Φιλοσοφία
Πιστεύω ότι ο Μισέλ Σερ είναι ο οξύτερος φιλοσοφικός νους που υπάρχει σήμερα στη Γαλλία και όπως κάθε καλός φιλόσοφος ξέρει να σκύβει πάνω απ’ την πραγματικότητα και να την αναλογίζεται. Χρησιμοποιώ ξεδιάντροπα (εκτός από μερικά δικά μου προσωπικά σχόλια) ένα υπέροχο άρθρο του που δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Le Monde στις 6-7 Μαρτίου του περασμένου χρόνου, υπενθυμίζοντάς μας πράγματα που για τους νεότερους από τους αναγνώστες μου αφορούν τα παιδιά τους ενώ για μας τους γέρους τα εγγόνια μας.
Πρώτα απ’ όλα, πρέπει να απαλλαγούμε από την παράλογη συνήθεια που θέλει έναν ευφυή άνθρωπο να μπορεί να προβλέπει όσα πρόκειται να συμβούν: Καθένας, σχεδόν, πιστεύει ότι η ευφυΐα αποδεικνύεται όταν κάνει κανείς αξιόπιστες προφητείες. Και καθένας πιστεύει ότι ένα ορθολογικό πρόγραμμα για το μέλλον πρέπει να προκύπτει από μια αξιόπιστη πρόβλεψη.
Της Δρος Έλσας Νικολαΐδου
Το πώς δημιουργήθηκε ο κόσμος είναι από τα αρχέγονα ερωτήματα του ανθρώπου. Στην αρχή επιχείρησε να το απαντήσει με μύθους, αλλά η εξήγηση δεν ήταν επαρκής. Οι Προσωκρατικοί φιλόσοφοι πραγματοποίησαν πρώτοι το πέρασμα από τον μύθο στον λόγο, επιχειρώντας να ερμηνεύσουν λογικά τις φυσικές διεργασίες. H εξήγηση του κόσμου δεν θα μπορούσε να απουσιάζει από τα ενδιαφέροντά τους.
Ταξιδεύοντας ανάμεσα σε κόσμους πλασμένους από τη φαντασία, η φανταστική αστρονομία των προγόνων μας, χαραγμένη από αποκρυφιστικές αστραπές, κατάφερε να συλλάβει μια επαναστατική ιδέα, αυτή της πολλαπλότητας των κόσμων. Υπήρχαν ήδη στους αρχαίους υποστηρικτές της θεωρίας των ατόμων: ο Δημόκριτος, ο Λεύκιππος, ο Επίκουρος, και ο Λουκρήτιος.
Ο χείμαρρος των πληροφοριών στον παγκόσμιο ιστό μάς υποχρεώνει να αλλάξουμε τον τρόπο σκέψης μας
Οι στρεφόμενοι προς εμένα χαρακτηρισμοί, και η ομολογία μου ότι είμαι ένας ορθολογιστής και υποστηρικτής του Διαφωτισμού, θα είχαν μικρή σημασία αν δεν εξηγούσα τι εννοώ όταν αναφέρομαι στον ορθολογισμό και το Διαφωτισμό.
Τα κεντρικά ερωτήματα που πρέπει εδώ να θέσουμε στον εαυτό μας, επιθυμώ να τα εκφράσω ως εξής: Τι μας έχει φέρει η ελευθερία; Καλό ή κακό; Τι υπερτερεί; Πώς εμφανίζεται η ισορροπία καλού και κακού;
Ο Ηράκλειτος είναι μία από τις πιο αινιγματικές μορφές της Προσωκρατικής Φιλοσοφίας. Ο Κικέρωνας τον αναφέρει ως «σκοτεινό» φιλόσοφο, ένα προσωνύμιο δικαιωματικά δοσμένο, λόγω της δυσνόητης (ποιητικής) γλώσσας που είχε επιλέξει. Οι περισσότεροι φιλόσοφοι της εποχής ονόμαζαν το έργο τους «Περί Φύσεως», και πιθανόν ο Ηράκλειτος να έχει συγγράψει ένα βιβλίο με αυτόν τον τίτλο (αν και δεν συμφωνούν όλοι οι μελετητές, λόγω της αποσπασματικής μορφής του έργου του).
«Πλαστικά συντρίμμια” είναι ο τίτλος της παρακάτω φωτογραφίας κι αναφέρεται στους κινδύνους του διαστήματος. Περισσότερα
Συνέντευξη του Κορνήλιου Καστοριάδη στους φοιτητές της Ecole des Sciences Politiques που δημοσιεύθηκε στην ετήσια έκδοση του περιοδικού τους La Planete Verte (Παρίσι 1993).
Η θεωρία του κοινωνικού συμβολαίου περιέχεται σαφώς διατυπωμένη στην κοινωνιολογία των Επικούρειων. Για τους Επικούρειους «Το φυσικό δίκαιο αποτελεί συμφωνία που έχει να κάνει με το συμφέρον των ανθρώπων, ώστε να μη βλάπτει ο ένας τον άλλο».
Συζήτηση του Kορνήλιου Kαστοριάδη με τον Μεξικανό ποιητή και φίλο του Octavio Paz στη ραδιοφωνική εκπομπή Répliques της France Culture τον Ιούλιο του 1996. Περισσότερα
Έχει ο ηθικός άνθρωπος δικαίωμα στην οργή; Το να οργίζεται κάποιος ανήκει στις ηθικές του επιλογές ή πρέπει να καταστέλλεται ως αρνητικό συναίσθημα;
Φιλόσοφος, μαθηματικός, ιστορικός, πολιτικός ακτιβιστής και προσωπικότητα με μεγάλη απήχηση στην κοινή γνώμη, ο Μπέρτραντ Ράσελ ήταν μια σπάνιας εμβέλειας κριτική φωνή που έχει πολλά να πει και στην εποχή μας
Της Δρος Έλσας Νικολαΐδου
Όταν οι δύο σοφιστές, Ευθύδημος και Διονυσόδωρος, παίζουν σοφιστικά παιχνίδια με τον νεαρό Κλεινία κάνοντας επίδειξη της τέχνης τους, ο Σωκράτης αναλαμβάνει να πάρει τη θέση τους και να δείξει πώς είναι η δική του διδασκαλία. Ο Πλατωνικός διάλογος «Ευθύδημος» αποτελεί μία αντιπαράθεση μεταξύ της εριστικής διαλεκτικής των Σοφιστών και της Σωκρατικής μεθόδου. Ο Σωκράτης ζητά την άδεια να αυτοσχεδιάσει σε ένα μάθημα ακόμη, παρακαλώντας τους δύο σοφιστές να μην γελάσουν με τη μέθοδο διδασκαλίας του. Αυτό του δίνει την αφορμή να ρωτήσει τον Κλεινία για την ευτυχία, ξεκινώντας μια «απλοϊκή» ερώτηση:
Η πίστη στην ικανότητα του ανθρώπινου λογικού. Ο καρτεσιανός δυϊσμός. Η ταύτιση Θεού και Φύσης. Το ατομικό και το καθολικό
H εκδοχή της ιστορίας της Νιόβης που παρατίθεται στην Ιλιάδα περιλαμβάνει μια σημαντική λεπτομέρεια. Μολονότι βρίσκεται σε πλήρη απόγνωση, εκείνη που δεν δέχεται καμιά παρηγοριά νιώθει ξαφνικά να τη ζώνει μια ανάγκη: «Διότι μέχρι και η Νιόβη με τα όμορφα μαλλιά θυμήθηκε να φάει».
