Σοπενχάουερ – Το παρόν

Σε όλη τη διάρκεια της ζωής μας, αυτό που πραγματικά έχουμε μέσα μας είναι το παρόν και μόνο αυτό. Η μόνη διαφορά είναι ότι στην αρχή της ζωής μας περιμένουμε ένα μεγάλο μέλλον, ενώ προς το τέλος της ζωής μας αναπολούμε ένα μεγάλο παρελθόν επίσης ότι η ιδιοσυγκρασία μας, αλλά όχι ο χαρακτήρας μας, υφίσταται κάποιες γνωστές και μη εξαιρετέες αλλαγές, μέσα απ’ τις οποίες το παρόν παίρνει κάθε φορά διαφορετική απόχρωση.

Σε κάθε περιστατικό της ζωής μας, μόνο για μια στιγμή μπορούμε να πούμε ότι Είναι- μετά απ’ αυτό θα λέμε επ’ άπειρον ότι Ήταν. Κάθε βράδυ μας κάνει φτωχότερους κατά μία μέρα. Θα έπρεπε ίσως να θυμώνουμε βλέποντας αυτόν τον ελάχιστο χρόνο που έχουμε να εξαντλείται σιγά-σιγά, αν δεν ήμασταν βαθιά μέσα μας σίγουροι, ότι η πηγή της αιωνιότητας μας ανήκει κι ότι απ’ αυτήν θα μπορούμε πάντα να ανανεώνουμε το χρόνο της ζωής.

Σκέψεις όπως οι παραπάνω μπορούν πράγματι να εδραιώσουν την άποψη ότι δεν υπάρχει μεγαλύτερη σοφία από την απόλαυση του παρόντος κι από την αναγόρευση αυτής της απόλαυσης σε σκοπό της ζωής· αφού μόνο το παρόν είναι πραγματικό, όλα τα άλλα δεν είναι παρά ένα παιχνίδι του μυαλού. Όμως αυτός ο στόχος θα μπορούσε επίσης να θεωρηθεί και μέγιστη ανοησία, γιατί για κάτι που την επόμενη κιόλας στιγμή εξαφανίζεται σαν όνειρο δεν αξίζει τον κόπο να καταβάλλουμε την οποιαδήποτε προσπάθεια.

Οι σκηνές της ζωής μας μοιάζουν με χοντροφτιαγμένα ψηφιδωτά, που από κοντά δεν κάνουν καμιά εντύπωση, ενώ από μακριά αναδεικνύουν όλη την ομορφιά τους. Έτσι, όταν αποκτήσουμε κάτι που επιθυμούσαμε πολύ, μπορεί ν’ ανακαλύψουμε ότι δεν αξίζει τον κόπο- ζούμε πάντα με την προσδοκία του καλύτερου, ενώ ταυτόχρονα μετανιώνουμε για πράξεις και νοσταλγούμε πράγματα που ανήκουν στο παρελθόν. Αποδεχόμαστε το παρόν σαν κάτι προσωρινό και το βλέπουμε μόνο σαν μέσο επίτευξης του σκοπού μας.

Συνήθως λοιπόν οι άνθρωποι, όταν η ζωή τους πλησιάζει στο τέλος της, ανακαλύπτουν ότι έζησαν τη ζωή τους σε μια παρένθεση, και με έκπληξή τους διαπιστώνουν ότι κάτι που άφησαν να περάσει απαρατήρητο κι ανεκμετάλλευτο ήταν η ίδια τους η ζωή, κι ότι αυτήν ακριβώς περίμεναν όσο ζούσαν.

Μπορούμε λοιπόν να πούμε γενικά για τον άνθρωπο ότι, παραπλανημένος απ’ την ελπίδα, πέφτει αμαχητί στα χέρια του θανάτου.

(Πάρεργα και παραλειπόμενα)

***

Άρθουρ Σοπενχάουερ – Η τέχνη να επιβιώνεις, εκδόσεις Γνώση

Αντικλείδι , https://antikleidi.com

Συναφές: 

Σοπενχάουερ – Ο εγωισμός, από τη φύση του, δεν έχει όρια

Σοπενχάουερ: Η μάζα στοχάζεται ελάχιστα