Η διαφθορά ως κύριος συντελεστής της ανεργίας

Εκθεση της Παγκόσμιας Τράπεζας της Διεθνούς Διαφάνειας, καθώς και μία εντυπωσιακή μελέτη του Περουβιανού οικονομολόγου, Χερνάντο ντε Σότο, συμπεραίνουν ότι διαφθορά, παραοικονομία και γραφειοκρατία είναι σημαντικοί τροφοδότες της ανεργίας.


Παρά τις τεράστιες τεχνολογικές εξελίξεις, παρά τα αυστηρά μέτρα που έχουν υιοθετηθεί και παρά την ταχύτατη ανταλλαγή πληροφοριών, η Παγκόσμια Τράπεζα εκτιμά ότι το «μαύρο» και άρα παράνομο χρήμα που κυκλοφορεί παγκοσμίως, οδεύει αισίως προς τα 2 τρισεκατομμύρια δολάρια. Ετσι, σε σύγκριση με τα 500 δισ. δολάρια που κατέγραφαν οι εκτιμήσεις το 1995, έχουμε τετραπλασιασμό μέσα σε 17 χρόνια -δηλαδή ρυθμό αύξησης κοντά στο 20% ετησίως. Το ερώτημα, έτσι που τίθεται, είναι τι ποσό θα είχαμε χωρίς τα μέτρα καταπολέμησης της «μαύρης οικονομίας» και του συναφούς με αυτήν οικονομικού εγκλήματος.

Οι Ιταλοί συνάδελφοι, Φαμπρίτσιο Κάλβι και Λέο Σίστι, οι οποίοι χρόνια τώρα ασχολούνται με το οικονομικό έγκλημα και έχουν συγγράψει σημαντικά βιβλία πάνω στο θέμα αυτό, είναι κατηγορηματικοί: «Η απίστευτη ανάπτυξη του χρηματοοικονομικού τομέα και η είσοδος στις διεθνείς αγορές αναπτυσσομένων χωρών, όπως για παράδειγμα η Κίνα και η Ρωσία, έχουν ανεβάσει το θερμόμετρο του οικονομικού εγκλήματος στα ύψη. Επιπροσθέτως, στις μέρες μας είναι ξεκάθαρο ότι υπάρχουν πλέον στενές σχέσεις μεταξύ τρομοκρατίας και τοπικών μαφιόζικων οργανώσεων, με αποτέλεσμα η όλη κατάσταση να έχει πάρει εκρηκτικές διαστάσεις.

Από τη δική του σκοπιά, ο γνωστός και απειλούμενος με θάνατο από την μαφιόζικη οργάνωση Καμόρα στην Νάπολη, Ιταλός συγγραφέας, Ρομπέρτο Σαβιάνο, σε σπάνια συνέντευξή του σε σουηδική εφημερίδα, τονίζει ότι «…οι μαφιόζικες οργανώσεις, τα σαράντα τελευταία χρόνια, έχουν αποσυρθεί σε κάποιον βαθμό από το οργανωμένο έγκλημα. Το αφήνουν στα χέρια μικρομαφιόζων, τους οποίους και χρησιμοποιούν κάθε φορά που αυτό χρειάζεται. Σήμερα, παντού όπου το κράτος είναι ισχυρό και πανταχού παρόν, οι μαφιόζοι ελέγχουν -στο μέτρο που μπορούν- τις αρθρώσεις του, σε συνεργασία βεβαίως με διεφθαρμένους πολιτικούς.

Δημιουργείται έτσι ένα πολιτικοοικονομικό εξάμβλωμα που πλήττει την κοινωνία των πολιτών και την υγιή επιχειρηματική δραστηριότητα. Στη νότια Ιταλία, ένα μέρος της ανεργίας οφείλεται στη σκοτεινή αυτήν κατάσταση. Αφήνω που η μαφία στη Σικελία και τη Νάπολη ελέγχει και μέρος των οργανισμών απασχόλησης, κυρίως στα λιμάνια και τη δημόσια καθαριότητα…».

Πηγαίνοντας πιο μακριά, η Παγκόσμια Τράπεζα, στις τελευταίες εκθέσεις της τονίζει, μεταξύ άλλων, ότι στις χώρες με υψηλούς δείκτες διαφθοράς είναι υψηλά και τα ποσοστά ανεργίας, διότι αφαιρείται πολύτιμο χρήμα από την επίσημη οικονομία. Ετσι, δεν γίνονται επενδύσεις και άρα δεν δημιουργούνται και οι ανάλογες θέσεις εργασίας. Την ίδια στιγμή, η απασχόληση στην παραοικονομία νοθεύει πλήρως και το εργασιακό περιβάλλον, το οποίο όμως αρκετοί το αποφεύγουν, λόγω εθισμού σε παραοικονομικές δραστηριότητες.


Στις χώρες, λοιπόν, αυτές δημιουργούνται και σοβαρά θεσμικά προβλήματα, τη φύση των οποίων, καθώς και τις επιπτώσεις τους περιγράφει ο Χερνάντο ντε Σότο, ο διεθνούς κύρους Περουβιανός οικονομολόγος και συγγραφέας. Στο βιβλίο του «Τα Μυστήρια του Κεφαλαίου», ο Χ. ντε Σότο, που παλαιότερα είχε γράψει το θαυμάσιο πόνημα για την παραοικονομία στη Λατινική Αμερική, θέτει δύο σημαντικά ερωτήματα: Γιατί, παρά την κατάρρευση του κομμουνισμού, πολλές οικονομίες δεν υιοθετούν τις λειτουργίες της αγοράς; Γιατί αρκετές αναδυόμενες οικονομίες δεν μπορούν να καταπολεμήσουν τους καταπατητές γης και την παράνομη ιδιοκτησία;

Οι απαντήσεις του Περουβιανού οικονομολόγου στα ερωτήματα αυτά είναι αποκαλυπτικές, εντυπωσιακές και σχολαστικά τεκμηριωμένες. Ο Χ. ντε Σότο γράφει ότι στην Αίγυπτο, για να αγοράσει κανείς κρατική γη στην έρημο, πρέπει να περάσει από 77 γραφειοκρατικές διαδικασίες και να πάει σε 32 δημόσιους και ιδιωτικούς οργανισμούς. Οσο για το χρόνο που θα απαιτηθεί, προκειμένου να πάρει την άδεια, κυμαίνεται από πέντε έως δεκατέσσερα χρόνια. Το ίδιο άτομο, για να κατασκευάσει μόνιμες αρδευτικές εγκαταστάσεις στο κτήμα του, θα πρέπει να υποστεί κάπου 60 νέες γραφειοκρατικές δοκιμασίες διάρκειας έξι έως έντεκα χρόνων.

Στη Βραζιλία, αναφέρει ο Περουβιανός οικονομολόγος, η αγορά και εγκατάσταση σε δημόσια γη, απαιτεί 66 γραφειοκρατικές διαδικασίες, συνολικής διάρκειας τριών έως πέντε χρόνων. Παρεμφερής είναι και η κατάσταση στο Περού, στην Αϊτή, αλλά και σε άλλες χώρες της Λατινικής Αμερικής, στις οποίες το κράτος αντιπροσωπεύει τις κύριες πηγές της διαφθοράς και της παραοικονομίας. Εξάλλου, αυτά τα δύο φαινόμενα αποτελούν συγκοινωνούντα δοχεία, στο μέτρο που το ένα συντηρεί το άλλο.

«Οπως είναι φυσικό», γράφει ο Χ. ντε Σότο, «οι κυβερνητικοί περιορισμοί γίνονται το εφαλτήριο για σωρεία παραοικονομικών δραστηριοτήτων και οι πολίτες πιέζονται στην παράνομη συναλλαγή, η οποία απορρέει από τις κρατικές παρεμβάσεις. Ολα αυτά θα μπορούσαν να αποφεύγονται, αν οι κάτοικοι των χωρών, στις οποίες αναφέρομαι, είχαν τη δυνατότητα να αποκτήσουν νομίμως ιδιοκτησιακά δικαιώματα. Συμβαίνει όμως ακριβώς το αντίθετο και η κατάσταση αυτή αναπόφευκτα οδηγεί στη διαφθορά…».

Με άλλα λόγια, ο Χ. ντε Σότο συνδέει άμεσα την ανάπτυξη της διαφθοράς με τον περιορισμό των δικαιωμάτων ιδιοκτησίας, φαινόμενο που υπογραμμίζεται και από διεθνείς οργανισμούς. Ετσι, σε εκθέσεις της γνωστής οργάνωσης Διεθνής Διαφάνεια, επισημαίνεται ότι σε χώρες όπου δεν υπάρχουν ξεκάθαροι κανόνες της λειτουργίας της αγοράς, αναπτύσσεται το οικονομικό έγκλημα σε όλες τις εκδοχές και τις προεκτάσεις. «Παρ’ όλα αυτά», τονίζει ο ντε Σότο στο βιβλίο του, «σήμερα έχουμε όλες τις προϋποθέσεις για να οδηγηθεί η ανθρωπότητα σε ανάπτυξη».

Πέρα, όμως, από τις παραπάνω πτυχές της διαφθοράς που επισημαίνει ο Περουβιανός οικονομολόγος, στην έρευνά του κάνει λόγο και για τη σχέση της διαφθοράς με την ανεργία. Εξηγεί έτσι ότι, στις πολύ διεφθαρμένες χώρες, οι επιχειρήσεις συνήθως αφαιρούν από την απασχόληση το κόστος της διαφθοράς -δηλαδή, τα ποσά που καταβάλλουν για να κάνουν «δουλειές» με τους ντόπιους γραφειοκράτες. Με άλλα λόγια, για να καλύψουν τις «απώλειες», είτε απολύουν προσωπικό είτε, φυσικά, δεν προσλαμβάνουν νέο, ακόμα κι όταν υπάρχει ανάγκη.

Υπολογίζεται έτσι ότι στην Αίγυπτο, εξ αυτού του λόγου, τα τρία τελευταία χρόνια της εξουσίας του Χόσνι Μουμπάρακ, περισσότεροι από 100.000 νέοι έχασαν τη δουλειά τους -γεγονός που φούσκωσε και το κίνημα αμφισβήτησης του καθεστώτος. Στο Περού, και γενικά στη Λατινική Αμερική, η γραφειοκρατία και η διαφθορά αποτελούν σοβαρό εμπόδιο στην επιχειρηματικότητα των νέων, με άμεση συνέπεια τη διόγκωση της ανεργίας. «Αν ο Μπιλ Γκέιτς βρισκόταν στη Λατινική Αμερική ή σε οποιαδήποτε άλλη γραφειοκρατική χώρα, η Microsoft δεν θα είχε υπάρξει», γράφει στο βιβλίο του «Τα Μυστήρια του Κεφαλαίου» ο Χ. ντε Σότο. Σίγουρα δεν γνωρίζει πολύ καλά τι λέει και γιατί.

Παρόμοιες σκέψεις και απόψεις ας τις λάβουμε, λοιπόν, κάποτε σοβαρά και στη χώρα μας -τώρα, που η οικονομία βυθίζεται και ο ιδιωτικός τομέας της κοινωνίας έχει ένα εκατομμύριο ανέργους.

ΑΘΑΝ. Χ. ΠΑΠΑΝΔΡΟΠΟΥΛΟΣ , naftemporiki.gr

by Αντικλείδι , http://antikleidi.wordpress.com

Σχετικά άρθρα

Το ρεκόρ της ανεργίας και η μετανάστευση 

Φοροδιαφυγή ανά επαγγελματικό κλάδο: στοιχεία από τη χορήγηση πιστώσεων στην Ελλάδα 

Φοροφυγάδες και καλοπληρωτές 

Είναι η ανισότητα τροχοπέδη για την ανάπτυξη;

Σχετικά Άρθρα

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -


- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -

6 CommentsΣχολιάστε

  • Πάρα πολύ διαφωτιστικά τα στοιχεία αυτού του άρθρου. Πρέπει, ωστόσω, να κάνω μία μικρή διόρθωση στην εισαγωγή: για τετραπλασιασμό ενός ποσου μέσα σε 17 χρόνια απαιτείται μόλις 8.5% ρυθμός αύξησης ανά έτος. Με 20% ετήσιο ρυθμό αύξησης το ποσό θα είχε υπερεικοσαπλασιαστεί.