ΤΟΝ ΚΑΤΕΒΑΣΑΝ ΚΩΠΗΛΑΤΩΝΤΑΣ από το βορρά μέσα σ’ ένα δερμάτινο κανό επανδρωμένο με τρολ. Η γούνινη κάπα του είχε μια κρούστα από κερί, το συνοφρύωμά του λεκέδες μπλε από κρασί -αν και αυτό σπάνια το πρόσεχε κανείς γιατί το έκρυβε η μάσκα της αλεπούς που φορούσε πάντα. Με μια πένα από φτερό στα δόντια του, ένα μοναχικό δάκρυ να στριφογυρίζει στην παλάμη του χεριού του, ήταν ο νέος πρίγκιπας ποιητής του Μόντρεαλ, αρρενωπός, αμόλυντος, που ήρθε αναζητώντας πιο ανθεκτικές πόρτες για να καρφώσει τους σπαρακτικούς στίχους του.
Στο Μανχάταν έπεσε άμμος στο μελανοδοχείο του. Στη Βιέννη εξερράγη το κουτί με τα μπαχαρικά του. Και στην Ελλάδα, στο νησί της Ύδρας, ήρθε ο Ορφέας τα χαράματα καβάλα σ’ ένα διάφανο γάιδαρο και πέρασε νέες χορδές στη φτηνή του κιθάρα. Από εκείνη τη στιγμή άφησε τον εαυτό του πρόθυμα και αδιάντροπα εκτεθειμένο στην αρρώστια της μουσικής. Στη φευγαλέα θρησκευτικο-σεξουαλική περιέργεια του σοβαρού αναζητητή προστέθηκε το ανοιχτά παράτολμο πάθος του ρομαντικού τροβαδούρου. Όταν γύρισε στην Αμερική, τα τραγούδια δούλευαν μέσα του σαν μέλισσες στη σοφίτα και οι ειδήμονες ένιωθαν ανεξέλεγκτη μια λαχτάρα για το νυχτερινό του μέλι, παρόλο που μερικές φορές τους πλήγωνε την καρδιά.
Από την αρχή οι συνάδελφοι του αναγνώρισαν την ικανότητα του Κοέν να επινοεί περιεκτικές αναλογίες για τις πραγματικότητες της ζωής, το ταλέντο του να δημιουργεί στενές σχέσεις ανάμεσα στον εσωτερικό κόσμο της λαχτάρας και της γλώσσας και τον εξωτερικό κόσμο των τρένων και των βιολιών. Ακόμη και οι καλλιτέχνες που ούτε συμπεριέλαβαν τις συνθέσεις του στο ρεπερτόριο τους ούτε έχουν επηρεαστεί σημαντικά από αυτές, έχουν δηλώσει ότι θαυμάζουν την ποιότητα τους: τις σκοτεινές υπέροχες μελωδίες -ακουστικά μπουκέτα από γαρδένιες και αγκάθια- που θυμίζουν έναν ηλεκτρισμένο, απογερμανοποιημένο Κουρτ Βάιλ· τους εύθυμα (και επομένως επικίνδυνα) πένθιμους στίχους που ξεφλουδίζουν το μήλο της αγάπης και το ροδάκινο της λαγνείας μ’ ένα μαχαίρι που κόβει ως τα βάθη του μυστηρίου, σ’ ένα στρώμα που ο Κόουλ Πόρτερ δεν μπορούσε να αποκαλύψει.
Η επιθυμία τους να τιμήσουν τον τραγουδοποιό Λέοναρντ Κοέν είναι αυτή που έκανε μια αντιπροσωπεία από τους λαμπρότερους καλλιτέχνες μας να ανεβούν ένας-ένας, και με ξυλαράκια τζος να καπνίζουν στο χέρι, την απότομη και αλμυρή σκάλα του Πύργου του Τραγουδιού.
Υπάρχουν ενδείξεις ότι ο τιμώμενος έχει γνώση του μυστικού του σύμπαντος, το οποίο, για την περίπτωση που αναρωτιέστε, είναι απλώς αυτό: ότι τα πάντα συνδέονται μεταξύ τους. Τα πάντα. Πολλές από τις συνδέσεις, αν όχι οι περισσότερες, δύσκολα προσδιορίζονται. Το όργανο, το εργαλείο, η εστιασμένη ακτίνα που μπορεί να αποκαλύψει και να φωτίσει αυτές τις συνδέσεις είναι η γλώσσα. Και όπως ακριβώς ένας ξαφνικός έρωτας συχνά φωτίζει το βιοχημικό ουρανό του ανθρώπου πιο πυροτεχνηματικά από οποιαδήποτε βαθιά και μόνιμη προσκόλληση, έτσι και ένα απίθανο απρόσμενο ξέσπασμα γλωσσικής φαντασίας συνήθως αποκαλύπτει μεγαλύτερες αλήθειες ακόμη και από τις πιο λόγιες και κοπιαστικές μελέτες.
Πραγματικά, η ποιητική εικόνα ίσως είναι η μοναδική μέθοδος που μπορεί έστω και ελάχιστα να φωτίσει την ανατομία της ρομαντικής επιθυμίας, και πολύ περισσότερο να αποκαλύψει την κρυφή μυστικιστική ουσία του υλικού κόσμου.
Είναι μια φωνή αυλακωμένη από τα νύχια του Έρωτα, μια φωνή γδαρμένη από την τριβή της με τη φιλοσοφική λίθο. Μια φωνή μαριναρισμένη σε μπράντι από κεράσια, θειάφι, μόσχο και χιόνι· δεμένη με επιδέσμους φτιαγμένους με τρίχινο ράσο από ρημαγμένο μοναστήρι- ζεσταμένη από τα κάρβουνα που μένουν κοντά στο ποτάμι αφού φύγουν οι τσιγγάνοι.
Είναι μια φωνή μετανοούντος, μια φωνή ραβινική, μια κρούστα από άζυμη φωνητική φρυγανιά αλειμμένη με καπνό και ανατρεπτικό πνεύμα. Έχει μια φωνή σαν μοκέτα σε παλιό ξενοδοχείο, σαν κακή φαγούρα στην καμπούρα της αγάπης. Είναι μια φωνή φτιαγμένη για να προφέρει τα ονόματα γυναικών-και να ταξινομεί τα μερικές φορές επικίνδυνα κάλλη τους. Κανείς δεν μπορεί να πει τη λέξη «γυμνή» όσο γυμνά τη λέει ο Κοέν. Μας κάνει να βλέπουμε τα σημάδια του καλτσόν.
Ένας τέτοιος άνθρωπος ξέρει την αξία του ντάρμα και την αξία του γερμανικού μάρκου, ξέρει πόσα να δώσει φιλοδώρημα σ’ έναν σερβιτόρο σε παρισινό νάιτ-κλαμπ και πόσες φορές να υποκλιθεί σ’ έναν ναό του Κιότο· ένας άνθρωπος που μπορεί να λειτουργήσει επιχειρηματικά όταν είναι απαραίτητο, αλλά και να αφήσει τον νου του να διεισδύσει σ’ ένα κουκουνάρι ή τα πόδια του να χορέψουν με τρελό αυθορμητισμό αν παρακινηθεί από το τραγούδι. Αρνούμενος να γυρίσει την πλάτη του στην ομορφιά, αυτός ο Ζορμπάς-Βούδας Βρίσκει στις απολαύσεις των αισθήσεων όχι μια αντίφαση αλλά μια επιβεβαίωση του πνευματικού εαυτού. Δεν ακούγεται πολύ σαν τον Λέοναρντ Κοέν;
Οδηγηθήκαμε σε μια εικόνα του Κοέν που τον θέλει να περνά τα πρωινά του κάνοντας διαλογισμό ντυμένος με κοστούμια Αρμάνι, τα απογεύματα παλεύοντας με τη μούσα, τα βράδια του καθισμένος σε καφέ όπου τρώει, πίνει και μιλά εκ βαθέων αποπλανώντας τις όμορφες του δρόμου. Είναι πολύ πιθανό αυτή η εικόνα να είναι παραμορφωμένη. Το απόκρυφο, όμως, έχει ένα ιδιαίτερο είδος αλήθειας.
Δεν έχει σημασία ουσιαστικά. Εκείνο που μετράει εδώ είναι ότι μετά από τριάντα χρόνια ο Κοέν αγορεύει στον προθάλαμο του ανεμοστρόβιλου και ότι οι γίγαντες έχουν συγκεντρωθεί για να του αποτίσουν φόρο τιμής. Σε αυτόν -και σ’ εμάς- φέρνουν τις προσφορές που έχουν σφυρηλατήσει από το σίδερό του, το μολύβι του, τον κρυπτονίτη του, το σεξουαλικό του άζωτο, τον χρυσό του.
Αγριόπαπιες πετούν ανάστροφα- Τομ Ρόμπινς.
Λέοναρντ Κόεν ή Κοέν (Leonard Norman Cohen, Μόντρεαλ, Καναδάς, 21 Σεπτεμβρίου 1934 – 7 Νοεμβρίου 2016) Aγγλόφωνος Καναδός λογοτέχνης, συνθέτης και τραγουδιστής.
Αντικλείδι , https://antikleidi.com
Συναφές:
Ένα από τα μεγαλύτερα παράδοξα της σύγχρονης επιστήμης είναι ότι ενώ συνθέτει μια ηγεμονική κουλτούρα,…
Από όλες τις προφητικές γνώσεις που μπορεί να βρει κανείς στο κλασικό μυθιστόρημα του Όργουελ,…
Το 1784, σε ένα δοκίμιό του με τίτλο αυτή την ερώτηση: "Was ist Aufidarung?", ο…
Υπάρχουν δύο απαραίτητα στοιχεία για τη γνώση: το υποκείμενο της γνώσης (ο γνωρίζων, ή ο…
Ένα μικρό αφιέρωμα στον συγγραφέα και ψυχολόγο Daniel Kahneman που διακρίθηκε για το έργο του…
Για κάποιους είναι τόσο εύκολο να ερωτευτούν με μια ιδέα όσο και έναν άνθρωπο. Οι…