Κατηγορία -Φιλοσοφία

Φιλοσοφία

Το απόλυτο ως αίτημα ψυχής


Η σχετικότητα έδωσε την ατελή μορφή των σχέσεων, αφήνοντας τον άνθρωπο ακάλυπτο, ανικανοποίητο και πολλές φορές στιγματισμένο, άλλοτε από την ενοχή κι άλλοτε από τραύματα. Είναι γνωστό ότι η λογοτεχνία αντλεί τα θέματά της από το δράμα της ανθρώπινης υπάρξεως, που απορρέει από την αρνητική επέμβαση του άλλου, τη μοναξιά, το αδιέξοδο και το υπαρξιακό κενό.

Περισσότερα

Σιμόν ντε Μπoβουάρ – Η γυναίκα, ένα και το άλλο


Γραμμένο σε ένα ιστορικό πλαίσιο το οποίο διατρέχεται από τις συζητήσεις πάνω στον ρόλο της γυναίκας και πάνω στην ομοιότητα των φύλων, “Το δεύτερο φύλο” αποκαλύπτει στην πραγματικότητα πως οι ρίζες της γυναικείας διάκρισης είναι Βαθιά ριζωμένες στην ιστορία του πολιτισμού και στις ανθρωπολογικές μεθόδους: η γυναίκα εμφανίζεται ως ένα «Άλλο» ασύλληπτο χωρίς την αναφορά στο «Ένα» το οποίο εκπροσωπείται από τον άντρα.

Περισσότερα

Πως τα μαθηματικά και η φιλοσοφία διατηρούν μια ιδιαίτερη ερωτική σχέση –Η έννοια της λογικής ενώνει τις δύο επιστήμες


Εχοντας αμέτρητα πράγματα να «χωρίσουν», οι θεωρητικές και οι θετικές επιστήμες αποτελούν ξεχωριστή επιλογή κάθε μαθητή του λυκείου που έρχεται στην δύσκολη θέση να διαλέξει μεταξύ… δύο βασικών κλάδων της επιστήμης. Το ταλέντο στα μαθηματικά, ή η έφεση στα αρχαία είναι τα κύρια χαρακτηριστικά που θα οδηγήσουν τους μαθητές στην επιλογή της κατεύθυνσης τους. Μια επιλογή που έρχεται να αποκλείσει σε τεράστιο βαθμό κάθε επαφή με την… θεωρητικά αντίθετη επιστήμη. Γιατί όμως στηρίζουμε αυτό το ξεκάθαρο διαχωρισμό μεταξύ θετικών και θεωρητικών επιστημών;
Περισσότερα

Περί Θανάτου – Επίκουρος και Dawkins


..Μη σε στεναχωρεί ο θάνατος. Όσο είσαι ζωντανός δεν έχεις σχέση μ’αυτόν, μα κι όταν πεθάνεις, πάλι δεν έχεις να κάνεις μ’αυτόν, διότι τότε δεν θα’χεις να κάνεις με τίποτα.

Περισσότερα

Ε.Παπανούτσος – Φόβος και ελπίδα


Ανάμεσα στο φόβο και στην ελπίδα μοιράζεται — αλίμονο — του ανθρώπου η ζωή. Κοντά στους άλλους ορισμούς θα μπορούσε να του δώσει κανείς και αυτόν τον πολύ σύντομο, άλλα περιεκτικό: έμφοβο ον πού δεν κουράζεται να ελπίζει. Γιατί σε οποιαδήποτε ηλικία κι’ αν βρίσκεται, όποια κι’ αν είναι η ιδιοσυγκρασία και η αγωγή του, οσαδήποτε οικονομικά μέσα και επαγγελματικά εφόδια κι’ αν διαθέτει — ο άνθρωπος φοβάται.

Περισσότερα

Φράνσις Μπέικον. Ο Επίκουρος, δεν είναι «επικούρειος»


Αν η νίκη είναι αδύνατη, θα πρέπει να την περιφρονούμε. Το μυστικό της γαλήνης δεν είναι να ευθυγραμμίσουμε τα επιτεύγματα μας με το επίπεδο των επιθυμιών μας αλλά να υποβιβάσουμε τις επιθυμίες στο επίπεδο των επιτευγμάτων μας. «Αν αυτό που έχεις νομίζεις πως δεν σου αρκεί» λέει ο Ρωμαίος στωικός Σενέκας (πέθανε το 65 μ.Χ.) «τότε, ακόμα και αν κατακτήσεις όλο τον κόσμο, θα είσαι δυστυχισμένος».

Περισσότερα

Πνευματικοί άνθρωποι: Εξορία ή στράτευση


«Οι πιο σκοτεινές γωνιές στην κόλαση είναι φυλαγμένες για εκείνους που διατηρούν την ουδετερότητά τους σε εποχές ηθικής κρίσης» (Μπράουν)

Περισσότερα

Χ. Γιαπιτζάκης – Η ψυχοθεραπευτική παρρησία στον Κήπο του Επίκουρου


Στο βιβλίο παρρησίας, ο Φιλόδημος αναφέρει ότι η διδασκαλία των Επικούρειων βασιζόταν στην παρρησία, δηλαδή την ελεύθερη και ειλικρινή έκφραση γνώμης, καθώς και στην ψυχοθεραπεία («την της ψυχής θεραπείαν» Περί παρρησίας ) σε φιλικό περιβάλλον.

Περισσότερα

25 πράγματα που διδάχτηκε ο Μάρκος Αυρήλιος από τον πατέρα του


Από τον πατέρα μου  διδάχτηκα την ήμερη διάθεση και την απαρασάλευτη επιμονή σε απόψεις δοκιμασμένες’ τ’ ότι δεν ήταν κενόδοξος και δεν επιζητούσε τις λεγάμενες «τιμές».

Περισσότερα

Καρλ Πόπερ – Η λογική της επιστημονικής ανακάλυψης


To απόσπασμα από τη Λογική της επιστημονικής ανακάλυψης (πρώτη έκδοση στα γερμανικά το 1934) που ακολουθεί, παρουσιάζει το επονομαζόμενο «πρόβλημα της επαγωγής» για τις εμπειρικές επιστήμες και εισάγει την έννοια της διάψευσης ως «κριτήριο διάκρισης» ανάμεσα στην εμπειρική επιστήμη και τις μη εμπειρικές θεωρίες.

Περισσότερα

Καστοριάδης – Η “ορθολογικότητα” του καπιταλισμού


Θα φανεί ίσως παράδοξο ότι ασχολούμεθα ακόμη με την «οικονομική ορθολογικότητα» του σύγχρονου καπιταλισμού, σε μια εποχή, όπου η επίσημη ανεργία φθάνει στη Γαλλία τα τρεισήμισι εκατομμύρια άτομα και υπερβαίνει το 10% τού ενεργού πληθυσμού στις χώρες της Ε.Ο.Κ., και όπου οι Ευρωπαϊκές Κυβερνήσεις απαντούν σ’ αυτήν την κατάσταση εντείνοντας τα αντιπληθωριστικά μέτρα, όπως τη μείωση του ελλείμματος τού προϋπολογισμού.

Περισσότερα

Ο Ερνέστο Σάμπατο και η ζωή ως αλγόριθμος


«Έχει κάποιο νόημα η ζωή; Τι σημαίνει ο θάνατος; Είμαστε μία αιώνια ψυχή ή απλώς μία συσσώρευση μορίων από αλάτι και χώμα; Υπάρχει Θεός ή δεν υπάρχει; Αυτά είναι σίγουρα σημαντικά προβλήματα. Όλα τα υπόλοιπα, όπως ο νόμος της βαρύτητας, η ατμομηχανή, οι δορυφόροι του Δία, ως και ο κύριος Καντ με τις περιβόητες κατηγορίες του, σωστά λέει ο Καμύ, είναι στο βάθος ένα παιχνίδι για μικρά παιδιά.

Περισσότερα

Τα 500 εκατομμύρια της Μπεγκούμ – μια σημείωση στην λειτουργία της μνήμης και της λογικής


… μια άλλη έρευνα, στα αβυθομέτρητα βάθη της μνήμης – όπου, βέβαια, ο βυθός διαγράφεται χονδρικά με σχετική ακρίβεια στο σόναρ – βλέπεις αβύσσους, υποβρύχια όρη, ναυάγια ακουμπισμένα στο βάθος της θαλάσσης και κήτη που κυκλοφορούν –

Περισσότερα

Πλάτων – Διαίρεση της έννοιας της τρέλας


Στα ακόλουθα αποσπάσματα, από τον Φαίδρο του Πλάτωνα, ο Σωκράτης διακρίνει δύο μορφές τρέλας, μανίας στα ελληνικά, και τέσσερα είδη της δεύτερης μορφής. Για να το κάνει, καταφεύγει στην τεχνική που ονομάζεται «διαίρεση», με την οποία προχωρά στον ορισμό της έννοιας μέσω διαδοχικών διακρίσεων.

Περισσότερα

Για τον Κορνήλιο Καστοριάδη: “Είμαστε υπεύθυνοι για την ιστορία μας”


Τον Μάρτιο του 94 ο Κορνήλιος Καστοριάδης, έδωσε μια μεγάλη συνέντευξή στην δημοσιογράφο της εφημερίδας Ελευθεροτυπία Τέτα Παπαδοπούλου, που αξίζει να διαβάσετε. Είχε αναφερθεί εκτός των άλλων και στο “Μακεδονικό πρόβλημα”.

Περισσότερα

Σενέκας – Να ανεχόμαστε με ηρεμία τις ατυχίες


Η ικανότητα να ανέχεται κανείς με ισορροπία και ήρεμη ψυχή τις αντιξοότητες είναι ένα στοιχείο που αποδίδεται κατά κανόνα στον φιλόσοφο. Σε αυτό το γράμμα στον Λουκίλιο, ο Σενέκας θυμίζει στον φίλο του ότι στη φύση όλα συμβαίνουν σε σχέση με τη μοίρα που ο άνθρωπος πρέπει να ξέρει να δέχεται. Οι δυσκολίες που συναντώνται στη ζωή είναι όπως η σκόνη και η βροχή που δίχως αμφιβολία συνοδεύουν αυτό το μεγάλο ταξίδι.

Περισσότερα

Χ. Γιαπιτζάκης – Ο Επίκουρος και η νευρολογική βάση της επιθυμίας και της ηδονής


Το βιολογικό σύστημα που ελέγχει τις επιθυμίες του ανθρώπου βρίσκεται σε υποφλοιώδεις περιοχές στον υποθάλαμο, που αντιστοιχεί στον «εγκέφαλο των ερπετών».

Περισσότερα

Ρογήρος Βάκων – Η πειραματική επιστήμη


Τo δεύτερο κεφάλαιο της Πειραματικής επιστήμης έχει το έργο να περιγράψει τα χαρακτηριστικά αυτής της επιστήμης, από τη στιγμή που αυτή, υποστηρίζει ο Βάκων, σχεδόν αγνοείται από τους διανοούμενους. Ο καλύτερος τρόπος · για να το κάνει θα είναι, επομένως, να την παρουσιάσει εμπράκτως μέσα από μία συγκεκριμένη περίσταση, όπως αυτή της μελέτης του ουράνιου τόξου.

Περισσότερα