Πρόκειται για μια ιστορία που άκουσα πολύ νέος, όμως δεν μπορώ να θυμηθώ από πού. Ήταν μια από εκείνες τις ιστορίες που πάντοτε τις θεωρούσα καθαρά φανταστικές, ώσπου την ξαναβρήκα μπροστά μου ύστερα από είκοσι χρόνια και βάλε.
Προφανώς (όπως το λέει κι ο τίτλος) μιλάω για τη Μεγάλη Πλημμύρα της Μελάσας που σάρωσε μεγάλο μέρος της Βοστώνης στις 15 Ιανουάριου 1919.
Εκείνη την περίοδο η μελάσα αποτελούσε το βασικό γλυκαντικό στην Αμερική. Τη χρησιμοποιούσαν στην παρασκευή όλων των ειδών, από μπισκότα, γλυκά, ψωμιά, και κυρίως στα ρούμια. Ήταν τόσο δημοφιλής ώστε κατά μήκος των ακτών της Βοστώνης υπήρχαν πάμπολλα εργοστάσια μελάσας, μαζί με αποθήκες και δεξαμενές. Στο κάτω-κάτω η Βοστώνη θεωρούνταν η… αποστακτική πρωτεύουσα των Ηνωμένων Πολιτειών.
Η δεξαμενή δεν ήταν και μικρή. Σιδερένια, με διάμετρο βάσης 35 μέτρα και ύψος πάνω από 20 μέτρα. Οι εκτιμήσεις για τη χωρητικότητα της κυμαίνονταν ανάμεσα στα 2,2 και 2,5 εκατομμύρια γαλόνια!
Μάλλον καταλαβαίνετε πού πηγαίνει το πράγμα. Όλα ξεκίνησαν όταν ακούστηκε ξαφνικά ένα εκκωφαντικό σπάσιμο, σαν κεραυνός. Η δεξαμενή εξερράγη και ποτάμια μελάσας άρχισαν να κατακλύζουν τους δρόμους της πόλης.
Λέγεται ότι στην περιοχή γύρω από τη δεξαμενή ο όγκος της μελάσας είχε ύψος από 6 έως 12 μέτρα και κυλούσε με ταχύτητα 25-30 μιλίων την ώρα. Κανείς δεν μπορούσε να γλιτώσει από αυτό το πράγμα. (Μου έρχονται στο μυαλό εικόνες ανθρώπων που τρέχουν αλλόφρονες στους δρόμους προσπαθώντας να ξεφύγουν από τον Γκοτζίλα).
Ήταν ένα μονοπάτι χωρίς λυτρωμό. Οποιοσδήποτε έκανε το λάθος να πλησιάσει την κολλώδη μάζα βρισκόταν με τη σειρά του κολλημένος και γινόταν ένα με αυτό το αηδιαστικό τσουνάμι. Στοιχηματίζω ότι στην καλύτερη περίπτωση θα ρουφούσε τις μπότες σας και θα σας άφηνε ξυπόλυτους στο πι και φι.
Η πλημμύρα σκότωσε 21 ανθρώπους και τραυμάτισε άλλους 150. Μερικοί έπαθαν ασφυξία, άλλοι ψήθηκαν κι άλλοι παρασύρθηκαν από το κύμα μέχρι το λιμάνι. Θα μπορούσε να πει κανείς πως αυτοί οι δύστυχοι καραμελώθηκαν μέχρι θανάτου. Δε θα μου άρεσε να αποδημήσω με τέτοιον τρόπο.
Το κύμα κατέστρεψε επίσης ιδιοκτησίες εκατομμυρίων δολαρίων. Σπίτια και αποθήκες ξεθεμελιώθηκαν. Καταστράφηκε ακόμη και ένα τμήμα της εναέριας σιδηροδρομικής γραμμής, όταν ένα κομμάτι της δεξαμενής που κατέρρευσε, ισοπέδωσε μερικά υποστηρίγματα.
Μόλις σταμάτησε το κακό ξεκίνησε ο καθαρισμός. Δεν μπορούσαν να τραβήξουν τα παγιδευμένα άλογα από αυτή την κολλώδη ανακατωσούρα κι έτσι αναγκάστηκαν να τα πυροβολήσουν. Οι υδραντλίες της πυροσβεστικής δεν μπορούσαν να καθαρίσουν τις μελάσες με γλυκό νερό κι έτσι χρειάστηκε να καταβρέξουν το έδαφος με θαλασσινό νερό, που μετέφεραν από το λιμάνι.
Πέρασαν έξι μήνες ώσπου να αφαιρέσουν όλη τη μελάσα από τα πέτρινα οδοστρώματα, τα θέατρα, τα καταστήματα, τα αυτοκίνητα και τα σπίτια. Οι καφέ λεκέδες στο λιμάνι της Βοστώνης έμειναν ανεξίτηλοι για ένα εξάμηνο (θαυμάσια ευκαιρία για μια αναμνηστική πόζα).
Είτε το πιστεύετε είτε όχι, υπάρχουν διηγήσεις ότι μικρές ποσότητες μελάσας εξακολουθούσαν να αναβλύζουν από το έδαφος και από ρωγμές σε πεζοδρόμια τριάντα χρόνια αργότερα! Μερικοί ισχυρίζονται ότι ακόμα και σήμερα μπορείς να οσφρανθείς κάποια φευγαλέα γλυκερή μυρωδιά κατά τις πολύ ζεστές μέρες.
Τι μπορεί να προκάλεσε αυτή τη συμφορά; Κανείς δεν είναι απολύτως βέβαιος, όμως υπάρχουν δύο θεωρίες.
Αρχικά πίστευαν πως η δεξαμενή είχε γεμίσει μέχρι υπερχειλίσεως εξαιτίας της επικείμενης ποτοαπαγόρευσης. Η κατασκευή ήταν ασθενής και άνοιξε διάπλατα από την πρόσθετη πίεση που ασκούσε το υπερβάλλον φορτίο.
Μια εναλλακτική εκδοχή έχει να κάνει με τον καιρό εκείνης της ημέρας. Την προηγουμένη η θερμοκρασία ήταν μόλις 17° Κελσίου κάτω από το μηδέν. Την ημέρα του ατυχήματος το θερμόμετρο εκτοξεύτηκε στους ασυνήθιστα υψηλούς για την εποχή 4,5 βαθμούς Κελσίου πάνω από το μηδέν. Μερικοί υποστηρίζουν ότι αυτό προκάλεσε ταχεία διαστολή της μελάσας και υπερσυμπίεσε τη δεξαμενή.
Όποια κι αν ήταν η αιτία, αυτή η αναστάτωση απασχόλησε για χρόνια το δικαστικό σύστημα. Κατά της ιδιοκτήτριας, Βιομηχανικής Εταιρίας Αλκοόλ των ΗΠΑ κατατέθηκαν περισσότερες από 100 αγωγές. Η εταιρία ισχυρίστηκε ότι δεν έφερε ευθύνη επειδή η έκρηξη στη δεξαμενή ήταν καταφανώς πράξη δολιοφθοράς.
Όμως δεν προσκόμισε αποδείξεις για να στηρίξει τον ισχυρισμό της και τα δικαστήρια αποφάνθηκαν το 1925 πως η κατάρρευση οφειλόταν αποκλειστικά σε δομικές ατέλειες. Το αποστακτήριο καταδικάστηκε να πληρώσει σχεδόν 1 εκατομμύριο δολάρια σε αποζημιώσεις.
Το ατύχημα αυτό θα μείνει σίγουρα… κολλημένο στο μυαλό των Βοστωνέζων για πολλά χρόνια ακόμη.
Απόσπασμα από το βιβλίο “Το ψυγείο του Αϊνστάιν” του Στιβ Σίλβερμαν
Αντικλείδι , https://antikleidi.com
Συναφές:
Ένα από τα μεγαλύτερα παράδοξα της σύγχρονης επιστήμης είναι ότι ενώ συνθέτει μια ηγεμονική κουλτούρα,…
Από όλες τις προφητικές γνώσεις που μπορεί να βρει κανείς στο κλασικό μυθιστόρημα του Όργουελ,…
Το 1784, σε ένα δοκίμιό του με τίτλο αυτή την ερώτηση: "Was ist Aufidarung?", ο…
Υπάρχουν δύο απαραίτητα στοιχεία για τη γνώση: το υποκείμενο της γνώσης (ο γνωρίζων, ή ο…
Ένα μικρό αφιέρωμα στον συγγραφέα και ψυχολόγο Daniel Kahneman που διακρίθηκε για το έργο του…
Για κάποιους είναι τόσο εύκολο να ερωτευτούν με μια ιδέα όσο και έναν άνθρωπο. Οι…