Στον Άρη και την Αφροδίτη

man-mars-woman-venus-both-earth


Παραφράζοντας εσκεμμένα τα παλαιοανθρωπολογικά δεδομένα, ο Αμερικανός ψυχολόγος John Gray ανακάλυψε πως οι άντρες κατάγονται από τον Άρη και οι γυναίκες από την Αφροδίτη. Στον Άρη, αυτό που κάνει έναν άντρα να αισθάνεται ωραία είναι να νιώθει ικανός και οι άλλοι να αναγνωρίζουν την ικανότητά του. Γι’ αυτό, κατά κανόνα, οι άντρες δεν θα σταματήσουν ποτέ στο δρόμο για να ζητήσουν οδηγίες για τη διαδρομή. Το τελευταίο πράγμα που θα ήθελε να ακούσει ένας Αρειανός είναι ότι έχει χαθεί. Εδώ και χιλιάδες χρόνια οι άντρες υπήρξαν κυνηγοί και οδηγοί και μετέφεραν τη φυλή τους από το ένα μέρος στο άλλο. Έπρεπε να ξέρουν πού πάνε. Δεν είχαν δικαίωμα να χαθούν. 

Στην Αφροδίτη, ο τρόπος να νιώσει κανείς καλύτερα είναι η συζήτηση. Οι γυναίκες έχουν ανάγκη από κάποιον που θα τις ακούει, γεγονός που συνήθως εκλαμβάνεται ως ανάγκη συμπάθειας, κατανόησης και συναισθηματικής στήριξης. Πρόκειται όμως για μια έμφυτη γνώση της τέχνης της επικοινωνίας, η οποία χρησιμοποιείται σε κάθε μορφή κοινωνικών ή διαπροσωπικών σχέσεων. Πόσες φορές δεν ακούμε τις γυναίκες να παραπονούνται για «έλλειψη επικοινωνίας»; Πόσες φορές, όταν μια γυναίκα θέλει να μιλήσουν, ο άντρας σκέφτεται, «Αχ, όχι κουβέντα, όχι πάλι». Και πόσες φορές δεν ακούμε τους άντρες να λένε με τον τυπικό αρειανό τους τρόπο: «Δεν έχω τίποτα. Απλώς, θέλω να μείνω λίγο μόνος μου!»

mr-bean-caveman

Οι διαφορές αυτές αντανακλούν άραγε «μαθημένες» κοινωνικές συμπεριφορές ή «ενστικτώδεις» βιολογικές απαντήσεις; Όλοι γνωρίζουμε ότι τα κορίτσια τείνουν να είναι κοινωνικά, πιο φιλικά και λιγότερο τολμηρά. Τα χαρακτηριστικά όμως αυτά φαίνονται ότι είναι γενετικά καθορισμένα, υπάρχουν «εκ γενετής». Τα κορίτσια από τη γέννησή τους χαμογελούν περισσότερο από τα αγόρια. Το γεγονός αυτό έχει ιδιαίτερη σημασία, διότι το χαμόγελο του μωρού είναι μια εντελώς ενστικτώδης συμπεριφορά, κοινή σε μορφή και λειτουργία σε όλους τους ανθρώπινους πολιτισμούς. Όλες οι μελέτες έχουν δείξει ότι τα νεογέννητα θηλυκά απαντούν συχνότερα από τα αγόρια με το αντανακλαστικό χαμόγελο με κλειστά μάτια. Το αντανακλαστικό αυτό παραμένει και αντικαθίσταται με το εκούσιο χαμόγελο επικοινωνίας έως το δεύτερο έτος της ηλικίας. Το «κοινωνικό» αυτό χαμόγελο γίνεται αργότερα ένα από τα πιο χαρακτηριστικά γνωρίσματα του θηλυκού στην εφηβεία και την ώριμη ζωή. Όπως έχει δείξει ο Jerome Kagan, σε ηλικία έξι μηνών, τα κορίτσια προσέχουν περισσότερο ήχους και εικόνες που χρησιμεύουν στην επικοινωνία και λιγότερο μη κοινωνικά ερεθίσματα. Τα αγόρια ίδιας ηλικίας δεν κάνουν παρόμοιες διακρίσεις. Αργότερα ακόμα, η διαφορά αυτή επιτείνεται: τα κορίτσια ενός έτους αντιδρούν με περισσότερο φόβο και αναστολή σε εικονικά πρόσωπα από πηλό, ενώ σε νέες καταστάσεις αποχωρίζονται πιο απρόθυμα από τη μητέρα τους. Τα μεγαλύτερα κορίτσια είναι πιο κοινωνικά και λιγότερο τολμηρά σε σύγκριση με τα αγόρια της ίδιας ηλικίας.

shakira-caveman

Το γεγονός ότι οι διαφορές αυτές είναι γενετικά και όχι κοινωνικά καθορισμένες, ότι οφείλονται δηλαδή στη διαφορά της φύσης του αρσενικού και του θηλυκού κι όχι στη διαφορά της ανατροφής τους, ενισχύεται και από τις παρατηρήσεις που έχουν γίνει στους πρωτόγονους πολιτισμούς. Η Patricia Draper, που μελέτησε τους βουσμάνους Κουγκ Σαν, δεν διαπίστωσε διαφορές στην ανατροφή των αγοριών και των κοριτσιών. Και τα δύο επιβλέπονται στενά χωρίς πίεση και σπάνια τους ανατίθεται κάποια δουλειά. Τα αγόρια περιπλανούνται και απομακρύνονται συχνότερα από τα κορίτσια, ενώ τα μεγαλύτερα αγόρια τείνουν να συνοδεύουν τους άντρες κυνηγούς και τα κορίτσια παραμένουν με τις γυναίκες στη συλλογή καρπών. Οι Blurton Jones και Melνin Konner διαπίστωσαν ότι τα αγόρια εμπλέκονται συχνότερα σε σκληρά παιχνίδια και είναι απροκάλυπτα επιθετικά. Επίσης συνδέονται λιγότερο με ενήλικες συγκριτικά με τα κορίτσια.

Η καταγωγή του άντρα από τον Άρη, τον πλανήτη του θεού του πολέμου, υπονοεί αυτό που διαπιστώθηκε στις πρωτόγονες κοινωνίες, παρά το μελάνι που έχει χυθεί για να δικαιολογηθεί ως παραπροϊον εκπαιδευτικών, πολιτιστικών, φαλλοκρατικών ή άλλων «περιβαλλοντικών» πιέσεων: οι άντρες είναι πιο επιθετικοί από τις γυναίκες -αν και, όπως έχουμε δει στο Κεφάλαιο 3, ο άνθρωπος ως είδος είναι από τα λιγότερο επιθετικά ζώα. Η Eleanor Maccoby και η Carol Jacklin, στο βιβλίο τους The Psychology of Sex Differences (Η ψυχολογία των φυλετικών διαφορών), συμπεραίνουν ότι αυτό το χαρακτηριστικό των αρσενικών έχει βαθιές ρίζες και πιθανόν να έχει γενετική προέλευση. Από τις πρώτες στιγμές του κοινωνικού παιχνιδιού, τα αγόρια από δύο έως δυόμισι ετών είναι επιθετικά σε λόγια και σε έργα. Έχουν έντονες, εχθρικές φαντασιώσεις και εμπλέκονται πιο συχνά σε εικονικούς καβγάδες, σε ανοιχτές απειλές και επιθέσεις, οι οποίες συνήθως κατευθύνονται σε άλλα αγόρια σε μια προσπάθεια απόκτησης κυρίαρχης θέσης.

Δεν υπάρχει καμιά αμφιβολία ότι η επιθετικότητα στον άνθρωπο είναι έμφυτη. Ο Edward Wilson, ένας από τους σημαντικότερους ερευνητές της ανθρώπινης φύσης τα τελευταία χρόνια, αναφέρει πως μόνο αν ορίζαμε εκ νέου τις λέξεις «εμφυτο» και «επιθετικότητα» ώς το σημείο που αυτές οι έννοιες θα έχαναν τη χρησιμότητά τους, θα μπορούσαμε να πούμε ότι η επιθετικότητα δεν είναι εγγενής. Σε όλη την ιστορία του ανθρώπου, οι πόλεμοι αντιπροσωπεύουν μόνο μια τεχνικά οργανωμένη επίθεση. Οι εχθροπραξίες ανάμεσα στους άντρες είναι ενδημικό φαινόμενο σε κάθε μορφή κοινωνίας, από τους κυνηγούς τροφοσυλλέκτες ώς τα βιομηχανικά κράτη. Μπορεί η εξέλιξη των πρωτευόντων να οδήγησε σε συνεργαζόμενες κοινωνικές ομάδες, η επιθετική συμπεριφορά όμως ανάμεσα στις ομάδες δεν εξαλείφθηκε. Οι αρσενικοί χιμπαντζήδες λόγου χάρη, αν και συχνά θεωρούνται ήρεμα και ειρηνικά ζώα, μπορεί να γίνουν εξαιρετικά επιθετικοί όταν προστατεύουν και ελέγχουν συστηματικά την περιοχή τους, οπότε σκοτώνουν ξένους και παρείσακτους αρσενικού ς χιμπαντζήδες. Ο ανθρωπολόγος Michael Ghileri ισχυρίζεται ότι επεκτείνουν την περιοχή τους με σκοπό να αποκτήσουν όχι μόνο τροφή αλλά και θηλυκά. Πιστεύει μάλιστα ότι και στους ανθρώπους, οι άντρες σχηματίζουν συμμορίες για να σκοτώσουν όσους είναι γενετικά διαφορετικοί και να κερδίσουν όχι μόνο έδαφος αλλά και γενετικά διαφορετικές γυναίκες.


Crazy-Monkey-With-Human-Face-57639

Οι ρατσιστικές εκδηλώσεις, οι βιασμοί και οι λεηλασίες κατά τη διάρκεια των πολέμων φαίνεται πως προσφερουν κάποια υποστήριξη στην κοινωνιοβιολογική υπόθεση του Ghileri για τη συμπεριφορά των ανδρών σαν τις ομάδες των αρσενικών χιμπαντζήδων. Δίχως αμφιβολία όμως διαπράττονται σχεδόν αποκλειστικά από άντρες, που, ακόμα και στην περίοδο του πολέμου, δρουν με τη λογική της «συμμορίας», στο περιθώριο του οργανωμένου στρατού, ο οποίος συνήθως καταδικάζει επίσημα παρόμοιες συμπεριφορές. Ωστόσο, οι ακραίες αυτές εκδηλώσεις επιθετικότητας εκ μέρους των ανδρών επιβεβαιώνουν την τάση τους να δρουν στο περιθώριο της κοινωνικής ομάδας, μακριά από τον κοινωνικό πυρήνα της επικοινωνίας και της συζήτησης, που ασκούνται πιο επιδέξια από τις γυναίκες.

Ο ιδιόμορφος αυτός φυλετικός διμορφισμός, που δεν περιορίζεται μόνο στην εμφάνιση αλλά επεκτείνεται και στους ρόλους των φύλων, μας παραπέμπει σ’ εκείνες τις πρωτόγονες πολυγυνικές κοινωνίες, στις οποίες αρσενικά και θηλυκά διεκδικούσαν τον κοινωνικό τους ρόλο μέσα σε απομονωμένες μεταξύ τους ομάδες . Αν και η σημερινή κοινωνική ζωή είναι πολύ πιο πολύπλοκη από εκείνη των πρώτων προγόνων μας, έχουμε ακόμα όλοι στη μνήμη μας τις εικόνες εκείνες των γυναικών που μένουν στο σπίτι, πολλές φορές σε ομάδες στις αυλές ή στην κουζίνα, να πλέκουν, να κεντούν, να κουτσομπολεύουν τους πάντες και τα πάντα, ενώ οι άντρες στο καφενείο ή στην πλατεία έχουν τις δικές τους ασχολίες και τις δικές τους κουβέντες. Ο διαχωρισμός λοιπόν αντρικών και γυναικείων ομάδων και ρόλων, που μας θυμίζει τις κοινωνίες των χιμπαντζήδων και ο οποίος διατηρείται και στις μέρες μας, φαίνεται ότι έχει τις ρίζες του στη μακρινή εκείνη εποχή, εκατομμύρια χρόνια πριν, ανεξάρτητα αν τα αρσενικά ζούσαν μόνα τους στην περιφέρεια της ομάδας για να την προστατέψουν ή για να την επεκτείνουν.

  ~ Από το βιβλίο του Ευάγγελου Καφετζόπουλου «Ο σεξουαλικός πίθηκος» εκδόσεις κάτοπτρο. 

by Αντικλείδι , https://antikleidi.com

Συναφές: 

Κι όμως, άνδρες και γυναίκες είναι και οι δύο από τον πλανήτη Γη

Οι Άντρες Χώνονται στη Σπηλιά τους, οι Γυναίκες Συζητούν

Σχετικά Άρθρα

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -


- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -