Π. Ιακωβής – Περιληπτική Επιστημολογία των φασιστικών και ολοκληρωτικών καθεστώτων

Δεδομένου ότι παρατηρείται παγκόσμια πολιτική στροφή προς ηγέτες με αναμφισβήτητα ολοκληρωτικά χαρακτηριστικά, η Επιστήμη δεν μπορεί να μείνει ανεπηρέαστη από αυτή την τάση. Άλλωστε, διαχρονικά, τα ολοκληρωτικά καθεστώτα είχαν πλήθος κοινών χαρακτηριστικών ως προς την όποια σχέση τους με την Επιστήμη, γεγονός που δεν είναι καθόλου τυχαίο, αλλά αποτελεί δομική οντότητα της ταυτότητάς τους.

Το σύντομο αυτό κείμενο, αποτελεί εκτός από περιγραφή και μια προειδοποίηση προς τον επιστημονικό κόσμο για το σκοτεινό μέλλον που επιφυλάσσει στην Επιστήμη η ολοκληρωτική στροφή της Ανθρωπότητας και κυρίως της ηγέτιδος δύναμης της των επιστημών, των ΗΠΑ. Η προειδοποίηση αυτή, ιδανικά θα όφειλε να μετατραπεί σε ενδυνάμωση των θεσμικών αντίβαρων των επιστημονικών φορέων για τις πιέσεις που θα δεχτούν από καθεστωτικές πρακτικές.

Τα ολοκληρωτικά καθεστώτα, λοιπόν, είναι αυτό που λέει το όνομά τους: Απαιτούν ολοκληρωμένο και ολοκληρωτικό έλεγχο της ζωής των υπηκόων τους ακόμα και σε τομείς όπως η προσωπική ζωή, το Κράτος Δικαίου και η επιστημονική έρευνα. Θεωρούν ότι το σύνολο των δραστηριοτήτων της κοινωνίας οφείλουν να υποτάσσονται στα κελεύσματα του ηγέτη. Κι αν η Πραγματικότητα είναι διαφορετική από τις θέσεις του καθεστώτος, τόσο το χειρότερο για την Πραγματικότητα.

Όμως, η επιστημονική μέθοδος, κινείται αντίστροφα. Δηλαδή, παρατηρεί, καταγράφει και συστηματοποιεί την εικόνα της Πραγματικότητος και κατόπιν δομεί τις θεωρίες της. Συνεπώς, η επιστημονική μέθοδος έρχεται σε καίρια αντίθεση με την μέθοδο των ολοκληρωτικών καθεστώτων, τα οποία θεωρούν ως θεμελιωδώς ορθές τις απόψεις του ηγέτη τους και κατόπιν θέτουν την Πραγματικότητα στο “Κρεβάτι του Προκρούστη” για να προσαρμοστεί στις θεωρίες του “Μεγάλου Τιμονιέρη”. Αν, επί παραδείγματι, οι Επιστήμες συμπεραίνουν ότι υφίσταται Ανθρωπογενής Κλιματική Αλλαγή, αυτό προφανέστατα έρχεται σε αντίθεση με τη θέση της παρούσης Κυβέρνησης των ΗΠΑ. Παρά τις τεκμηριωμένες θέσης της Επιστήμης, οι πολιτικές που θα ακολουθηθούν θα έρχονται σε κατάφωρη αντίθεση μαζί της. Έτσι, πλήθος ικανών και έντιμων επιστημόνων θα αναγκαστούν να αποχωρήσουν από τις θέσεις τους και θα αντικατασταθούν από αγύρτες που υποχρεωτικώς θα συμφωνούν με την πολιτική ηγεσία. Αυτοί, θα περιβάλλουν τις ψευδο – επιστημονικές θεωρίες τους με τον επιδερμικό μανδύα της επιστήμης, αλλά επί της ουσίας θα καταστρατηγήσουν κάθε έννοια επιστημονικής μεθόδου με πλήθος στατιστικών τεχνασμάτων και αλμάτων λογικού συμπερασμού. Χαρακτηριστικά, ακόμα και οι λίγοι “σοβαροί” επιστήμονες που υποστήριξαν τους ναζί, απομονώθηκαν από το καθεστώς, το οποίο τους έβλεπε με καχυποψία επειδή δεν ήταν τσαρλατάνοι.

Ας σημειωθεί εδώ, το λεγόμενο φαινόμενο του διπλασιασμού των επιστημονικών θεσμών. Χαρακτηριστικά, οι ναζί λόγου χάρη διατήρησαν τους Ιατρικούς Συλλόγους, αλλά συγχρόνως δημιούργησαν “Ιατρικούς” Θεσμούς, που ήταν προσηλωμένοι στη φασιστική ιδεολογία. Φυσικά, το σύνολο των πόρων και της κρατικής μέριμνας, κατευθυνόταν προς τις “φίλιες δυνάμεις”. Το Σταλινικό Καθεστώς, ακόμα χειρότερα, κυνήγησε και εκτόπισε πλήθος σοβαρών επιστημόνων που εναντιώθηκαν στον τσαρλατάνο Lysenko.

Τα ανωτέρω, θα έχουν μια αναπόδραστη συνέπεια: Τη φυγή και μετανάστευση πλήθους ικανότατων επιστημόνων από ολοκληρωτικά καθεστώτα, προς πιο ανοιχτές και φιλελεύθερες κοινωνίες, όπως έγινε με τη μεγάλη φυγή επιστημόνων από τη Γερμανία κατά τη διάρκεια του 2ου Παγκοσμίου Πολέμου.

Παρά ταύτα, τα καθεστώτα αυτά, δε θα βιώσουν άμεσα αυτή την έλλειψη επιστημονικού δυναμικού και brain drain. Και αυτό διότι χώρες όπως οι ΗΠΑ και η Ρωσία, έχουν ήδη σοβαρότατη υποδομή και παράδοση στις επιστήμες, ενώ έχουν και υπερ – επάρκεια πόρων για έρευνα και καινοτομία. Επιπλέον, τα ολοκληρωτικά καθεστώτα, μπορεί όντως να κηρύττουν “πόλεμο στην Επιστήμη” όπως χαρακτηριστικά έγινε στην πρώτη θητεία Trump, αλλά καθόλου δεν απορρίπτουν την Τεχνολογία, δηλαδή τις πρακτικές εφαρμογές της, ειδικώς αυτές που είναι “συμφέρουσες” προς το καθεστώς. Κάθε άλλο, μάλιστα, χρηματοδοτούν αθρόα τεχνολογικές εφαρμογές που σχετίζονται με πολεμικές τεχνολογίες, προπαγάνδα, διαστημική τεχνολογία, παρακολουθήσεις και τεχνικές ελέγχου και χειρισμού των Πολιτών.

Οι ναζί, σε πολλά μπορεί να απέτυχαν, αλλά η προπαγάνδα τους ήταν υποδειγματικά οργανωμένη, όπως άλλωστε μας αποδεικνύει και η προσήλωση Trump στον έλεγχο των Μέσων Κοινωνικής Δικτύωσης. Αντιθέτως, υιοθετούν ψευδο – επιστήμες και θεωρίες συνωμοσίας σε ζητήματα που σχετίζονται με τον απλό πολίτη, όπως τα ζητήματα των εμβολιασμών, της φθορίωσης του πόσιμου νερού και η κλιματική αλλαγή.

Συνεπώς θα παρατηρήσουμε την διασχιστική – σχιζοειδή σχέση των ολοκληρωτικών ηγετών με την Επιστήμη. Από τη μια καταστολή της ελεύθερης επιστημονικής έρευνας και από την άλλη ενίσχυση των τεχνολογικών εφαρμογών. Από τη μια ψευδο – επιστήμες και θεωρίες συνωμοσίας και από την άλλη υιοθέτηση των γνώσεων της Επιστήμης για ζητήματα που σχετίζονται με την Προπαγάνδα, τον Πόλεμο, το Διάστημα και την ανεξέλεγκτη εκμετάλλευση των Φυσικών Πόρων. Από τη μια πόλεμος στην Επιστήμη και από την άλλη επιδερμικός θαυμασμός για τα επιτεύγματα της Τεχνολογίας. Να προστεθεί, εδώ το αδιάλειπτο ενδιαφέρον που παρουσιάζουν τα καθεστώτα αυτά για την ψευδο – επιστήμη της Ευγονικής, ρατσιστικές ψευδο – μαθηματικοποιήσεις, αποκρυφιστικές α-νοησίες και η αδυναμία τους να κατανοήσουν φιλοσοφικά την ,καταρριφθείσα επιστημονικώς, Αιτιοκρατία.

H Επιστήμη αποτελεί το μεγαλύτερο επίτευγμα του Ανθρώπινου Πνεύματος και η επιτυχία της οφείλεται στην Επιστημονική Μέθοδο, που προσπαθεί με άλλοτε άλλη επιτυχία να κυνηγήσει το ιδεώδες της Αντικειμενικότητας και της πρόσδεσης στην Πραγματικότητα. Η φυγή από την Πραγματικότητα και η προσκόλληση στις όποιες ασυναρτησίες του όποιου “Μεγάλου Τιμονιέρη”, οδηγεί τα ολοκληρωτικά καθεστώτα στην παρακμή.

Κάτι τέτοιο, όμως, δεν είναι ούτε γρήγορο, ούτε εύκολο, ούτε  αναίμακτο. Δεν θα είναι εύκολη ούτε “βελούδινη” η αποκαθήλωσή τους. Η Ανθρωπότητα μόλις εισήλθε σε ένα ανατροφοδοτούμενο σπιράλ Σκοταδισμού. Για να επικρατήσουν ξανά οι δυνάμεις του Διαφωτισμού, του Κράτους Δικαίου και της Επιστήμης, θα απαιτηθεί σοβαρότητα, επιμονή και συστηματική αντίθεση με τον Σκοταδισμό. Απαιτείται οι Αστικές Δημοκρατίες να δώσουν “καταφύγιο” στους Επιστήμονες και Διανοούμενους που θα φύγουν αργά ή γρήγορα από το σκοτάδι. Οι άνθρωποι αυτοί αποτελούν “κεφάλαιο” για το μέλλον μιας χώρας, όπως μας απέδειξε ο 2ος Παγκόσμιος Πόλεμος.

Επιπλέον, για την Ελλάδα, τα τεκταινόμενα στην παγκόσμια πολιτική σκηνή, αποτελούν πρώτης τάξεως ευκαιρία για την αναστροφή του κύματος φυγής επιστημόνων, αν αναληφθούν πρωτοβουλίες φιλικές προς την ελεύθερη και αξιοκρατική επιστημονική έρευνα. Η τελευταία παρατήρηση είναι εξαιρετικά σημαντική, αφού μπορεί να θέσει ισχυρότατες βάσεις για την ανάταξη της Πατρίδας, όταν η Ανθρωπότητα εξέλθει από το σκοτεινό σπιράλ.

Απαιτείται οι επιστημονικοί φορείς να θωρακιστούν θεσμικά για την επίθεση που θα δεχτούν από αγύρτες, charlatans, πολιτικάντηδες και λαοπλάνους. Τα Καταστατικά των Θεσμών οφείλουν να σηκώσουν τείχος προστασίας για την επιστημονική έρευνα και τους επιστήμονες έναντι των πολιτικών παρεμβάσεων, των αήθων χρηματοδοτήσεων, της έλλειψης ακεραιότητας της επιστημονικής έρευνας. Η σοβούσα Κρίση Αναπαραγωγιμότητας των ερευνητικών εργασιών στην Επιστήμη, έχει ρίζες παρόμοιες με την πολιτική εικόνα που παρουσιάζει η Ανθρωπότητα. Σχετίζεται με πρακτικές “ποσότητας αντί ποιότητας”, δημοσίευσης αντί αδρών πληρωμών, δημοσιοσχεσίτικης προσέγγισης, αήθους χειρισμού της Στατιστικής, ενδογενούς μεθοδολογικής αδυναμίας της Συχνοτικής Μεθόδου και απώλειας ελέγχου των Θεσμικών Φορέων έναντι του προσωπικού τους. Συνεπώς, απαιτείται η λύση αυτού του “Γόρδιου Δεσμού” με αυστηρό ποιοτικό έλεγχο και αξιολόγηση δημοσιεύσεων, με αποπομπή των “Predator Journals” από την επιστημονική κοινότητα.

Από τα ανωτέρω είναι σαφές, ότι η Επιστήμη θα περάσει ακόμα μια δύσκολη εποχή, αφού μετά τους θρησκευτικούς διωγμούς που υπέστη στον Μεσαίωνα, τώρα θα πρέπει να αντέξει τη μετωπική σύγκρουση με την ασύδοτη Οικονομία, τους Ολιγάρχες και τα πανταχού παρόντα, πλέον, Ολοκληρωτικά καθεστώτα.

 Παρά ταύτα, υφίστανται και ευκαιρίες για όσους Θεσμούς επιδείξουν ευθυκρισία και πολιτική διαύγεια.

***

Ιακωβής Παναγιώτης MD, PhD

Καρδιολόγος

Επεμβατικός Καρδιολόγος

Γενικός Αρχίατρος ε.α

Επιστημολόγος

by Αντικλείδι , https://antikleidi.com