Το εγώ με το εγώ στο τρένο

Το ταξίδι με το τρένο στην ελληνική κουλτούρα περιέχει κάτι στενάχωρο, κάτι θλιβερό. Είναι η εικονογράφηση του αποχωρισμού και ίσως της επερχόμενης λησμονιάς. Πάντα θυμάμαι την διηγημένη ανάμνηση της γιαγιάς μου:

επαρχιακό χωριό στην δεκαετία του ‘60 με τα τρένα γεμάτα από νέους και νέες που ξενιτεύονταν για το μεροκάματο. Μπουλούκια ανθρώπων με μια βαλιτσούλα στο ένα χέρι και ένα μαντήλι στο άλλο για να σκουπίσουν τα δάκρυα του πικρού χωρισμού. Και το τρένο σφυρίζει και οι οικογένειες σβήνουν. Κι όλα αυτά μια συννεφιασμένη Κυριακή, που μοιάζει με τις καρδιές τους.

Βέβαια, ποιος αποχωρισμός είναι γλυκός; Ποιος αποχαιρετισμός είναι ευχάριστος; Στα μάτια μου, ο αποχωρισμός έχει γλύκα μόνο αν μιλάμε ποιητική αδεία. Στην πραγματική ζωή, κάνουμε ό,τι είναι δυνατό ώστε να αποφύγουμε να χάσουμε αυτά με τα οποία δέσαμε τους εαυτούς μας, πρόσωπα, συναισθήματα, αντικείμενα και καταστάσεις. Είναι η συνήθεια μέσα στην οποία ζούμε και από την οποία τροφοδοτούμαστε. Και αυτό γιατί οι συνήθειες μας, τα προσφιλή μας πρόσωπα και αντικείμενα είναι αποτέλεσμα της επιλογή μας και ουσιαστικά αποτελούν την προβολή του εαυτού μας. Είναι η ανάγκη μας μέσα από αυτά να δικαιολογήσουμε το είναι μας.

Όλοι μας έχουμε κάποια αποκομμένα κομμάτια του εαυτού μας. Είναι τα ετεροθαλή μας αδέλφια, τα οποία ουδέποτε αναγνωρίσαμε ως γνήσια και τα έχουμε αποπέμψει από την οικογένεια της ψυχοσύνθεση μας. Είναι ο άσωτος συγγενής, ναι, δικό μας κομμάτι αλλά ασύμβατο και άρα απορριπτέο, χωρίς να του δίνεται η ευκαιρία της επιστροφής και της συγχώρεσης. Όμως ο άσωτος και αποσχισμένος μας εαυτός εξακολουθεί και βρίσκεται εκεί, σε μια γωνιά της ψυχής μας και μας κλείνει το μάτι με κάθε ευκαιρία, έτοιμος να παρασύρει στις δικές του ασωτίες. Και εμείς τον αγνοούμε επιδεικτικά σε κάθε ευκαιρία. Μέχρι να βρεθεί το κατάλληλο πρόσωπο ή κατάσταση. Τι ισχυρή που είναι η δύναμη της επιλογής.

Επιλέγουμε λοιπόν μια κατάσταση ή ένα πρόσωπο, το οποίο ουσιαστικά ενδυναμώνει αυτό το αποσχισμένο μας κομμάτι. Ο νόθος εαυτός μας βρίσκει γόνιμο έδαφος για ανάπτυξη και τροφή για να δυναμώσει. Ταλαιπωρημένος από την συνεχή απόρριψη και παραμελημένος δράττεται της ευκαιρίας και γαντζώνεται από τη νέα μας επιλογή. Και αναπτύσσεται και θεριεύει. Γιατί όταν το εγώ μου παλεύει με το εγώ μου, η μάχη είναι πάντα ισχυρή. Για παράδειγμα, κάποιος που έχει απορρίψει μέσα του το αίσθημα της ανασφάλειας και της κατωτερότητας που βίωσε τραυματικά στο παρελθόν, είναι πολύ πιθανό να επιλέξει σύντροφο ή εργασιακό περιβάλλον με κύριο χαρακτηριστικό την αυστηρότητα και την επίκριση. Φαίνεται παράδοξο αλλά είναι αληθινό.  Δικαίως αναρωτιόμαστε πως είναι δυνατόν ένας άνθρωπος να επιλέγει μια τέτοια κατάσταση αφού την βίωσε με κάποιο τρόπο στον παρελθόν και την απέρριψε.

Η απάντηση είναι ότι είναι πολύ πιο εύκολο να ξεφορτώσουμε αυτό το συναίσθημα σε κάποιο άλλο πρόσωπο, σε κάποια άλλη κατάσταση από το να δουλέψουμε με τον εαυτό μας και να το καταστείλουμε. Προβάλουμε στον εξωγενή παράγοντα το κίβδηλο κομμάτι της ψυχής μας και του φορτώνουμε τις συνέπειες από την ύπαρξη του. Αρεσκόμαστε στο να μπαίνουμε σε ένα ρόλο και να μεταθέτουμε σε εξωγενείς παράγοντες την ευθύνη για την συμπεριφορά μας, δεδομένου ότι χρειάζεται πολύ αγώνα για να αποδεχτούμε την φύση μας και να την διαφοροποιήσουμε. Διότι η μάχη του εγώ με το εγώ θα φέρει στην επιφάνεια όλα αυτά που δεν θα θέλαμε να είμαστε, όλα αυτά που απορρίψαμε στην παιδική μας ηλικία. Αλλά είμαστε. Και είναι προτιμότερο να νταντεύουμε τους εαυτούς μας λέγοντας δεν φταίω εγώ που έπραξα/νιώθω έτσι, ο άλλος με προκάλεσε. Εχθρευόμαστε τον άλλο γιατί ξεθάβει κομμάτια του πραγματικού μας εαυτού. Και αυτό δεν είναι κάτι που συγχωρείται εύκολα.

Το βάρος όταν μοιράζεται το φορτίο λιγοστεύει. Όταν όμως το φορτώνουμε εξ ολοκλήρου σε κάποιον έξω από εμάς γίνεται διπλά αβάστακτο. Γιατί η στρεβλή αντανάκλαση του εαυτού μας σε κάτι έξω από εμάς είναι μια διαστρεβλωτική παγίδα, αιχμάλωτοι της οποίας τελικά είμαστε εμείς οι ίδιοι. Και η ζωή, σαν τρένο, περνάει. Μπες στο τρένο με συνοδοιπόρο τον εαυτό σου και αποσκευές τις εμπειρίες σου. Μάθε να αγαπάς και να μαλώνεις τον εαυτό σου γιατί είναι ο μόνος που μπορεί να σου χαρίσει την ευτυχία. Σε κάθε στάση ξεφόρτωσε τα περιττά απόβλητα της ψυχής και συνέχισε ανάλαφρος μέχρι τον τελικό προορισμό. Χωρίς παγίδες και φρικτές διαστρεβλώσεις. Γιατί, όπως μια σοφή είπε, την πρώτη φορά που σε στεναχωρεί κάποιος φταίει αυτός. Την δεύτερη, φταις εσύ. Τι έγινε εκείνο το τρένο που έβλεπε τα άλλα τρένα να περνούν.

~ Mαρία Ιακωβίδου  

https://antikleidi.com/author/iakovidou/

by Αντικλείδι , https://antikleidi.com

Συναφές: