Η « Δεκάτη » – Ο πρώτος φόρος του Νεοελληνικού Κράτους.

Ο βασικός φόρος κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας,  ήταν αυτός της «δεκάτης». Δηλαδή σε κάθε δέκα ίσα μέρη αγροτικής παραγωγής, το ένα μέρος το έπαιρνε ο εκπρόσωπος της Οθωμανικής εξουσίας. Το λαμβανόμενον «δέκατον»,  δεν θεωρούταν φόρος, αλλά δικαίωμα ιδιοκτησίας, διότι κύριος όλης της γης εθεωρείτο ο Σουλτάνος . Το κράτος υπενοικίαζε συνήθως το δικαίωμα είσπραξης της δεκάτης σε τοπικούς άρχοντες.

« … αμέσως μεν άμα τη Επαναστάσει το φορολογικόν σύστημα έμεινε προσωρινώς το αυτό, ως επί Τουρκοκρατίας, καταργηθέντος μόνον του κεφαλικού φόρου (χαράτζ), όστις είχε δουλικόν χαρακτήρα, ως και των αυθαιρέτων παραεισπράξεων, διά θεσπίσματος δε του Βουλευτικού (αρ. 10 από 26 Απριλίου 1822) ωρίσθησαν οι έγγειοι φόροι ως εξής: 
α) Από καρπούς και γεννήματα και όλα τα προϊόντα  το εν εις τα δέκα, 
β)  Από ορύζια δύο εις τα δέκα. 
γ)  Εξ’ εθνικών κτημάτων τρία εις τα δέκα » (1) .

« Ο Καποδίστριας εύρε τον λαόν ηγανακτησμένον κατά των φόρων και των ενοικιαστών των,  οίτινες δεν ήσαν άλλοι από τους προύχοντας και τους καπετανέους…Οι αγρόται έχοντες διαρκώς υπέρ την κεφαλήν αυτών τον ενοικιαστήν, εκ της αδείας του οποίου εξηρτάτο η έναρξις του θερισμού, του τρυγητού, του αλωνίσματος, η μεταφορά παντός προϊόντος  πληρώνοντες εις είδος πολύ πλείονα των 10%, εξαπατώμενοι κατά την μέτρησιν, ζύγισιν κ.λ.π. υπό ενοικιαστών, βοηθουμένων υπό δωροδοκουμένων υπαλλήλων και της ενόπλου δυνάμεως υποχρεούμενοι να μεταφέρουν τον εις είδος φόρον  εις μακρυνάς αποστάσεις, εις τας αποθήκας του ενοικιαστού είχον πολλαχώς εξαντλήθη. …» (1)  .

Στο διάταγμα : « Περί της φορολογίας των προϊόντων της γης διά το έτος 1835» ( ΕτΚ αρ. 15- 11/5/1835 ), ορίζονταν μεταξύ άλλων τα εξής :

«…  Άρθρο 28 : Όταν ο φορολογούμενος θερίζη, συλλέγη, ή συγκομίζη κρυφίως τα εις φορολογίαν υποκείμενα προϊόντα , και ζητή οπωσδήποτε ν’ αποφύγη την πληρωμήν του φόρου, τότε υποχρεούται να πληρώση το τριπλάσιον του νομίμου φόρου. Εξ’ εναντίας οφείλει και ο ενοικιαστής να παρευρεθή επιτοπίως εν καιρώ, αλλ’ ο φορολογούμενος υποχρεούται να τον ειδοποιήση  τρεις ημέρας πριν της ενάρξεως του θέρους, ή της καρπολογας…
Άρθρο 29 : … 1. Ο φορολογούμενος διαιρεί τα γεννήματα εις κατ’ αρέσκειαν ισομεγεθείς θημωνιας. Όταν υπόκειται μόνον εις τον έγγειον φόρον, τότε τα σχηματίζει εις δέκα θημωνίας ή εις περισσοτέρας δεκάδας θημωνιών. Από κάθε δεκάδα θημωνιών εις την σειράν έχει το δικαίωμα ο ενοικιαστής να επιλέγει  μίαν θημωνιάν, ως έγγειον φόρον. Εάν ο φορολογούμενος υπόκειται ταυτοχρόνως εις έγγειον και επικαρπίας φόρον, τότε σχηματίζει τέσσαρας θημωνιάς, είτε περισσότερας τετράδας θημωνιών (τέσσαραις).
Ο κάθε τέσσαρας θημωνιάς εις την αράδα έχει το δικαίωμα ο ενοικιαστής να εκλέγη μιαν ως έγγειον και επικαρπίας φόρον….».

*

*

[ Στα πρώτα  χρόνια της βασιλείας του Όθωνα, η « Εφημερίδα της Κυβέρνησης», κυκλοφορούσε δίγλωσσή ( Ελληνικά και Γερμανικά ) και επίσης αναγραφόταν η ημερομηνία έκδοσης σύμφωνα με το «παλιό» αλλά και το «νέο» («Γρηγοριανό ») ημερολόγιο. (Οι περισσότερες καθολικές χώρες υιοθέτησαν το ημερολόγιο κατά τον 16ο έως  18ο αιώνα, ενώ από τις μη καθολικές η Ελλάδα ήταν η τελευταία Ευρωπαϊκή χώρα που υιοθέτησε το νέο ημερολόγιο το 1923.) ]

Το 1880 καταργήθηκε ο φόρος της  δεκάτης [ ο φόρος αυτός, σε συνδυασμό με το ενοίκιο που όφειλαν οι καλλιεργητές των Eθνικών Γαιών στο κράτος-ιδιοκτήτη συνέθεταν μια επιβάρυνση σχεδόν 25% ( 10% και 15% ) επί της ακαθάριστης παραγωγής ] αντικαταστάθηκε από τον «φόρο επί των αροτριώντων κτηνών»  Νόμος 810 ( ΕτΚ αρ. 34 – 16/4/1880 )

……………………….

[ αποδεκατίζω : προκαλώ με βίαιο τρόπο ή με αλόγιστες επεμβάσεις δραματική μείωση του αριθμού ενός συνόλου, συνήθ. ζωντανών οργανισμών, προκαλώ σχεδόν τον αφανισμό τους.
[λόγ. < ελνστ. ἀποδεκατίζω `παίρνω (σαν φόρο) τη δεκάτη΄ σημδ. γαλλ. décimer] ]

………………………

(1)     Α. Δ. Σίδερι, «Η ιστορική εξέλιξις της γεωργικής μας φορολογίας », Αθήνα 1931. 

«Μικρά Κατάστιχα» από την Ιστορία της Λογιστικής, της Φορολογίας & του Εμπορίου.

Κωνσταντίνος Ιωαν. Νιφορόπουλος

Πηγή: taxheaven

Αντικλείδι – https://antikleidi.com