Όταν κάθε εύρημα γίνεται πληροφορία

Ουδείς αμφισβητεί τη δύναμη των ανακαλύψεων που τροποποιούν αισθητά το επιστητό, όμως υπάρχει ένας καταιγισμός επιστημονικών και επιστημονικοφανών πορισμάτων, που πλασάρονται ως «οδοδείκτες», ως «συντεταγμένες ζωής», και παγιώνουν τις βολικές μισές αλήθειες: Η τεμπελιά είναι σημάδι υψηλής ευφυΐας (Florida Gulf Coast University), οι ψηλοί είναι πιο συντηρητικοί στην πολιτική από τους κοντούς (Πανεπιστήμιο Οχάιο), όσοι κοιμούνται περισσότερο κερδίζουν περισσότερα χρήματα, τα ζυμαρικά δεν παχαίνουν,

οι έφηβοι που κολλούν στα διαδικτυακά παιχνίδια αριστεύουν στο σχολείο, η σοκολάτα μάς κάνει εξυπνότερους, οι γυναίκες που κάνουν ηλιοθεραπεία ζουν περισσότερο, η παχυσαρκία επιταχύνει τη γήρανση του εγκεφάλου, ο χορός μειώνει τον κίνδυνο καρδιοπάθειας, οι μαφιόζοι είναι καλοί οικογενειάρχες, οι αλτρουιστές κάνουν περισσότερο σεξ (British Journal of Psychology), οι Αριστεροί μυρίζουν διαφορετικά από τους Δεξιούς (American journal of political science), οι φίλοι κάνουν καλό στην υγεία (είναι διπλάσια πιο ωφέλιμοι από τη φυσική άσκηση, PloS Medicine), οι μοναχικοί είναι εξυπνότεροι, κ.ο.κ…

Δεν έχει να κάνει με την έρευνα, που διευρύνει διαρκώς την ιδέα που έχουμε για τον κόσμο από την κλασική αρχαιότητα, τον Μεσαίωνα, ραγδαία από την επιστημονική επανάσταση του 16ου και 17ου αιώνα και ιλιγγιωδώς τις τελευταίες δεκαετίες, με τη βασική και εφηρμοσμένη να πλουτίζουν πληθωρικά τη γνώση, να προκαλούν την εκάστοτε εκδοχή της αλήθειας, να γκρεμίζουν θέσφατα, να παράγουν θαύματα και επαναστάσεις. Αλλά με τη μετατροπή των επιστημονικών ευρημάτων σε πληροφορία. Σε εύληπτη είδηση στιγμιαίας κατανάλωσης.

Πρόκειται για ένα είδος πολιτισμικής ασθένειας, που δεν οφείλεται στην έκρηξη των δικτύων ενημέρωσης, την πλανητική μετάδοση δεδομένων με ταχύτητα φωτός, αλλά τη σπασμωδική διαχείριση των (πολύτιμων) εξισωτικών καρπών της επιστήμης, με στόχο τη δημιουργία «πελατών» μιας κοπής που καταβροχθίζουν αδηφάγα τις παραμορφωμένες προσομοιώσεις του πραγματικού. Έρευνες. Eτοιμη δουλειά αδιαμφισβήτητης εγκυρότητας, με μεγάλο συγκινησιακό αντίκτυπο, αφού σχεδόν πάντα έχουν να κάνουν με τον ερωτισμό, τη φιλία, τη μοναξιά, τις συνήθειες, τα πάθη, τις πικρές ηδονές της μελαγχολίας, τα εύθραυστα βασίλεια της μνήμης…

Zούμε σε μια πολύπλοκη κοινωνία, η οποία δεν μπορεί να περιγραφεί με ένα ρητό ναι ή όχι, η οποία σπαράσσεται από τις αντιφάσεις της: αυξανόμενος πλούτος – αυξανόμενη φτώχεια, περισσότερη δημοκρατία – βαθύτερες ανισότητες, παγκοσμιοποίηση – εθνικιστικές εκρήξεις… Kάθε μεμονωμένη έρευνα απαντά λοιπόν στην ανάγκη μας για ένα απλό κατηγορηματικό συμπέρασμα που να τα τακτοποιεί όλα σε μια εύκολη τάξη.

Oμως η απλοποίηση αυτού του κόσμου υπό μορφή στρογγυλών συμπερασμάτων είναι καταδικασμένη να αναιρεθεί. Kαι αναιρούμενη να απενοχοποιήσει και μαζί να διατηρήσει αδιατάραχτη την υφιστάμενη τάξη πραγμάτων…

Επιπλέον, υπό το βάρος των, ενίοτε, εύθραυστων μεθόδων, των αβέβαιων συμπερασμάτων, των τυποποιημένων σχημάτων που εξηγούν όλα τα κοινωνικά φαινόμενα, ατονούν η αναζήτηση μιας σχέσης με τον παλμό του κόσμου, με το πνεύμα των καιρών, η εμπλοκή του ανθρώπου στη θαυμαστή περιπέτεια της γνώσης, που του ανοίγει όχι μόνο τους ορίζοντες του σύμπαντος αλλά και τις δυνατότητες ενός ριζικού εσωτερικού μετασχηματισμού.

Τασούλα Καραισκάκη

Πηγή: kathimerini

Αντικλείδι , https://antikleidi.com

Συναφές: 

Γιατί οι έρευνες ψυχολογίας είναι αναξιόπιστες