Φρίντριχ Νίτσε – 40 μικρά, Ανθρώπινα, Πολύ Ανθρώπινα, μαθήματα ζωής


«Εκείνος που βλέπει λίγο, βλέπει πάντα πολύ λίγο. Εκείνος που ακούει άσχημα, ακούει πάντα, κάτι παραπάνω.»

«Οι πεποιθήσεις είναι πιο επικίνδυνοι εχθροί της αλήθειας απ’ όσο τα ψέματα.»

«Όταν τοποθετούμε την αλήθεια στο κεφάλι, δεν διακρίνουμε, γενικά παρά το κεφάλι μας. Ούτε αυτό δεν είναι τοποθετημένο εκεί όπου θα έπρεπε.»

«Μπορούμε να αμφιβάλλουμε αν ένας μεγάλος ταξιδιώτης έχει βρει σημείο στον κόσμο με πιο άσχημες πλευρές απ’ όσο πάνω στο ανθρώπινο πρόσωπο.»

«Εκείνος που δεν ξέρει να βάζει τις ιδέες του στον πάγο δεν πρέπει να εμπλέκεται στη ζέστη της συζήτησης.»

«Τι είναι λοιπόν η αγάπη, αν δεν είναι να καταλαβαίνεις και να χαίρεσαι, βλέποντας κάποιον άλλο να ζει, να ενεργεί και να αισθάνεται μ’ ένα διαφορετικό και αντίθετο από το δικό σου τρόπο; Για να ενώσει η αγάπη τα αντίθετα μέσα στη χαρά, δεν πρέπει να τα καταργήσει και να τα αρνηθεί. Ακόμη και η αγάπη για τον εαυτό σου έχει ως μια αμετάβλητη δυαδικότητα (ή μια πολλαπλότητα) σ’ ένα μόνο πρόσωπο.»

«Δεν είναι από τον τρόπο που μια ψυχή προσεγγίζει την άλλη, αλλά από τον τρόπο με τον οποίο χωρίζεται από αυτή που αναγνωρίζει τη συγγένεια και την εγγύτητά της προς αυτή.»

«Δεν γνωρίζουμε αν έχουμε ένα δόντι φιδιού, πριν κάποιος τοποθετήσει τη φτέρνα του πάνω μας. Ο χαρακτήρας μας είναι καθορισμένος περισσότερο ακόμη από την απουσία ορισμένων γεγονότων, παρά από αυτά που έχουμε ζήσει.»

«Η λέξη του πνεύματος είναι το επίγραμμα που βάζουμε στο θάνατο ενός συναισθήματος.»

«Ο συνηθισμένος άνθρωπος είναι θαρραλέος και άτρωτος, όπως ένας ήρωας, όταν δεν βλέπει τον κίνδυνο, όταν δεν έχει μάτια για αυτόν. Αντίθετα ο ήρωας δεν προσφέρει τίποτα τρωτό παρά τη ράχη του: εκεί όπου δεν έχει μάτια.»

«Όπως ακριβώς οι κακοί ποιητές, στο δεύτερο μέρος των στίχων, ψάχνουν ιδέες για ρίμα, όμοια οι άνθρωποι, στο δεύτερο μέρος της ζωής, γίνονται πιο ανήσυχοι, συνηθίζουν να αναζητούν τις πράξεις, τις καταστάσεις, τις σχέσεις που πλαισιώνουν με αυτές την προηγούμενη ζωή τους, έτσι που εξωτερικά, όλα είναι σε συμφωνία αλλά η ζωή τους δεν κυριαρχείται πια και πάντα εκ νέου, καθορίζεται από μια δυνατή σκέψη, αντικαθίσταται από την πρόθεση να βρεθεί η ρίμα.»

«Η πίστη στην αλήθεια αρχίζει με την αμφιβολία στο θέμα όλων των “αληθειών” στις οποίες έχουμε πιστέψει ως τώρα.»

«Η φλόγα δεν είναι τόσο λαμπερή για την ίδια όσο για τους άλλους που φωτίζει: το ίδιο συμβαίνει με τον σοφό.»

«Οι νέοι άνθρωποι αγαπούν το ενδιαφέρον και το μοναδικό, αδιάφορα ως πιο σημείο είναι αληθινό ή ψεύτικο. Τα πιο ώριμα πνεύματα αγαπούν, από την αλήθεια, εκείνο που είναι το πιο ενδιαφέρον και μοναδικό σε αυτή. Τέλος, τα εντελώς ώριμα πνεύματα αγαπούν την αλήθεια ακόμη και μέσα στα πράγματα όπου φαίνεται γυμνή και απλή και προκαλεί στον χυδαίο άνθρωπο πλήξη επειδή έχουμε παρατηρήσει ότι η αλήθεια συνηθίζει να λέει ότι πιο εξυψωμένο κατέχει σε πνεύμα, με το ύφος της απλότητας.»


«Δεν είναι το να είσαι ο πρώτος που βλέπει κάτι νέο, αλλά είναι το να βλέπεις, σαν να ήταν νέα, τα παλιά και γνωστά πράγματα που έχουν ιδωθεί και ξαναϊδωθεί από όλον τον κόσμο που διακρίνει χα αληθινά πρωτότυπα πνεύματα. Αυτός που αποκαλύπτει τα πράγματα, είναι γενικά, αυτή η εντελώς χυδαία και αδέξια ύπαρξη – ο τυχαίος.»

«Η αγένεια είναι, συχνά, η ένδειξη μιας αδέξιας απόδειξης μετριότητας που φανερώνει το μυαλό, όταν ξαφνιάζεται και προσπαθεί να κρυφτεί κάτω από τη χυδαιότητα.»

«Το πότε και το πως γελά μια γυναίκα, είναι ένδειξη της μόρφωσής της, αλλά η φύση της αποκαλύπτεται από τον τόνο του γέλιου της. Στις πολύ καλλιεργημένες γυναίκες βλέπουμε, ίσως, το τελευταίο άλυτο ίχνος της φύσης τους.»

«…η πνευματική πρόοδος εξαρτάται από τα πιο αδέσμευτα, αβέβαια και αδύναμα από ηθική άποψη άτομα: είναι οι άνθρωποι που αποτολμούν καινούργια πράγματα και γενικά πολλά πράγματα., .όταν αφήνουν απογόνους, πετυχαίνουν ένα χαλάρωμα των δεσμών και από καιρού σε καιρό δίνουν ένα πλήγμα στο σταθερό στοιχείο της κοινότητας. Ακριβώς σ’ αυτό το πληγωμένο, αδυνατισμένο μέρος, ολόκληρο το κοινωνικό σώμα μπολιάζεται θαρρείς με κάτι καινούργιο, μολαταύτα η δύναμη του πρέπει να ‘ναι συνολικά επαρκής για να μπορέσει να δεχτεί αυτό το καινούριο πράγμα στο αίμα του και να το αφομοιώσει.»

«Ελεύθερο πνεύμα ονομάζεται ο άνθρωπος, που σκέφτεται διαφορετικά απ’ ό,τι αναμένεται με βάση την καταγωγή του, τον περίγυρό του, την τάξη του και το λειτούργημά του… ζητάει λόγους, ενώ οι άλλοι ζητούν πίστη.»

«Τα δεσμευμένα πνεύματα θεωρούν σωστά μόνο τέσσερα είδη πραγμάτων. Πρώτο: όλα τα πράγματα που έχουν διάρκεια είναι σωστά, δεύτερο: όλα τα πράγματα που δεν είναι μπελάς για μας είναι σωστά, τρίτο: όλα τα πράγματα που μας ωφελούν, τέταρτο: όλα τα πράγματα για τα οποία έχουμε κάνει θυσίες είναι σωστά.»

«…το χάρισμα να έχεις καλούς φίλους είναι σε πολλούς ανθρώπους πολύ μεγαλύτερο από το χάρισμα να είσαι ένας καλός φίλος.»

«Επειδή η αγάπη δεν σέβεται, οι φιλόδοξοι άνθρωποι αποφεύγουν με πείσμα, είτε κρυφά είτε φανερά, να αγαπηθούν από άλλους.»

«Οι καλλιτέχνες καλλιεργούν την εκτίμηση για τα πάθη και πάντα το ‘καναν αυτό, βεβαίως, εξυμνούν επίσης τις φοβερές επανορθώσεις για το πάθος, τις οποίες αναλαμβάνει να κάνει κανείς μόνος του, εκείνα τα φοβερά ξεσπάσματα της εκδίκησης, που έχουν ως επακόλουθο τον θάνατο, το σακάτεμα, τον εθελούσιο εξορισμό, κι εκείνη την παραίτηση της σπασμένης καρδιάς.»

«Όταν ένας άνθρωπος προσπαθεί σοβαρά να απελευθερωθεί πνευματικά οι επιθυμίες του και τα πάθη ελπίζουν κρυφά κι αυτά να επωφεληθούν απ’ αυτό.»

«Ο θυμός είναι μια σωματική αρρώστια, που καθόλου δεν ξεπερνιέται με την εξάλειψη της αφορμής του θυμού.»

«Όσο μακριά κι αν πάει κανείς με τη γνώση του, όσο αντικειμενικός κι αν φαίνεται στον εαυτό του, στο τέλος το μόνο που κερδίζει είναι η ίδια του η βιογραφία.»

«Το πάθος ότι κατέχει κανείς την αλήθεια μετράει πολύ λίγο σήμερα σε σχέση μ’ εκείνο το άλλο, ασφαλώς πιο ήπιο και άηχο πάθος της αναζήτησης της αλήθειας, μιας αναζήτησης που δεν κουράζεται να μαθαίνει εκ νέου και να εξετάζει εκ νέου.»

«Το να δείχνεις την ίδια αγαθή διάθεση σε όλους τους ανθρώπους και να είσαι καλός απέναντι τους χωρίς διακρίσεις μπορεί να είναι εξίσου απόρροια βαθιάς περιφρόνησης των ανθρώπων ή αμέριστης αγάπης για αυτούς.»

«Εκείνος που θέλει να ζητήσει κάτι δύσκολο από έναν άλλο, δεν πρέπει να συλλάβει το ζήτημα σαν πρόβλημα, αλλά απλώς να παρουσιάσει το σχέδιό του, σα να ήταν αυτό η μόνη δυνατότητα, όταν λάμπει ξαφνικά στο μάτι του αντίπαλου η αντίρρηση, η αντιλογία, πρέπει να ξέρει πώς να σταματήσει αμέσως και να μη του δίνει καθόλου χρόνο.»

«Από που μπορούν να γεννηθούν τα ξαφνικά πάθη ενός άντρα για μια γυναίκα, τα βαθιά και ενδόμυχα πάθη; Μόνο ο αισθησιασμός είναι η μικρότερη αιτία, αλλά όταν ο άντρας βρίσκει σε ένα πλάσμα αδυναμία, ανάγκη για βοήθεια και αλαζονεία, συμβαίνει κάτι μέσα του, σα να ήθελε να ξεχειλίσει η ψυχή του: αισθάνεται συγκινημένος και θιγμένος ταυτόχρονα. Είναι από αυτό το ευαίσθητο σημείο που αναβλύζει η πηγή της μεγάλης αγάπης.»

«Λακωνικότητα με νεύρο, ηρεμία και ωριμότητα, όταν βρεις αυτές τις ιδιότητες συγκεντρωμένες σε ένα συγγραφέα, σταμάτησε και πανηγύρισε μια μεγάλη γιορτή στη μέση της ερήμου: θα περάσει καιρός πριν αισθανθείς πάλι μια τόση μεγάλη ευχαρίστηση.»

«Να γιατί οι πραγματικοί αναγνώστες των γνωμικών παίρνουν από αυτά μια ευχαρίστηση σχεδόν ασήμαντη, με γεύση μόλις ικανοποιητική, ώστε να γεμίζουν το στόμα τους με τρόπο που θυμίζει εκείνους που εξετάζουν εμπορεύματα. Αυτοί είναι άτομα που επαινούν επειδή δεν ξέρουν να αγαπούν, πρόθυμα στον κολακευτικό θαυμασμό, αλλά ακόμη πιο πρόθυμα στη φυγή.»

«Τι ενδιαφέρει τη μεγαλοφυΐα, αν δεν ξέρει να μεταδίδει σε εκείνον που την παρατηρεί και τη σέβεται, μια τέτοια ελευθερία και ένα τέτοιο ύψος αισθημάτων που να μην έχει ανάγκη από τη μεγαλοφυΐα! -Να γίνεσαι περιττός-αυτή είναι η δόξα όλων των μεγάλων.»

***

Φρίντριχ Νίτσε – Αποφθέγματα Από Το «Ανθρώπινο, Πολύ Ανθρώπινο»

Αντικλείδι , https://antikleidi.com

Σχετικά Άρθρα

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -


- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -