Τα ρομπότ ήδη κυριαρχούν στον κόσμο. Το ότι δεν το έχουμε συνειδητοποιήσει πλήρως ακόμα, οφείλεται στο ότι αυτό δεν συντελέστηκε με τον τρόπο που περιέγραψε το 1950 οΙσαάκΑσίμωφ στο γνωστό μυθιστόρημα του “Εγώ, το Ρομπότ”. Μπορεί οι δρόμοι των πόλεωννα μην είναιγεμάτοι απόανθρωποειδή ρομπότ, όμως ήδη τα ρομπότ έχουν κάνει μεγάλη πρόοδο και εκτελούν πολλές εργασίες. Μια εφαρμογή που πρόκειται να υλοποιηθεί σύντομα είναι τα αυτόνομα αυτοκίνητα χωρίς οδηγό. Ακόμα κι αν δενελέγχεται η οδήγηση απόανθρωποειδή ρομπότ, εντούτοις θα ελέγχεται από λογισμικό, κάτιπουεγείρει πολλάηθικάζητήματα.
Γιαπαράδειγμα ένα από αυτά είναι το εξής:Πριν από μίααναπόφευκτησύγκρουση, θα πρέπει το λογισμικό του αυτοκινήτου να επιλέγει να δράσει με τέτοιο τρόπο, ώστε να σκοτωθεί ο επιβάτης του αυτοκινήτου, και όχι κάποιος άλλος άνθρωπος ;
Ένας από τα σοβαρότερα είδη εξάρτησης υποδούλωσης, καταπίεσης και ανελευθερίας είναι να αποφασίζουν άλλοι για μένα χωρίς την παραμικρή δυνατότητα δικής μου παρέμβασης ή διαφωνίας. Όσο πιο σοβαρά είναι τα θέματα και όσο πιο απαρέγκλιτα συμβαίνει αυτό, τόσο μεγαλύτερη η καταπίεση κι η ανελευθερία. Προσωπικά ο καθένας μας μπορεί να αποφασίσει, έστω και διαισθητικά, αν πρέπει να κάνει αυτό ή το άλλο. Μπορεί να είναι λάθος η τελική επιλογή του, και μάλιστα να στοιχίσει ζωή συνανθρώπου. Όμως την ηθική ευθύνη την έχει ακέραια ο φταίχτης. Είναι στο χέρι του να την διαχειριστεί. Αν όμως αποφασίζει άλλος για μένα, τότε η πιθανή λάθος επιλογή κατά το δικό μου αξιακό σύστημα, με κάνει να νιώθω διπλά υπεύθυνος: μία ευθύνη για το κακό αποτέλεσμα (π.χ. θάνατος), κι άλλη μία που δέχτηκα να εκχωρίσω την ανεξαρτησία επιλογών μου σε άλλους και μάλιστα άγνωστους κι ανώνυμους “διαμορφωτές ηθικού δικαίου”. Όταν σε βλάψω, μπορώ να διαχειριστώ τη συγγνώμη μου, τη μεταμέλειά μου ακόμη και την αποκατάσταση της βλάβης, αναλόγως το ψυχοπνευματικό μου επίπεδο. Εν δυνάμει μπορώ. Όμως όταν γίνομαι ο φυσικός αυτουργός μιας πράξης της οποίας ο ηθικός αυτουργός είναι άλλος, αυτό είναι μη διαχειρίσιμο πνευματικά: τείνω α) ή να δικαιολογηθώ ότι ΔΕΝ φταίω αφού δεν αποφάσισα, τάχα, εγώ, κάνοντας χειρότερο κακό ψυχικά στους άλλους που υπέστησαν το κακό, ή β) να πέσω σε βαθιά κατάθλιψη επειδή αναγνωρίζω το ατόπημα της εκχώρησης της ελευθερίας μου, που οδήγησε σε επιλογή αντίθετη με τις αξίες μου, κάνοντας όμως έτσι μεγάλο κακό στον εαυτό μου.
Με το σκεπτικό αυτό, θεωρώ ότι 1) ή δεν πρέπει καθόλου να προχωρήσει αυτή η ιδέα, αλλά να σταματήσει τώρα, σε περιπτώσεις όπου δεν πρόκειται για μια απλή μηχανιστική διεκπεραίωση από το ρομπότ, αλλά εμπλέκονται και ζητήματα ελεύθερη επιλογής, ή β) να προβλεφθεί η δυνατότητα παύσης του ρομπότ όταν ο άνθρωπος κρίνει. Δεν γνωρίζω περίπτωση αεροπλάνου που να απογειώθηκε και να προσγειώθηκε με τον αυτόματο πιλότο. Και εν πτήσει, απ’ όσο ξέρω, με ένα κουμπάκι απενεργοποιείταικατά την κρίση του κυβερνήτη. Τί διαφορετικό ισχύει για τα άλλα οχήματα. Τίποτα, νομίζω. Εξάλλου, δεν θέλω καν να σκέφτομαι πόσα περισσότερα θα ήταν ίσως τα θύματα και οι παράπλευρες απώλειες από αναγκαστικές προσγειώσεις, προβληματικές απογειώσεις, κ.τ.λ. αν τις εκτελούσε ο αυτόματος πιλότος. Ο άνθρωπος έχει ανθρωπιά, σκέφτεται κι αποφασίσει συχνά με μη μετρήσιμο τρόπο, Γι’ αυτό και έχουν υπάρξει πολλοί πιλότοι που με ηρωικές επιλογές έσωσαν ζωές. Το ρομπότ τί έχει; Ρομποτιά! Το ρίχνει όπου το λογισμικό του αποφασίσει με βάση καθαρά μετρήριμα κριτήρια.
Επέτρεψε μου να σου πω ότι προτιμώ τη ρομποτιά από την ανθρωπιά.
Οι άνθρωποι έχουν κάνει τα χειρότερα εγκλήματα, δεν λειτουργούν με βάση τη λογική, και τις περισσότερες φορές για να σώσουν τον εαυτό τους επιλέγουν να πουλήσουν τη ψυχή στους στο διάολο.
Ακόμα και τώρα στην κρίση, ο καθένας κοιτάει πως θα σώσει το τομάρι του, φαντάσου πως θα σκεφτεί όταν έχει να λάβει αποφάσεις ζωής και θανάτου που αφορούν τον ίδιο.
Στη μεγάλη πλειοψηφία των περιπτώσεων, μαθηματικά και αλγόριθμοι, θα βγάλουν πιο ορθολογική και αντικειμενικά σωστή απόφαση.
Αν θέλουμε να είμαστε ειλικρινείς, κανείς δεν θα επιλέξει να σκοτωθεί ο ίδιος για να σωθεί το παιδί …
Όμως θα πρέπει να αναλογιστούν, ότι σε μία παρόμοια κατάσταση μπορεί να βρεθεί και το δικό τους παιδί …
Σε ενα στενο τουνελ,πετάγεται ενα παιδι…;λιγο απιθανο.Παρολα αυτα το σωστο θα ειναι να μπει αυτοματα σε χαμηλη ταχύτητα. Οποτε υπαρχει λυση. Οσο για το αν θα πρεπει να υπαρχει αυτο το εξυπνο αυτοματο συστημα;; Ολα χαλανε και βραχυκυκλωνουν, οπως κ ο ανθρωπινος νους. Το οτι υπαρχουν ασυνειδητοι ανθρωποι ειναι αλλο θεμα και ο αυτοματισμος δεν θα αλλαξει κατι οταν οι εντολες ρυθμιζονται ανθρωπινα!
[…] Ποιον θα έπρεπε να σκοτώσει ο οδηγός-ρομπότ; […]
Ένας από τα σοβαρότερα είδη εξάρτησης υποδούλωσης, καταπίεσης και ανελευθερίας είναι να αποφασίζουν άλλοι για μένα χωρίς την παραμικρή δυνατότητα δικής μου παρέμβασης ή διαφωνίας. Όσο πιο σοβαρά είναι τα θέματα και όσο πιο απαρέγκλιτα συμβαίνει αυτό, τόσο μεγαλύτερη η καταπίεση κι η ανελευθερία. Προσωπικά ο καθένας μας μπορεί να αποφασίσει, έστω και διαισθητικά, αν πρέπει να κάνει αυτό ή το άλλο. Μπορεί να είναι λάθος η τελική επιλογή του, και μάλιστα να στοιχίσει ζωή συνανθρώπου. Όμως την ηθική ευθύνη την έχει ακέραια ο φταίχτης. Είναι στο χέρι του να την διαχειριστεί. Αν όμως αποφασίζει άλλος για μένα, τότε η πιθανή λάθος επιλογή κατά το δικό μου αξιακό σύστημα, με κάνει να νιώθω διπλά υπεύθυνος: μία ευθύνη για το κακό αποτέλεσμα (π.χ. θάνατος), κι άλλη μία που δέχτηκα να εκχωρίσω την ανεξαρτησία επιλογών μου σε άλλους και μάλιστα άγνωστους κι ανώνυμους “διαμορφωτές ηθικού δικαίου”. Όταν σε βλάψω, μπορώ να διαχειριστώ τη συγγνώμη μου, τη μεταμέλειά μου ακόμη και την αποκατάσταση της βλάβης, αναλόγως το ψυχοπνευματικό μου επίπεδο. Εν δυνάμει μπορώ. Όμως όταν γίνομαι ο φυσικός αυτουργός μιας πράξης της οποίας ο ηθικός αυτουργός είναι άλλος, αυτό είναι μη διαχειρίσιμο πνευματικά: τείνω α) ή να δικαιολογηθώ ότι ΔΕΝ φταίω αφού δεν αποφάσισα, τάχα, εγώ, κάνοντας χειρότερο κακό ψυχικά στους άλλους που υπέστησαν το κακό, ή β) να πέσω σε βαθιά κατάθλιψη επειδή αναγνωρίζω το ατόπημα της εκχώρησης της ελευθερίας μου, που οδήγησε σε επιλογή αντίθετη με τις αξίες μου, κάνοντας όμως έτσι μεγάλο κακό στον εαυτό μου.
Με το σκεπτικό αυτό, θεωρώ ότι 1) ή δεν πρέπει καθόλου να προχωρήσει αυτή η ιδέα, αλλά να σταματήσει τώρα, σε περιπτώσεις όπου δεν πρόκειται για μια απλή μηχανιστική διεκπεραίωση από το ρομπότ, αλλά εμπλέκονται και ζητήματα ελεύθερη επιλογής, ή β) να προβλεφθεί η δυνατότητα παύσης του ρομπότ όταν ο άνθρωπος κρίνει. Δεν γνωρίζω περίπτωση αεροπλάνου που να απογειώθηκε και να προσγειώθηκε με τον αυτόματο πιλότο. Και εν πτήσει, απ’ όσο ξέρω, με ένα κουμπάκι απενεργοποιείταικατά την κρίση του κυβερνήτη. Τί διαφορετικό ισχύει για τα άλλα οχήματα. Τίποτα, νομίζω. Εξάλλου, δεν θέλω καν να σκέφτομαι πόσα περισσότερα θα ήταν ίσως τα θύματα και οι παράπλευρες απώλειες από αναγκαστικές προσγειώσεις, προβληματικές απογειώσεις, κ.τ.λ. αν τις εκτελούσε ο αυτόματος πιλότος. Ο άνθρωπος έχει ανθρωπιά, σκέφτεται κι αποφασίσει συχνά με μη μετρήσιμο τρόπο, Γι’ αυτό και έχουν υπάρξει πολλοί πιλότοι που με ηρωικές επιλογές έσωσαν ζωές. Το ρομπότ τί έχει; Ρομποτιά! Το ρίχνει όπου το λογισμικό του αποφασίσει με βάση καθαρά μετρήριμα κριτήρια.
Επέτρεψε μου να σου πω ότι προτιμώ τη ρομποτιά από την ανθρωπιά.
Οι άνθρωποι έχουν κάνει τα χειρότερα εγκλήματα, δεν λειτουργούν με βάση τη λογική, και τις περισσότερες φορές για να σώσουν τον εαυτό τους επιλέγουν να πουλήσουν τη ψυχή στους στο διάολο.
Ακόμα και τώρα στην κρίση, ο καθένας κοιτάει πως θα σώσει το τομάρι του, φαντάσου πως θα σκεφτεί όταν έχει να λάβει αποφάσεις ζωής και θανάτου που αφορούν τον ίδιο.
Στη μεγάλη πλειοψηφία των περιπτώσεων, μαθηματικά και αλγόριθμοι, θα βγάλουν πιο ορθολογική και αντικειμενικά σωστή απόφαση.
Αν θέλουμε να είμαστε ειλικρινείς, κανείς δεν θα επιλέξει να σκοτωθεί ο ίδιος για να σωθεί το παιδί …
Όμως θα πρέπει να αναλογιστούν, ότι σε μία παρόμοια κατάσταση μπορεί να βρεθεί και το δικό τους παιδί …
Σε ενα στενο τουνελ,πετάγεται ενα παιδι…;λιγο απιθανο.Παρολα αυτα το σωστο θα ειναι να μπει αυτοματα σε χαμηλη ταχύτητα. Οποτε υπαρχει λυση. Οσο για το αν θα πρεπει να υπαρχει αυτο το εξυπνο αυτοματο συστημα;; Ολα χαλανε και βραχυκυκλωνουν, οπως κ ο ανθρωπινος νους. Το οτι υπαρχουν ασυνειδητοι ανθρωποι ειναι αλλο θεμα και ο αυτοματισμος δεν θα αλλαξει κατι οταν οι εντολες ρυθμιζονται ανθρωπινα!
[…] Ποιον θα έπρεπε να σκοτώσει ο οδηγός-ρομπότ; […]