Πλούταρχος – Στον Πολλιανό και στην Ευρυδίκη με τις καλύτερες ευχές


Πράγματα που τα έχετε ξανακούσει κατ’ επανάληψη μιας και ανατραφήκατε με τη φιλοσοφία, τα συγκέντρωσα και τα ’βαλα σε μια σειρά, σε σύντομες περιλήψεις για να τα απομνημονεύετε πιο εύκολα, και σας τα στέλνω ως γαμήλιο δώρο.

Προσεύχομαι στις Μούσες να σταθούν στο πλευρό της Αφροδίτης και να τη βοηθήσουν’ πολύ περισσότερο από το να βγάζουν οι λύρες κι οι κιθάρες ήχο αρμονικό, έργο των Μουσών είναι να φροντίσουν, η μουσική του σπιτιού σας να μην είναι παράφωνη μα αρμονικά δεμένη με τη λογική και τη φιλοσοφία.

Οι παλαιοί δίπλα στην Αφροδίτη έβαζαν και τον Ερμή, κι αυτό γιατί οι ηδονές του γάμου χρειάζονται τη λογική πάνω από όλα’ κι έβαζαν και την Πειθώ και τις Χάριτες, ώστε στο παντρεμένο ζευγάρι ο ένας να κάνει το θέλημα του άλλου με την πειθώ και χωρίς αντίδραση και καυγά.

  • »Ιδιαίτερα στο ξεκίνημα θα πρέπει οι νιόπαντροι να προσέχουν ν’ αποφεύγουν τις διαφωνίες και τους καυγάδες, έχοντας υπ’ όψη ότι και τα συγκολλημένα σκεύη, στην αρχή μπορεί να διαλυθούν εύκολα με το παραμικρό χτύπημα’ ενώ με τον χρόνο δυναμώνουν οι αρμοί τους, τόσο που μόνο το σίδερο κι η φωτιά μπορούν να τα κομματιάσουν.
  • »Όπως ανάβει εύκολα το άχυρο, το φυτίλι κι η γούνα του λαγού και γρήγορα σβήνει (εκτός κι αν πιάσει φωτιά και κάτι άλλο εύφλεκτο που να μπορεί να τη συντηρήσει), έτσι ακριβώς ανάβει κι ο δυνατός ο έρωτας των νιόπαντρων απ’ τις ορμές του σώματος και τα νιάτα’ ας μη νομίζουμε πως θα ’χει διάρκεια και θα μείνει αμετάβλητος, αν δεν υπάρχει το ήθος που θα τον στηρίξει και θα διατηρήσει τη ζωντάνια του.
  • »Όταν ψαρεύεις φαρμακώνοντας το νερό με φλόμο, το ψάρι το πιάνεις εύκολα και γρήγορα’ μόνο που έτσι χάνει τη νοστιμιά του το κρέας και δεν τρώγεται. Έτσι και κάποιες που χρησιμοποιούν φίλτρα μαγικά και μαγγανείες για να κερδίσουν τους άντρες και τους κατακτούν με όπλο την ηδονή, καταλήγουν να συζούν με κάτι χαζούς, κάτι ανόητους και ευνουχισμένους. Η γυναίκα που προτιμάει έναν χαζό για να τον εξουσιάζει, αντί να ’χει να ακούει ένα μυαλωμένο άνθρωπο, μοιάζει με κείνους που προτιμούν να οδηγούν τυφλούς στο δρόμο παρά να ακολουθούν κάποιον που έχει τα μάτια ανοιχτά και ξέρει.
  • »0 ήλιος νίκησε το ξεροβόρι: όσο λυσσομανούσε ο αέρας και του άρπαζε το ρούχο, ο άνθρωπος το τύλιγε και το ’σφίγγε πάνω του ολοένα και περισσότερο. Μα σαν κόπασε ο άνεμος και ζέστανε ο ήλιος, ο άνθρωπος έβγαλε τον χιτώνα να μη ζεσταίνεται. Αυτό κάνουν κι οι περισσότερες γυναίκες. Όταν πάνε οι άντρες τους να τους στερήσουν με το ζόρι την καλοπέραση και τις πολυτέλειες, εκείνες αντιδρούν και καυγαδίζουν. Ενώ όταν πείθονται με επιχειρήματα, βάζουν κατά μέρος τις υπερβολές και φέρονται μετρημένα.
  • »0 Κάτων έδιωξε μέσα από τη βουλή εκείνον που φίλησε τη γυναίκα του μπροστά στην κόρη του. Παραήταν ίσως υπερβολικός. Αν όμως είναι άσχημο να φιλιέσαι και να αγκαλιάζεσαι μπροστά σε άλλους, πόσο πιο άσχημο είναι να μαλλώνει το ζευγάρι και να βρίζεται παρουσία τρίτων’ και τα μεν γλυκόλογα να λέγονται στα κρυφά, θαρρείς κι είναι απόρρητα, ενώ οι νουθεσίες κι οι επικρίσεις και τα πολλά τα σχόλια να λέγονται στα φανερά, μπρος σ’ όλο τον κόσμο.
  • »Όπως ένας καθρέφτης από χρυσάφι και πολύτιμα πετράδια είναι άχρηστος αν δεν δείχνει ίδια τη μορφή, έτσι ανώφελη είναι και μια πλούσια σύζυγος αν δεν δείχνει στον άντρα της ότι ο τρόπος ζωής της είναι όμοιος με τον δικό του και ότι οι χαρακτήρες τους συμφωνούν. Αν εκείνος τυχαίνει να ’ναι χαρούμενος, κι ο καθρέφτης τού δείχνει μια σκυθρωπή εικόνα, ή αν εκείνος έχει στεναχώριες κι είναι κατηφής και τον δείχνει να χασκογελάει χαρούμενα, τότε ο καθρέφτης είναι ελαττωματικός και για πέταμα. Το ίδιο ισχύει και για τη γυναίκα που σαν τον βλέπει να ’χει όρεξη για αστεία και γλυκόλογα τού κάνει μούτρα, ενώ όταν τον βλέπει σκεφτικό παίζει μαζί του και γελάει.
  • »Όποιος δεν ευχαριστιέται να βλέπει τη γυναίκα του να τρώει μαζί του στο ίδιο τραπέζι, της μαθαίνει να χορταίνει την πείνα της όταν μένει μόνη. Με τον ίδιο τρόπο, αυτός που δεν είναι ευδιάθετος με τη γυναίκα του και δε μοιράζεται μαζί της το γέλιο και το παιχνίδι, της μαθαίνει να αναζητάει προσωπικές ηδονές ξέχωρα απ’ αυτόν.
  • »0 Ρωμαίος, την ώρα που τον σχολίαζαν οι φίλοι του, ότι χώρισε με γυναίκα πλούσια, νέα και μυαλωμένη, άπλωσε το πόδι και τους έδειξε το παπούτσι του: «Και τούτο δω το παπούτσι», είπε, «και ωραίο είναι και καινούριο’ κανείς όμως δεν ξέρει πού με σφίγγει.
  • » Δεν πρέπει λοιπόν να επαναπαύεται η γυναίκα μήτε στην προίκα της μήτε στην ομορφιά. Περισσότερο να μετράει την ουσιαστική επαφή με τον άντρα, τη συζήτηση και το χαρακτήρα και τη συμπεριφορά αυτά να μη γίνονται μέρα με τη μέρα απότομα και στενάχωρα, μα να ’ναι ευπροσάρμοστα, να μη του κάνουν κακό, να ’ναι αξιαγάπητα. Οι γιατροί φοβούνται περισσότερο τους μικρούς και συχνούς πυρετούς που προκαλούνται από άγνωστες αιτίες, παρά έναν υψηλό πυρετό που τα αίτιά του είναι ολοφάνερα. Έτσι, ακριβώς εκείνα που περνούν απαρατήρητα στους άλλους, οι μικρές και συνεχείς και καθημερινές προστριβές μες στο ζευγάρι, είναι που φέρνουν τη διχόνοια και καταστρέφουν τη συμβίωση.
  • »Κάποτε, πάλι, η Ολυμπιάδα σχολίασε ένα νεαρό αυλικό που πήρε γυναίκα όμορφη μα με κακό όνομα: «Ετούτος δεν έχει μυαλό’ αν είχε, δεν θα παντρευόταν με τα μάτια.» Δεν πρέπει λοιπόν να παντρεύεται κανείς “με τα μάτια”, μα ούτε και με τα δάχτυλα, όπως μερικοί-μερικοί που μετρούν στα δάχτυλα τι έχουν να λαβαίνουν από τη μέλλουσα συμβία αντί να λογαριάζουν τι λογής θα ’ναι η συμβίωσή τους.
  • »0 Φειδίας έφτιαξε για τους Ηλείους την Αφροδίτη να πατάει το πόδι της πάνω σε μια χελώνα. Το άγαλμα είναι για τις γυναίκες ένα σύμβολο της νοικοκυροσύνης και της σιωπής: θα πρέπει η γυναίκα είτε να μιλά κατευθείαν στον άντρα της είτε να μιλά μέσω αυτού, όπως ο μουσικός που παίζει πνευστό όργανο, και να μη δυσανασχετεί που η φωνή της γίνεται πιο εντυπωσιακή χάρη σε μια δεύτερη γλώσσα.*
  • »Στη Λέπτη της Λιβύης, είναι πατροπαράδοτο έθιμο, μια μέρα μετά το γάμο να πηγαίνει και να ζήτα η νύφη από τη μάνα του γαμπρού μια χύτρα. Κι εκείνη να μη της δίνει, και να της λέει πως δεν έχει. Κι αυτό, για να το πάρει απόφαση η νύφη από την αρχή πως πεθερά θα πει μητριά’ κι αν τύχει αργότερα να εκτραχυνθούν τα πράγματα, να μη δυσαρεστείται ούτε να αγανακτεί. Η γυναίκα πρέπει να γνωρίζει την αιτία και να κοιτάξει να την θεραπεύσει’ και αιτία είναι τ’ ότι η ζηλοτυπία της μάνας είναι ισχυρότερη από την καλή διάθεση προς τη νύφη. Μία είναι η θεραπεία αυτού του πάθους: να φροντίζει να κερδίζει την εύνοια του άντρα της και να μη μειώνει εκείνη της μάνας του.
  • »Στους Έλληνες στρατιώτες που πολεμούσαν στο πλευρό τού Κύρου, οι στρατηγοί τους έδωσαν την εξής διαταγή: αν οι εχθροί επιτίθενται με φωνές, εκείνοι να τους υποδέχονται σιωπηλοί’ αν οι εχθροί είναι σιωπηλοί, εκείνοι να ορμούν καταπάνω τους με φωνές. Κι η μυαλωμένη γυναίκα, την ώρα που ο άντρας πάνω στο θυμό του βάζει τις φωνές, κάθεται ήσυχη κι αμίλητη’ κι όταν εκείνος σωπαίνει, του μιλά και τον παρηγορεί.
  • »Kαι συ, Ευρυδίκη, πάνω απ’ όλα προσπάθα να διατηρήσεις επαφή με τα λόγια των σοφών και καλών ανθρώπων και πάντα να θυμάσαι από στήθους εκείνα που μάθαινες στη σχολή μου όταν ήσουν παρθένα. Έτσι, όχι μόνο θα ’σαι η χαρά του άντρα σου, μα θα σε θαυμάζουν κι οι άλλες γυναίκες που θα σε βλέπουν με τόσα και τέτοια κοσμήματα που για να τ’ αποκτήσεις δεν χρειάστηκαν πλούτη. Βλέπεις, τα μαργαριτάρια τής τάδε πλούσιας κυρίας ή τα μεταξωτά τής τάδε αλλοδαπής, δεν γίνεται να τ’ αποκτήσεις και να τα φορέσεις, αν πρώτα δεν τα ακριβοπληρώσεις’ όμως τα κοσμήματα της Θεανούς ή της Γοργούς, της γυναίκας του Λεωνίδα, και της Τιμόκλειας, της αδελφής του Θεαγένη, και της Κλαυδίας, και της Κορνηλίας, της κόρης του Σκιπίωνα, και όσων άλλων γυναικών θαυμάστηκαν κι έμειναν ξακουστές, αν τα έχεις για προίκα και στολίζεσαι μ’ αυτά, θα μπορέσεις να ζήσεις λαμπρά και ευτυχισμένα.

(Γαμικά παραγγέλματα -αποσπ.).

livingsto

Από το βιβλίο «Η αποστολή της Ελλάδας» του sir Richard Livingstone .  Εκδόσεις: Θύραθεν. Πρόλογος – Μετάφραση Γ. Αβραμίδης

by Αντικλείδι , https://antikleidi.com

Σχετικά Άρθρα

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -


- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -