Πώς ψηφίζουν τελικά οι Έλληνες;

Η επιλογή κομμάτων και υποψηφίων  στη σημερινή  ζοφερή  ελληνική  πραγματικότητα και στη δεδομένη οικονομική και κοινωνική συγκυρία συνιστά αναμφίβολα  μια από τις πιο υπεύθυνες αλλά και δύσκολες ταυτόχρονα αποφάσεις  που καλείται να λάβει ο έλληνας ψηφοφόρος.

Η επιλογή αυτή καθίσταται ακόμα πιο δύσκολη αν αναλογιστεί κανείς ότι κατά βάση αυτές οι εκλογές θεωρούνται κατά γενική ομολογία κρίσιμες καθώς έχουν προσδιορισθεί από το γνωστό και διχαστικό  δίλημμα: Υπερψήφιση του Μνημονίου και παραμονή στο ευρώ με όποιες συνέπειες (κοινωνικές και άλλες) συνεπάγεται η εφαρμογή του ή καταψήφισή του και αλλαγή πλεύσης με σκοπό την αναζήτηση άλλων  -περισσότερο φιλολαϊκών-πολιτικών.

To όλο ζήτημα γίνεται ακόμη πιο περίπλοκο αν σκεφθεί κανείς το πώς μέχρι σήμερα επέλεγε υποψήφιους   ένα μεγάλο τμήμα του εκλογικού σώματος . Η στήριξη του τάδε ή του δείνα πολιτικού κόμματος έπαιρνε τη μορφή μιας σχεδόν απαρέγκλιτης  τήρησης της οικογενειακής παράδοσης σαν να ήταν και αυτή -η ύψιστη πολιτική επιλογή- ένας άλλος τρόπος να αποτίσει κάποιος ένα είδος φόρου τιμής στην οικογένειά του και τα πιστεύω της. Μ’ αυτόν τον τρόπο  η άσκηση του εκλογικού δικαιώματος έπαυε να είναι η έκφραση της προσωπικής βούλησης κάθε πολίτη και γινόταν  ο δρόμος για την ανακύκλωση των ίδιων και των ίδιων προσώπων στο πολιτικό σύστημα. Φαινόμενα όπως η οικογενειοκρατία  και η διατήρηση του πολιτικού  status quo ήταν μέρος της πολιτικής κουλτούρας του νεοέλληνα, ο οποίος έμοιαζε είτε να ανέχεται είτε να μην ενοχλείται είτε και να μην θέλει να αντιδράσει στην εικόνα ενός Κοινοβουλίου όπου η κληρονομική διαδοχή γινόταν τελικά μια από τις κύριες παραμέτρους της παθογένειάς του.

Από την άλλη πλευρά, η ανάδειξη προσώπων αποκλειστικά με βάση το ατομικό συμφέρον  ή  και το προσωπικό βόλεμα και όχι το γενικότερο καλό οδήγησε- ως γνωστόν-  στην ανοχή της διαφθοράς και στη διαιώνισή της, στην παγίωση της αναξιοκρατίας και του πελατειακού συστήματος εντός και εκτός Κοινοβουλίου και τελικά στην πλήρη απαξίωση  του πολιτικού προσωπικού.

Όλα αυτά σε συνδυασμό με την επικράτηση ενός γενικότερου lifestyle στην πολιτική σκηνή έκαναν κάποιες φορές την επιλογή ενός  υποψηφίου  μια υπόθεση αρκετά  πιο ανάλαφρη από ό, τι  παλιότερα. Νέα πρόσωπα, λαμπερά, εμφανίσιμα και  προβεβλημένα  από το χώρο του θεάματος και του αθλητισμού, λιγότερο σοβαροφανή από τους προκατόχους τους εμφανίστηκαν στις λίστες και διεκδίκησαν την ψήφο των Ελλήνων. Αυτοί οι νέοι υποψήφιοι έφεραν υπό μια έννοια έναν αέρα ανανέωσης στα βουλευτικά έδρανα,  από την άλλη όμως διαμόρφωσαν  διαφορετικά –αναμφίβολα  πολύ πιο επιφανειακά-  κριτήρια στις πολιτικές επιλογές των Νεοελλήνων.

Και ύστερα ήρθε η Κρίση…

Ξέσπασε στην καθημερινότητα  του καθενός σαν κεραυνός εν αιθρία. Άλλαξε τα δεδομένα του, τις προοπτικές και τις προτεραιότητες του και ανέβαλε ή και ανέστειλε τα σχέδια και τα όνειρα του. Και τότε  πέρα από την ψηλάφηση του προβλήματος και την αναζήτηση υπευθύνων  και αιτίων  για το τέλμα στο οποίο περιήλθε η χώρα, άρχισε να αναπτύσσεται ίσως για πρώτη φορά μια συζήτηση άλλοτε δημόσια και άλλοτε ιδιωτική για το πόσο σοβαρή και υπεύθυνη είναι τελικά η ανάδειξη  πολιτικών προσώπων. Άρχισε δηλαδή να γίνεται κατανοητό πως η στήριξη υποψηφίων και κομμάτων που θα εκπροσωπήσουν και θα κρίνουν τις τύχες του συνόλου δεν είναι –ή δεν μπορεί να είναι- μια επιπόλαιη ,ίσως και αυθόρμητη κίνηση αλλά απαιτεί και σκέψη και προβληματισμό. Αυτό σημαίνει πως για να διαλέξει κανείς ανθρώπους προς εκπροσώπηση δεν αρκεί να είναι  μόνο εμφανίσιμοι , μορφωμένοι, καταρτισμένοι ή οτιδήποτε άλλο θέτει ο ίδιος ο ψηφοφόρος ως κριτήριο επιλογής αλλά και να έχουν την γνώση , την σαφή πρόθεση  και  προπαντός τη διάθεση να αλλάξουν τα πράγματα. Αυτό επίσης σημαίνει ότι για να επιλέξει κανείς υποψήφιους  θα πρέπει να αφήσει κατά μέρος το στενό προσωπικό του όφελος και να ψηφίσει ανθρώπους που θα του δώσουν ρεαλιστικές λύσεις για τα προβλήματα μιας κοινωνίας που βρίσκεται σε παρακμή, συγκεκριμένες προτάσεις για τη διαχείριση κρίσεων σαν τη σημερινή και κυρίως ελπίδες  που σε βάθος χρόνου θα κάνουν τους Έλληνες να  είναι περισσότερο αισιόδοξοι για το μέλλον τους.

Ίσως τελικά το γεγονός ότι τα τελευταία χρόνια υπάρχει πάντα ένα μεγάλο ποσοστό αναποφάσιστων αποδεικνύει με τον καλύτερο τρόπο ότι οι ψηφοφόροι με την αποχή δεν δείχνουν απλά και μόνο την δυσαρέσκεια  και την αποστροφή τους  για το υπάρχον πολιτικό σύστημα  αλλά και την προσμονή τους  πως αργά ή γρήγορα νέες, υγιείς πολιτικές δυνάμεις θα ξεπηδήσουν είτε  μέσα από τα συντρίμμια των παλιών είτε- ακόμα καλύτερα- μέσα από την επαφή και τη διαβούλευση με την κοινωνία.

Είναι αυτονόητο ότι αυτή η αλλαγή στη νοοτροπία του εκλογικού σώματος δεν είναι δυνατόν να συμβεί εν μια νυκτί. Κατά κοινή ομολογία είναι τουλάχιστον αφελές να νομίζει κανείς ότι αφενός  το πολιτικό, οικονομικό και κοινωνικό κατεστημένο θα παραχωρήσει αμαχητί τα προνόμια του σε νέες ανερχόμενες πολιτικές και κοινωνικές δυνάμεις και αφετέρου ότι οι παγιωμένες αντιλήψεις  θα αλλάξουν θεαματικά από την μια στιγμή στην άλλη. Το θετικό στοιχείο  που αρχίζει να διαφαίνεται στον ορίζοντα είναι ότι κάποιες συνειδήσεις επιτέλους αρχίζουν να αλλάζουν, κάποια στερεότυπα αρχίζουν να ανατρέπονται και κάποιες λαθεμένες πρακτικές –κατάλοιπα των προηγούμενων γενιών- μπαίνουν ίσως και οριστικά στην άκρη.

Ίσως τελικά η Κρίση επιτελέσει και ουσιαστικά το νόημα που έχει κατά κυριολεξία και κάνει τους ψηφοφόρους να κρίνουν  και τα πολιτικά πράγματα λίγο διαφορετικά. Ίσως να τους κάνει να αναλογιστούν τις ευθύνες τους  και να αντιληφθούν πως πολλές φορές το  δικό τους συμφέρον δεν είναι ούτε ξένο ούτε και αντίθετο προς το γενικότερο αλλά ίσως και να ταυτίζεται με αυτό. Ίσως να  δουν τελικά την ψήφο όχι σαν μια απλή, μηχανική επιλογή που διέπεται από ωφελιμιστικά ή επιφανειακά κριτήρια αλλά σαν αυτό που πραγματικά είναι ,η κορυφαία στιγμή της δημοκρατίας και της  ζωής ενός ενεργού και υπεύθυνου πολίτη.

Το μόνο σίγουρο είναι ότι με τις παλιές συνταγές και τακτικές καμιά λύση δεν μπορεί να δοθεί στα προβλήματα που ταλανίζουν χρόνια τώρα την ελληνική κοινωνία. Ίσως γιατί τελικά  αυτές οι ίδιες συνταγές και τακτικές είναι αυτές που τα γέννησαν.

Ας ελπίσουμε ότι όλος αυτός ο δημόσιος προβληματισμός και διάλογος  για την ανάγκη να ανανεωθεί πλήρως το πολιτικό σύστημα δε θα μείνει ένα απλό ευχολόγιο αλλά θα βρει  τελικά το δρόμο προς την κάλπη.

Γιατί δεν αρκεί να παραδεχθεί κανείς πως «κάτι σάπιο υπάρχει στο βασίλειο της Δανιμαρκίας», πρέπει και να μπορεί και να θέλει να το πολεμήσει…

Δήμητρα Σαρβάνη, δικηγόρος, Θεσσαλονίκη

by Αντικλείδι , http://antikleidi.wordpress.com

Συναφές: 

Mια (άλλη) Ευρώπη παρακαλώ…

Υποψήφιοι «ποιητές» του σουρεαλισμού