Ωστόσο, το ψυχολογικό κόστος των πολιτικών λιτότητας φαίνεται να είναι μεγάλο και συχνά σε τέτοιο βαθμό που να θέτει σε αμφισβήτηση τόσο την αποτελεσματικότητά τους όσο και την ηθική τους βάση. Κατά πόσο είναι ηθικό να επιβάλλονται τέτοια οικονομικά μέτρα στις ζωές τόσων ανθρώπων – ακόμα και των πλέον ευάλωτων; Τέτοιες πολιτικές είναι όσο αναπόφευκτες παρουσιάζονται ή είναι περισσότερο επιλεγμένες μέθοδοι και πρακτικές;
Το ψυχολογικό κόστος της λιτότητας δεν συζητιέται σοβαρά στα ΜΜΕ ή στις πολιτικές συζητήσεις. Δεν δίνεται το βάρος και η έμφαση που αναλογεί στο ζήτημα αυτό. Και κατά τη γνώμη μου, τουλάχιστον οι ψυχολόγοι έχουν καθήκον και ηθική ευθύνη να μιλήσουν γι’ αυτό.
Πρόσφατες έρευνες στην Αγγλία, μια χώρα με πολύ δυνατότερη οικονομία από την Ελλάδα και άλλες ευρωπαϊκές χώρες, δείχνουν ξεκάθαρα ότι η λιτότητα και υλικό κόστος έχει και δημιουργεί ήδη προβλήματα για το μέλλον.
Οι κοινωνικές και οικονομικές συνθήκες που επικρατούν σε έναν τόπο επηρεάζουν άμεσα την ψυχική και διανοητική ζωή των ανθρώπων. Μελέτες πολλών ετών τώρα στη ψυχολογία το δείχνουν αυτό. Για να προωθηθεί, λοιπόν, προς το καλύτερο η ποιότητα ζωής των ανθρώπων θα πρέπει να γίνονται επενδύσεις στο να δημιουργούνται ανθεκτικές κοινότητες και δομές παρά στο να διαλύονται. Θα πρέπει να λαμβάνονται ισότιμα υπόψιν κοινωνικοί και ψυχολογικοί παράγοντες στο σχεδιασμό πολιτικών και όχι να παρακάμπτονται ή να θεωρούνται δευτερεύοντες ή περιττοί.
Οι πρακτικές, λοιπόν, λιτότητας – ή με άλλα λόγια στέρησης – φαίνεται ότι όταν εφαρμόζονται συστηματικά ή αποτελούν κεντρική φιλοσοφία πολιτικής ή άλλης στάσης ζωής έρχονται με πολλές και μακροπρόθεσμες επιπτώσεις για τη ψυχική, κοινωνική και υλική ζωή των ανθρώπων.
[διευκρίνηση: με τον όρο λιτότητα, σε αυτό το άρθρο, δεν εννοώ την απαραίτητη οικονομία ή την ορθότερη οικονομική διαχείριση που χρειάζεται να κάνει ένα σπιτικό ή ένα κράτος για να λειτουργεί καλά. Εννοώ κυρίως την αντίληψη/στάση ζωής, ότι σχεδόν κάθε δραστηριότητα της ζωής πρέπει να γίνεται με τον πιο μινιμαλιστικό κατά το δυνατόν τρόπο με κύριο σκοπό συνήθως το λιγότερο δυνατόν ξόδεμα ή/και την μεγαλύτερη δυνατή συσσώρευση υλικών αγαθών – εδώ η αφθονία και η απόλαυση συνήθως θεωρούνται ως αρνητικά].
Και πώς μπορεί να γίνει διαφορετικά;
Στο βιβλίο τους “Quality of Life” οι Nussbaum και Sen (1993) υποστηρίζουν ότι οι κοινωνίες ανεξάρτητα από τις διαφορές που μπορεί να έχουν στις αξίες και στην κουλτούρα τους θα πρέπει να στοχεύουν στο να ενισχύουν στα μέλη τους την ικανότητα να μπορούν ζουν καλά μέσα σε αυτές.
Και φυσικά αυτό δεν είναι κάτι καινούριο. Ωστόσο, οι συγγραφείς προτείνουν μερικές παραμέτρους που συντελούν σύμφωνα με αυτούς προς αυτή την κατεύθυνση. Μεταξύ αυτών είναι:
– Το να έχουν οι άνθρωποι τη δυνατότητα να είναι υγιείς.
– Το να μπορούν να σκέφτονται, να αισθάνονται και να πράττουν ελέυθερα και υπεύθυνα.
– Το να έχουν την ελευθερία, τον έλεγχο και την ευθύνη για τη προσωπική τους ζωή και τις επιλογές τους.
– Το να δημιουργούν κοινότητες.
Επίσης, άλλοι παράμετροι φαίνεται να είναι:
Φαίνεται λοιπόν να είναι θεμελιώδες να λαμβάνονται υπόψιν παράμετροι όπως οι παραπάνω από όσους/ες σχεδιάζουν πολιτικές και οικονομικές πρακτικές.
Έτσι, μπορούν πιθανόν να δημιουργήσουν αποτελεσματικότερα πλαίσια μέσα στα οποία οι άνθρωποι να υποφέρουν περιττά λιγότερο και να προλαμβάνονται ψυχικά και κοινωνικά προβλήματα, που μπορούν στις μέρες μας να προληφθούν.
Και το ενθαρρυντικό είναι ότι ζητήματα όπως αυτά μπορούν να είναι συχνά ζητήματα προθέσεων, πολιτικής βούλησης – προτεραιοτήτων και έμπρακτων επιλογών.
Πηγές:
http://www.theguardian.com/society/2015/apr/17/austerity-and-a-malign-benefits-regime-are-profoundly-damaging-mental-health.
Nordt, C., Warnke, I., Seifritz, E., & Kawohl, W. (2015). Modelling suicide and unemployment: a longitudinal analysis covering 63 countries, 2000–11. The Lancet Psychiatry.
Nussbaum, M., Sen, A. (1993). The quality of life. Oxford: Oxford University Press.
Άρτεμις Αντωνίου, BSc (Hons), MSc
Σύμβουλος Ψυχολόγος & Συνθετική Θεραπεύτρια
www.artemisantoniou.com
Copyright © 2015 Άρτεμις Αντωνίου
Με την επιφύλαξη των πνευματικών και ηθικών δικαιωμάτων της συγγραφέως.
Για οποιαδήποτε αλλαγή, περικοπή ή/και αλλοίωση του κειμένου ή/και του περιεχόμενού του με οποιονδήποτε τρόπο, καθώς και για οποιαδήποτε αλλαγή στον τρόπο δημοσίευσης του άρθρου, θα πρέπει προηγουμένως να ενημερώσετε και να λάβετε την έγκριση της συγγραφέως. Απαγορεύεται η αναδημοσίευση χωρίς τη συγκατάθεση της συγγραφέως.
by Αντικλείδι , https://antikleidi.com
Συναφές:
Μισογυνισμός: Όταν το θηλυκό θεωρείται μειονέκτημα. Ώρα για μια ευρύτερη ματιά;
Ένα από τα μεγαλύτερα παράδοξα της σύγχρονης επιστήμης είναι ότι ενώ συνθέτει μια ηγεμονική κουλτούρα,…
Από όλες τις προφητικές γνώσεις που μπορεί να βρει κανείς στο κλασικό μυθιστόρημα του Όργουελ,…
Το 1784, σε ένα δοκίμιό του με τίτλο αυτή την ερώτηση: "Was ist Aufidarung?", ο…
Υπάρχουν δύο απαραίτητα στοιχεία για τη γνώση: το υποκείμενο της γνώσης (ο γνωρίζων, ή ο…
Ένα μικρό αφιέρωμα στον συγγραφέα και ψυχολόγο Daniel Kahneman που διακρίθηκε για το έργο του…
Για κάποιους είναι τόσο εύκολο να ερωτευτούν με μια ιδέα όσο και έναν άνθρωπο. Οι…