Μάρκος Αυρήλιος – Ακόμη και μέσα σ’ ένα παλάτι είναι δυνατό να ζήσει κανείς


Μετά τον πρώτο νικηφόρο πόλεμο κατά των γερμανικών φύλων (Μαρκομάνων και Κουάδων) και των Σαρματών, ο Μάρκος ανακάλυψε ότι το θησαυροφυλάκιο του κράτους είχε αδειάσει. Ο ίδιος «δεν θέλησε ούτε να το σκεφτεί να επιβαρύνει με έκτακτο φόρο τις επαρχίες».

Για να μαζευτούν χρήματα, έβγαλε σε δημοπρασία «τα έπιπλα του παλατιού, χρυσά κύπελλα, κρύσταλλα και πορσελάνες (“murrina”), βάζα, μεταξωτά χρυσοποίκιλτα φορέματα της γυναίκας του, κι ακόμη, ένα σωρό κοσμήματα που βρήκε μέσα σ’ έναν ιερό θάλαμο του Αδριανού. Η δημοπρασία κράτησε δυο μήνες, και μαζεύτηκε τόσο χρυσάφι, που όταν έληξε ο Μαρκομανικός Πόλεμος όπως τον είχε σχεδιάσει, ο Μάρκος δήλωσε στους αγοραστές ότι, όποιος ήθελε να επιστρέφει αυτά που είχε αγοράσει και να πάρει τα Λεφτά του πίσω, μπορούσε να το κάνει.»

Εξ αιτίας της υποχρεωτικής μακρόχρονης παραμονής του στο βόρειο σύνορο του Δούναβη (στη σημερινή Αυστρία) και στο Σίρμιο (κοντά στο σημ. Βελιγράδι), ο Μάρκος, σε αντίθεση με τον Αδριανό που ταξίδευε διαρκώς, δεν έκανε παρά μόνο μια περιοδεία στην επικράτεια. Αλλά κι εκείνο, το μόνο ταξίδι του που είναι γνωστό, εξυπηρετούσε καθαρά πολιτική σκοπιμότητα: Το 175 ένας στασιαστής, ο Αβίδιος Κάσσιος, είχε αυτοανακηρυχθεί αυτοκράτορας στην Ανατολή, αλλά ύστερα από τρεισήμισι μήνες στην εξουσία δολοφονήθηκε από έναν εκατόνταρχο, και έτσι η ανταρσία πήρε τέλος και οι υποστηριχτές της εξουδετερώθηκαν. Όμως ο Μάρκος έπρεπε να αποκαταστήσει σχέσεις με τις επαρχίες της ανατολής και τις πόλεις του Λεβάντε και της Αιγύπτου, που όλες είχαν υποστηρίξει τον σφετεριστή. Έτσι ταξίδεψε το 175-6 μέχρι την Αλεξάνδρεια.

Όπως σημειώνει ο αρχαίος βιογράφος ,όσο καιρό παρέμεινε στην Αλεξάνδρεια «συμπεριφερόταν ως απλός πολίτης και φιλόσοφος (civem se egit et philosophium) παντού όπου πήγαινε, στα στάδια και στους ναούς. Και μολονότι οι Αλεξανδρινοί είχαν εκδηλωθεί ανοιχτά υπέρ του Αβίδιου Κάσσιου, ο Μάρκος τούς συγχώρεσε τα πάντα» (οmnibus ignovit), και όχι μόνο δεν έκανε εκκαθαρίσεις, αλλά ζήτησε από την θυγατέρα του να μείνει εκεί και να ζήσει ανάμεσα στους Αλεξανδρινούς — προφανώς για να δείξει ότι τους θεωρούσε δικούς του ανθρώπους.

Μετά την Αλεξάνδρεια κατευθύνθηκε προς τη Σμύρνη. Προηγουμένως, περνώντας από την Παλαιστίνη, γράφει ο Αμμιανός Μαρκελίνος, «απηύδησε με την βρωμιά και τον ταραχώδη χαρακτήρα των Εβραίων, και λέγεται ότι συχνά αναφωνούσε με θλίψη: “Ω Μαρκομάνοι, ω Κουάδοι, ω Σαρμάτες, επιτέλους βρήκα ανθρώπους πιο άχρηστους από εσάς!”.» Ο Αμμιανός δεν αναφέρει κανένα συγκεκριμένο περιστατικό. Πιθανότατα δεν είχε συμβεί τίποτε το αξιομνημόνευτο. Το βέβαιο, όμως, είναι ότι το αντιιουδαϊκό αίσθημα των Ρωμαίων, ιδιαίτερα μετά τις εξεγέρσεις των Εβραίων (115-18 και 132-5 μ·Χ·), ήταν το ίδιο έντονο με το αντιρωμαϊκό μένος των Εβραίων.

Στη Σμύρνη ο Μάρκος συναντήθηκε με τον ιδιόρρυθμο αλλά δημοφιλή σοφιστή Αίλιο Αριστείδη, που στα νιάτα του είχε εκφωνήσει τον ιστορικό λόγο “Εις ‘Ρώμην” . Οι δυο τους συναντιόνταν τώρα μάλλον για πρώτη φορά ύστερα από είκοσι χρόνια. Ο Φιλόστρατος διασώζει ένα στιγμιότυπο από τη συνομιλία τους: “Ο Μάρκος τον ρωτά πότε θα μπορέσει να τον ακούσει να δίνει διάλεξη. «Δώσε μου το θέμα σήμερα, και αύριο θα με ακούσεις… Μόνο που θέλω να επιτραπεί να είναι παρόντες στην ακρόαση και φίλοι και γνωστοί». «Να επιτραπεί», είπε ο Μάρκος, «γιατί είναι δημοκρατικό» (δημοτικόν γάρ). Όταν όμως ο Αριστείδης τού είπε, «Να τους επιτρέψεις, βασιλιά, να φωνάζουν και να χειροκροτούν όσο μπορούν», ο αυτοκράτορας χαμογέλασε και του είπε, «αυτό εξαρτάται από σένα».

aureliusΜάρκος Αυρήλιος “Τα εις εαυτόν” Εκδόσεις Θύραθεν

Μάρκος Αυρήλιος Αντωνίνος Αύγουστος (πολλές φορές επονομαζόμενος και “Σοφός”, 26 Απριλίου, 121 – 17 Μαρτίου, 180) ήταν Ρωμαίος αυτοκράτορας από το 161 μέχρι τον θάνατο του, το 180. Ήταν ο τελευταίος από τους τελευταίους πέντε καλούς Αυτοκράτορες (Νέρβας, Τραϊανός, Αδριανός, Αντωνίνος, Μάρκος Αυρήλιος) και θεωρείται ένας από τους πιο σημαντικούς στωικούς φιλοσόφους. Η βασιλεία του χαρακτηρίζεται από πολέμους στην Ασία απέναντι στην επανακάμπτουσα Παρθική Αυτοκρατορία και με τις γερμανικές φυλές στη Γαλατία και τον Δούναβη, ενώ σημειώθηκε και μία στάση εναντίον του, στην Ανατολή, από τον Αβίδιο Κάσσιο, η οποία απέτυχε. Ενώ ήταν στις εκστρατείες μεταξύ του 170 και του 180, ο Μάρκος Αυρήλιος έγραψε “Τα Εις Εαυτόν” στα ελληνικά ως πηγή για τη βελτίωση του χαρακτήρα και του πνεύματός του.

Αντικλείδι , https://antikleidi.com

Σχετικά Άρθρα

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -


- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -