Από τα πτυχία στην ευφυία

Στη Βρετανία άκουγα συχνά να χρησιμοποιούν τη λέξη smart (έξυπνος) όταν είχαν απέναντί τους έναν διαβασμένο άνθρωπο. Πάντα μου έκανε εντύπωση διότι για μένα αυτά δεν ταυτίζονται απαραίτητα.

Έχω γνωρίσει ανθρώπους που ήταν ετοιμόλογοι, ικανοί και με εύστοχο χιούμορ, αλλά δεν είχαν ανοίξει ποτέ βιβλίο στη ζωή τους και δεν είχαν ιδέα για τα περισσότερα θέματα συζήτησης σε μια παρέα. Από την άλλη ξέρω κάποιους που είναι συνεχώς με ένα βιβλίο στο χέρι και γνώστες της ιστορίας θεμάτων αλλά βλέπεις ότι ενώ έχουν τις πληροφορίες στο μυαλό τους δεν μπορούν να σκεφτούν δημιουργικά ή συμπεριφέρονται και σε κάποιες περιστάσεις ανόητα.

Φυσικά η δυνατότητα κατανόησης και απομνημόνευσης της υπάρχουσας γνώσης και πληροφοριών σού δίνει μεγάλο πλεονέκτημα αλλά κατά τη γνώμη μου ο σχεδιασμός και το χτίσιμο του νέου είναι η ουσία της ευφυίας. Χωρίς μόρφωση και διάβασμα είναι πιο δύσκολο να είσαι έξυπνος αφού πας να χτίσεις με ένα σφυράκι στα χέρια σου μόνο. Από την άλλη, διάβασμα και καταγραφή χωρίς αξιοποίηση της πληροφορίας είναι τούβλα στοιβαγμένα δίπλα σε γερανούς που σκουριάζουν σε ένα χωράφι. Φυσικά το θέμα παιδείας και ευγένειας είναι ένα άλλο κομμάτι που συμπληρώνει το ωραίο παζλ αλλά δεν αναφέρομαι τώρα σε αυτό ούτε η έλλειψή του ακυρώνει τη μόρφωση κάποιου πολυπτυχιούχου και πολυδιαβασμένου… ας μη συγχέουμε έννοιες και όρους.

Σήμερα μιλάμε για έξυπνα κινητά και κάνουμε χρήση της λέξης smart όπως οι Βρετανοί. Ακόμα δεν φτάσαμε στο επίπεδο της τεχνητής νοημοσύνης με δυνατότητα αυτο-εξέλιξης, οπότε με τον όρο smart αναφερόμαστε πάλι στον αυξημένο αριθμό δεδομένων, υπολογισμών και εφαρμογών. Το πραγματικά έξυπνο μηχάνημα θα είναι αυτό που θα μπορεί κάνοντας χρήση της υπάρχουσας πληροφορίας να δημιουργεί καινούρια. Έξυπνος και ευφυής λοιπόν για μένα είναι ο πιτσιρικάς που με υπάρχουσα γνώση, στην οποία είχε πρόσβαση μέσω διαδικτύου, ανέπτυξε ένα νέο διαγνωστικό εργαλείο για την ιατρική και ας μην είχε σπουδάσει ακόμα τίποτε. Σκέτο διαβασμένος από την άλλη είναι ο τύπος που ναι μεν πήρε πτυχία αλλά δεν αξιοποιήθηκε αυτή η γνώση για την παραγωγή τού νέου και του χρήσιμου.

Αυτόν τον δεύτερο τύπο ίσως τον δεις σε κάποια δημόσια υπηρεσία να βαριέται και σίγουρα στο FB να τσακώνεται με άγνωστους για διάφορα θέματα απλώνοντας τη γνώση που έχει καταγράψει. Στη χώρα μας έχουμε ένα σωρό πτυχιούχους και μια μεγάλη διαρροή τους προς το εξωτερικό. Μια διαρροή για την οποία χύνονται πολλά κροκοδείλια δάκρυα αφού η μετριοκρατία της χώρας βολεύεται μια χαρά έτσι. Δεν μας λείπουν οι πτυχιούχοι και οι διαβασμένοι. Μας λείπει η έξυπνη αξιοποίησή τους για περισσότερη δημιουργία του νέου και του καινοτόμου. Όσο η Ελλάδα παλεύει ακόμη για τα αυτονόητα και όσο λίγοι δημιουργούν (και αυτοί με πολλά γραφειοκρατικά εμπόδια) ενώ οι περισσότεροι ελπίζουν κάποια στιγμή κάπου να βολευτούν, δεν έχουμε δικαίωμα να μιλάμε για ευφυή λαό… για πτυχιούχους ναι… αλλά για έξυπνο λαό όχι.

_________

 ~ Σπύρος Κιτσινέλης

    protagon.gr

Αντικλείδι , https://antikleidi.com

Συναφές: 

Τι και πώς να μαθαίνουμε

Oι καλλιεργημένοι άνθρωποι

Κ.Τσάτσος: το πρώτο μάθημά μου για την αρχοντιά

Πήγες στο Πρίνστον – και λοιπόν;