Σταυροφορία του συμφέροντος

mitsos_2


Στο τελευταίο του βιβλίο, που κυκλοφόρησε την περασμένη εβδομάδα με τίτλο «Ανυπότακτοι» («Insoumis»), ο γνωστός Γάλλος φιλόσοφος Τσβετάν Τοντορόφ υποστηρίζει ότι η κλασική διάκριση μεταξύ πολιτικής και ηθικής δεν ισχύει σε μια δημοκρατία.

Η δουλειά των πολιτικών δεν είναι απλώς να διαχειρίζονται τα καθημερινά προβλήματα. Πρέπει ακόμη να ανοίγουν ορίζοντες και προοπτικές, καθώς και να προσδιορίζουν την έννοια της δημόσιας δράσης. Ανάμεσα στη Μητέρα Τερέζα και τον Μακιαβέλι υπάρχει, πρέπει να υπάρχει, ένας τρίτος δρόμος. Και, για να το αποδείξει, ο Τοντορόφ αναφέρει τα παραδείγματα επτά Σταυροφόρων του Καλού. Του Νέλσον Μαντέλα. Του Πάστερνακ και του Σολζενίτσιν. Της Έτι Χίλεσουμ και της Ζερμέν Τιγιόν, δύο γυναικών που αντέταξαν στον ναζισμό την ηθική τους δύναμη. Του Αμερικανού ινδολόγου Ντέιβιντ Σούλμαν. Και του Έντουαρντ Σνόουντεν.

Έχει λοιπόν θέση το καλό στις σύγχρονες κοινωνίες; Δεν είναι οι πολίτες από τη φύση τους εγωιστές και οι πολιτικοί από τη φύση τους κυνικοί; Κάνω αυτές τις σκέψεις με αφορμή την οξυνόμενη κρίση των προσφύγων, που καλό είναι να τους αποκαλούμε έτσι, πρόσφυγες, γιατί αυτό είναι στη συντριπτική τους πλειοψηφία, άνθρωποι που διέφυγαν από τον πόλεμο, την καταστολή και τη βαρβαρότητα. Απέναντι σε αυτούς τους ανθρώπους υπάρχουν ο Βίκτορ Όρμπαν, που χτίζει παντού τείχη, και ο Ντόναλντ Τραμπ, που υπόσχεται να τους στείλει πίσω στην πατρίδα τους, αλλά υπάρχει και η Άγγελα Μέρκελ, που δεσμεύεται να δέχεται 800.000 πρόσφυγες κάθε χρόνο στο γερμανικό έδαφος. Υπάρχουν οι πολίτες που τους πετούν Μολότοφ και οι πολίτες που τους προσφέρουν τρόφιμα, ρούχα και λουλούδια. Αν οι πρώτοι μειωθούν και οι δεύτεροι αυξηθούν, ο κόσμος μας θα γίνει καλύτερος. Ή όχι;

immigration_163995 Agim Sulaj'sΟι Σταυροφόροι του Καλού δεν έλειψαν ποτέ από την παγκόσμια ιστορία, είτε επρόκειτο για σωτήρες των Εβραίων στη διάρκεια του Ολοκαυτώματος είτε για εθελοντές κάθε είδους που βοηθούν άπορους, αδύναμους και άστεγους, ακόμη και με μεγάλο προσωπικό κόστος. Όπως επισημαίνει όμως η Λαρίσα ΜακΦαρκάχαρ στο νέο της βιβλίο «Όταν πνίγονται οι ξένοι» («Strangers drowning»), πρόκειται για την εξαίρεση, όχι για τον κανόνα. Εδώ και πολλούς αιώνες, είναι βαθιά ριζωμένη στη Δύση η υποψία ότι το να βοηθάς τους ξένους είναι στην καλύτερη περίπτωση αντιπαραγωγικό και στη χειρότερη παθολογικό. Ο Άνταμ Σμιθ, για παράδειγμα, έλεγε ότι κάποιος που κοιτάζει το προσωπικό του συμφέρον, σε συνδυασμό με άλλους που κάνουν το ίδιο, υπηρετεί αποτελεσματικότερα το κοινό καλό απ’ ό,τι αν επιδίωκε ακριβώς αυτό. Ο Δαρβίνος πίστευε ότι η μάχη για την επιβίωση είναι η βάση της ζωής. Και ο Φρόιντ επισήμαινε ότι, αν κάποια ηθικά αισθήματα είναι φυσιολογικά και αναγκαία, η υπερβολική αρετή παραπέμπει σε έναν παθολογικό μαζοχισμό.

Με αυτή την έννοια, η αντιμετώπιση της προσφυγικής κρίσης αποκλειστικά ως μιας ανθρωπιστικής τραγωδίας δεν είναι πολύ έξυπνη. Οι φασίστες που καταγγέλλουν ότι οι μετανάστες κλέβουν τις δουλειές μας και βιάζουν τις κόρες μας θα ακούγονται πάντα πιο δυνατά. Τους πρόσφυγες τους θέλουμε κοντά μας όχι (μόνο) από αλληλεγγύη, αλλά και από συμφέρον. Θα σώσουν το ασφαλιστικό μας σύστημα, θα ανακόψουν τη δημογραφική γήρανση της Ευρώπης, θα δώσουν νέα πνοή στην οικονομία της — το λένε όλοι οι οικονομολόγοι, το βεβαιώνουν όλες οι έρευνες, αρκεί να το πιστέψουμε κι εμείς.

Μιχάλης Μητσός

Πηγήamagi

Αντικλείδι , https://antikleidi.com

Συναφές: 

Μπέρτολτ Μπρεχτ – Για τον όρο “μετανάστες”

Σχετικά Άρθρα

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -


- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -

1 σχόλιοΣχολιάστε

  • “Τους πρόσφυγες τους θέλουμε κοντά μας όχι (μόνο) από αλληλεγγύη αλλά και από συμφέρον. Θα σώσουν το ασφαλιστικό μας σύστημα….”

    Με τι είδους εισφορές; Από κανονική εργασία με ποια εξειδίκευση; Σαν ανειδίκευτοι εργάτες; Προφανώς με μεροκάματα ευκαιρίας, όταν η πλειοψηφία των χωρών υποδοχής βιώνει ανεργία (ειδικά στους νέους) σε μια Δύση που η εξέλιξη κάνει τη χειρονακτική εργασία ολοένα και πιο περιττή; Τη “μαύρη” εργασία αν και συχνότερη δεν τη σχολιάζουμε, διότι δεν προσφέρει εισφορές.

    “….θα ανακόψουν τη δημογραφική γήρανση της Ευρώπης”

    Αλλοιώνοντας όμως, σε πολλές περιπτώσεις τελείως, τη δημογραφική σύνθεση των περιοχών από πληθυσμούς τελείως διαφορετικού πολιτισμού και θρησκείας. Γεγονός και “απειλή” που δίκαια ανησυχεί τους ντόπιους και δίνει πρόσφορο έδαφος στις εξτρεμιστικές και ρατσιστικές φωνές. Άλλως η χώρα υποδοχής θα πρέπει να τους κατανέμει ποσοστιαία μέσα στο έδαφός της. Πόσο όμορφα ηχεί αυτό; Εύλογα κάποιοι θα μιλήσουν για νέα “γκουλάγκ”.

    “….θα δώσουν νέα πνοή στην οικονομία της.”

    Με ποιο τρόπο; Δεν διανοούμαι ότι αναφερόμαστε στα “χρήματά τους”! Οι ίδιοι είναι που έχουν μέγιστη και άμεση ανάγκη φιλανθρωπίας. Άρα από τα χρήματα της νέας πατρίδας, οπότε παραπέμπω πιο πάνω στην πρώτη παράγραφο.

    Καλά τα εύκολα και ανέξοδα, κυρίως όμως επιπόλαια ή και φαρισαϊκά, ηθικοπλαστικά κηρύγματα.
    Η αιφνιδιαστική μαζική εισροή προσφύγων – μεταναστών στην απροετοίμαστη για κάτι τέτοιο και σε τέτοια δραματική έκταση Ευρώπη φοβάμαι πως βραχυμεσοπρόθεσμα δεν θα έχει καλές συνέπειες τόσο για τις χώρες υποδοχής και την Ευρώπη γενικότερα, αλλά ούτε και για τους ίδιους τους νέους πολίτες της.
    Για να δώσω παραστατικότερα το τι ακριβώς θα συμβεί, ας φανταστούμε την απότομη μετακίνηση φορτίου σε κατάφορτο καράβι (ας προσπαθήσουμε να μη πάει το μυαλό μας σε ανθρώπους για ευνόητους και δυστυχώς τόσο πρόσφατους και συχνούς λόγους).