Ολυμπιακοί Αγώνες: Ευχή ή κατάρα;

_89821805_89820834-st


Ήταν 2 Οκτωβρίου του 2009, περίπου στις 18:30 τοπική ώρα στην Κοπεγχάγη, όταν ο τότε πρόεδρος της ΔΟΕ, Ζακ Ρογκ, ανακοίνωνε ότι το Ρίο θα διοργανώσει τους Ολυμπιακούς και τους Παραολυμπιακούς Αγώνες του 2016. 7 χρόνια μετά τίποτα δεν είναι το ίδιο…

Το ερώτημα κοντεύει να θεωρηθεί… προαιώνιο: η διοργάνωση των Ολυμπιακών Αγώνων τελικά οφελεί ή πλήττει μία πόλη; Η αλήθεια είναι ότι υπάρχουν εξαιρετικά παραδείγματα και για τις δύο απαντήσεις. Υπάρχουν, ακόμη ακόμη, παραδείγματα και για μια τρίτη απάντηση, αυτή της μέσης λύσης.

Αν θέλουμε να βρούμε το καλύτερο παράδειγμα θετικής επιρροής των Αγώνων, θα πρέπει να μεταφερθούμε στην δυτική πλευρά της Μεσογείου και συγκεκριμένα στη Βαρκελώνη, που αποτέλεσε το κέντρο του αθλητικού κόσμου το καλοκαίρι του 1992. Οι αριθμοί μιλούν από μόνοι τους: από τους 127.774 ανέργους τον Νοέμβριο του 1986, το νούμερο έπεσε στους 60.885 τον Ιούλιο του 1992. Δημιουργήθηκε καινούργιο σύστημα αποχέτευσης, οι δρόμοι αυξήθηκαν κατά 15% και τα πάρκα και οι παραλίες κατά 78%! Για την ακρίβεια, δημιούργηθηκαν εξ αρχής 2 μίλια παραλίας και υπερσύχρονων -για την εποχή- μαρίνων, σε μια περιοχή όπου σάπιζαν εγκαταλελειμμένα εργοστάσια από την εποχή της δικτατορίας του Φράνκο. *

10622515465_6f9d398c29_b

Όλα αυτά μπορεί να κόστισαν 11,4 δισεκατομμύρια δολάρια, όμως η επένδυση ήταν στοχευμένη και αποδείχθηκε ότι είχε οργάνωση και το σημαντικότερο αποτελέσματα. Η Βαρκελώνη σκαρφάλωσε την επόμενη δεκαετία στην 5η θέση των πιο προσφιλών τουριστικών προορισμών στην Ευρώπη, ενώ οι αθλητικές υποδομές που δημιουργήθηκαν γενικότερα στη χώρα λειτούργησαν ευεργετικά, με αποτέλεσμα την προηγούμενη δεκαετία η Ισπανία να γνωρίσει την μεγαλύτερη άνθηση της ιστορίας της στα σπορ.

Η Βαρκελώνη, λοιπόν, αποτελεί ίσως το καλύτερο παράδειγμα, όπου οι Ολυμπιαοί Αγώνες εντέλει βοήθησαν μία πόλη να αναπτυχθεί. Αν θέλουμε να βρούμε ένα αρνητικό παράδειγμα, δυστυχώς δεν χρειάζεται να ψάξουμε πολύ μακριά. Η Αθήνα ανέλαβε την διοργάνωση του 2004 το 1997, έναν χρόνο μετά τους Αγώνες της Ατλάντα, μέσα σε έναν παροξυσμό εθνικής υπερηφάνιας για τους… κακούς Αμερικανούς και τα McDonalds, που μας έκλεψαν την διοργάνωση του 1996, αυτή που συμπλήρωσε 100 χρόνια από την αναβίωση των Αγώνων το 1986.

Η λαχτάρα ήταν τεράστια, δυστυχώς όμως όχι και η προσοχή στην οργάνωση. Είναι εύκολο να πει κανείς ότι ξοδέψαμε περισσότερα από όσα αντέχαμε, καλό θα είναι όμως να προσθέσουμε και μερικά νούμερα. Εκείνη την περίοδο (τέλη δεκαετίας ’90), η Ελλάδα προσπαθούσε να μπει στην Ευρωζώνη. Αυτό απαιτούσε σφικτή οικονομική πολιτική και πράγματι το έλειμμα έπεσε από το 9% του ΑΕΠ το 1994 στο 3,1% του ΑΕΠ το 1999. Τον Ιούνιο του 2000 τελικά μπήκαμε στο ευρώ, όμως από εκεί και μετά, τα πάντα… πήγαν κατά διαόλου.


olympics-2

Το κόστος των Αγώνων έφτασε τα 9 δισεκατομμύρια ευρώ, περίπου δηλαδή το 5% του ΑΕΠ της χώρας! Το έλειμμα το 2004 ανέβηκε στο 7,5% του ΑΕΠ, ενώ το 2005, έναν χρόνο μετά τους Αγώνες, όταν υποτίθεται ότι η διαφήμιση της χώρας και οι διάφορες υποδομές θα έφερναν… ανάπτυξη, η αύξηση του ΑΕΠ ήταν η μικρότερη (!) της δεκαετίας (από 239 σε 247 δισ. ευρώ)! Η προχειρότητα, όμως, στην οργάνωση φάνηκε στη συνέχεια και συνεχίζει να φαίνεται ακόμα και σήμερα στα δεκάδες έργα που σαπίζουν, 12 χρόνια μετά.

Τα τεράστια λάθη εδώ ήταν η κατασκευή μόνιμων εγκαταστάσεων και όχι λυόμενων, όπως έκανε π.χ. το Λονδίνο, αλλά και η διασπορά τους σε όλο το λεκανοπέδιο. Η Βαρκελώνη, που αναφέραμε και παραπάνω, ανέπτυξε μια συγκεκριμένη περιοχή της πόλης, η οποία ουσιαστικά αναστήθηκε. Εδώ, τζογάραμε πως η διασπορά των υποδομών θα επέφερε ανάπυξη σε διάφορες περιοχές, όμως εντέλει έγινε ακριβώς το αντίθετο. Αποτέλεσμα είναι μία δεκαετία και κάτι μετά, ακόμα να ψαχνόμαστε για την εκμετάλλευση των υποδομών, που είναι αφημένες στο έλεος του χρόνου.

Η Αθήνα, όμως, δεν είναι το μοναδικό παράδειγμα προς αποφυγήν. Ένα τέτοιο είναι και το Πεκίνο των Αγώνων του 2008, όπου και πάλι η κακοδιαχείρηση και η μεγαλομανία των διοργανωτών ουσιαστικά επέφεραν αρνητικά αποτελέσματα σε μια πόλη που ούτως ή άλλως υπέφερε από περιβαντολλικά και οικονομικά προβλήματα. Και φυσικά τέτοιου είδους παραδείγματα δεν υπάρχουν μόνο σε Ολυμπιακούς Αγώνες, αλλά και σε άλλου τύπου διοργανώσεις, όπως το Παγκόσμιο Κύπελλο ποδοσφαίρου, με χώρες όπως η Βραζιλία και η Νότιος Αφρική να ξοδεύουν ατελείωτα ποσά για… τρεις βδομάδες και να χρεώνονται στη συνέχεια για δεκαετίες.

Και μιας και αναφερθήκαμε στη Βραζιλία, ας δούμε και αυτό το παράδειγμα. Έχει απομείνει κάτι λιγότερο από μία βδομάδα για την τελετή έναρξης και ήδη τα μηνύματα από την μεγαλύτερη χώρα της Λατινικής Αμερικής είναι  στην καλύτερη… απογοητευτικά. Τα έργα ακόμα δεν έχουν τελειώσει, η περιβαντολλογική μόλυνση βρίσκεται σε επικίνδυνα επίπεδα για τους αθλητές και τους θεατές, με… πτώματα και περιττώματα να κυκλοφορούν ελεύθερα, ολόκληρη κερκίδα κατέρρευσε από κύματα, ενώ μέσα στο Ολυμπιακό Πάρκο υπάρχουν καθημερινά δημοσιεύματα για κλοπές, ακόμα και βιασμούς. Σίγουρα, όλα αυτά ούτε που περνούσαν από το μυαλό των ανθρώπων που συνυπέγραψαν την πρόταση ανάληψης των Αγώνων του 2016, όμως αξίζει να δούμε πώς φτάσαμε σε αυτό το σημείο.

1456440348804

Όταν ανέλαβε τους Αγώνες η Βραζιλία, εκείνο το απόγευμα της 2 Οκτωβρίου 2009, η οικονομία της βρισκόταν στην 9η θέση του κόσμου, σύμφωνα με την Παγκόσμια Τράπεζα **. Οι προβλέψεις για την οικονομία της ήταν αισιόδοξες και πράγματι, παρά την παγκόσμια κρίση που ακολούθησε, η ανάπτυξη της Βραζιλίας ήταν σταθερή και εντυπωσιακή, καθώς το ΑΕΠ της έφτασε τα 2.614 δις δολάρια το 2011 ***. Η συνέχεια, όμως, δεν ήταν ανοδική, αλλά περισσότερο σταθερή, μέχρι να φτάσουμε στο 2015, υπενθυμίζουμε έναν χρόνο μετά το Παγκόσμιο Κύπελλο. Τότε, το ΑΕΠ έκανε μία απίστευτη βουτιά κι έπεσε στα 1.774 δις δολάρια, με αποτέλεσμα η χώρα να χάσει περίπου το ένα τέταρτο της αξίας της!

Οι αιτίες είναι πολλές για να τις αναφέρουμε όλες εδώ και σίγουρα φυσικά δεν φταίει μόνο η διοργάνωση του Μουντιάλ. Η κυριότερη, όμως, είναι η πολιτική αστάθεια και τα ατελείωτα σκάνδαλα για την κυβέρνηση της Προέδρου Ντίλμα Ρούσεφ, η οποία αναγκάστηκε τελικά να παραιτηθεί, εν μέσω του σκανδάλου της Petrobras, της μεγαλύτερης πετρελαϊκής εταιρίας της χώρας, που μόνο αυτή κατέγραψε το 2015 απώλειες 10 δις δολαρίων!

Η διαφθορά στην κρατική μηχανή της χώρας έφτασε στο απώγειό της πέρυσι, έναν χρόνο πριν την διοργάνωση των Αγώνων, που από νωρίτερα έδειχναν ότι θα έχουν προβλήματα. Η ταυτόχρονη προετοιμασία Ολυμπιακών και Παγκοσμίου Κυπέλλου λύγισαν την οικονομία της Βραζιλίας εν μέσω και της παγκόσμιας κρίσης, αλλά κι έντονων κοινωνικών εκρήξεων. Ο λόγος για τις τελευταίες είναι πολύ απλός: οι πολίτες έβλεπαν να ξοδεύονται τεράστια χρήματα για την προετοιμασία δύο αθλητικών διοργανώσεων, την ώρα που π.χ. το κρατικό σύστημα υγείας βρίσκεται στην 125η θέση στην παγκόσμια κατάταξη, πίσω από χώρες όπως το Μπουτάν, το Πακιστάν, η Υεμένη και το Πράσινο Ακρωτήρι (Πηγή: Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας)!

920x920

Αν προσθέσουμε σε αυτά και τις συνεχόμενες καταγγελίες για καταστρατήγηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων κατά τη διάρκεια των έργων για τις Ολυμπιακές εγκαταστάσεις, γίνεται σαφές για ποιο λόγο οι πολίτες της Βραζιλίας δεν είδαν ποτέ με καλό μάτι την διοργάνωση των Αγώνων. Είναι χαρακτηριστικό πως, όπως αναφέρει ο Guardian****, 4.120 οικογένειες έχασαν τα σπίτια τους και αναγκάστηκαν να μετακομίσουν σε περιοχές μακριά από εγκαταστάσεις υγείας και παιδείας, για να κατασκευαστούν γήπεδα. Και όχι μόνο αυτό, αλλά τα τελευταία χρόνια ουσιαστικά έχει στρατικοποιηθεί πλήρως η αστυνομία στο Ρίο και συγκεκριμένα γύρω από τις φαβέλες, με την εγκληματικότητα να έχει πάρει την ανιούσα και παιδιά να… εξαφανίζονται από τους δρόμους, σε επιχειρήσεις… καθαρισμού από την αστυνομία.

Βλέπουμε, λοιπόν, ότι η ανάληψη των Ολυμπιακών Αγώνων πολύ συχνά αποδεικνύεται ένα πολύ κακό ρίσκο. Για μία Βαρκελώνη, δυστυχώς υπάρχουν πάντα μία Αθήνα, ένα Πεκίνο και πιθανότατα ένα Ρίο. Και η ιστορία έχει δείξει πως σπάνια τα πράγματα μένουν ίδια ή καλύτερα για μία πόλη, μετά την τελετή λήξης.

Οι Ολυμπιακοί Αγώνες έχουν χρησιμοποιηθεί στο παρελθόν για πολιτική προπαγάνδα αισχίστου είδους ή ακόμα και για εργαλείο τρομοκράτησης, όπως π.χ. στο Μόναχο το 1972. Χωρίς να θέλουμε να μετατραπούμε σε Κασσάνδρες, οι παγκόσμιες συνθήκες των τελευταίων ετών, με τα ανυπέρβλητα οικονομικά προβλήματα και τις συνεχόμενες τρομοκρατικές απειλές, δημιουργούν ένα κλίμα που, όσο να’ ναι, δεν το λες και θετικό ενόψει του Ρίο.

72bh8a1iju6ud0s8

Εδώ ανοίγει και μια κουβέντα για το πώς επιλέγονται οι χώρες που θα διοργανώσουν τους Αγώνες. Τα κριτήρια είναι πολλά και φυσικά ο καθένας μπορεί να επιχειρηματολογήσει πως δεν μπορείς να ξέρεις σε τι κατάσταση θα βρίσκεται μια χώρα επτά χρόνια μετά την ανάληψη των Αγώνων. Όταν ο φάκελος είναι πλήρης, όταν την δεδομένη στιγμή η χώρα πληρεί όλες τις προϋποθέσεις, τότε είναι λογικό η ΔΟΕ να μην έχει πρόβλημα να δώσει την διοργάνωση π.χ. στη Βραζιλία ή στην Ελλάδα.

Εγώ θεωρώ πως είναι περισσότερο θέμα των ίδιων των χωρών, που στις περισσότερες περιπτώσεις υπερβάλουν και ουσιαστικά τζογάρουν, χωρίς καμία υποδομή. Η Ελλάδα είναι το καλύτερο παράδειγμα χώρας, που ξεπέρασε το ταβάνι της και (θα) το πληρώνει πολύ ακριβά. Το Ρίο τζόγαρε δύο φορές στην αναπτυσσόμενη οικονομία του (μία με το Μουντιάλ και μία με τους Ολυμπιακούς) με κακό φύλλο και τώρα ελπίζει η… μοίρα να μπλοφάρει.

Μακάρι να διαψευστούμε. Μακάρι όλα να κυλήσουν ομαλά και σε τέσσερα χρόνια από τώρα να μιλάμε για το θαύμα του Ρίο, που παρά τα τεράστια εμπόδια, κατάφερε να αποτελέσει ένα ακόμη παράδειγμα προς μίμηση. Για να είμαστε, όμως, ειλικρινής, τα πράγματα είναι δύσκολα…

______________________

 Πηγές:

      ~ gazzetta.gr

by Αντικλείδι , https://antikleidi.com

Συναφές: 

10 ιστορικές φωτογραφίες από τον χώρο του αθλητισμού

Οι Γοργόνες των Μανδαρίνων

Ρίο ντε Τζανέιρο – βίντεο

Το συγκλονιστικό γράμμα του Έλληνα από τη Βραζιλία

Σχετικά Άρθρα

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -


- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -