφωνα με τα δεδομένα της εποχής του – ο μεγάλος μας σοφός ο Σωκράτης που δεν τίμησε τον γραπτό λόγο και παρέμεινε ένθερμος εραστής του προφορικού λόγου. Ωστόσο, ο γραπτός λόγος ήλθε ως μια φυσική αναγκαιότητα, ως μια ορμητική εξέλιξη που επηρέασε καθοριστικά την ιστορία της ανθρωπότητας, που διαμόρφωσε την εικόνα του σύγχρονου ανθρώπου, που συνδέθηκε με τα μεγάλα ρεύματα του Διαφωτισμού και των πολλαπλών μορφωτικών και εκπαιδευτικών κινημάτων σ’ όλες τις χώρες του Κόσμου. Η ζωή είναι πολύ διαφορετική με την ανάπτυξη του γραπτού λόγου, με την προαγωγή του ως καθοριστικού μέσου επικοινωνίας και γνώσης.
Περισσότερα
Πριν από 2.500 χρόνια ο Αριστοτέλης υποστήριξε πως «δεν υπάρχει καμία μεγάλη ιδιοφυΐα χωρίς κάποια δόση παράνοιας». Σήμερα ο ισχυρισμός του αποδεικνύεται επιστημονικά καθώς πολυάριθμες μελέτες αποδεικνύουν πως η ευφυΐα σχετίζεται με την μελαγχολία.
Περισσότερα
«Αρκεί να έχουμε άποψη για τη ζωή και να μην την καταναλώνουμε στην ανουσιότητα. Αρκεί να την αγαπήσουμε και αυτό δεν είναι καθόλου εύκολο. Χωρίς αγάπη δεν υπάρχει γνώση ούτε και το αντίστροφο»
Περισσότερα
Πολλοί άνθρωποι αποφεύγουν να διαβάσουν φιλοσοφία. Ο λόγος είναι απλός. Η σύγχρονη φιλοσοφία έχει πάρει διαφορετική τροπή από αυτήν που είχε στην αρχαιότητα. Τότε, συναντούσε κανείς παντού φιλοσόφους να συνδιαλέγονται με τον κόσμο. Δεν χρειαζόταν καν να φοιτήσει σε μια σχολή. Τους συναντούσε στον δρόμο (πολλές φορές ζούσαν εκεί), η φιλοσοφία και η ζωή τους ήταν ένα. Σήμερα, η φιλοσοφία θεωρείται ότι είναι δυσνόητη, ότι απευθύνεται σε λίγους, ότι δεν μπορεί να διαβαστεί από τα αυτούσια έργα των φιλοσόφων. Μήπως όμως δεν είναι έτσι; Μήπως όλα αυτά είναι παραπλανητικά και αξίζει να μελετήσεις φιλοσοφία; Περισσότερα
Οι αρχαίοι Έλληνες —που είναι τόσο αρχαίοι που μόνο από αταβισμό ή από δημαγωγική πρόθεση θα τους ονομάζαμε “προγόνους”-μας – λέγοντας “ειρήνη” ή “ειράνα” ή “ιράνα”, ανάλογα με τη διάλεκτο, εννοούσαν την κατάσταση ησυχίας, ομόνοιας και αρμονικής σχέσης ανάμεσα σε ανθρώπους, λαούς ή κράτη, που επικρατεί στο μεταξύ δύο πολέμων χρόνο. Μ’ άλλα λόγια, οι δημιουργοί της Λογικής δεν πίστευαν στη “διαρκή ειρήνη”, αφού όριζαν την ειρήνη σαν ένα είδος διαλείμματος ανάμεσα σε δύο πολέμους.