Ακραία πόλωση ή συναίνεση ;

Για άλλη μια φορά η χώρα μας κινείται σε επικίνδυνους ατραπούς. H προκήρυξη εκλογών από μόνη της σηματοδοτεί πλέον μόνιμα τα εγγενή πολιτικά αδιέξοδα, που σε ανοικτή η υπολανθάνουσα μορφή έχουν σωρευτεί.

Στην ελληνική περίπτωση έχουμε να κάνουμε με μια ακραία κρίση εκπροσώπησης στο πολιτικοκοινωνικό πεδίο. Μία κρίση πολιτικής νομιμοποίησης ολόκληρου του πολιτικού αλλά και θεσμικού οικοδομήματος.

Ειδικότερα, οι πολιτικές δυνάμεις στην χώρα μας δεν λειτουργούν ως εκφραστές συγκροτημένης πολιτικής άποψης αλλά ως μονομάχοι εκδικητές που αποσκοπούν στην εξόντωση του πολιτικού αντιπάλου με κάθε κόστος.

Ανάλογο είναι φυσικά το δόκιμο λεξιλόγιο σε περίοδο εκλογών. Στο εκλογικό σώμα δεν δίδονται στην ουσία ούτε μετρήσιμες εμπειρίες, ούτε όμως συγκροτημένες προγραμματικές αφηγήσεις, βάσει των οποίων θα μπορούσε να κρίνει σχετικά αντικειμενικά τις αντιμαχόμενες πλευρές. Αυτό που προβάλλεται στον πολιτικό ορίζοντα είναι εικονίδια του εχθρού σε συνεχή αναπαραγωγή ενός πλαισίου «εχθρού –φίλου». Ούτε καν ένα πλαίσιο ταξικών συγκρούσεων δεν αναπαράγεται.

Ένα μόνιμο αλλά ταυτόχρονα στημένο σκηνικό ακραίας πολιτικής πόλωσης συγκροτεί ένα αβάσταχτο ναρκοπέδιο στο οποίο παγιδεύεται συστηματικά η κοινωνία. Η τελευταία αναγκάζεται κάθε φορά- ελλείψει σοβαρού πολιτικού διαλόγου- να επιλέξει απλά το πιο ελπιδοφόρο, όχι αναγκαία όμως το πιο ρεαλιστικό σενάριο.

Στις περισσότερες περιπτώσεις δεν δίδεται στους πολίτες καμία δυνατότητα να επιλέξουν συνθετικές διαδικασίες που οδηγούν στην σύσταση πολιτικών συνεργασιών. Συνεργασιών που επιτάσσονται λόγω των έκτακτων αναγκών. Αντιθέτως όμως οι συνεργασίες παρουσιάζονται από τις πολιτικές δυνάμεις ως απευκταίες επικαλούμενες τις δήθεν ανεπάρκειες των πολιτικών αντιπάλων. Λες και πρόκειται για τρομακτικά όντα από άλλο πλανήτη με εχθρικές και μόνο διαθέσεις. Στην ουσία τους όμως οι πραγματικές αντιθέσεις δεν είναι καθόλου αγεφύρωτες. Εάν κοιτάξουμε ποιες είναι πραγματικές αντιθέσεις θα δούμε ότι αυτές συνοψίζονται κατ’ ουσία στην επιλογή μεταξύ «λίγου και πολύ μνημονίου». Αυτό σημαίνει ότι καμία πολιτική δύναμη δεν επιθυμεί να διαχειρίζεται μνημόνια .Αυτά έχουν αβάσταχτο πολιτικό κόστος για οιονδήποτε κληθεί να τα διαχειριστεί. Όταν λοιπόν κάποιος πολιτικός φορέας ανεξαρτήτου αφήγησης, βρεθεί σε θέση εξουσίας αναγκάζεται από τους δανειστές και τους εταίρους υπό την απειλή ακύρωσης της παρεχόμενης δανειακής ρευστότητας, σε σημαντικές υποχωρήσεις και συμβιβασμούς που τελικά μεταφράζονται σε «πολύ μνημόνιο».

Απέναντι σε αυτή την επιλογή στήνεται αρχικά η εκάστοτε αντιπολίτευση ανεξάρτητα από την ιδεολογική της προέλευση, με σηκωμένο το δάκτυλο και υπόσχεται με μεγάλη έμφαση την ακύρωση των μνημονίων και των συνδεδεμένων με αυτά απεχθών μέτρων για την κοινωνία. Όσο πλησιάζει όμως η αντιπολίτευση αυτή προς την εξουσία, βάζει νερό στο κρασί της και μαλακώνει τις θέσεις της. Η ακύρωση του μνημονίου μεταβάλλεται ως δια μαγείας, σε επαναδιαπραγμάτευση, άρα σε «λίγο μνημόνιο» ενώ στους προηγούμενους κυβερνώντες απευθύνεται η κατηγορία της αβελτηρίας , της ανικανότητας, της έλλειψης θελήσεως και πατριωτισμού ακόμα και της εθνικής  μειοδοσίας.

Ποια είναι όμως η απόσταση μεταξύ «λίγου και πολύ μνημονίου» ; Αυτή μπορεί να κριθεί και να υπολογιστεί μόνο όταν βρεθεί κανείς απέναντι στους δανειστές. Σε αυτό το σημείο βέβαια οφείλουμε να εικάσουμε ότι στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων το «λίγο» μνημόνιο μετασχηματίζεται σε «πολύ». Εκτός και αν κάποια πολιτική δύναμη θελήσει να αποπειραθεί λιγάκι Ρώσικη Ρουλέτα και τα ρισκάρει όλα για όλα. Κάποιες τέτοιες στιγμές υπήρξαν. Ας θυμηθούμε για παράδειγμα την απόπειρα δημοψηφίσματος του Γιώργου Παπανδρέου που πολεμήθηκε εσωτερικά και εξωτερικά από όλες σχεδόν τις πολιτικές δυνάμεις. Την ίδια στιγμή απευθύνθηκαν στον επινοητή του δημοψηφίσματος, σχεδόν όλες οι πολιτικές κατηγορίες που θα μπορούσε κανείς να φανταστεί. Τότε, αντί κα κάτσουν όλες οι πολιτικές δυνάμεις κάτω και να επεξεργαστούν ένα βιώσιμο σενάριο δημοψηφίσματος απεμπόλησαν αυτή την ιστορική ευκαιρία για την δημοκρατία μόνο και μόνο για να εκθέσουν τον πολιτικό αντίπαλο που το επινόησε.

Σήμερα βέβαια κάποιοι ανακάλυψαν την σημαντικότητα ενός δημοψηφίσματος σε περίπτωση διαπραγματευτικού αδιεξόδου. Σε κάθε περίπτωση έχουμε να κάνουμε συνολικά με ένα ναρκοθετημένο πολιτικό σκηνικό το οποίο δεν επικουρεί στην έξοδο από την κρίση. Αυτό που χρειάζεται η χώρα, είναι συναινέσεις και συνθέσεις τόσο στην βάση όσο και στην κορυφή της πολιτείας.

Στο πλαίσιο αυτό χρειάζονται όλες οι συγκροτημένες πολιτικές προτάσεις ανεξαρτήτου πολιτικής προέλευσης. Αυτό θα πει πολιτική διαδικασία έξω από όρους πολιτικού αυτισμού και εμφυλιοπολεμικών διαιρέσεων . Απαιτείται όμως και μια πολιτική δύναμη ολκής –νέα ή παλιά- που θα λάβει τις πραγματικές πρωτοβουλίες σε αυτή την κατεύθυνση. Δυστυχώς όμως, υπό τις υπάρχουσες συνθήκες, η επιδίωξη συνθέσεων και συναινέσεων αποτελεί άσκοπη υπόθεση. Όμως σε μια άτυπα χρεοκοπημένη χώρα όπως την Ελλάδα, η συναίνεση αποτελεί ενδεχομένως το κλειδί για την έξοδο από τα σημερινά αδιέξοδα.  Πέρα από τα όποια αδιέξοδα στα οποία θα μπορούσε να οδηγηθεί η χώρα, ίσως οι επικείμενες εκλογές αποτελέσουν την πρώτιστη ευκαιρία για το εκλογικό σώμα να εισάγει από μόνο του τις πραγματικές πολιτικές συναινέσεις στον πολιτικό βίο της χώρας.

Αυτό θα μπορούσε να γίνει για παράδειγμα μέσα από την συγκρότηση ενός προοδευτικού πόλου διακυβέρνησης της χώρας ο οποίος θα θέσει τρία ζητήματα στο επίκεντρο. Πρώτον, την παραμονή της χώρας στην ευρωπαϊκή τροχιά και στην ζώνη του ευρώ, δεύτερον την διαχείριση και διευθέτηση του ζητήματος του χρέους με διαδικασίες που εγγυώνται την βιωσιμότητα της χώρας και τρίτον την ανάταξη της κοινωνίας με κέντρο βάρος του κοινωνικά αδύναμους.

Καλό βόλι λοιπόν !

Μαυροζαχαράκης  Μανόλης

Κοινωνιολόγος- Πολιτικός Επιστήμονας 

by Αντικλείδι , https://antikleidi.com

Συναφές: 

Δείτε όλα τα άρθρα του Μανόλη  ΕΔΩ